روایتی وجود دارد که بر اساس آن، برخی از صحابه برای عروسی دختر پیامبر(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س) هدایایی آوردند که عبدالرحمن نیز مانند دیگران هدیهای به حضرت زهرا و امام علی(ع) داده است. اما قبل از ذکر این روایت، توجه به نکاتی ضروری است:
1. اصل برگزاری مراسم جشن و شادمانی در مناسبتهایی مانند عروسی، امری معقول و مشروع بوده و در زمان پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نیز رواج داشته است.[1] امروزه نیز این مناسبات برقرار بوده و چنین مراسمهایی برگزار میشود که به خودی خود امری پسندیده و نیکو است. البته وقوع کارهای حرام از سوی برخی از مردم در اینگونه مراسمها، میتواند چنین رویکرد مشروعی را به جلساتی حرام مبدّل کند.
2. هدیه دادن نیز امری نیکو و پسندیده میباشد که عقل و شرع بر آن صحه گذاردهاند و موارد بسیاری نیز برای آن در تاریخ نقل شده است.[2]
حال با این مقدمات به اصل بحث میپردازیم؛
« ... سعد بن معاذ نیز ده گوسفند آورد، سعد بن ربيع آمد و او نیز پنج گوسفند آورد، سعد بن خيثمه، دو شتر آورد، و ابو ايّوب انصارى گوسفندى را به همراه خروارى از خرما آورد، خارجة بن زيد شترى آورد و گاوى و چهار گوسفند. عبد الرّحمن بن عوف آمد و پنج خروار خرما آورد. عثمان بن عفّان آمد و پنج خروار خرما آورد و بيست گوسفند و هریک از صحابه آمدند و هديّهاى آوردند تا هداياى بسياری در آنجا جمع شد. رسول خدا(ص) هديه را میپذیرفت و آنرا عوض نیز میداد، اما صدقه را نمیپذیرفت. رسول خدا(ص) فرمودند تا هر چقدر گندم دارند بیاورند و به هر کدام از صحابه مقداری داد و آنها نیز گندمها را برده، آرد كردند و پختند. سپس به على(ع) گفت: يا على امشب من و تو بايد مشغول شویم و این گاوها و گوسفندان را ذبح کنیم. على(ع) آنها را مىكشت و پوست مىكند و رسول خدا(ص) آنها را به قطعات کوچکتر تقسیم میکرد. این کار تا طلوع آفتاب ادامه داشت و با طلوع خورشید، کارها تمام شد. علی(ع) (بعدها) گفت: بر دست پیامبر(ص) اثر خون نديدم. رسول خدا(ص) شخصی را فرستاد تا صحابه را فرا بخواند و گفت: امروز روز زفاف و خرّمى است، خود و مواليان خود، مرا يارى دهيد تا وليمه على(ع) را درست کنیم. صحابه آماده شدند و ديگها بر آتش نهادند. گروهى گوشت را تکه تکه مىكردند و گروهى مىشستند و گروهى آتش مىكردند. رسول الله(ص) چون تلاش اينان را ديد، دعا كرد و گفت:
"اللّهمّ اعنهم على طاعتك و لا تؤيسهم من رحمتك و لا تخلهم من فضلك"؛ خدایا! اینان را در اطاعت کردن از خودت یاری کن، و از رحمت خود مأیوسشان مفرما، و از فضل خود آنها را وا مگذار.
وقتی دو ساعت از ظهر گذشت همه غذاها آماده شده بود، پیامبر(ص) على(ع) را گفت: برخيز و مهاجر و انصار و اهل مدينه را از مردان و مواليان و بندگان و كودكان، همه را دعوت و حاضر كن، و هيچ کس را در مدينه رها مكن ...».[3]
البته روایات و نقلهای دیگری نیز وجود دارد که داستان شب عروسی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) را با تفاوتهایی نقل میکند، اما آنچه مسلم است آن است که اصل هدیه دادن و هدیه گرفتن در زمان پیامبر(ص) موضوعی ارزشمند بوده است.
[1]. برای اطلاعات بیشتر ر.ک: 3808؛ مراسم عروسی زمان پیامبر
[2]. برای اطلاعات بیشتر ر. ک: 14857؛ هدیه از نگاه پیامبر(ص)
[3]. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق، دکتر یاحقی، محمد جعفر، دکتر ناصح، محمد مهدی، ج 14، ص 261، 262، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق؛ محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 16، ص 143، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق.