در کنار نام و آوازه این مدرسه با سابقه، نام آیت الله سید کمال فقیه ایمانی به عنوان موسس مدرسه باقرالعلوم(علیه السلام) یا همان دارالحکمه و کتابخانه بزرگ و تخصصی امیر المومنین(علیه السلام) که شهره جهانی دارد، می درخشد. این مدرسه که در سال ۱۳۶۷ به دست مرجع فقید آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمت الله علیه) افتتاح شد، از مدارس بسیار موفق حوزه علمیه اصفهان می باشد که در مواقعی بیش از هزار طلبه در یک سال تحصیلی در آن اشتغال به تحصیل داشته اند.
حجت الاسلام والمسلمین محمود نم نبات که در سابقه کاری خود حضور در راس معاونت آموزش حوزه علمیه اصفهان را دارا است و اکنون مدیر مدرسه علمیه باقر العلوم(علیه السلام) معروف به «دارالحکمه» می باشد، به معرفی این مدرسه موفق پرداخته که آن را در ادامه می خوانید.
مدرسه باقر العلوم(ع) کار خود را از چه سالی و چگونه آغاز کرد؟
مدرسه حضرت باقر العلوم(علیه السلام)معروف به دارالحکمه در سال 1367 شمسی تاسیس شد، قبل از تاسیس این مدرسه، دو مدرسه ذوالفقار و امام صادق(علیه السلام)چهار باغ در اصفهان وجود داشت.
در آن زمان جلسه ای شب های چهارشنبه با حضور روحانیون انقلابی اصفهان تشکیل می شد و هر هفته یک سخنران در این جلسات به صحبت می پرداخت، آیت الله سید کمال فقیه ایمانی در این جلسه حضور پیدا کرده و از مباحث این گعده انقلابی استقبال کردند، براین اساس در ادامه پیشنهاد تشکیل مدرسه باقرالعلوم(علیه السلام) را به روحانیون انقلابی آن زمان با هدف تربیت، پرورش و سپس آموزش طلاب انقلابی را دادند.
آیت الله فقیه ایمانی گفتند که مدرسه ای در احمد آباد ساخته اند و دوست دارم که در این مدرسه علوم کلاسیک آموزش داده شود، روحانیون وقت رفتند و مدرسه تازه تاسیس را دیدند، شورای مدیریتی تشکیل شد و حاج آقا کشکولی مدیریت مدرسه را در آن زمان به عهده گرفت، این شورا اولین طرح خود را ارائه کرد و آن طرح قبول طلبه در سطوح 1 تا 6 پس از گرفتن مصاحبه شفاهی و کتبی بود.
در ادامه با اهتمام آیت الله فقیه ایمانی، افتتاح این مدرسه با حضور مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمت الله علیه) برگزار شد، ایشان از دوستان آیت الله فقیه ایمانی بودند و در افتتاح مدرسه آرزوی ساخت مدرسه ای بزرگتر توسط آیت الله فقیه ایمانی را کردند، امتحان ورودی برای طلاب علاقه مند برگزار شد کسانی که حد نصاب نمره را کسب کرده بودند در مصاحبه شرکت کردند و با یاری حق کلاس ها تشکیل شد، از ابتدای تشکیل این مدرسه هدف تربیت طلاب انقلابی و ولایی بود.
از ابتدا هم جنبه انقلابی و هم معنوی مد نظر مدیران و موسسین مدرسه بود؛ متدین و ولایی بودن، و جدیت در تحصیل معیار ارزشی این مدرسه بود.
وضع علمی - آموزشی مدرسه چگونه است؟
قبل از افتتاح مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان، این مدرسه از نظر آموزشی زیر نظر حوزه قم فعالیت می کرد، بدین ترتیب که سوال ها از قم فرستاده می شد و پاسخ برگه های امتحانی به قم ارسال می شد و آنجا تصحیح می شد. مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان که افتتاح شد، مدرسه های زیادی در اصفهان تشکیل شد و طلبه ها ی این مدرسه بین مدراس دیگر توزیع شدند.
