انتخابات مجلس و رقابت در حوزه سلامت

طرح تحول سلامت از مهمترین برنامه های دولتدر انتخابات آتی محور استراتژیک در حوزه روان شناختی متمرکز است، به این معنا که آوردگاه سیاسی انتخابات می تواند محلی برای آموزش ارزش رای دهی و چگونگی حفظ آن باشد.فرآیند انتخابات زمانی منافع ملی و به عبارتی منافع مردم را تامین خواهد کرد که از دو منظر روانشناختی و جامعه شناختی از یک سو ونحوه حرکت و اقدامات نخبگان و سیاستمداران از سوی دیگر از سامان صحیحی برخوردار باشد و مردم بتواننداز گفتمانی که نخبگان علمی و سیاسی به راه می اندازند، دریافت درستی از سیاست ها و چشم انداز روشنی از آینده خود داشته باشند. چشم اندازی که مبتنی است بر آگاهی از مواضع رقبای انتخاباتی، استراتژی آنان و مطلوبیت های نسبی یک رفتار عقلایی.
بی تردید در یک رقابت انتخاباتی تعدادی به کرسی های مجلس دست می یابند و تعدادی دیگر از آن محروم می شوند. ولی راه هایی نیز وجود دارد که در بازی رقابت انتخاباتی، پیروزی دو طرف تضمین شده باشد؛ این پیروزی زمانی به دست می آید که ابتدا مردم از سوی نامزدهاو سیاستمداران متقاعد شده باشند که باید به برنامه جناح و افراد توجه کنند و سپس برنامه ریزان و وفاداران به برنامه ریزی را انتخاب و به مجلس بفرستند.
در انتخابات آتی محور استراتژیک در حوزه روان شناختی متمرکز است، به این معنا که آوردگاه سیاسی انتخابات می تواند محلی برای آموزش ارزش رای دهی و چگونگی حفظ آن باشد.برای این منظور ابتدا هر فرد بداند رای او تا چه اندازه قادر است در سرنوشت کشور موثر باشد، دوم آن که بداند بیشترین قدرت فردی در نحوه انتخاب آگاهانه و نظارت دائمی بر منتخبین نهفته است، و سوم آن که رای او به اجرای چه برنامه هایی مدد و یاری خواهد رساند؟
از این منظر رأی‌گیری یکی از از غنی‌ترین منابع اطلاعات تعاملی میان افراد، جامعه و سیاست مداران را فراهم می‌کند. بنابراین با مطالعه رفتار انتخاباتی، می‌توان درس‌های مهمی درباره ماهیت نظام سیاسی آموخت و از فرایند تغییر اجتماعی و سیاسی معرفت حاصل کرد.
در فرآیند انتخابات نباید از نقش کلیدی تک تک نامزدها( چه آنهایی که در نهایت انتخاب می شوند و چه آنهایی که انتخاب نمی شوند) غفلت ورزید. برنامه ها، سخنان، رفتار و سلوک و منش آنان بسیار مهم و موثر در آینده کشور و در هر حوزه انتخاباتی است. یکی از ابعاد استراتژیک این نقش آفرینی نحوه اعلان نظر و اتخاذ موضع نامزدهادر مورد استمرار برنامه ها و طرحهای فعلی و نیز طراحی برنامه های جدید برای آینده کشور است. هرچند ضعف احزاب فعلی و نظرات و اقدامات بازدارنده در مورد تحزب،باعث شده که معمولا برنامه مدون و جامع کشوری یا حتی منطقه ایی از سوی نامزدها ارائه نگردد ولی در نهایت این کوتاهی تعداد قابل توجهی ازنامزدها از ارائه برنامه های ملی و منطقه ایی و یا حداقل اظهار نظر مدون و مستند در مورد برنامه ها و طرحهای کلان در حال اجرای فعلی و یا قابل طرح برای آینده خود موجب ایجاد مشکلات مهم و حداقل فرصت سوزی خواهد شد.
موضوع سلامت مردم و دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و درمانی در طی چندین دهه اخیر همواره در انتخابات مجلس نمایندگان کشورهای توسعه یافته نقش مهم و کلیدی در پیروزی یا شکست احزاب و حتی در مواردی در شکست و سقوط احزاب حاکم داشته است. در همین دوره اغلب موضوع سلامت در کشور ما از اولویت پایینی برخوردار بوده و نقش اندک و کم رنگی در رای اوری نامزدهای انتخابات مجلس و ریاست جمهوری داشته است. در طول این سالها همواره تعداد قابل توجهی از سیاستمداران به صورت خودآگاه و یا ناخودآگاه و عمدتا به زعم خود از سر دلسوزی مسائلی نظیر توسعه اقتصادی، اشتغال، تامین کمک هزینه یا مسکن برای تمام و یا قسمت قابل توجهی از مردم و سایر موضوعات با اهمیت یا کم اهمیت را بر سلامت و بهداشت و درمان مردم ترجیح داده اند و به طور اعلان شده یا نشده نظرشان این بوده است که هر وقت این مشکلات عمده و کسری ها و مشکلات بودجه ایی و مالی دولت و کشور رفع گردید به موضوع سلامت هم توجه خواهیم کرد.
رییس جمهور محترم اولین کسی بود که در دوران نامزدی ریاست جمهوری به حوزه سلامت به میزان قابل توجهی ورود و ایجاد تعهد در این حوزه نمود و بعد پیروزی نیز به شعارهای انتخاباتی وفادار ماند و بیشترین حمایت و پایدارترین منابع لازم را با همراهی مجلس شورای اسلامی به این حوزه اختصاص داد. هم اکنون طرح تحول سلامت به عنوان یکی ازمهمترین برنامه های دولت علی رغم تحریم های ناجوانمردانه و سقوط قیمت نفت در حال اجرا است و موجب ایجاد پیامدها و نتایج وسیع چه در خود حوزه سلامت و چه در خارج این حوزه به عنوان نمودی از نقش کلیدی دولت در ایجاد رفاه اجتماعی گردیده است.
بهتروشاید ضروری است که در انتخابات آتی مجلس نامزدهای انتخاباتی به دو سوال کلیدی پاسخ صریح و روشنی ارائه نمایند. اول آن که آیا موضوع سلامت مردم را موضوعی مهم می دانند و آن را جزو دو سه موضوع اصلی کشور خواهند دانست؟ و دوم آن که دیدگاه آنان در مورد دست آوردهای طرح تحول سلامت چیست و در صورت انتخاب چه موضع حمایتی یا غیر حمایتی از این طرح خواهند داشت؟ به نظرمی رسد که پاسخ به دو سوال مذکور در رای آوری و یا عدم توفیق نامزدها در ورود به مجلس آتی در انتخابات هفتم اسفند ماه نقش کلیدی و تعیین کننده خواهد داشت.
دکتر ایرج حریرچی
قائم مقام کل وزارت بهداشت