اهميّت سجده
سجده ، بهترين حالات انسان در برابر خداست .
سجده ، بهترين راه براى نزديكى به خداست . (وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ)(265)
نشانه ياران باوفاى پيامبر آن است كه آثار سجده در سيماى آنان ديده مى شود. (سيماهُمْ فى وُجُوهِهِمْ مِنْ اَثَرِ السَّجُودِ)(266)
سجده ، انسان را همگام و هماهنگ با كلّ هستى مى سازد، زيرا همه موجودات آسمان و زمين ، از ستاره و سبزه به درگاه الهى ساجد و خاضع اند. (وَ لِلّهِ يَسْجُدُ ما فِى السَّمواتِ وَ ما فِى الاَْرْضِ)(267)، (وَالنَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ)(268)
سجده ، هماهنگى با فرشتگان الهى است . حضرت على عليه السلام مى فرمايد: هيچ طبقه اى از طبقات آسمان نيست مگر آنكه گروهى از فرشتگان در حال سجده اند.(269)
سجده ، عالى ترين درجه عبوديت و بندگى است ، زيرا انسان بالاترين نقطه بدن خود، يعنى پيشانى را بر خاك مى سايد و اظهار ذلّت و عجز به درگاه عزيز قادر مى برد.
سجده ، عالى ترين مقام براى والاترين مردان و زنان عالم است . خداوند پيامبرش را فرمان به سجده مى دهد، آنهم نه فقط در روز كه بهنگام شب : (وَ مِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَيْلاً طَويلاً)(270) و خطاب به حضرت مريم ، آن زن پاك و عابد مى فرمايد: (يا مَرْيَمُ اقْنُتى لِرَبِّك وَاسْجُدى )(271)
سجده ، كه بدنبال ركوع مى آيد مرحله اى كامل تر و بالاتر از آنست و نمازگزار را به اوج خضوع مى رساند، لذا در قرآن معمولاً اين دو در كنار يكديگر آمده است : (يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا)(272)، (تَريهُم رُكَّعاً سُجّداً)(273)
سجده ، رمز ايمان به آيات الهى است : (اِنَّما يُؤْمِنُ بِاياتِنا الَّذينَ اِذا ذُكِّروُا بِها خَرُّوا سُجَّداً)(274)
سجده هاى شبانه ، يكى از نشانه هاى بندگان صالح خداست : (عِبادُ الرَّحْمنِ... وَالَّذينَ يَبيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً)(275)
سجده ، زينت نماز است پس آنرا نيكو بجاى آوريم . امام صادق عليه السلام مى فرمود: هرگاه نماز مى خوانيد ركوع و سجود آنرا نيكو انجام دهيد كه خداوند پاداشى هفتصد برابر بلكه بيشتر عنايت مى فرمايد.(276)
سجده ، مايه مباهات خداوند بر فرشتگان است و لذا عنايت الهى را بدنبال دارد، تا آنجا كه در هر سجده يكى از گناهان انسان محو و پاداشى بزرگ براى او ثبت مى شود.(277) حضرت على عليه السلام مى فرمود: اگر انسان بداند بهنگام سجده چه رحمتى او را فرا گرفته است هرگز سر از سجده برنمى دارد.(278)
سجده ، روح خودخواهى و غرور را از ميان برده و انسان را از تكبّر نجات مى دهد.(279)
پيامبر مى فرمود: من در قيامت امّت خود را از آثار سجده كه بر پيشانى دارند مى شناسم .(280) و آن گوشه از زمين كه بر آن سجده شده است ، در قيامت گواه عبادت انسان مى گردد(281) و در دنيا نيز از آن نقطه نورى به آسمانها مى رود.(282)
همانند ركوع ، سجود طولانى نيز سبب بقاى نعمت ها و طول عمر مى شود.(283)
سجده به قدرى مهم است كه خداوند به پيامبر عظيم الشاءنى همچون حضرت ابراهيم فرمان مى دهد كه مسجدالحرام را براى طواف كنندگان و قائمين و راكعين و ساجدين تطهير نمايد.(284)
265-سوره علق ، آيه آخر. البتّه اين ، آيه يكى از چهار، آيه اى است كه اگر تلاوت شود سجده بر انسان واجب مى شود.
266-سوره فتح ، آيه 29.
267-سوره نحل ، آيه 49.
268-سوره الرحمن ، آيه 6.
269-نهج البلاغه ، خطبه 91.
270-سوره انسان ، آيه 26.
271-سوره آل عمران ، آيه 43.
272-سوره حج ، آيه 77.
273-سوره فتح ، آيه 29.
274-سوره سجده ، آيه 15.
275-سوره فرقان ، آيه 64.
276-بحار، ج 85، ص 139.
277-جامع الاحاديث ، ج 5، ص 466.
278-جامع الاحاديث ، ج 5، ص 482.
279-جامع الاحاديث ، ج 5، ص 453.
280-مسند احمد حنبل ، ج 4، ص 189.
281-جامع الاحاديث ، ج 5، ص 189.
282-مستدرك وسائل ، ج 4، ص 485.
283-وسائل ، ج 4، ص 928.
284-سوره بقره ، آيه 125.