در حال حاضر حدود 600 طلبه در مدرسه دارالحکمه مشغول به تحصیل می باشند و در هر ساعت 28 کلاس فعال که در روز مجموعاً 151 کلاس درس تشکیل می شود و بیش از 80 استاد نیز مسئولیت تدریس دروس را بر عهده دارند.
مدرسه ما اولین مدرسه ای در اصفهان بود که انتخاب واحد آن بصورت اینترنتی انجام شد، این انتخاب واحد به معنای واقعی در مدرسه ما وجود دارد، چرا که هنگامی انتخاب واحد بصورت صحیح انجام می شود که یک درس با اساتید مختلف ارائه شود و حق انتخاب و اختیار به طلبه داده شود، این امکان در این مدرسه وجود دارد.
از جمله افتخارات مدرسه این است که در امر تحصیل بسیار زبانزد بوده و عمدتا بالاترین نمرات را دارا می باشد؛ در ترم گذشته 126 طلبه ممتاز با معدل بالای 17 و بیش از 20 طلبه با معدل بالای 19 داشتیم.
همچنین مدرسه تحول بزرگی در عرصه شیوه تدریس در زمان خود ایجاد کرد و این امر باعث رشد روز افزون این مدرس شد، تا آنجا که این مدرسه سالانه پذیرای بیش از یک هزار طلبه بود، این امر باعث شد تا چند خوابگاه این مدرسه احداث شود و مجدداً خوابگاه جدیدی ساخته شد و سپس مدرسه به مکان جدید که اکنون در آن است، منتقل شد.
در این مدرسه اساتیدی بزرگی مانند آیت الله مهدوی، آیت الله عبودیت استاد درس اخلاق، آیت الله جوادی استاد نهج البلاغه، و ... درس می دادند.
از برکات این مدرسه فارغ التحصیلی طلاب قوی است که امروز افرادی در علم و عمل قدرتمند هستند. بسیاری از طلبه هایی که از این مدرسه فارغ التحصیل شده اند، به قم رفته و رشد خوبی داشتند.
ظاهراً در مدرسه باقرالعلوم(علیه السلام)سیستم نظارتی خاصی حاکم است، این نظارت چگونه انجام می شود؟
نظارت این مدرسه هم بر اساتید و هم برای طلبه ها وجود دارد، این نظارت در سطوح مختلف انجام می شود.
برای نظارت انضباطی اساتید هر هفته لیست حضور و غیاب را تحویل می دهند و شنبه وضعیت حضور و غیبت ه رطلبه درهفته گذشته اش در کلاس ها مشخص می شود، اگر طلبه دوجلسه غیبت غیر موجه داشته باشد دفتر مدرسه این مسئله را پیگیری می کند و اگر نیاز باشد با خانواده او هم تماس گرفته می شود.
دومین نظارت ما نظارت آموزشی است، مشاور آموزشی در مدرسه به طور مرتب نمرات طلبه ها را کنترل می کند و اگر افت تحصیلی وجود داشته باشد برای او جلسات مشاوره گذاشته می شود، همچنین امتحان هفتگی از همه طلبه ها گرفته می شود، معمولا پیگیری های ما باعث می شود که طلبه وضعیت درس خود را بهبود ببخشد، ولی اگر این توانایی در او وجود نداشته باشد با او صحبت می کنیم که بدون آن که به روحیه او آسیب وارد شود مدرسه را ترک کند، ما نمرات زیر 14 را ضعیف می دانیم و از استاد او کسب تکلیف می کنیم.
کنترل و نظارت اخلاقی نیز از مباحث مهم است، ما با اساتید درپایه های مختلف صحبت می کنیم و وضعیت اخلاقی طلاب را پیگیر می شویم، این کنترل در حلقه های مباحثه و خوابگاه هم وجود دارد، اگر طلبه ای اخلاق مناسب نداشته باشد با او صجبت می شود وبا زبان خوش سعی در هدایت او می کنیم، اما تلاش مدرسه در این است که طلبه بی اخلاق را نگه ندارد.
