بخش بزرگی از ادبیات مربوط به کودکان و نوجوانان را، مجموعه اشعار و داستانهای موزون تشکیل میدهند. کتابهای شعر کودکانه، عمدتا وجه خیال‌پردازانه غنی دارند و نیز خیلی زود کودک را جذب ریتم و کلمه و معنا می‌کنند. برای شروع کتابخوانی و علاقمند کردن نوزادان و کودکان به کتاب نیز بهتر است از کتابهای شعر استفاده کرد. آهنگین بودن کلام، توجه کودک را بسیار جلب می کند؛ تمرکز او را افزایش می‌دهد؛ و گوش او را با گستره بیشتری از کلمات آشنا می‌کند که شاید در گفتگوهای روزمره نشنود. حافظه کودک را تحریک می‌کند تا ریتم و کلام را به خاطر بسپارد. خواندن شعر برای کودک چه به صورت لالایی، و چه به صورت داستان و آواز، باعث آرامش و راحتی او می‌شود و از بهترین روش‌های سرگرم کردن و افزایش آرامش کودک است. مخصوصا در موقعیت‌هایی که چندان خوشایند کودک نیست، مانند وقتی که باید داخل صندلی ماشین بنشیند، یا امکان تحرک و جابجایی چندانی برایش نیست؛ در سفرهای طولانی شهری و بین شهری که کودک دوست دارد مدام در آغوش مادر باشد و در زمان‌هایی که باید انتظار بکشد مثل مطب پزشک و ...، خواندن شعر بسیار کمک کننده است.
امروزه کتابهای موزون زیادی هست که داستانهای کتب مصور خارجی را به با نظم بیان می‌کند. اما ما کتابهایی را معرفی میکنیم که شاعران کودک ایرانی سروده‌اند و کاملا مبتنی بر فرهنگ بومی و ملی ماست.
کتاب گُرُپ گُرُپ
شاعر: افسانه شعبان‌نژاد
تصویرگر: پرستو احدی
انتشارات امیرکبیر، 1392
قیمت نسخه کاغذی : 8000 تومان
مخاطب : نوزادان و کودکان تا 5 سال
این کتاب شعر، به دلیل سادگی و کوتاهی ابیات، برای خواندن دسته جمعی نیز بسیار مناسب است و از جمله کتابهایی است که میتوانید اشعارش را از بدو تولد برای نوزاد خود بازخوانی کنید. اشعار بسیار زیبا و شادی‌بخش هستند و مخصوصا در خوانش جمعی، تجربه دلپذیری برای کودکان پدید می‌آورند.
کتاب سلام آدم فضایی
شاعر : افسانه شعبان‌نژاد
تصویرگر : ابوالفضل همتی آهویی
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1394
مخاطب : کودکان 6 تا 9 ساله
در این کتاب که تصویرگری‌های بسیار زیبای آبرنگی دارد، یازده شعر کودکانه آمده است که همه یا به دنیای تخیل کودکانه و توصیف آن درباره اتفاقات روزمره می‌پردازند، مانند غول دیدن سایه خود کودک بر دیوار یا داخل کمد؛ و یا موقعیتهای مهم برای کودک را شرح میدهند، مانند بیماری و شب بیداری.
کتاب فرشته‌ای از آسمون
شاعر : ناصر کشاورز
تصویرگر : امیر نساجی
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1384
مخاطب : کودکان 5 تا 10 ساله
این کتاب زیبا، داستانی منظوم درباره فرشته‌ای را روایت می‌کند که تنها روی رنگین‌کمان زندگی می‌کند و هیچ دوستی ندارد. او دلش دوستی می‌خواهد که «اخم نکنه، تَخم نکنه، با حرفِ بد دل منو زخم نکنه». او از روی رنگین کمان پایین می‌پرد و روی زمین می‌آید تا دوست خودش را بیابد. در این جستجو با گربه سیاه، کلاغ، تفنگ، طاووس، کامیون، موش، دخترکی آشنا می‌شود و عاقبت دوست دلپذیر خود را پیدا می‌کند. خواندن کتاب شما را به یاد داستان فولکلور ایرانی «خاله سوسکه» و داستان کلاسیک و جهانی «شازده کوچولو» می‌اندازد که هر دو به دنبال دوست و همراه مناسب خود بودند. کتاب را میتوانید از فروشگاه‌های کانون تهیه کنید و یا با جستجوی عنوان کتاب، نسخه صوتی رایگان آن را دانلود کنید.
