با محبت زندگی کنید
ابراز محبت در روابط همسران یک معیار محسوب می‌شود
با محبت زندگی کنید
انسان میل به محبوبیت دارد و هرچه محبوبیتش بیشتر شود، شادی و احساس خوشبختی او نیز بیشتر می‌شود. امام علی(ع) می فرمایند: علاقه‌ات را به دیگران اظهار کن؛ زیرا دوستی‌ها را محکم می‌کند.1امام رضا (ع) نیز می‌فرمایند: «التودد الی الناس نصف العقل»2، آشکار کردن علاقه، نیمی از خردمندی است. در این سخن حکیمانه از کلمه «ود» استفاده شده، نه «حب»؛ زیرا وقتی محبت از درون قلب به بیرون تراوش کند و نشانه‌های آن در گفتار و رفتار ظاهر شود به مرتبه مودت و عشق خواهد رسید. این ابراز محبت در روابط همسران یک معیار محسوب می‌شود؛ اما متأسفانه گاهی ابراز علاقه همسران با نگاه تمسخر به «زن ذلیل» و «مرد ذلیل» تعبیر می شود؛ در حالی که «محبت ورزیدن پاسخ به گرانقدر‌ترین نیاز فطری انسان است.»3
آثار اظهار محبت در خانواده
شاید یکی از دلایلی که امام رضا (ع) ابراز محبت را امری عقلانی معرفی می‌کنند، اشاره به خواص و آثار آن باشد. برخلاف نظر عوام انتقال پیام «عشق و دوستی» به «محبوب و معشوق» نه تنها وی را پرتوقع نمی‌کند؛ بلکه تأثیرات معجزه‌آسایی در روابط دو طرف ایجاد می‌کند از جمله:
الف- استحکام و پایداری خانواده
زن و شوهر از نظر جسمی، روانی و فرهنگی تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. این تفاوت ها درطول مسیر زندگی برای زن و شوهر مشکلات زیادی به وجود می آورد. شاه کلید حل این مشکلات ابراز محبت همسران به یکدیگر است؛ زیرا وقتی در خانواده‌ای صمیمیت حکمفرما شود؛ نه تنها اعضای آن راحت تر با هم کنار می آیند؛ بلکه به قول شهید مطهری «محبت» انسان رابه سوی مشابهت ها سوق می دهد و موجب می شود «محب» به شکل «محبوب» درآید و صفات محبوب به او منتقل شود.
ب- آرامش و امنیت روحی
طبق آیات قرآن، اصلی‌ترین هدف ازدواج رسیدن به سکونت و آرامش است. امام سجاد (ع) می‌فرمایند: حق همسرت این است که بدانی خداوند او را مایه انس و آرامش تو قرار داده، پس باید او را گرامی بداری و با او مهربان باشی.
مهر و عشق بین همسران به قدری قدرت و کشش دارد که مرد را پس از پایان کار به خانه می‌کشاند و زن را منتظر و چشم به راه بازگشت او نگه می دارد؛ تا در کنار یکدیگر دمی بیاسایند و آرام گیرند؛ اما اگر از یکدیگر بی‌مهری بینند، محبت در جاهای دیگری مانند محیط کار، محافل دوستانه و... جستجو می کنند تا با کسب موفقیت های اجتماعی مورد تشویق و تحسین قرار گیرند و به نیاز عاطفی خود پاسخ گویند و این امر مختل کننده امنیت خانواده است.
اصلی‌ترین هدف ازدواج رسیدن به سکونت و آرامش است.
ج- پیشرفت و رشد
تا زمانی که انسان نتوانسته هیجانات درونی خود را تعدیل کند و بر تنش‌هایبیرونی تسلط یابد، نمی‌تواند به موفقیت برسد. در واقع آرامش درونی و محیط مساعد بیرونی راز موفقیت و رشد است. هیچ‌چیز به اندازه رفتارهای عاشقانه زن و شوهر نمی‌تواند در این راه به انسان کمک کند. شاید به همین دلیل گفته اند«پشت هر مرد موفق، یک زن موفق است» و بالعکس.
د- لذت بردن از زندگی
در زندگی‌های خشک و بی محبت ممکن است بالأخره کشتی خانواده به ساحل برسد اما اعضای آن هرگز طعم لذت را نمی‌چشند؛ زیرا تنها چاشنی که می‌تواند گرمی و نشاط را به خانه هدیه کند، اظهار عشق و محبت است. متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها به بیماری طلاق عاطفی دچار شده‌اند و برای درمان آن هیچ تلاشی نمی‌کنند. غافل از آنکه همیشه راه برگشتی وجود دارد. شکستن غرور بیجا و تقدیم عاشقانه یک شاخه گل یا یک جمله محبت‌آمیز و... می‌تواند شفابخش این خانواده باشد. به قول ویل دورانت «عشق قلب را با تسکینی وصف‌ناپذیر گرم می‌کند؛ حتی گرمای آن زمانی که عطا می‌شود بیشتر از هنگامی است که دریافت می‌شود.»4
د-کاهش بیماری های جسمی و روانی
سعادت و سلامت هر خانواده به کیفیت روابط زن و شوهر وابسته است. هرچه این روابط جذاب‌تر باشد، نشاط و در نتیجه سلامت اعضای آن بیشتراست. ازآنجا که روان انسان با جسم او ارتباط تنگاتنگی دارد، سلامت روانی برای وی سلامت جسم را به ارمغان می‌آورد و بالعکس. «فشارهای عصبی و زندگی پرتنش، بدن را متلاشی می کند و آن را در معرض انواع بیماری ها مثل حملات قلبی، سکته مغزی، زخم معده، آسم، اختلالات قاعدگی و... قرار می‌دهد.5
شیوه‌های ابراز محبت
تا زن و شوهر همدیگر را دوست نداشته باشند، با هم ازدواج نمی‌کنند، مگر در موارد نادر! اما گاهی همسران به دلیل حیای افراطی، غرور بیجا و عدم آگاهی نمی‌توانند به یکدیگر محبت کنند. تمام افراد حتی آنان که به اجبار ازدواج‌کرده‌اند، می‌توانند با تکرار و تمرین عشق‌ورزی کنند و آن را ملکه خویش سازند.
