هشدار برای مصرف زیاد آب
تشنگی ممتد ایران تا پایان پاییز
سلامت نیوز:ایرانیان باستان میدانستند که در سرزمینی خشک زندگی میکنند. از همین رو بود که آب را قدر میدانستند و هر قطره آن را به شیوهای بدیع حفاظت میکردند. نیاز به آب و همراهی زندگی با آن است که موجب شد «قنات» به نام ایرانیان ثبت شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،اما مصرف آب در ایران امروز بهطورکلی با آنچه پیشینیان به آن اعتقاد داشتند فرق دارد. اگرچه ساختار مصرف آب در بخش کشاورزی همچنان همان است که از سدههای قبل بوده، بدون کمترین تغییرات. اما وضعیت فعلی ایران نیازمند بازنگری جدی در ساختارهای مصرف آب کشور است. هشداری که بارها داده شده و البته به آن بیتوجهی میشود. این نکته را هم بدانید که در خشکترین دوران کشور روزگار میگذرانیم و همچنان احتمال میرود که در روزهای باقیمانده پاییز آسمان با ما قهر کرده و نبارد.
وزیر نیروی دولت سیزدهم که سابقه کار در دولت نهم و دهم را دارد، در بازدید اخیر خود از تاسیسات و میزان ذخیره آبی سد اکباتان همدان از کاهش آب در سدهای کشور گفته است که میتواند روزهای بحرانی را برای زندگی مردم بهدنبال داشته باشد. علیاکبر محرابیان گفته است: بهدنبال کاهش میزان بارندگی در سال آبی گذشته، میزان ذخایر آبی کشور به ۱۸میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
وی با اشاره به کاهش شدید بارندگیها در سالهای اخیر نیز گفته است: بارشهای سال آبی گذشته نسبتبه سال قبل آن ۵۰درصد و نسبتبه میانگین ۵۰ساله ۳۷درصد کاهش داشته است. محرابیان با اشاره به اینکه میزان حجم ذخیره آب پشت سدهای کشور درحالحاضر حدود ۱۸میلیارد مترمکعب است، اظهار داشت: این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۲۵میلیارد مترمکعب بود که نشاندهنده کاهش هفتمیلیارد مترمکعبی میزان ذخایر آبی کشور است.
افزایش مصرف آب در تمام بخشها
وزیر نیرو همچنین به افزایش مصرف آب در کشور طی سالهای اخیر هم اشاره کرده و گفته است: مجموع حجم مصرف آب بخشهای مختلف کشاورزی، صنعتی، آشامیدنی و آبهای قابل مدیریت کشور در سال۱۳۸۰ حدود ۸۷میلیارد مترمکعب بوده، درحالیکه این میزان در سال گذشته به ۱۰۰میلیارد مترمکعب افزایش یافتهاست. به گفته وی، شواهد علمی از وضعیت بارشها و همچنین آمارهای موجود ذخایر آبی کشور نشان میدهد که سال سختی را پشت سر گذاشته و شرایط سختتری هم پیش رو داریم.
وزیر نیرو تصریح کرد: برهمین اساس، از عموم مردم میخواهیم که صرفهجویی و مصرف بهینه آب در بخشهای مختلف را بهصورت جدی در دستورکار قرار دهند، بهویژه در بخش کشاورزی الگوی کشت با توجه به شرایط بارندگیها و با هدف کاهش میزان مصرف آب باید اصلاح شود.
نظامهای نادیده آبیاری
کمبود آب در سالهای اخیر بسیار برجسته شده است اما برخی کارشناسان نیز اعتقاد دارند همین منابع محدود و معدود آبی را هم میشد درست مدیریت و مصرف کرد. جاگذاری صنعت آببر فولاد در وسط کشور که از ابتدا ظرفیت بالقوه خشکسالی را داشته ازجمله اشتباهاتی است که انجام شده است. مورد برجسته دیگر تغییر الگوهای کشت در برخی نکات کشور چون استان آذربایجانغربی است که کشت سنتی و بومی انگور برچیده شد و بهجای آن باغات سیب ایجاد شدند که محصولی آببر است و نتیجه آن بعد از حدود دو دهه خشکی کامل دریاچه ارومیه و تلاش برای احیای آن با منابع آبی محدود شده است.
کاشت هندوانه در استان سیستانوبلوچستان هم یکی دیگر از همین تضادهای کشاورزی است. این در حالی است که ساختارهای آبیاری مزارع در کشور هم به روال سدههای گذشته انجام میشود و مزارع انگشتشماری را میتوان یافت که با تغییر ساختار، از سیستم آبیاری قطرهای یا موارد نوین استفاده میکنند.
ادامه کمبارشی تا زمستان
تا چند روز دیگر نخستین ماه پاییز به پایان میرسد، درحالیکه آسمان باران را از زمین دریغ کرده و چشمهای بسیاری به ابرهای دوردست است. اما چه باید کرد؟ رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم در این شرایط خبر داده است که کمبارشی در آبان و آذر امسال نیز مثل مهرماه ادامه خواهد داشت.
احد وظیفه با بیان اینکه خشکسالی دلیل عمده احساس گرمای بیشتر در پاییز امسال است، تاکید کرد: بارشهای پاییز امسال کمتر از نرمال و بارشهای مهرماه نیز محدود به نوار شمالی و استانهای گیلان، مازندران، شمال آذربایجانشرقی، غربی، گلستان و خراسان شمالی بود. وی در ادامه یادآور شد: سال قبل که وضعیت بارندگیها بسیار اسفبار بود و بسیاری از استانها بارندگی کمتر از نرمال داشتند، در برخی استانها نیز شدت خشکسالی بسیار شدید بود، طوری که کمتر از نصف بارشهای نرمال را در سال گذشته در بسیاری از استانها داشتیم. وظیفه خبرهای خوب را هم اعلام کرد و گفته است: «آبانماه امسال هم شرایط کمبارشی ادامه دارد و در آذرماه شرایط قدری بهتر است، درواقع از انتهای آذرماه بارشها آغاز خواهد شد و در زمستان به شرایط نرمال میرسیم. به گفته وی، زمستان۱۴۰۰ به بدی زمستان سال قبل که بارشها زیرنرمال بود، نیست.»
نکته مهم این است که باید برنامهریزی علمی و تخصصی انجام داد تا فقط چشم به آسمان ندوخت. شاید بارندگیها در زمستان خوب باشد اما مساله این است که ایران سرزمین خشک است و باید با نظمی نوین طوری ساختارهای کشاورزی و مصرف را مدیریت کرد که به دشواری نخورد. اینگونه شاید از فشار بر حوزههای آبریز کشور هم کاسته شود.بارشهای پاییز امسال کمتر از نرمال و بارشهای مهرماه نیز محدود به نوار شمالی و استانهای گیلان، مازندران، شمال آذربایجان شرقی، غربی، گلستان و خراسان شمالی بود
سلامت نیوز: تشنگی ممتد ایران تا پایان پاییز