دیروز برجام به ایستگاه «روز قبول توافق» یا همان «روز تصویب» رسید. با گذشت 90 روز از قطعنامه شورای امنیت که تحریم های هسته ای علیه کشورمان را لغو کرد، روز گذشته نوبت اتحادیه اروپا و رئیس جمهور آمریکا بود که به تعهدات خود در برجام برای «روز تصویب» عمل کنند. براین اساس باراک اوباما روز گذشته دستور «فراهم کردن مقدمات تعلیق تحریم های (لغو تحریم های مربوط به دستورات اجرایی رئیس جمهور و توقف تحریم های کنگره) مشخص شده در برجام را بر اساس قوانین آمریکا» صادر کرد. این دستورات از «روز اجرا» که پس از اقدامات ایران خواهد بود، (احتمالا 2 ماه دیگر) اجرایی می شود. همچنین اتحادیه اروپا در اطلاعیه ای رسمی که دیروز روی وب سایت خود قرار داد از «رفع» (lifting) تحریم های این اتحادیه از «روز اجرا» خبرداد: «امروز اتحادیه اروپا چارچوب قانونی برای برداشتن (lifting)رفع تمام تحریم های اقتصادی و مالی هسته ای را به تصویب رساند.» اعلام توقف و رفع تحریم ها از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا پس از آن انجام شد که آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای رسمی عصر دیروز تایید کرد که ایران در نامه ای اعلام کرده است اجرای پروتکل الحاقی و کد اصلاح شده 1/3 پادمان را به صورت داوطلبانه از «روز اجرا» آغاز خواهد کرد. گزارش خبری خراسان را در این باره می خوانید.
آژانس بین المللی انرژی اتمی: ایران اعلام کرد که پروتکل الحاقی را داوطلبانه می پذیرد
عصر دیروز، درحالی که به «روز تصویب» برجام نزدیک می شدیم، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «ایران اجرای داوطلبانه و مشروط پروتکل الحاقی را از زمان اجرایی شدن برجام آغاز می‌کند.» به گزارش نسیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران رسماً به آژانس اطلاع داده که از روز اجرای توافق به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا می‌کند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «در 18 اکتبر 2015، جمهوری اسلامی ایران به مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده که از روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک، به صورت مشروط پروتکل الحاقی توافقنامه پادمان، را تا زمان تصویب آن توسط مجلس، اجرا کرده و کد اصلاح شده 3.1 تمهیدات تکمیلی توافق پادمان را نیز به صورت کامل اجرا خواهد کرد.»
دستور اوباما برای آغاز مقدمات برداشته شدن تحریم های ایران
پس از بیانیه آژانس رئیس جمهور آمریکا مطابق با تعهدی که در برجام داشت، باید تعلیق و توقف تحریم های هسته ای مشخص شده در برجام را اعلام می کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه اوباما نیز دستور لغو تحریم ها را صادر کرد. به گزارش بی بی سی در متن فرمان رئیس جمهور آمریکا از دولت این کشور خواسته شده که «تمام اقدامات لازم برای اطمینان یافتن از اجرای موثر و سریع تعهدات آمریکا مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک بر اساس قوانین ایالات متحده» انجام شود. به گزارش تسنیم اوباما طبق این اطلاعیه دستور داد «تحریم‌های ایران تا زمانیکه وزیر خارجه آمریکا تایید کند ایران تعهدات خود را اجرا کرده است، برداشته نشود.» اشاره اوباما به این نکته در حالی است که در برجام چنین نقشی برای وزیر خارجه آمریکا در نظر گرفته نشده است.
بیانیه اتحادیه اروپا
از سویی دیگر شب گذشته بلافاصله پس از خبر دستور رئیس جمهور آمریکا، بیانیه اتحادیه اروپا روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت. در این بیانیه ضمن اعلام لغو تحریم های ملی و اقتصادی هسته ای علیه ایران، آمده است: «اجرایی شدن لغو تحریم ها همزمان با اعلام آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر انجام تعهدات از سوی ایران خواهد بود.» این بیانیه به انضمام یک گزارش 160 صفحه ای منتشر شد که مقررات اصلاحی در خصوص تحریم های ایران در آن ها تشریح شده است.
بیانیه مشترک موگرینی و ظریف درباره اجرای برجام
همچنین شب گذشته موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ظریف وزیر خارجه کشورمان در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هر دو طرف به تعهدات خود جهت اجرای برجام متعهد هستند.
