واژه «فانی» از ریشه «فنی»، به معنای از «بین رفتنی» و نقیض بقا است.[1] بر اساس بینش توحیدی باقی بالذات فقط خداوند است؛ از این‌رو غیر خداوند همه فانی بالذات هستند.[2] بنابراین وجود و بقای غیر خداوند فقط به واسطه‌ی توجه و عنایت خداوند میسر خواهد بود. البته از آن‌جا که عنایت خداوند به بقای موجودات به لحاظ استعدادها و قابلیت‌ها است و استعداد موجودات متفاوت است؛ از این جهت بقای موجودات متفاوت است و در نتیجه فانی بودن موجودات نیز متفاوت خواهد بود. علاوه بر این‌که میزان بقای هر کس وابسته به مقدار ارتباط و اتصالش با خداوند است.[3]
[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، «واژه فنی»، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
[2]. «کلُُّ مَنْ عَلَیهْا فَانٍ وَ یَبْقَى وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الجْلَالِ وَ الْاکْرَامِ». رحمن، 26 و 27.
[3]. «کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلاَّ وَجْهَه». قصص، 88.