کتاب جُمجُمک برگ خزون
گردآورنده : ثمینه باغچه‌بان
تصویرگر : فرشید شفیعی
موسسه فرهنگی و پژوهشی چاپ و نشر نظر، 1389
مخاطب : کودکان 3 تا 6 ساله
مرحوم ثمینه باغچه‌بان متلها و اشعار و داستانهای کودکانه قدیمی را در این کتاب آورده است. همراه شعرها، خاطرات خود از کودکی و زمانی که این داستانها را می‌شنیده نیز بیان کرده است. شاید به نظر بیاید بازخوانی این متلهای قدیمی برای کودک امروزی جذابیتی ندارد، اما دقیقا برای انتقال فرهنگ ملی و بومی به نسل جدید، باید این عبارات و تصویرهای گذشته را با ذهن کودک آشنا کرد و پیوندهای او را با فرهنگ ملی تقویت نمود.
کتاب گنجشک که بال و پر داشت
شاعر : محمدهادی محمدی
تصویرگر : حسن عامه‌کن
موسسه پژوهشی کودکان دنیا، 1393
مخاطب : کودکان 4 تا 9 ساله
این کتاب جذاب به شکل کارت‌های تصویری بزرگ (کامیشیبای) طراحی شده است. در این فرمت و تصویرپردازی جدید، کودک با یک گنجشکِ مادر شجاع و باهوش همراه می‌شود که در یک شب بارانی به دنبال یافتن غذا برای فرزندش جیکو به پونک(پونهزار) می‌رود و گرفتار یک گربه شکمو و گرسنه می‌شود. هوشمندی و شجاعت گنجشک برای فرار از دست گربه، بدون ابراز عجز و ناتوانی، جذابیت دیگر این کتاب است.
کتاب یک راه کوتاه تا ماه
شاعر : شاهین رهنما
تصویرگر : میترا عبداللهی
نشر پیدایش، 1394
مخاطب : کودکان 10 تا 12 ساله
این کتاب که برنده جایزه شورای کتاب کودک در سال 1395 و جایزه «عباس یمینی شریف» شده است، در فضاسازی، سبک شعری و بیان شاعرانه بسیار خلاقانه و دل‌انگیز است. تنوع موضوعات این 28 شعر نیمایی، از مضامین اجتماعی تا وصف حال طبیعت، خواننده را به تفکر و خیال‌پردازی بیشتر وا می‌دارد و شوق او را برای خواندن شعر، بیشتر می‌کند. کتاب هدیه بسیار خوبی برای کودکانی است که روحیه لطیف و طبع هنرمندانه بیشتری دارند و ذوق و علاقه هنری آنها را برمی‌انگیزد.
کتاب آوازهای سیب زمینی
شاعر : مهدی مرادی
تصویرگر : نرگس دلاوری
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1394
مخاطب : نوجوانان 13 سال به بالا
مهدی مرادی، شاعر این مجموعه، دنیای و نوع نگاه نوجوانان را به خوبی می‌شناسد و در اشعار کتابش، توجه ما را به فضاها و موقعیت‌هایی جلب می‌کند که کمتر شاعرانه و خیال‌انگیز به نظر می‌رسند. چیزی که از عنوان کتاب نیز پیداست. حسهای مبهم و رازآلود نوجوانی در ابیات این اشعار بیان می‌شوند و شاید به همین دلیل، برای بزرگسالان نیز تجربه شیرینی از خواندن فراهم کنند. این کتاب، برگزیده هجدهمین جشنواره کتاب کانون، و یازدهمین دوره جشنواره شعر فجر نیز بوده است و خوشبختانه یکی از آثاری است که به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برای نوجوانان کم‌بینا و نابینا نیز منتشر شده است.
منبع: نی نی سایت
