اهتمام معصومین علیهم السلام به انس با قرآن
سیره حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام، پیوستگی با قرآن، انس و تلاوت و عمل به آیات آن بوده است.
اهتمام معصومین علیهم السلام به انس با قرآن
پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیتش علیهم السلام به عنوان مفسرین و حافظان قرآن، با این کتاب الهی انس بسیاری داشته اند و زندگیشان مصداق کامل زندگی قرآنی بوده است. انس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با قرآن همه جانبه و در تمام شؤون و مراتب است به نحوی که خود تجسم قرآن بود و تمام شؤون حضرتش تفسیر آیات الهی بود، زبانشان مأنوس با تلاوت آیات، ذهنشان مأنوس با تدبر در معانی، قلبشان آکنده از تجلیات الهی در قرآن، باطنشان در تماس با لوح محفوظ و کردارشان تفسیر عینی قرآن در زندگی بود.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله مأمور بودند آیات قرآن را در دل شب ها تلاوت کنند خداوند به ایشان اینگونه امر کرد: «اى جامه به خود پيچيده! شب را، جز كمى، به پا خيز! نيمى از شب را، يا كمى از آن كم كن، يا بر نصف آن بيفزا، و قرآن را با دقت و تامل بخوان، چرا كه ما به زودى سختى سنگين را به تو القا خواهيم كرد.[2]
حضرت علی علیه السلام درباره اهتمام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به انس با قرآن چنین می گوید: «چیزی جز جنابت مانع از تلاوت قرآن توسط رسول الله نمی شد».[3]
بكر بن عبداللَّه می گويد: «شخصی خدمت رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله رسيد در حالى كه آن جناب تب كرده بود، گفت: يا رسول اللَّه تب شما زياد شده است، رسول خدا فرمود: من شب گذشته سى سوره از قرآن را تلاوت كردم كه در ميان آنها هفت سوره طولانى هم بودند. گفت: يا رسول اللَّه خداوند متعال گناهان گذشته و آينده تو را آمرزيده است، چرا خود را اين چنين به مشقت و سختى انداخته ايد، فرمودند: من نبايد بنده اى شاكر باشم».[4]
آن حضرت به اندازه ای در برپاداشتن تلاوت با قرآن به خود زحمت می داد که این آیه نازل شد: «ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه خود را به زحمت بيفكنى».[5]
اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله نیز سیره ای همچون سیره آن حضرت داشتند و با قرآن، انس گرفته و رفتار و کرداری قرآنی داشته اند که در روایات فروانی این سیره به چشم می خورد. درباره امام حسین علیه السلام می خوانیم که در عصر تاسوعا هنگامی که دشمن می خواست حمله کند به برادرش حضرت ابوالفضل علیه السلام فرمود: «به آنها بگو امشب را به ما مهلت دهند زیرا خداوند می داند که من نماز، تلاوت قرآن و دعا و استغفار را دوست دارم. امشب را به ما مهلت دهند تا با مناجات و تلاوت قرآن و دعا بپردازیم».[6]
درباره امام سجاد علیه السلام، زهرى می گويد: «حضرت على بن الحسين عليهما السلام فرمود: اگر همه مردم كه ما بين مشرق و مغرب هستند بميرند من از تنهائى هراس نكنم پس از آنكه قرآن با من باشد، و آن حضرت عليه السلام شيوه اش اين بود كه هر گاه «مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» را مي خواند آن قدر آن را تكرار مي كرد كه نزديك بود بميرد».[7]
در احوالات حضرت صادق عليه السّلام نیز نقل شده است: «در نماز قرآن مي خواند ناگهان بيهوش شد وقتى به هوش آمد سؤال كردند چه شد كه حال شما تغيير كرد: جوابى داد كه مضمونش اين بود: آيات قرآن را تكرار كردم تا به جایى رسيد كه گويا اين آيات را از كسى كه نازل كرده (خدا) مي شنوم».[8]
ابراهيم بن عباس نیز در شرح حال امام رضا علیه السلام مىگويد: «هرگز نديدم كه از امام رضا علیه السلام چيزى پرسيده شود و او نداند و از او داناتر نديده ام و از هر چيز تا روزگار خويش بسيار آگاه بود و مأمون با پرسيدن هر چيز او را مى آزمود و او پاسخ مى داد و بيشترين گفتار او و پاسخ هايى كه مى داد، تمثيل به آيات قرآنى بود و معمولا هر سه روز يك دور قرآن تلاوت مى كرد و مى فرمود: اگر بخواهم مى توانم قرآن را در كمتر از سه روز دور كنم، ولى به هيچ آيه اى نمى رسم مگر اينكه درباره اش مى انديشم كه در چه موضوعى و هنگامى نازل شده است و به اين جهت هر سه روز يك بار آن را تمام مى كنم».[9]
معصومین علیهم السلام الگويى نيكو و اسوه حسنه برای امّت اسلامی هستند سیره حضرت و اهتمام ایشان در رابطه با انس قرآن می تواند سرمشق پیروان ایشان باشد.[10]
#قرآن #اهل_بیت #انس_با_قرآن #تلاوت
یادداشت: سیدمهدی سیدمرادی
پی نوشت ها:
[1] احزاب، 21.
[2] مزمل، 4-1.
[3] كنز الفوائد، ج2، ص: 153
[4] امالی، شیخ طوسی، مؤسسة البعثة، دار الثقافة، قم، 1414ق. ص 403.
[5] طه، 2.
[6] مثير الأحزان، ابن نما حلى، مدرسه امام مهدى علیه السلام، قم، 1406ق، ص 52.
[7] كافي، كلينى، محمد بن يعقوب، دارالكتب الإسلامية، تهران، 1407 ق، ج 2، ص 602.
[8] فلاح السائل و نجاح المسائل، ابن طاووس، بوستان كتاب، قم، 1406ق، ص 107.
[9] امالی، شیخ صدوق، كتابچى، تهران، 1376ش، ص 660.
[10] مراتب انس با قرآن در اندیشه امام خمینی (س)، علی رضا کوهی، عروج، تران، 1394ش.
