تغذيه با شير مادر : يک عمر سلامتي
پدر و مادر عزيز :
ضمن تبريک تولد فرزند عزيزتان يادآور مي شويم که بهترين هديه شما به وي ، محيط گرم و صميمي خانواده ، آغوش گرم و پر محبت پدر و مادر ،حمايت خانواده به خصوص پدر از همسر خويش و تغذيه انحصاري شير خوار با شير مادر است.
همان طوري که مي دانيد دوره نوزادي به يک ماه اول عمر اطلاق مي شود و دوران بسيار حساسي است که مراقبت هاي ويژه اي را طلب مي کند. اين مطالب آموزشي براي شما تهيه شده تا قدري با خصوصيات نوزاد ، نحوه تغذيه او و مراقبت هايي که بايد از او انجام بدهيد آشنا شويد . نوزاد داراي قدرت شنوايي ، بينايي ، چشايي ، بويايي و... است و اين توانايي ها را حتي قبل از تولد هم دارد . او محبت و نوازش را به خوبي مي فهمد و در آغوش شما احساس امنيت مي کند.
مزاياي شير مادر
شير مادر موهبتي است الهي که مي تواند از تولد تا پايان زندگي ، ضامن تندرستي و شکوفايي فرزند باشد. شير مادر با مواد حفاظتي و ايمني بخش فراواني که دارد به عنوان غذايي کامل و منحصر به فرد براي رفع نياز هاي شش ماه اول زندگي کافي است و از آن پس تا پايان سال دوم زندگي تأمين کننده بخش مهمي از انرژي و مواد مغذي مورد نياز اوست. تغذيه با شير مادر که در قرآن کريم و احاديث هم توصيه شده است به گونه اي روز افزون مورد تأييد و تأکيد تمام مجامع علمي معتبر دنيا است.
تغذيه کودک با شير مادر ، علاوه بر تأمين رشد و تکامل مطلوب او ، سبب تقويت ارتباط عاطفي مادر و کودک ، رشد ذهني و رواني مناسب ، افزايش ضريب هوشي و قدرت يادگيري شده و بروز يا شدت بسياري از بيماري هاي گوارشي ، تنفسي ، آلرژي ، بعضي از سرطان هاي دوران کودکي ، مرگ ناگهاني شيرخوار ، بيماري هاي مزمن دوران بزرگسالي مانند ديابت ، چاقي ، پر فشاري خون و بيماري هاي قلبي _ عروقي را نيز کاهش مي دهد.
کودکاني که با شير مادر تغذيه مي شوند از رشد و تکامل مطلوب تري برخوردار بوده و سالم تر و با هوش ترند.
در مادراني که فرزندشان را با شير خود تغذيه مي کنند ، احتمال بروز مشکلاتي نظير چاقي ، ابتلا به سرطان پستان و تخمدان ، بيماري هاي قلبي _ عروقي ، پوکي استخوان و افسردگي بعد از زايمان کمتر بوده و عود ميگرن و بيماري ام اس در آنان کاهش مي يابد.
آغوز يا شير چند روز اول ، زرد رنگ و غليظ تر بوده ، بسيار مغذي و حاوي عناصر و مواد حفاظتي و ايمني بخش فراواني است . لذا مصرف آن به منزله اولين و مهم ترين اقدام جهت ايمن سازي و کمک به حفاظت نوزاد عليه بسياري از بيماري ها است. آغوز ملين است و موجب دفع سريع تر قيرک ( مکونيوم ) و سبب پيشگيري و کاهش زردي نوزاد مي شود.
رنگ زرد آغوز به دليل وجود مقادير زياد ويتامين A است و ارتباطي با زرد شدن نوزاد ندارد.
نکات مهم:
فرزند دلبند خود را در همان ساعت اول عمر با شير مادر تغذيه کنيد. تماس پوست با پوست مادر و نوزاد از لحظه تولد و شروع تغذيه در طي ساعت اول زندگي ، سبب گرفتن صحيح پستان مادر و مکيدن هاي صحيح و مطلوب شير خوار و افزايش طول مدت شيردهي مي شود.
در زايشگاه تأکيد کنيد که مي خواهيد نوزادتان را در ساعت اول تولد و هر چه زودتر فقط با شير خود تغذيه کنيد و اجازه ندهيد تا زمان ترخيص به او چيز ديگري داده شود.
در تمام مدت شبانه روز ، نوزاد را در کنار خود نگهداريد و با ظهور اولين علائم گرسنگي در او از قبيل حرکت سر به طرفين ، باز کردن دهان ، دست به دهان بردن ، ملچ و ملوچ کردن ، مکيدن لب ها ، انگشتان و دست ، به او شير بدهيد و به هيچ وجه منتظر گريه او نشويد.
قبل از هر بار شير دادن يا دوشيدن شير ، دست هاي خود را با آب و صابون بشوييد.
براي شير دادن ، خود در وضعيت راحتي قرار بگيريد که صورت وي روبروي پستان و بدن او در تماس و رو به شما باشد. پس از تماس نوک پستان با لب هاي نوزاد و باز شدن کامل دهان وي ، سريعاً ولي با ملايمت طوري او را به طرف پستان خود ببريد که ابتدا لب پايين و چانه اش هر چه دورتر از نوک پستان با قسمت زيرين هاله پستان تماس پيدا کند ، به اين ترتيب نوزاد حداکثر نسج هاله را به دهان خود برده و مي تواند با مکيدن هاي موثر و بدون هيچ مشکلي شير بخورد.
نوزاد را در وضعيت هاي مختلف شير بدهيد و در صورت سوزش مختصر پس از شيردهي ، نوک پستان خود را با چند قطره از شيرتان آغشته نموده و با جريان هوا خشک نماييد. از شستشوي مکرر نوک و هاله پستان پرهيز کنيد ، شستشوي يک بار در روز پستان با آب سالم ، کافي است.
تغذيه مکرر و به مدت مطلوب از هر دو پستان در استقرار شيردهي ( شير آمدن ) ، افزايش توليد شير ، تداوم و افزايش طول مدت شيردهي و نهايتاً کاهش مشکلات احتمالي شيردهي نظير زخم نوک پستان و احتقان پستان مادر بسيار موثر بوده و مانع کاهش وزن ، کم آبي و زردي نوزاد مي شود.