بسیاری از والدین با مشکلاتی از قبیل ترس کودک از تاریکی، ترس از حیوانات، ترس از دکتر، ترس از غریبه ها و بسیاری از ترس در مواجه با برخی مسائل مواجه هستند و نمی دانند که در مقابل ترس در کودک خود چگونه رفتار نمایند. والدین خیلی سعی می کنند که به کودک خود ثابت کنند که هیچ جایی برای ترس وجود ندارد ، اما معمولا هر چه بیشتر تلاش می کنند کودک ترسوتر می شود.
در برخورد با ترس های کودکان، والدین در اولین گام باید بدانند که دلیل این ترس چیست، برخی از این ترس ها طبیعی است و لازم نیست والدین نگران و حساسیت زیادی در مواجه با آن نشان دهند، اما برخی از این ترس ها بنا به دلایلی رخ می دهد که لازم است برای درمان ترس و برطرف شدن آن اقداماتی را انجام داد.
بررسی دلایل ترس در کودکان و بهترین روش های درمان آن
اینکه چرا و به چه دلیل کودک می ترسد مورد توجه بسیاری از روان شناسان و پزشکان رشد کودک بوده است. برخی از این محققان می گویند که ترس کودک به یک نیاز روانی ارتباط دارد، برای مثال کودکی که از مدرسه می ترسد ممکن است از لحاظ روانی وابستگی زیادی به مادر و پدر خود داشته باشد و ترس کودک در واقع ریشه در وابستگی او دارد. برخی دیگر از محققان دلیل ترس در کودکان را عوامل زیستی معرفی کرده اند، بعضی ها نیز عوامل خانوادگی، عوامل روان شناختی و سایر عوامل را مطرح کرده اند.
علل ترس کودکان
تا حدودی ترس در کودک طبیعی است و با افزایش سن این نوع ترس ها بهبود می یابند. ترساندن کودک به هر نوعی که باشد درست نیست، ترساندن کودک به معنی دعوت آن به کار مخفی است. به طور مثال والدینی که می گویند اگر این کار را انجام بدهی تنبیه خواهی شد، کودک مورد توجه قرار می گیرد. نحوه برخورد والدین، معلم و دیگران مثل تعریف داستان دیو و جن در ترسیدن خیالی کودک موثر است.
- به اندازه کافی از محبت برخوردار نشده باشند.
- ممکن است کودک در خانواده بیش از حد تنبیه شده باشد.
- محرومیت های اجتماعی، تغییر در محیط خانواده و وضعیت های جدید از عوامل ترس در کودک هستند.
- از طرف همبازی ها یا مدرسه تهدید شده باشند.
- والدین ترسو باشند و یا کودک خود را ترسانده باشند. ممکن است این ترساندن حتی با حالت چهره مادر باشد، زیرا حالات عاطفی مادر در کودک تاثیر دارد.
- بازی کردن با اسباب بازی یا حیوانی و کار کردن با با وسیله ای که به کودک یاد داده نشده باشد.
درمان ترس کودکان
در مرحله اول باید توجه به سن کودک داشته باشید، زیرا برخی از ترس ها در سنین خاصی طبیعی هستند. اگر ترس کودک بیش از دو سال طول کشید حتما باید مورد توجه و درمان قرار گیرد. روان شناسان برای کاهش ترس کودکان، راه های زیادی را توصیه کرده اند و اعتقاد دارند که برای رفع ترس و مشکل کودک نباید عجولانه عمل کنند. شتاب زدگی و عجله والدین برای کاهش ترس کودک می تواند به جای درمان ترس و اضطراب کودک را چندین برابر کند. ترس بچه ها به تدریج از بین می رود و لازم است والدین با آرامش و خونسردی اقدامات لازم برای کاهش ترس کودک را انجام دهند. روان شناسان می گویند هیچگاه بچه ها را به خاطر ترسی که دارند تحقیر و سرزنش نکنیم.
والدینی که برای درمان ترس کودک خود به روان شناس و متخصص مراجعه می کنند، این نکته را بدانند که اگر عامل ایجاد کننده ترس هنوز وجود داشته باشد، این درمان فایده ای ندارد. مثلا زمانی که مادر از تاریکی بترسد، هر چند که کودک مورد معاینه بهترین متخصص هم قرار بگیرد، الگویی که در خانه از رفتار مادر یاد می گیرد الگویی قوی تر از پزشکان است و در نتیجه بهبودی حاصل نمی شود. بنابراین باید علل اساسی ترس کودک کشف و از بین برود. همچنین رعایت نکات زیر برای از بین بردن ترس در کودکان موثر و کاربردی است.
- کارهایی که مورد علاقه کودک است را به او محول کنید.
- به کودک توجه طبیعی ولی خیلی مهربانانه داشته باشید.
- با کودک صحبت کنید و بگویید که بسیاری زا ترس ها خیالی و حاصل خیال پردازی کودک هستند.
- کودک را به خاطر نترسیدن از چیزی مورد تشویق قرار دهید.
- کودک را به نوشتن شعر و مقاله و یا نقاشی در باره ترس هایی که دارد تشویق کنید.
همانطور که در این مقاله گفته شد ترس کودک رفتاری طبیعی است و با گذشت زمان بهبود می یابد، اما اگر بعد از گذشت زمان این ترس ها برطرف نشدند باید مورد درمان جدی قرار گیرند. این نکته را هم مورد توجه داشته باشید و مهمترین دلیل ترس کودکان، والدین و رفتار اطرافیان است که باید به رفتار و برخورد خود در مواجه با کودک توجه نماییم.
