برترینها: هر چند غدد آدرنال یا فوق کلیویتان کوچکاند، اما نقش مهمی در تولید و تنظیم هورمونهایی که همه چیز را کنترل میکنند دارند، از هورمونهای کنترل کنندهی فشار خون گرفته تا متابولیسم و سیستم ایمنی و عملکرد تناسلی. غدد آدرنال شما دقیقا بالای کلیههایتان هستند و به طور کلی به طور موثر به وظایف گوناگون خود عمل میکنند.
کورتیزول یکی از اصلیترین هورمونهایی است که توسط غدد آدرنال تولید شده و انرژیتان را تنظیم میکند.
کورتیزول به طور معمول صبحها بالا میرود تا شما را از خواب بیدار کند. سپس تدریجا در طول روز کورتیزول پایین میآید و شب به پایینترین حد خود میرسد تا بتوانید خوب بخوابید. کورتیزول تنظیم کنندهی قند خون و فشار خون، به عنوان بخشی از واکنش بدن نسبت به استرس نیز هست.
شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد استرس مزمن میتواند منجر شود غدد آدرنال برخی از هورمونها را به اندازه کافی تولید نکنند. تئوری که وجود دارد این است که غدد آنقدر تحت فشار کار قرار میگیرند که عملکردشان شروع به افت میکند که به آن «خستگی آدرنال» میگویند. در این مطلب به شما میگوییم علائم هشداردهندهی خستگی آدرنال که خیلی از افراد ممکن است به آن بیتوجه باشند را به شما میگوییم.
خستگی
اگر از خواب بیدار میشوید، اما احساس خستگی میکنید یا زمانی که وقت خواب نیست خوابتان میگیرد دچار احساس خستگی غیرمعمول هستید. البته خستگی علامتی است که گاهی میتواند با اختلالات مزمن مانند لوپوس و فیبرومیالژیا و یا با سلامت روان مثلا افسردگی مرتبط باشد. اما خستگی آدرنال نیز یکی از علتهایی است که باید بررسی شود.
هوس شیرینی و شوری
هوس شوری یا شیرین داشتن میتواند نشاندهندهی خستگی آدرنال باشد مگر اینکه علت واضح دیگری برایش وجود داشته باشد، مثلا تنش پیش از قاعدگی. اگر در عملکرد غدد آدرنال مشکلی ایجاد شود بدنتان طالب خوراکیهای شیرین یا شور میشود تا بتواند کمبود منابع خود را تامین کند.
فشار خون پایین و احساس غش و ضعف
غدد آدرنال شما فشار خونتان را تنظیم میکنند، بنابراین اگر بدنتان در وضعیت کمبود مینرالوکورتیکوئیدها باشد، ممکن است ناگهان احساس کنید در حال غش کردن هستید. حالات شما ممکن است به صورت سرگیجه، احساس سبُکی در سر هنگام از جا بلند شدن و یا حتی غش کردن باشد. این هم امکان دارد که این علائم را احساس نکنید، اما متوجه شوید فشار خونتان به طرز غیرعادی پایین است.
کاهش وزن بیدلیل
خیلی از افراد مدام در حال تلاش برای وزن کم کردن هستند. اما اگر متوجه شدید پنج درصد از وزن بدنتان در عرض تقریبا نیمی از سال، بدون اقدام خاصی کاهش یافته است پس باید حتما این مسئله را با پزشک خود مطرح کنید. خستگی آدرنال و سایر مشکلات غدد آدرنال مانند بیماری آدیسون، ممکن است علت این کاهش وزن باشند. فقط یک سری آزمایشات کامل میتوانند سبب تشخیص دقیق شوند.
شکم درد
شکم درد از عارضههایی است که دلایل بسیار گوناگونی میتواند داشته باشد، مثلا نفخ، انگل یا پریود. اما اگر بیش از یک روز دچار شکم درد مداوم هستید (یا چند ساعت است که درد شدید دارید) باید به پزشک مراجعه کنید. گرفتگیهای شکم اگر همراه با دیگر علائم گفته شده در این لیست باشد قطعا به نارسایی غدد آدرنالتان مربوط است. اگر غدد آدرنال نتوانند به میزان کافی گلوکوکورتیکوئید تولید کنند دچار مشکل جدی در گوارش خواهید شد.