نظارت بر اساتید هم در مدرسه دارالحکمه وجود دارد، در مرحله اول در ساعات مختلف و هر یک ساعت یکبار کلاس ها کنترل می شود و اگر استادی غیبت داشته باشد، سریع با او تماس گرفته می شود. یکی از مهمترین خصوصیات مدرسه دارالحکمه مشورت پذیری است، اگر طلبه ای مراجعه کند و از شیوه تدریس استادی انتقاد داشته باشد، این مسئله بررسی می شود.
شیوه بعدی ارزش سنجی ماهیانه و کنترل صفحات درس داده شده است و در آخرین مرحله امتحان متمرکز در دروس مشابه برگزار می شود و میانگین نمرات اساتید مختلف با هم مقایسه می شود و در صورت مشاهده کوتاهی و یا ضعف تدریس، عذر استاد در اسرع وقت خواسته می شود.
جایگاه پژوهش در مدرسه به چه صورت است ؟
در این مدرسه سعی شده تا در تمام سطوح تحقیق انجام شود، در حالی که بر اساس قوانین آموزشی، پژوهش و تحقیق باید در پایه های 3 و 6 و 8 انجام می شود، اما در مدرسه دارالحکمه در تمام سطوح این اتفاق می افتد، این مدرسه ممتازین زیادی در پژوهش دارد و کتاب هایی نیز از حاصل پژوهش های طلاب طلاب به چاپ رسیده است.
چه عواملی باعث رونق و پیشرفت مدرسه می دانید؟
برکاتی که بر این مدرسه نازل شد به دلیل اخلاص بی بدیل آیت الله سید کمال فقیه ایمانی بود، توجه به ولایت و ولایی بودن موسس مدرسه باعث شد تا خط فکری مدرسه کاملا مشخص باشد و این موضوع مهمی است، همه اساتید و طلبه های ما ولایی هستند، خط قرمز ما ولایت فقه و رهبری است و این باعث پیشرفت این مدرسه علمیه است.
امروز هم مانند روز اول تشکیل مدرسه، انقلابی بودن مورد نظر ماست و به این شعار اعتقاد داریم که حوزه باید انقلابی بماند. طلاب مدرسه در هر رویداد انقلاب اسلامی وارد عمل می شوند، به طور مثال در جریان فتنه ۸۸ خطرات را به جان خریدند و وارد عمل شدند و به هیچ چیز جز انقلاب و ولایت فقیه و رهبر نمی اندیشیدند
آیا برنامه هایی برای خانواده های طلاب هم دارید؟
برنامه هایی نیز برای خانواده های طلاب طرح ریزی می شود که از آن جمله می توان به برنامه طلاب و خانواده ها در سفر به مشهد و عتبات اشاره کرد. دیدار با خانواده شهدا و جانبازان نیز بصورت مسمتر پیگیری می شود، برگزاری جسلسات فصلی با خانواده طلاب و تجلیل از طلاب برتر با حضور خانواده های انها از دیگر برنامه هاست.
نظر شما در مورد تحول در حوزه چیست؟
تحولی که رهبر معظم انقلاب فرموده اند، به حق است، طلبه امسال با سال آینده فرق می کند، ما باید طلبه ای تربیت کنیم با علمیت قوی وارد جامعه شود، کتاب هایی را تدریس کنیم که طلبه سریع تر پیش رود و متونی که کیفیت و سرعت را با هم داشته باشد، روان سازی به طریقی باید انجام شود که طلبه روی مطلب فکر کند و نه عبارت. باید طلبه را سریع با توجه نیازهای جامعه آموزش داد و وارد جامعه کرد و رشته های تخصصی با توجه به نیاز جامعه تعریف کنیم.
طلبه ای که وارد جامعه می شود باید اثر گذار باشد، چرا که امروز افت اخلاقی در جامعه مشاهده می شود.
در گذشته تعصبی در مواجهه با قرآن؛ اهل بیت(علیهم السلام) و امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وجود داشت، طلبه باید جامعیت داشته باشد، باید هم درس و هم توسل به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در وجود طلبه باشد، افت تحصیلی و رفتاری و اخلاقی امروزه به دلیل عدم اتصال با آقا امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.