یکی از معروف ترین شهرهای مرکزی در ایران که هم بسیار معروف است و هم بسیار مورد اقبال مسافران و گردشگران مختلف، شهرکرد در چهار محال بختیاری است که یکی از خنک و زیباترین ییلاقات ایران را نیز در اختیار دارد. این شهر بسیار خوش آب و هوا، دارای دشت هایی وسیع و آثار تاریخی بسیار ارزشمند و فراوانی است. از آن جا که هر ایرانی برای یک بار هم که در زندگیش شده باید بار سفرش را ببندد و به سمت این شهر راه بیفتد، شهرکرد در چهار محال بختیاری این شهر قدیمی و کهن را باید بیشتر بشناسید.
معرفی و آنالیز مردم و جاذبه های شهرکرد در چهار محال بختیاری
یکی از معروف ترین شهرهای ایران که در زمره شهرهای توریستی و گردشگر پذیر ایران قرار می گیرد، شهر کرد است. این شهر را باید یکی از مناطق و شهرهای استان بزرگ و پهناور چهارمحال بختیاری به حساب بیاوریم. اولین توصیفاتی که بعد از یادآوری نام شهرکرد ایران به ذهن اکثر مردم خطور می نماید این است که شهری بسیار زیباست که از جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری برخوردار است که به اذن و قدرت خدا این ویژگی ها در چنان آرایشی در کنار هم قرار گرفته اند که بهشت را به یاد هر کسی می آورند. شهرکرد در چهار محال بختیاری علاوه بر زیبایی های طبیعی دارای قدمتی کهن و قدیمی نیز می باشد که ارزش این شهر را بیش از پیش بالا می برد. همه این خصایص در نهایت باعث می شوند که شهرکرد یکی از مقصدهای اصلی گردشگری در ایران باشد. توریست داخلی و ایرانگرد و یا توریست خارجی هم فرقی با یکدیگر ندارد، به هر حال هر کسی که در ایران است برای یک بار هم که شده به دیدن این شهر می رود تا در بهشتش، زیباترین آثار خلق شده خدا را ببیند. شهرکرد امروزه مرکز شهرستان شهرکرد است و در 97 کیلومتری اصفهان از سمت جنوب غرب آن قرار گرفته است.
یکی از دلایلی که شهرکرد در چهار محال بختیاری بسیار معروف شده این است که شهرکرد را به عنوان بام ایران می شناسند و علتش ارتفاع بسیار زیاد این شهر است. از لحاظ جمعیتی و بر طبق آخرین آماری که در سال 1395 منتشر شد، این شهر دارای جمعیتی برابر با 190 هزار و 441 نفر بوده است. از لحاظ تاریخی یافته های کارشناسان می گوید که این شهر دارای پیشینه ای بیش از آغاز حکومت های باستانی همچون اشکانیان و ساسانیان در ایران بوده است و از آن موقع ها در آن نشانه های سکونت و اجتماع مردم وجود داشته است.
شهرکرد در چهار محال بختیاری که در دوران قدیم به نام دهکرد هم شناخته می شده، امروزه یکی از قدیمی ترین مناطقی در ایران شناخته می شود که در آن تمدن بشری وجود داشته است. البته برای این ادعا؛ در تپه های باستانی موجود در این شهر، مسکوکات و آثاری کشف شده است که نه تنها قدمتشان به دوران حکومت سلسله های معروف ایرانی که بالاتر از آنان نام بردیم می رسد بلکه، حتی قدمت بعضی از این آثار به قبل از میلاد مسیح نیز باز می شود. همین کشفیات هم باعث شده است که عده زیادی از مردم و دوستداران تاریخ ایران برای دیدن این شهر زیبای تاریخی به این شهر سفر کنند و در نتیجه این شهر بیش از پیش معروف تر شود. چند خط بالاتر اشاره کردیم که به این شهر دهکرد و یا به عبارتی دیگر دهِ کرد هم می گفته اند.