1-روش زبانی
ساده‌ترین، راحت‌ترین و ارزان‌ترین روش ابراز محبت استفاده از کلمات عاشقانه است. این کلمات چنان هیچانی در محبوب ایجاد می‌کند که تا پایان عمر اثر آن باقی می‌ماند؛ لذا پیامبر(ص) می‌فرمایند: وقتی مردی به زنش می‌گوید دوستت دارم، این سخن هرگز از دل او خارج نمی‌شود.6 لازم به ذکر است بچه‌دار بودن هرگز نباید مانع ابراز علاقه کلامی همسران باشد؛ زیرا کودک هم محبت کردن را از والدین می‌آموزد و هم با دیدن عشق والدین، احساس آرامش و امنیت خواهد کرد.
- صدا زدن همسر با نام های زیبا از مصادیق دیگر، ابراز علاقه زبانی است؛ لذا ائمه، همسران خود را با نام یکی از گل‌ها صدا می زدند.
ساده‌ترین، راحت‌ترین و ارزان‌ترین روش ابراز محبت استفاده از کلمات عاشقانه است.
-تشویق، تحسین، تشکر و قدردانی را نیز به راحتی می‌توان در قالب کلمات ریخت و به همسر هدیه کرد.
-علاوه بر این بکار بردن آهنگ دل‌نشین و گرم نیز به انتقال احساسات کمک شایانی می‌کند.
باید گفت اگر بر زبان آوردن کلمات مهرآمیز برای شما سخت است، می‌توانید از پیامک استفاده کنید و یا بر روی کاغذ بنویسید و آن را در محل‌هایی مثل در یخچال، آینه اتومبیل، در ورودی و... نصب کنید.
2-روش بصری
قبل از شروع صحبت، این چشم ها هستند که با یکدیگر سخن می گویند و افراد را جذب و یا طرد می کنند. در قرآن نیز به جاذبه نگاه ویژه‌ای شده 7 ؛ لذا همسران نیز می‌توانند با استفاده از نگاه‌های پرمهر خود دل یکدیگر را به دست آورند و عمق علاقه خود رابه یکدیگر نشان دهند.
3- روش رفتاری
این روش شناخته شده‌ترین شیوه برای همسران است.؛ به همین دلیل تا همسری از کمبود محبت گلایه می‌کند، بلافاصله جواب می‌شنود: مگر من در زندگی چیزی کم گذاشته‌ام؟ درست است که تلاش برای رفاه و آسایش خانواده نوعی محبت محسوب می‌شود؛ اما نوازش، در آغوش گرفتن، رفتارهای هیجان‌انگیز، بدرقه، استقبال، هدیه دادن، گذشت، خوش‌رویی، احسان، خدمت، قدرشناسی، اطاعت و هزاران رفتار دیگر نیز از مصادیق محبت اند و بسیار مورد نیاز هستند.
این رفتارها شادی و نشاط را به خانه می آورند و کینه و کدورت را بیرون می کنند. البته میزان نیاز زن و مرد به هریک از این موارد متفاوت است. مثلاً«زنان بیش از مردان به فشردن دست، بوسه، ناز و نوازش نیاز دارند» 8 ولی مردان مایل‌اند همسرشان با افتخار به او تکیه و اعتماد کند.
زمان و مکان ابراز محبت
خوب است زن و شوهر همیشه و همه جا عشق و محبت خود را به یکدیگر اظهار کنند؛ اما توجه به نکات زیر لازم است:
- بعضی از روش‌های ابراز محبت خصوصی است و باید در خلوت زناشویی صورت بگیرد.
- روش‌های زیادی مثل تعریف و تمجید، احترام گذاشتن و... وجود دارد که می‌توان با ا استفاده از آن در جمع به همسر اظهار محبت نمود.
-در استفاده از روش‌های ابراز محبت باید مراقب چشم‌های تیزبین کودکان و نوجوانان بود و از انجام اعمالی که باعث تحریک حس کنجکاوی و در نهایت بلوغزود رس آن‌ها می‌شود جلوگیری نمود.
-در جمع به گونه‌ای محبت خود را ظاهر نکنیم که باعث حسرت خوردن جوانان مجرد و یا همسران شکست خورده شویم.
محمدرضا ابراهیمی
پی نوشت ها:
- اصول کافی، ج4، 459
- تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة ، جلد12، صفحه 52
- 3. افروز,1386 :31
- کامت، 128,1386
- اسماعیل بگی,950,1386
- وسایل الشیعه,ج14،ص10
- نور؛31و 32
- اسماعیل بگی,886,1386
