ایام محرم هر ساله با سوگواری و حزن و اندوه ناشی از ظلمی كه به خاندان نبوت (ع) در طول سال های پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(ص) شده آغاز می شود و اقشار مختلف مردم تلاش می كنند با شناخت بهتر عوامل و زمینه های به وجود آمدن حادثه عظیم عاشورا، در پیچ و خم تحولات تاریخی مانند بسیاری از سپاه عبیدالله بن زیاد دچار لغزش و اشتباه نشده و امام زمان خویش را تنها نگذارند.
حال اگر چه حدود ۱۴۰۰ سال پیش مخالفان امامت به پیكار مستقیم با امام حسین (ع) و لشگرش روی آوردند و نهایتاً ایشان را به شهادت رساندند اما بوده اند كسانی كه طی سال های پس از شهادت امام حسین(ع) تلاش كرده اند نام و یاد سیدالشهدا(ع) را از اذهان پاك كرده و اجازه ندهند كه عظمت حادثه عاشورا به قوت خود باقی بمانند. به موازات این تلاش ها افراد و جریاناتی بوده اند كه تمركز خود را روی استراتژی «تحریف» گذاشته و با تغییرات اساسی در مباحث پیرامون قیام امام حسین(ع) سعی كردند علل و عوامل به وجود آمدن این قیام انسانی را موضوعات خلاف واقع جلوه دهند.
طی سال های اخیر هم منسوبان به یك جریان سیاسی تلاش كرده اند تا در اشكال مختلف و به بهانه های متفاوت نهضت عاشورا را تحریف و در پی چنین رویكردی به اهداف جناحی خود كه می تواند بخشی از آن «تغییرات بنیادین در باورهای ارزشی و اعتقادی مردم» در پوشش «استحاله فرهنگی و اعتقادی» باشد، برسند.
این جریان سیاسی طی ۳۶ سال گذشته به كرات علل به وجود آورنده حادثه عاشورا را موضوعاتی غیر واقعی دانسته و توسعه و رشد مناسبت های مذهبی نظیر ایام عزاداری سالار شهیدان را اقدامی خلاف عقل و درایت عنوان كرده اند آن هم در حالی كه برخی دیگر از رهبران این گروه سیاسی با مصادره اقدام امام حسین (ع)، ایشان را اولین اصلاح طلب معرفی كرده اند. حال باید به این پرسش اساسی پاسخ داد كه چگونه جماعتی هم به تخریب و تخطئه توأم با تحریف امام حسین (ع) می پردازند و هم وی را رهبر اصلی اصلاح طلبان معرفی می كنند. به راستی چگونه ممكن است هم به شخصیتی اعتقاد داشت و هم به تحریف وی پرداخت، آیا این پارادوكس رفتاری- گفتاری نشان دهنده اهداف جناحی و حزبی برآمده از چنین موضوعی نیست؟
برخی ادعاها
می توان برخی از ادعاهای منسوبین به این جماعت جهت مصادره امام حسین(ع) را اینگونه یادآور شد:
۱ - مصطفی كواكبیان، دبیر كل حزب مردم سالاری: «بزرگ ترین اصلاح طلب تاریخ بشریت امام حسین(ع) است و افتخار می كنیم كه راه او را ادامه می دهیم.»
۲ - محمدرضا عارف: «امام حسین(ع) به واقع نماد یك اصلاح طلب واقعی است... اصلاح طلبان نیز بر خود می بالند كه پیرو مكتب امام حسین(ع) و در خط امام خمینی (ره) هستند.»
۳ - منتجب نیا، جانشین دبیر كل حزب اعتمادملی: «اصلاح طلبان افتخار می كنند كه رهبر اصلی اصلاحات امام حسین (ع) است؛ كسی كه به خاطر اصلاح امور جامعه خود و باقی ماندن اسلام قیام كرد. اصلاح طلبان نیز راه او را ادامه می دهند.»
مواضع و رفتار واقعی اصلاح طلبان در قبال دین
قبل از بازخوانی نظرات اصلاح طلبان در باب عاشورا باید به دیدگاه های آنها در مورد دین اسلام پرداخت.
۱ - روزنامه خرداد با مدیر مسئولی عبدالله نوری به نقل از مجتهد شبستری در تاریخ ۱۷ آبان ۱۳۷۸: «نهاد دین از نهاد حكومت جداست.»
