چرا اذان می گوییم؟
اذان، این سروش غیبى و این نداى آسمانى، یك اعلان عمومى و معنوى جهت آمادگى براى نماز و انجام فریضه بزرگ الهى است.
اذان ارزش و جایگاه والایى در شریعت محمدى(ص) دارد.
اذان دعوت به سوى عبادت و بندگى خدا است و مؤذن با آهنگ رسا و روح بخش، امت اسلام را به نماز و مناجات فرا میخواند.
امام رضا(ع) در باره فلسفه و حكمت اذان مىفرماید:
1 - آنكس را كه فراموش كار است، یاد آور باشد و آنكس را كه غافل است متنبه سازد.
2 - فهماندن وقت نماز، براى كسیكه اشتغال دارد.(مشغول به كار است)
3 - دعوت مردم به پرستش خالق و ترغیب در آن است.
4 - اذان گو، اقرار به توحید دارد و ایمان را آشكار مىسازد و اسلام را اعلان میكند و آنكس را كه فراموش كرده یادآورى مىنماید.(منلایحضرهالفقیه،ج 1،ص 299)
علاوه بر مطالب بالا، در باره فلسفه اذان،می توان به موارد زیر هم اشاره كرد:
الف - اذان و اقامه، توجه و آمادگى براى نمازگزار است و در اثناى آن، زمینه و استعداد پیدا مىشود كه انسان، با ادب بیشتر، خشوع فزونتر و عرفان عمیقتر در پیشگاه حضرت حق قرار گرفته و با معبود و محبوب حقیقى خویشتن سخن بگوید و دمساز گردد.
ب - اذان موجب صفاى باطن و شادى و نشاط روح است. پیامبر(ص) هنگام فرا رسیدن وقت نماز، به بلال میفرمود: »اى بلال! اذان بگو و ما را با آن روح ببخش (ارحنا یا بلال)»
ج - زمانى كه صداى نیكوى اذان، فضا را معطر میسازد و به نماز گزاران مژده میدهد كه هنگام سخن گفتن با خدا فرا رسیده است.
پس آنان آماده نماز میشوند و به سوى مساجد و نمازخانه ها حركت میكنند رسول خدا(ص)فرمود: «هرگاه مؤذن بگوید: الله اكبر»،خداوند میفرماید: اى امت محمد مهیاى نماز شوید و شغل دنیا را ترك كنید».(مناهج الشارعین، ص 180)
د - قبل از اسلام مسیحیان با ناقوس، یهودیان با دمیدن در بوقها، آتش پرستان با روشن كردن آتش و مردم را به عبادت دعوت میكردند؛ ولى اسلام آمد و به جاى اینها اذان را انتخاب كرد كه در آن مردم با كلمات خوب و دلنشینى به مسجدها فرا خوانده میشوند و از طرفى با شنیدن و گفتن نام خدا، پیامبر و... آماده نماز خواندن می گردند.
ه)اذان آدمى را به یاد خدا می اندازد و با بزرگى و عظمت او آشنا میسازد؛ با گفتن «الله اكبر» به بزرگى، جلالت شأن، عظمت و توانایى خدا اعتراف مىكنیم و با بیان «لا اله الا اله»، به یگانگى و بى شریكى او شهادت میدهیم.
