عدس منبع غنی پروتئین و ویتامین های گروه B می باشد.
عدس یکی از بهترین حبوبات محسوب میشود که 20 درصد پروتئین دارد و حاوی مقداری آهن است که البته از نوع آهن گیاهی است و لابد میدانید که آهنهای گیاهی به خوبی آهنهای حیوانی جذب بدن نمیشوند، اما به هر حال اگر عدس را با مواد غذایی ای که ویتامین C و یا بتاکاروتن دارند (مثل گوجهفرنگی یا انواع مرکبات) مصرف کنید، جذب آهن آن به شدت بالا میرود.
در کل، به دلیل آهن و پروتئین موجود در آن، عدس را گوشت فقرا هم مینامند. البته بر خلاف پروتئینهای حیوانی، عدس فاقد ویتامین B12 است که در گوشت وجود دارد. بنابراین نمیتوان تنها از این ماده غذایی استفاده کرد، زیرا گوشت دارای مواد مغذیای است که در عدس یافت نمیشود.
این ماده غذایی به شکل عدسی به عنوان یک صبحانه مغذی تهیه شده و تکمیلکننده پلو در عدس پلو است و باز هم میگوییم که یکی از بهترین نوع حبوبات به حساب میآید.
مسالهای که باید به آن توجه کرد این است که حبوبات به طور کلی نفاخ هستند و باید کاملا پخته شوند.
بر خلاف سایر حبوبات که نفخ آنها با خیساندن تا حدی از بین میرود، نفخ عدس با خیساندن چندان از بین نمیرود و با این که نفخ آن کمتر از نخود و لوبیاست، اما به هر حال باید خیلی خوب بپزد تا کاملا هضم شود.
متاسفانه بسیاری از افراد عدس را به اندازه ی کافی نمیپزند و این موضوع سبب هضم نشدن آن به ویژه در کودکان میشود، به طوری که دانههای عدس موقع خوردن زیر دندان حس میشوند.
پس فراموش نکنید که عدس فواید بسیاری دارد، به شرط آن که صحیح پخته شود تا به طور کامل هضم شده و فرد بتواند از آهن و پروتئین آن بهره ی کامل را ببرد.
خواص درمانی:
- عدس زیاد کننده شیر مادران است.
- برای درمان زخم های دهان و گلو، عدس را بپزید و آب آن را غرغره کنید.
- برای تقویت معده و برطرف کردن گاز معده، عدس پخته را با سرکه میل کنید.
- آش عدس با روغن بادام برای دوران نقاهت بیماری ها بهترین غذاست.
- عدس را می توان به عنوان مسهل هم مصرف کرد، چون دارای لعاب زیادی است که در درمان ناراحتی های روده نیز موثر است.
- عدس پخته را به عنوان مرهم برای زخم می توان بکار برد.
* هشدار :
عدس با تمام مزایایی که دارد نباید زیاد مصرف شود ، زیرا اولا دیر هضم است و تولید نفخ می کند. ثانیا قابض است و جریان خون را در رگ ها آهسته می کند.
البته می توان برای جلوگیری از این عوارض، عدس را با روغن کنجد و یا روغن بادام و با سرکه خورد.
در ضمن عدس به علت داشتن میکروپروتئین برای افرادی که ناراحتی کلیه دارند مضر است.
گلوتامین و بهبود زخم ها
گلوتامین فراوان ترین اسید آمینه در بدن انسان می باشد. اگر چه یک اسید آمینه ی غیرضروری است، ولی میزان آن در شرایط استرس متابولیک کاهش می یابد و حکم یک اسید آمینه ی ضروری را پیدا می کند.
گلوتامین و زخم های پوستی
گلوتامین سوخت اولیه برای تقسیم سریع سلول هایی چون اریتروسیت ها، هپاتوسیت ها و سلول های ایمنی می باشد.
ثابت شده است که در شرایط استرس چون جراحت، میزان گلوتامین در بدن کاهش می یابد.
پلاکت ها، لوکوسیت ها، ماکروفاژها و فیبروبلاست ها عمده ترین سلول های سیستم ایمنی هستند که از گلوتامین به جای گلوکز به عنوان منبع سوختی استفاده می کنند.
گلوتامین سوخت اصلی برای تقسیم سلولی و ضروری جهت نسخه برداری RNA و DNA قبل از میتوز می باشد.
شواهد بسیاری هم تایید کننده ی وجود میزان قابل توجهی آنزیم گلوتامیناز در پوست موش ها به منظور تامین گلوتامین جهت تامین انرژی می باشند.
همچنین نشان داده شده است که با افزایش سن، میزان فعالیت آنزیم گلوتامیناز پوست کاهش می یابد، بنابراین مصرف مکمل های حاوی گلوتامین در تسریع روند بهبودی زخم ها بسیار موثر خواهد بود.
منابع غذایی گلوتامین شامل غذاهای پروتئینی حیوانی و گیاهی نظیر گوشت، شیر، پروتئین سویا، اسفناج خام، جعفری خام، كاهو و کلم می باشد.
گلوتامین و زخم های گوارشی
گلوتامین نوعی اسید آمینه است که در ماهی، لبنیات و برخی میوه ها و سبزی ها مانند کلم وجود دارد.
این ماده ی موجود در گوشت ماهی و لبنیات در بهبود زخم معده موثر است. بر اساس شواهد جدید، ماده ی گلوتامین باعث خنثی شدن برخی عوارض میکروب عامل زخم معده می شود. در واقع گلوتامین موجب می شود آمونیاکی که بر اثر فعالیت میکروب عامل زخم معده موسوم به هلیکوباکتر پیلوری در معده ایجاد می شود، خنثی شود.
در مورد نقش کلم در التیام زخم های گوارشی:
مصرف عصاره ی برگ کلم در درمان و پیشگیری از زخم معده موثر است. پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی قزوین اثر عصاره ی برگ کلم را بر زخم معده ی ناشی از آسپیرین در شماری از موش های آزمایشگاهی بررسی کردند. بر پایه ی این بررسی عصاره ی برگ کلم به مقدار 100 میلی گرم در کیلوگرم، بیشترین اثر را در پیشگیری از زخم معده ناشی از آسپیرین دارد.
این بررسی همچنین نشان می دهد، مقدار 200 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره ی برگ کلم، موثرترین مقدار در درمان زخم معده است. پژوهشگران با توجه به این بررسی معتقدند، در پیشگیری یا درمان از زخم معده می توان از برگ کلم استفاده کرد. پژوهشگران احتمال می دهند، عصاره ی این گیاه با کاهش ترشح اسید معده و تحریک ترشح بی کربنات سدیم در محیط معده، در بهبود و پیشگیری از زخم معده موثر است.
از مهم ترین کاربردهای برگ کلم در طب سنتی، استفاده از آن برای بهبود دردهای دستگاه گوارش است.
از طرفی در تحقیق دیگری آمده است که به نظر می رسد گلوتامین موجود در کلم که عصاره ی ضد زخم دستگاه گوارش نام گرفته، نقش موثر و اصلی در درمان زخم های مذکور بازی می کند.
منابع غذایی گلوتامین
غذاهایی كه شامل میزان چشمگیری گلوتامین هستند شامل غذاهای پروتئینی حیوانی و گیاهی نظیر گوشت، شیر، پروتئین سویا، اسفناج خام، جعفری خام، كاهو و کلم می باشند.
پختن، مخصوصا در سبزیجات، گلوتامین را از بین می برد