درخت_گردو

#درخت_گردو
مقدمه:

در یونان قدیم و در مصر باستان در معبد ‍ژوپیتر برای کسانی که تازه ازدواج می کردند، برگ و شاخه های گردو را زیر پایشان می انداختند وبر این باور بودند که عروس و داماد از قید جادو و طلسم رها شده و خوشبخت زندگی خواهند کرد.

برابر بررسی های دیرین شناسی گیاهی و گرده شناسی در روی کره ی زمین، گونه های مختلف گردو از زمان های بسیار قدیم به ویژه از دوران سوم زمین شناسی وجود داشته است.
و از دوران چهارم زمین شناسی به بعد آثار درخت گردو از جمله گرده ی آن در کشورهای اروپای شرقی به دست آمده است .
منشاء درخت گردو را اسیای غربی و نواحی هیمالیا می دانند . در ایران نیز گردو در جنگلهای شمال از استارا تا گلی داغ در جلگه و ساحل تا ارتفاع۲۲۰۰ متر از سطح دریا انتشار دارد و به طور پراکنده یا کم و بیش انبوه در جنگلها از جمله جنگلهای غرب و در راه سنندج به مریوان به طور خودرو دیده می شوند ولی وحشی بودن آن در ایران مشکوک است.
احتمالا کهن ترین درخت گردو در ایران در “اورگان” شهر کرد وجود دارد. برابر نوشته ای که از نزدیک این درخت از زیر خاک بدست آمده است، تاریخ کاشت آن به زمان یزدگرد ساسانی و حدود۱۴۰۰ سال پیش می رسد.

گردو گیاهی درختی یا درختچه ای است که ارتفاع آن تا ۲۵ متر هم می رسد.دارای تنه صاف با رنگ نقره ای و در برخی گونه ها , خاکستری,برگ ها به شکل مرکب شانه ای بوده و معطر می باشد. گردو یک پایه و جدا گل می باشد و گل آذین نر آن شاتون بوده که به صورت آویزان بوده و طول آن ۸ الی ۱۰ سانتی متر است.
گل های نر از قاعده شاخه های سال قبل به وجود می آیند.گل های ماده در دستجات ۲ الی ۳ تایی و در شاخه های سال جاری به وجود می آید. گامت های ماده گردو دگر گشن است گرده افشانی آن به وسیله باد انجام می شود و حشرات در آن نقشی ندارند. گل دهی در اوایل بهار قبل از ظهور برگ ها اتفاق می افتد.میوه ان به صورت شفت می باشد یعنی دارای درون بر سخت و چوبی می باشد.