منطقی ترین علتی که برای نامیدن این شهر به این نام تا به حال مطرح شده این است که در سالیان دور؛ چادرنشینان، دامپروران و چوپان های بسیار زیادی در مکانی که امروزه در دامنه های جنوبی شهرکرد قرار گرفته است، اسکان داشته اند و از آن جایی هم که در زبان فارسی واژه کرد به معنای چوپان است، به این منطقه دهکرد یا جایی که در آن چوپان ها زندگی می کنند؛ گفته می شد. در این زمینه جالب است بدانید که قبل از ورود دین مبین اسلام به سرزمین ایران، هر کسی که چوپان، چادر نشین و یا گله دار بود را به عنوان چوپان می شناخته اند و این مسئله فارق از خانواده، رنگ پوست و یا حتی نژاد خانوادگی افراد بوده است. نام این شهر تا سال 1314 دهکرد بود و در همین سال نامش به شکل امروز آن تغییر پیدا کرد. امروزه شهرکرد با دارا بودن 55 هزار و 492 خانوار (با توجه به آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395) به عنوان اولین شهر رسمی استان چهار محال بختیاری شناخته می شود. مردم شهر کرد به زبان فارسی اما با لهجه دهکرد صحبت می کنند. البته لهجه مردم بومی شهرکرد بسیار خاص است و با لهجه خاصی صحبت می کنند.
شهرکرد از جنوب به کیار و بروجن می رسد، از شرق به اصفهان و از غرب به فارسان می رسد. از لحاظ آب و هوایی شهرکرد دارای اقلیم آب و هوایی است که در تابستان ها خنک و در زمستان ها بسیار برفی و سرد می باشد. حتی به خاطر همین خاصیت برفی بودن این شهر، یکی از برفی ترین پیست اسکی های ایران به نام پیست اسکی چلگراد نیز در فاصله 80 کیلومتری از این شهر قرار گرفته است. گنجایش این پیست زیبا، 4 هزار نفر است. اقتصاد و معیشت مردم در این شهر به صورت سنتی و مدرن و به صورت تلفیقی گذرانده می شود. مردم این شهر کارهایی همچون: گیوه دوزی، قالی بافی، نمد اقتصادی و فعالیت های سنتی از این قبیل روزگار می گذرانند. البته نباید از حضور کارخانه های بزرگ و مهم مخصوصا در حاشیه این شهر به سادگی گذر کرد. صنایعی همچون لبنیات، لوازم خانگی، فولاد سازی و صنایع استخراج، سیمان، نساجی و دیگر مشاغل و صنایع امروزه در بین اشکال رایج مشاغل مردم شهر کرد دیده می شود. شهرکرد هم با توجه به گذر زمان و همچنین پیشرفت شهر نشینی امروزه تبدیل به یکی از مقاصد مناسب توریستی شده است. از نظر وجود جاذبه های شهری در این شهر بر اساس آخرین آمار منتشر شده نزدیک به 240 عدد اثر تاریخی، پارک، گردشگاه و ساختمان تاریخی در این شهر وجود دارد که در ادامه بعضی از معروف ترین های این آثار را برای شما به صورت مختصری معرفی خواهیم کرد.
درباره مردم شهرکرد و شاخصه های فرهنگی آنان باید بگوییم که؛ حتی با توجه به آداب رسوم مختلفی که در این شهر وجود دارد اما، آن ها هنوز هم در بسیاری از مراسم های خود لباس سنتی خود را می پوشند. در این بین بیشتر از همه بختیاری ها بیشتر به لباس خود وفادار هستند. در مراسم هایی همچون: توشمال خوانی و چوب بازی پوشیدن لباس های سنتی بسیار رایج است. اگر به این شهر سفر کردید حتما به عنوان سوغات برای دوستان و عزیزانتان وسایلی همچون: پاپوش یا همان گیوه، گز، بادام، کشک، قرقروت و یا عسل بیاورید. حواستان به شکم گردی که در این شهر در پیش رو خواهید داشت باشد زیرا اگر حواستان را جمع نکنید بدون شک، انگشتانتان را هم خواهید خورد! غذاهای محلی این شهر بسیار خوشمزه هستند زیرا سوای این که دستور پخت متفاوتی دارند، از مواد غذایی بسیار تازه و طبیعی در پخت آن ها نیز استفاده می شود. معروف ترین غذای سنتی و محلی شهرکردی ها، نوعی کباب مخصوص است که به آن در اصطلاح کباب بختیاری نیز می گویند.
این کباب که در بین بسیاری از توریست ها مخصوصا از شهرت و محبوبیت بی شماری برخوردار است، کباب بختیاری نام دارد. این کباب مخصوص را با استفاده از سبزیجاتی همچون فلفل دلمه ای، پیاز را در کنار گوشت فیله ای تازه گوسفند و در کنار زعفران و پودر سیر بر روی حرارت مستقیم آتش کباب می شود. دیگر غذاهای بسیار خوشمزه محلی و مخصوص شهرکرد در چهار محال بختیاری عبارتند از: دمپختک، نان شیرمال محلی و تازه، آش دوغ محلی، کاله جوش و آبگوشت مخصوص را نام برد. پیشنهاد می کنیم که حتما در سفرتان به این شهر به رستوران ها و غذاخوری های محلی این شهر بروید و از آن ها بچشید تا از زاویه غذاهای این شهر با آن آشنا شوید.
