«مال مشاع»؛ عبارت است از مالی که دو نفر یا بیشتر در آن شریک باشند و سهم هر یک را نتوان در خارج از هم تشخیص داد.[1] معمولاً این نوع مالکیت به نحو کسری میباشد؛ مثل مالکیت نصفی از یک خانه و یا یک سوم از یک کیسه گندم، که مالکین در جزء جزء آن خانه و در هر دانه از گندم آن کیسه با هم شریک هستند و تصرف در آن باید با اجازه یکدیگر باشد.
اما در مالکیت به نحو «کلى فى المعین»، هر چند مانند مالکیت مشاع، به صورت شخصی و معیّن نیست، اما به شکل کسری هم نمیباشد؛ مثل خرید ده کیلو از یک کیسه صدکیلویی گندم. در این مثال هر چند مصداق ده کیلو، هر بخشی از کیسه گندم میتواند باشد، اما فروشنده میتواند – حتی بدون اجازه و کسب نظر از خریدار - در هر قسمت از مال تصرف کند و وظیفه او فقط آن است که ده کیلو از آن کیسه را تحویل دهد.[2]
با این حال برخی از فقها، مالکیت مشاع را همان مالکیت به شکل کلى فى المعین دانسته و تنها تعابیری که از آن میشود را مختلف شمردهاند.[3]
[1]. برگرفته از: «معنای مالکیت مشاع»، سؤال 8003.
[2]. ر. ک: نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 4، ص 280 و ج 22، ص 208، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم، 1404ق.
[3]. ر.ک: محقق ایروانى، على نجفی، حاشیة المکاسب، ج 1، ص 201، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چاپ اول، 1406ق.
منبع: http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa39542
