آسيب شناسي مناسک عاشورا -3

محور شدن مرثيه­خواني به جاي وعظ و ارشاد

 در گذشته مراسم سوگواري حسيني اکثراً بر حضور روحانيت متمرکز مي­شد و بيشترين سهم يک مراسم عاشورايي، مختص به بيان آموزه­هاي ديني بود؛ در نهايت مداح مجلس با شکلي خاص و مؤدبانه، قدري مرثيه خواني مي­کرد و مجلس را به سرانجام مي­رساند، اما اينک تعداد قابل توجهي از اين گونه مراسم بدون آموزه­هاي ديني و فقط با تکيه به صداي مداح برگزار مي­شوند. اين امر يکي از معضلاتي است که امروزه، گريبان هيئت را گرفته، معضلي که از آن به «مداح محوري» تعبير مي­شود.

علاوه بر اين، امروزه در موارد متعددي ديده مي­شود که برخي مداحان معروف پس از مدتي، بر اثر محبوبيت و مقبوليتي که در نزد هوادارانشان، براي خود احساس مي­کنند، تصور مي­نمايند که سخنشان صواب و نظرشان ثاقب است و حتي در بيان حقايق دين و تشريح مکتب اهل بيت^(ع) توانمند هستند؛ و با اين تصور شروع به سخنراني و ارشاد مريدان و مردم مي­نمايند، اما از آنجا که عمدتاً از تحصيلات ديني و تخصص لازم در اين مورد برخوردار نيستند، اغلب تصورات ناصحيح خويش را به جاي تعاليم اسلامي به مخاطبان ارائه مي­دهند؛ اين مسئلة امري خطرناک و غالباً گمراه کننده مي­باشد.

متأسفانه برخي متوليان هيئات نيز با هدف رونق­يابي بيشتر هيئت خود، آنان را در اين امر آزاد و يا حتي ياري مي­کنند. در اين هيئات، معمولاً روحاني دعوت نمي­شود و يا اگر هم دعوت شود، زمان مناسبي براي سخنراني او در نظر گرفته نمي­شود، در حالي که مداحان معمولاً بهترين زمان هيئت را در اختيار دارند. اين مسئله شايد از آن جهت باشد که اينگونه هيئات به جاي اينکه به مسئوليت خود در جهت دهي فرهنگي مخاطبان و شرکت کنندگان مراسم به پردازند و مردم را با روح عاشورا آشنا نمايند، در پي ارضاي اميال مردم و شرکت­ کنندگان بوده و بر اساس خواسته­هاي نفساني برنامه­هاي مراسم را تدوين مي­کنند.