۲ - هفته نامه هاجر با مدیر مسئولی اعظم طالقانی در تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۷۸: «حكومت دینی، تفكری غلط است و بر همین اساس دین و سیاست از یكدیگر جدا می باشد.»
۳ - روزنامه عصر آزادگان در مطلبی از حسن یوسفی اشكوری، از مسافران برلین در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۷۹: «من خواهان جدایی دین از دولت و خواهان ریشه كن كردن نظام ولایت فقیه هستم.»
۴ - روزنامه ایران به قلم اكبر گنجی در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۳۷۸: «در یك جامعه مدرن، جدایی دین از سیاست یك امر بدیهی است. وقتی شما جامعه را مدرنیزه كنید، این جدایی پیش خواهد آمد.»
۵ - روزنامه شرق به قلم سعید حجاریان در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۲: «مسلمان سكولار اعتقاد دارد، ادغام این دو نهاد دین و دولت، همان ابزار شدن دین در دست قدرتمنداران است، در نتیجه دین از بین می رود و باید برای حفظ دین، آن را از دولت جدا كرد.»
۶ - روزنامه صبح امروز به قلم حاتم قادری در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۷۸: «دین امری فردی و در رابطه با خداست و رویگردانی از دین حداكثری به سوی دین حداقلی، روند جامعه در حال تحول ماست.»
۷ - اكبر گنجی در مصاحبه با نشریه تاكس اشپیگل آلمان: «خمینی به موزه خواهد رفت... حركت اصلاح طلبان، عاقبت به جدایی دین از سیاست خواهد انجامید.»
نظرات تجدیدنظرطلبان در باب عاشورا
حال می توان به بخش كوتاهی از مواضع منسوبین به جماعت مدعی اصلاح طلبی در باب حادثه عاشورا یا معارف دینی مرتبط اشاره كرد:
روزنامه صبح امروز با مسئولیت سعید حجاریان و به قلم اكبر گنجی در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۷۷: «عاشورا معلول تعارض های قومی و نتیجه خشونت پیامبر (ص) در بدر و حنین بود.»
روزنامه صبح امروز به تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۷۹: «قیام امام حسین(ع) و سپاه امام مانند سپاه یزید اهل خشونت و فاقد تحلیل عقلانی بودند.»
اما یكی از جنجالی ترین و بی شرمانه ترین اظهارات در این زمینه مقاله « خون به خون شستن محال آمد محال» اكبر گنجی در روزنامه صبح امروز بود. وی در این مقاله مصیبت های اهل بیت (ع) در روز عاشورا و فجایع آن روز را نتیجه جنگ های بدر و حنین می داند و می نویسد: «پیامبر در بدر و حنین و... شمشیر زد... اما آیا جنگ های جبهه حق علیه باطل پیامدهای ناخواسته یا آثار وضعیه به دنبال ندارد؟... خشونت فرزند خشونت است و درخت خشونت میوه هایی جز خشونت به بار نمی آورد. هیچ كس حق ندارد به صرف اینكه خود را حق و دیگران را باطل می داند، دست به خشونت بزند و درصدد نابودی مخالفان خود از طریق حذف فیزیكی برآید.»
به عنوان یكی دیگر از نمونه های مواضع منسوبان به جریان اصلاح طلبی جهت تخریب حادثه عاشورا و تحریف آن باید به سخنرانی هاشم آغاجری، در مجتمع فرهنگسرانی كوثر در سال ۸۱ اشاره كرد كه بیان می كند:«...نویسندگان نامه به امام حسین(ع) می گویند: این حكومت (حكومت یزید) بدون رضایت مردم است و لذا نامشروع است. اگر حسین(ع) هم در رأس باشد ولی رضایت مردم در آن نباشد، نامشروع است.»