به گزارش ایرنا در این بیانیه تأکید شده «ایران اجرای تعهدات خود را آغاز خواهد کرد» و با اشاره به آماده سازی مقدمات لازم برای راستی آزمایی اقدامات ایران توسط آژانس، آمده است: «امروز (شب گذشته) اتحادیه اروپایی چارچوب قانونی لازم برای برداشتن تمام تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته ای را تصویب کرد.» در این بیانیه همچنین در مورد دستور دیروز رئیس جمهور آمریکا هم آمده است: «امروز ایالات متحده برای توقف اعمال تحریم های مرتبط با هسته ای کنگره همچنانکه در برجام مشخص شده است، اقدام می کند.»
بر اساس این بیانیه، کمیسیون مشترک ایران و گروه 1+5 امروز دوشنبه تشکیل جلسه خواهد داد تا اقدامات لازم را برای اجرای برجام انجام دهد.
پیشتر عراقچی نیز از برگزاری اولین جلسه کمیسیون مشترک پیش بینی شده در برجام در امروز (دوشنبه) خبر داده بود. این جلسه در وین برگزار خواهد شد.
ایران: اقدامات روی زمین ایران پس از دستور رئیس جمهور خواهد بود
دیروز در اولین گام رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتگویی با خبر نیمروزی از آغاز اقدامات ایران در چند روز آینده خبر داد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما صالحی با بیان این که «آمریکا اعلام خواهد کرد که برخی از تحریم ها را لغو و برخی را نیز تعلیق می کند»، گفت: طبق مفاد برجام ما باید اقداماتی در نطنز انجام دهیم از جمله تعدادی از سانتریفیوژها را کاهش دهیم همین طور در فردو و پس از آن در اراک باید مخزن مدنظر را در آوریم این 3 اقدام عمده ای است که علی الارض باید انجام دهیم. وی با اشاره به موضوع تبادل سوخت با روسیه افزود: موضوع دیگر تبادل سوخت با روس ها ست که انجام خواهیم داد البته تقریبا عمده مراحلش را پشت سر گذاشته ایم و در ازای سوخت غنی شده ، مواد اولیه اورانیوم طبیعی خواهیم گرفت که این گام و امتیاز بسیار بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است. رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین اضافه کرد: با این اقدامات عملا وارد عرصه کلوپ هسته ای شده ایم از این منظر که می توانیم فرآورده غنی شده اورانیوم را صادر و مابه ازای آن، مواد اولیه دریافت کنیم. صالحی با اشاره به این که انجام اقدامات ایران روی زمین با دستور رئیس جمهور بود، افزود: آژانس هم اعلام کرده که جمهوری اسلامی ایران طبق نقشه راه به همه تعهداتش عمل کرده است و ما منتظریم که نظر نهایی آژانس 15 دسامبر امسال اعلام شود. در همین زمینه روز گذشته ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص با بیان این که غرب باید حسن نیت خود را نشان دهد، گفت: انتظار جمهوری اسلامی ایران این است که همانطور که ایران به عهد خود وفا کرد، طرف مقابل نیز به عهد خود وفا کند و تحریم‌ها را بردارد.
گمانه زنی ها از زمان عملیاتی شدن لغو تحریم ها
همزمان با انتشار اخبار مربوط به برداشته شدن تحریم ها، بلافاصله گمانه زنی ها در مورد زمان دقیق اجرایی شدن اقدامات ایران و برداشته شدن عملیاتی تحریم ها آغاز شد. به گزارش نسیم پایگاه آمریکایی بلومبرگ طی گزارشی نوشت: «تحریم های نفتی در روز اجرای برجام برداشته خواهد شد و مقامات آمریکایی گفته اند رسیدن به این مرحله از روز تصویب (یعنی دیروز) حداقل 2 ماه زمان می برد.» خبرگزاری رویترز نیز به نقل از چند مقام دولت آمریکا که نامشان منتشر نشده گزارش داد که علیرغم اقدام واشنگتن در روز یکشنبه (دستورات اوباما) اجرای واقعی توافق، چندین ماه زمان خواهد برد.» نیویورک تایمز هم آغاز تعهدات ایران را «بزرگترین امحای هسته ای تاریخ» خواند و نوشت اکنون زمان بخش دشوار کار یعنی اجرای برجام است.