درخت_گردو
تاریخچه:
طبق افسانه های باستان زمانی که خدایان متولد شدند غذایشان گردو بود و همچنین از دیرباز به خواص دارویی آن نظیر خواص ضد عفونی کنندگی و ضد قارچ بودن آن اطلاع داشتند. دم کرده برگ آن برای رفع سرماخوردگی , خستگی , بیماری پوستی و همچنین رفع ورم پلک های چشم استفاده می شود.پوست میوه(قسمت گوشتی) ان سرشار از تانن می باشد که در درمان اسهال های مزمن, درمان کم خونی و همچنین پوست آن حاوی اسید های آلی و مواد معدنی بالایی می باشد.
مغز گردو دارای پروتئین،قند ،آب و ویتامین، املاح معدنی و همچنین مواد چربی است. مقدار فسفر موجود در گردو با ماهی و برنج و حتی تخم مرغ نیز برابری میکند. برگ و پوست گردو مقوی و تصفیه کننده خون است . برگها و پوست آن بخصوص بخاطر مادهءتلخ و تانن آن در مداوای بیماریهای جلدی و خنازیر مفید واقع می شوند .
تاریخچه پرورش گردو به زمانهای بسیار دور و نامعلوم بر می گردد. گفته می شود که گردو در باغ شاه سلیمان پرورش داده می شد. در ایران قدیم گردو در معامله پایاپای بکار برده می شد که از این طریق به کشورهای مصر بیزانس ، ایتالیا و حتی کشورهای اروپائی و دنیای جدید انتشار یافته است. پایه های وحشی گردوی ایرانی در منطقه کوههای کارپاتیان (Carpathian mountains) در شرق اروپا، سرتا سر ترکیه ، عراق ، ایران ، روسیه جنوبی و افغانستان تا شمال غربی هیمالیا یافت شده است. بنابراین می توان گفت منشاء گردو ایران و مناطق اطراف آن می باشد که سپاه اسکندر در بازگشت خود آنرا به اروپا برده است. گردو درختی یک پایه و دارای برگهایی مرکب از برگچه های فردو بزرگ است. سنبله گلهای نر آن وضع آویخته دارد. ولی گلهای ماده آن دارای وضع قائم بر روی شاخه ها است. هر گل نر آن دارای پوششی مرکب از ۳ تا ۴ قطعه فلس مانند است که تعداد زیادی پرچم را از خارج فرا می گیرند در وسط پرچم ها نیز معمولاً اثر مادگی رشد نیافته دیده می شود. مجموعه گلهای ماده درخت گرد و هیچ وقت از ۲ تا۴ تجاوز نمی کند. هر گل ماده آن دارای پوششی کوچک از خارج می باشد این پوشش همراه با زوائد بزرگ و کوچک زیر گل (براکته و براکتئول) به تخمدان پیوسته است. گلهای ماده، مادگی ۲ برچه ای دارند که مجموعاً تخمدانی یک خانه و به وضع تحتانی به وجود می آورند. قسمت آزاد مادگی نیز به ۲ کلاله پهن و دور از هم ختم می شود. میوه آن شفت مانند و دارای میان برگوشتی و محتوی مواد تلخ است. میاه برگوشتدار میوه، فقط در گردوی تازه که همه قسمتهای میوه را در بر دارد، دیده می شود درون برگردو ، سخت و شکننده است و درون آن دانه مرکب از ۲ لپه حجیم با اندوخته فراوان از مواد روغنی‏، جای دارد. – ارقام گردو عبارتند از : رقم سر (Serr)، رقم فرانکوت (Franquette)، مایت (Mayette)، پاریزین (Parisienne)، سجنو (Sejnovo)، هارتلی (Hartly)، پاین (Payne) ، اشلی (Ashley) ، سان لند (Sunland) ، چیکو (Chico) ، وینا (Vina) ، هاوارد (Howard) ، پدرو (Pedro) ، چاندلر (Chandler)، ته هاما (Tehama)

طبقه بندی گیاهی:
گردو با نام علمیJuglans از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس از کلمه لاتین Jovis-Glans به معنی فندق ژوپیتر گرفته شده است.
انواع این درخت در چین ،ژاپن،فرانسه و آمریکا کشت می شود مهمترین گردوهای موجود دردنیا معروف به گردو ی ایرانی است . زیرا ابتدا از ایران به خاور میانه و از آنجا به یونان و روم و سپس به انگلستان و بعد به امریکا برده شده است. گردو ی ایرانی تنها گونه ای از این خانواده است که مغز آن از نظر خوراکی مصرف اقتصادی دارد .
گردوی معمولی درختی است یک پایه که بلندی آن از ۱۰ تا ۲۵ متر متغییر است،گردو دارای برگهای مرکب شانه ای است و درختی یک پایه است که گلهای نر و ماده روی یک درخت به صورت جدا گانه ظاهر می شوند.
گامت های ماده گردو دگر گشن است گرده افشانی آن به وسیله باد انجام می شود و حشرات در آن نقشی ندارند.