آغاجری در همین سخنرانی امام حسین (ع) را با سیاوش در تاریخ ایرانیان مقایسه می كند:«... سیاوش در تاریخ ملی ما ایرانیان مظهر معصومیت و پاكی است و بعد از آمدن اسلام، حسین (ع) جای سیاوش می نشیند و آیا ما اثری در مورد حسین (ع) مانند منظومه ای كه فردوسی در باب سیاوش سروده است، داریم؟»
«آفتاب یزد» به قلم جواد مقامی در فروردین ماه سال ۷۹ هم اینگونه می نویسد: « سال های فراوان و بلكه قرن ها این بزرگداشت (قیام عاشورا) حاصلی جز تأثر، حزن و اشك آوری نداشته.» البته موج توهین ها به قرآن هم كشیده می شود و وابستگان به این طیف از جمله حبیب الله پیمان در هفته نامه پیام هاجر در این زمینه می نویسد: «قرآن قابل نقد عقلی و تجربی است و خود قرآن نیز در آیات بسیاری دعوت به آن نموده است.»
نجفقلی حبیبی عضو حزب مشاركت در برنامه دیروز، امروز، فردا در سال گذشته موج دیگری از تخریب ها علیه باورهای اعتقادی مردم را كلید می زند و بیان می كند: «شما سالانه برای بعضی چیزها چقدر خرج می كنید؟ در همین ایام عاشورا چقدر پول خرج می شود؟ بازده فرهنگی اش چقدر است؟ دو شب گریه می كنند و بعد می روند»!
تعابیر عجیب و غریب محمد شعله سعدی از قیام امام حسین(ع) در تازه ترین نشست اصلاح طلبان در شیراز- اواخر تابستان امسال- بار دیگر خاطرات توهین این طیف سیاسی به انگیزه امام حسین(ع) از قیام و عزاداری برای سیدالشهدا(ع) را در ذهن متبادر كرد. وی در جلسه ای با شاخه جوانان حزب ندای ایرانیان شعبه فارس در شیراز می گوید: «می گویند امام حسین (ع) انقلاب كرد و من چنین چیزی را باور ندارم به دلیل اینكه امام حسین(ع) اصلاً قصد انقلاب نداشته است و داشت از جایی كه جانش را تهدید می كردند دور می شد اما به او اجازه ندادند و او نیز تسلیم نشد»!
در نمونه دیگری روزنامه اعتماد اسفندماه سال گذشته به بهانه واكاوی سبك زندگی و فعالیت دانشجویی دهه ۵۰ سراغ ابراهیم اصغرزاده رفته و با او به گفت وگو نشسته است. در این گفت وگو كه با عنوان «ما خیلی رمانتیك بودیم» در صفحه ۹ شماره یك شنبه این روزنامه خبرنگار اعتماد مدعی رنگ باختگی سیدالشهدا(ع) به عنوان یك اسطوره برای جوانان شد(!؟).
اصغرزاده در بخشی از این مصاحبه می گوید: «نمی توان از نقش اسطوره در فرهنگ جامعه دست كشید. در این باره ما امام حسین(ع) را داریم به عنوان نمونه و به عنوان فرهنگ مذهبی و سیاوش را در فرهنگ ملی كه هیچ یك از اینها را نمی توان از جامعه گرفت» اما در ادامه این خبرنگار اعتماد است كه ادعا می كند: «اما این اسطوره ها هم به نظر می رسد رنگ باخته اند و برای نسل امروز آنقدری كه شما می گویید اهمیتی ندارند...».
عاشورای ۸۸ معیار دین ستیزی اصلاح طلبان
حوادث تلخ عاشورای ۸۸ نمونه عینی دیگری است كه به خوبی میزان پیوند جماعت تجدیدنظرطلب با گفتمان و نهضت عاشورا را روشن ساخته و نشان می دهد میزان تعلق اعتقادی وابستگان این طیف به مبانی و اصول اسلامی تا به كجاست؛ حادثه ای كه نقاب اسلام خواهی و مردم سالاری را برای همیشه از چهره شخصیت هایی كه منادی دین و انقلاب هستند كنار گذاشت. حال در پایان باید گفت هر چند جریان افراطی حزب منحله مشاركت و مجاهدین و دیگر تندروهای جماعت تجدیدنظرطلب، امروز با نقاب «اعتدال» سعی در تجدید حیات سیاسی داشته و خواهان احیای پایگاه اجتماعی دوم خرداد و دمیدن نفس به جسم بی جان اصلاحات است اما رویكرد ضددینی آنها در طول سال های گذشته هیچ گاه از افكار عمومی ملت ایران پاك نخواهد شد و استفاده ابزاری آنها از برخی ایام و نمادهای دینی نمی تواند بازگشت آنها به قدرت را امكانپذیر سازد.
منبع: روزنامه جوان