جاذبه های دیدنی شهر کرد
- خانه تاریخی ستوده چالشتری
یکی از آثار قدیمی موجود در شهرکرد، خانه ای تاریخی و قدیمی به نام ستوده چالشتری است. این خانه قسمتی از ارگ چالشتر است که در واپسین روزهای حکومت قاجار ساخته و تاسیس شد. این خانه به عنوان حاکم نشین قلعه ای به نام چالشتر ساخته شد. با این حال اکثر تزئینات این خانه در یال 1323 اجرا شده است. این خانه دارای تزئینات و نقش های بسیار زیبا و گران بهایی است که آن را تبدیل به یک اثر تاریخی بسیار مهم و ارزنده تبیدل نموده است. البته در این خانه 3 مجموعه موزه دیگر هم تاسیس شده است که موزه آثار سنگی، کار و زندگی و مردم شناسی نام دارند. در این مجموعه موزه ها که بازدید از آن ها برای عموم مردم آزاد است؛ وسایلی همچون سنگ نوشته های تاریخی، لباس های روستای و در کل هر چیزی که در زمره وسایل زندگی مردم بوده است، به نمایش درآمده است.
این حمام تاریخی در سال 1270 هجری به دست حاج محمد رضا خان در ضلع غربی از سمت جنوب مسجد جامع این شهر ساخته شد که به نام سازنده اش به مسجد خان معروف شد. این مسجد مستحکم و زیبا یکی از معروف ترین جاذبه های موجود در این شهر است که اکثر بازدیدکنندگان این شهر به آن حتما سر خواهند زد.
یکی از غنی ترین آثار تاریخی که امروزه هنوز هم در ایران وجود دارد و البته به اندازه بعضی از بناهای تاریخی شاخص معروف نیست، قلعه چالش تر است. این قلعه در فاصله 5 کیلومتری شهرکرد در چهار محال بختیاری قرار گرفته است. برای ساخت و تزئین این بنای تاریخی از اشکال و آموزه های معماری به سبک اروپایی ها و همچنان معماری ایرانی در زمان قاجاریان الهام گرفته شده است. این قلعه دارای بازمانده هایی گران بها از زمان تاریخی ایرانیان است
یکی از عمارت های بسیار تاریخی شهرکرد بدون شک قلعه شمس آباد این شهر است که عمری 120 ساله دارد و در فاصله 15 کیلومتری این شهر گرفته است. این ساختمان قدیمی توسط یوسف خان امیر مجاهد در دو طبقه ساخته شد. کسانی که این مجموعه را ساختند، در آن ستون هایی به شکل مکعب در آن قرار دادند که در آن نقش هایی از سربازان و لباس محلی بر تن دارند و همچنین گیاهان مختلف تزئین شده است. این ساختمان قدیمی و زیبا در زمان حکومت پهلوی ها ساخته شد.
- امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون
از جمله مکان های مذهبی که در شهرکرد قرار گرفته است و از احترام و اهمیت خاصی نیز برخوردار است، امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون است که می گویند نسبتشان به امام موسی بن جعفر (ع) می رسد. ساختمان این امامزاده در زمان قاجاریان و با استفاده از گچ، خشت، آجر ساخته شده است. البته این بنا در دوره های مختلف مورد بازسازی قرار گرفته است. این امامزاده بسیار مرود احترام مردم شهر است و گردشگرانی که به این شهر می آند از آن حتما بازدید می کنند.
در بین همه این آثار تاریخی شاخته شده به دست انسان ها در شهرکرد در چهار محال بختیاری و در فاصله 15 کیلومتری از جاده شهرکرد به اصفهان می توانید تا منطقه بسیار بزرگی از محیط زیست و حیات وحش شهرکرد را ببینید که بدون شک نمونه آن را در هیچ کجای دیگر تا به حال ندیده اید. دره بستان شیر و پاچفت در این پارک ملی قرار گرفته اند. این منطقه دارای وسعتی برابر با 27 هزار هکتار است که در ان بیش از 250 گونه گیاهی مختلف رشد و نمو پیدا نموده است. از جمله این گیاهان می توانیم به گون و یا خانواده گندمیان اشاره نماییم. بسیاری از کسانی که می خواهند برای دمی هم که شده خود را از بند زندگی شهری آزاد کنند، پارک ملی تنگه صیاد را انتخاب می کنند.