معرفی درخت گردو
در بین میوه های خشک باغی گردو ارزش بالایی دارد.زیرا نگه داری و صادرات آن نیاز به سرد خانه و دیگر وسایل پر هزینه ندارد.ودر ضمن به علت خشک بودن هسته آنها صدمه نمی بیند.گردو در ایران در نقاط غربی و شرقی مثل قوچان بینالود کرمان کوهای لاله زار بردسیر شمال ساردوئیه جیرفت و بافت گوغر رابر بلورد و سیرجان به فراوانی یافت میشود.گردوی کرمان مرغوبیت بالایی دارد وحتی قدمت آن به ۵۰۰۰سال می رسد.درختان تنومند خمیده وکهن سال این محصول نشانگر قدمت این درخت است.میزان محصول هر هکتار گردو با بکارگیری روشهای مکانیزه بطور متوسط ۵/۳تن در هکتار است.انواع رقم های گردو خود به شش نوع می رسد.
چگونگی پرورش گردو:
گردو درختی بزرگ وگسترده است.وبیشتر از هر درخت دیگر به نور نیاز دارد.گردو در سن بلوغ میوه میدهد.ودر قسمتهایی از درخت که نور بیشتری می تابد از باردهی بهتری برخوردار است.ودر قسمتهای داخلی که نور به آن نمی تابد گردوها ریز وکوچک میشوند.درختان گردو باید طوری کاشته شوند که فاصله بین آنها کمتر از ۱۰متر نباشد.چون این درخت تاج بزرگی دارد بعد از چند سال که از رشد آن گذشت شاخه ها مزاحم همدیگر میشوند وشاخ وبرگشان در هم می پیچد که باعث ریزش برگهای درخت میشود.مواردی مثل نوع نهال کیفیت خاک وهمین طور اقلیم آب و هوایی محیط کشت برای این درخت اهمیت زیادی دارد.اصولا گردو در مناطق سرد و معتدل رشد خوبی دارد.کاشت درخت گردو وتکثر آن از طریق بذر گردو صورت میگیرد.وباید در دو سالگی به وسیله پیوند وصله ای پیوند زده شوند.تا حاصل باغ گردو یکدست شود.بعد از آنکه گردو کاشته شدوشروع به رشد کرد.(به اندازه ای رسید که بتوان آن را جابجا کرد )نهال گردورا با ریشه از خاک در آورده ودرچاله های عمیق حفر شده در زمینی که خاکش از نظر کود دهی آماده شده است کاشته میشود.وبا خاک اطرافش را می پوشانند.تا برای آبیاری درخت مشکلی پیش نیاید.بهترین فصل کاشت درخت گردو اوایل بهار است .درکاشت درخت گردو باید دقت کرد که درخت ۲۰-۳۰ سانتیمتر بالاتر از کف جوی کاشته شود.تا در آینده به بیماری آب سیاه مبتلا نشود.در احداث باغهای جدید باید سعی کرد حتما از نهال پیوندی استفاده شود

خاک مناسب کاشت نهال گردو:
در چاله هایی که نهال گردو در آنها کاشته میشود بایستی بعداز حفر چاله خاک آن را از انواع کودهای حیوانی و شیمیایی غنی کرد.هر چه عمق وقطر چاله ها بیشتر باشد بهتر است.اما معمولا باید چاله هایی به عمق وقطر ۱-۲متر حفر کرد.وخاک مناسب وغنی شده داخل آن ریخت.بهتر است این کار چند ماه یا سال قبل ازکاشت نهال گردو در آن صورت گیرد.بعد از کاشت نهال گردو در چاله ها میتوانیم در فصل بهار وتابستان سطح خاک اطراف نهال درخت گردورا با برگهای پوسیده یا باقی مانده گیاهان مانند کاه وکلش گندم بپوشانیم. تا از تبخیر و هدر رفتن آب جلوگیری کنیم وخاک پای طوقه اصلاح شود.
آبیاری درخت گردو:
در طول دوره رشد درخت گردو مراحل مختلفی را می گذراند.که دراین مدت غفلت در آبیاری درخت گردو هم محصول سال وهم محصول سالهای آینده را کاهش میدهد.تعیین دقیق میزان آب مورد نیاز یک هکتار باغ گردو از کاشت تا برداشت گردوکار آسانی نیست.زیرا عوامل متعددی مثل سن وقدرت رشد وعملکرد وتراکم درخت نیز در این امر دخالت دارد.ومیزان آب به شرایط محل کاشت بستگی دارد.آبیاری درخت گردو اهمیت زیادی دارد.آبیاری درخت گردو به  چند روش مثل آبیاری غرقابی-نواری-قطره ای-بارانی وبابلر انجام میشود.که میتواند آب چاه –رودخانه ویا قنات باشد.در بین سیستمهای تحت فشار بهترین روش بابلر است.که در کنار هر درخت یک یا دو شیر نصب می گردد.وباید دقت نمود درختان گردو از اواخر مهر ماه دیگر آبیاری نشوند.چون آبیاری درخت گردو در فصل پاییز وزمستان موجب سرما زدگی درختان میشود