دردهای عمومی
آیا تمام مدت احساس بدن درد دارید؟ اگر تشخیص بیماری دیگری که توجیه کنندهی این دردها باشد در موردتان داده نشده و آنفلوآنزا هم ندارید، پس باید از جهت خستگی آدرنال بررسی شوید. غدد آدرنال شما در عملکرد سیستم ایمنیتان و فرایندهای التهابی بدنتان نقش دارند؛ بنابراین ممکن است در نهایت دچار التهابهایی شوید که سبب درد مفاصل و درد در بافتهای همبند میشوند.
اسهال، تهوع و استفراغ بیدلیل
اگر اسهال، تهوع و یا استفراغتان نتیجهی خستگی آدرنال یا نارسایی غدد آدرنال باشد، این علائم باید همراه با شکم دردی که در بالا گفتیم باشند. گلوکوکورتیکوئیدها کنترل میکنند که غذایی که میخورید چه زمانی و چگونه به انرژی تبدیل شوند. اگر در بدنتان به اندازه کافی از این هورمونها نداشته باشید، فرایند طبیعی گوارشتان دچار اختلال خواهد شد. استفراغ یا مدفوع آبکی نشان میدهد که باید به پزشک مراجعه کنید.
نوسانات خلقی
افسردگی و تحریک پذیری از شایعترین تغییرات خلقی مرتبط با غدد آدرنال هستند. این علائم ممکن است نتیجهی مستقیم عدم تعادل هورمونی یا علائم ثانوی ناشی از احساس درد و ناراحتی مداوم و خواب ناآرام باشند.
علائمی که گفته شد همگی با عارضهی خستگی آدرنال ارتباط دارند و خیلی از افراد از آنها غافلند.
اما همین علائم میتوانند با سایر مشکلات غدد آدرنال مانند بیماری آدیسون یا خیلی از بیماریهای خود ایمنی دیگر نیز مرتبط باشند؛ بنابراین مهم است که بررسیهای کامل انجام شوند تا روند درمانی مناسب تجویز شود. خیلی از پزشکان عقیده دارند یکی از چیزهایی که میتواند به برگرداندن عملکرد غدد آدرنال به شرایط نرمال کمک کند کاهش استرس است.
راهکارهای خانگی برای درمان خستگی آدرنال
رژیم غذایی
رژیم غذایی مناسب برای عارضهی خستگی آدرنال شامل دستورالعملهای رژیمهای غذایی متعادل میشود که بر اساس مصرف مواد غذایی زیر است:
- غذاهای پُرپروتئین
- غلات کامل
سبزیجات ضمنا به کاهش مصرف مواد غذایی زیر توصیه شده است:
- کربوهیدراتهای ساده به خصوص قند
- غذاهای فرآوری شده
- غذاهای سرخ شده
- کافئین
کاهش استرس
تئوری خستگی آدرنال بر اساس استرس زیاد است. از مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، ورزش منظم و دوری از ابزارهای الکترونیکی برای کاهش استرستان کمک بگیرید. یک راه بسیار خوب دیگر برای تنظیم کورتیزول و کاهش استرس یوگاست که هم روح و روانتان را آرامتر میکند و هم سطح تمرکز و هوشیاریتان را بالاتر میبرد.
ویتامینها و املاح رژیم غذاییتان را با مکملهای ویتامین B۵، B۶ و B۱۲، ویتامین C و منیزیم کامل کنید. البته پیش از مصرف هر یک از این مکملها ابتدا با پزشکتان مشورت نمایید.
بهبود عادات خواب
نزدیک به زمان خواب کافئین مصرف نکنید و هر شب سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید. روشهای بهبود کیفیت خواب شامل ریلکسیشن پیش از خواب، استفاده نکردن از ابزارهای الکترونیکی حداقل دو ساعت قبل از خواب، تاریک و خنک بودن اتاق خواب و خوردن شام پروتئین دار و سالم میشود.
استفاده از نور خورشید و هوای تازه
به طبیعت بروید و با پای برهنه روی چمن و سنگ و ماسه و ... قدم بزنید، هوای تازه و تمیز تنفس کنید و استرس و تنش را از بدنتان دور نمایید. سپری کردن زمان بیشتر زیر نور خورشید باعث میشود بدنتان ویتامین D بسازد. ویتامین D مسئول تنظیم بیش از ۲۰۰ مسیر ژنتیکی است.
منابع: thelawofattraction ،healthline