کود دهی درخت گردو:
قبل از کاشت نهال گردو باید نیرو بنیه خاک از لحاظ عناصر خاک مانند:ازت-پتاسیم-فسفر-آهن-روی-مس-منگنزوکلسیم و…که توسط کارشناسان تعیین میشودغنی شود.این عناصر بایستی همراه خاک مخلوط ودر چاله های حفر شده ریخته شود.نوع کود ومیزان آن بستگی به نوع خاک دارد.تقویت خاک قبل از کشت بسیار مفید ودر رشد درخت مؤثر است.وچون درخت گردو در سالهای اولیه رشد وریشه بندی زیادی دارد می توان از تقویت کننده هایی برای افزایش رشد ریشه نهال استفاده نمود . یکی از این ترکیبات بیورادیکانت می باشد که باعث تحریک رشد ریشه و در نتیجه افزایش جذب آب و مواد غذایی می گردد . ترکیب بیورادیکانت شامل اسید های آمینه ، نیتروژن ، آهن ، منگنز ، روی ، بر و مولیبدن بوده و در افزایش رشد ریشه درخت موثر می باشد .
کودهای آلی (کود حیوانی)بایستی همراه کودهای شیمیایی در زمستان بصورت چال کود در سایه انداز درخت داده شود.چال کود گودالی به عمق یک متر وعرض ۴۰سانتیمتر وبطول یک متر است.که در سایه انداز درخت حفر می گردد.برای یک درخت ۱۵ ساله گردو یک کیلو گرم سولفات پتاسیم ۵۰۰گرم سولفات روی ۵۰۰گرم سولفات آهن روی کودهای آلی(حیوانی)ریخته وباقیمانده ی چاله را با برگهای خشک پر میکنند وروی آنها خاک مرغوب میریزند.کودهای ازته شامل نیترات واوره می باشد.که در دو نوبت به درخت گردو داده میشوند.چنانچه از نظر کمبود آب محدودیت نباشد.در نوبت اول دراسفند ماه مقدار ۳۰۰گرم نیترات آمونیم ودر اوایل خرداد ماه هم ۳۰۰گرم نیترات آمونیاک به درختان داده میشود.
برای تغذیه مناسب درخت گردو بایستی علاوه کود های ذکر شده عناصر ریز مغذی درخت مثل آهن ، روی ، بر ، مولیبدن ، مس ، منگنز و کبالت را نیز تامین نمود . این عناصر یا به صورت تک عنصری و یا به جهت سادگی مصرف به صورت مجموعه ای در کنار هم مصرف می شوند . امروزه محصولی به نام اکوکوئل میکرومیکس همه عناصر ریز مغذی را در کنار دارد و برای هر هکتار درخت گردو ۱ کیلوگرم آن استفاده می شود .

آفت ها وبیماریهای درخت گردو:
برای جلوگیری از شیوع بیماری باید به روش آبیاری درخت گردو توجه داشت.ونباید بگذاریم آب به تنه درخت برسد.چون که آب موجب انتقال بیماری میشود.ودرختان دیگر را نیز آلوده مبکند.علاوه بر این آفت های بسیاری وجود دارند که فقط با سم پاشی به موقع میتوان جلوی رشد آنها را گرفت.بیماری مهمی که باعث مرگ درختان گردو میشود.بیماری آب سیاه می باشد . بیماری آب سیاه یک بیماری قارچی بوده و عامل آن قارچ فیتوفترامیباشد. برای جلوگیری از شیوع این بیماری اولا باید از نهال سالم وقوی استفاده کرد.ثانیا باید دور تا دور درخت را مانند تشتک احداث کرد تا آب با تنه درخت تماس نداشته باشد.درختانی که به بیماری آب سیاه (فیتوفترا)مبتلا میشوند.باید محل آلودگی تنه درخت را با کارد تراشید تا جایی که به به بافت سالم درخت برسد.وسپس بافتهای آلوده را سوزاند .آنگاه محل تراشیده شده را با سم اکسی کلرورمسی یا آب اهک ضد عفونی کرد البته می توان با محلول پاشی به وسیله فسفیمکس درختان گردو را به قارچ فیتوفترا مقاوم نمود .به این نکته مهم باید توجه کرد که درخت گردو را نباید هیچ زمانی سم پاشی کرد و فقط قسمت های آسیب دیده را به موقع سم پاشی نمایید