15 نفر که جهان ما را تغيير دادند
چه كساني جهان ما را تغيير دادند؟
در دهه 70 ميلادي، وزير امور خارجه وقت آمريكا، هنري كيسينجر، از نخستوزير وقت چين چوئن لاي درباره پيامدهاي عمده انقلاب فرانسه پرسيد. گفته ميشود چو چنين پاسخ داد:
«خيلي زود است كه جواب دهم.»
نكتهاي كه در پاسخ چو نهفته بود، مشكل اساسي در تعيين مهمترين رويدادهاي تاريخي است.هيچ يك از ما نميتوانيم پيشبيني كنيم جهان در آينده به چه سمتي پيش ميرود و رويدادهايي كه امروز شگفتانگيز و تاريخي به نظر ميرسند، ممكن است در جاده زمان رنگ ببازند و كماهميت شوند.
به عنوان مثال اسكوتر اختراع شده توسط دين كامن را در نظر بگيريد. تا همين چند سال پيش، اين وسيله به عنوان پديدهاي شگفتانگيز در صنعت حملونقل جهان قلمداد ميشد و وسيلهاي بود كه طراحي همه شهرهاي جهان را ميتوانست دستخوش تغيير كند.
اما امروز از رونق اوليهاش بسيار كاسته شده و براي همه عادي شده است.ولي برخي دستاوردها آنچنان شايان توجه و آن قدر اثربخش هستند كه در مدت كوتاه تنها چند دهه پس از ظهور آنها ميتوانيم شاهد تغييراتي كه در جهان ما به وجود ميآورند، باشيم.
فوربس در همين رابطه نمونههايي از اين انقلابهاي جهاني را گردهم آورده است و به معرفي 15نفر از افرادي كه از سال 1950 تاكنون جهان ما را دستخوش تحولاتي شگرف كردهاند، پرداخته است.آنچه بايد به آن دقت كنيم، اين است كه هر كسي نميتواند جهان را در جهت مثبت تغيير دهد.
خيلي خوب ميشد اگر اسامه بن لادنها كمتر وگورباچفها بيشتر ميشدند. تفاوت اين دو دسته افراد در اين است كه گروه اول با دستيابي به قدرت به فكر نسلكشي ميافتد و گروه دوم با رسيدن به قدرت، آن را در جهت منافع نوع بشر هدايت ميكند. اين فهرست فوربس فهرستي اختصاصي از افراد گروه دوم است
.در مجموع وقتي بحث دستيافتها و موفقيتهاي بشري به ميان ميآيد و اينكه اين دستيافتها چگونه زندگي امروز ما را متحول ساخته است، شاهد آن هستيم كه سياستمداران كمتر از دانشمندان تاثيرگذار هستند.سازندگان تكنولوژي، يعني ايدههايي كه شكل فيزيكي به خود ميگيرند، در صدر اين فهرست قرار دارند.
به عنوان مثال اختراعات پائوللاوتربر و پيترمنسفيلد را در نظر بگيريد.يعني سيستم تصويربرداري صوتي- مغناطيسي يا امآرآي كه تقريبا همه رشتههاي جراحي را دستخوش تحول كرد و به پزشكان اين امكان را داد كه بدون بريدن بدن بيمار بتوانند داخل بدن وي را مشاهده كنند
.نيريت ويس، استاديار بخش جراحي اعصاب دانشكده مونت سيناي نيويورك ميگويد: «امآرآي جراحي اعصاب را به كلي دستخوش تحول كرد. اگر جمجمه را بشكافيد و به مغز نگاه كنيد يك توده منسجم است. شما نميتوانيد با نگاه كردن به آن موفق به ديدن گروههاي سلولي گوناگون آن شويد. اما امآرآي به ما اين امكان را ميدهد كه ساختارهاي موجود در مغز را مشاهده كنيم و نقشهاي در اختيار داشته باشيم كه به كجا برويم و كجا نرويم.»
گاهي تاثيرگذارترين اقدامات لزوما به پيشرفتهاي باور نكردني در علم كه سالها مورد تعريف و تمجيد قرار گيرند منجر نميشوند. شايد مجهز ساختن يدككش يا كاميون توسط يك جعبه بزرگ متحرك و استاندارد بيش از يك اختراع باور نكردني تاثيرگذار باشد. و اقتصاد كنوني جهان بدون آن باورنكردني مينمايد.
كارآفرين آمريكايي، ملكوم مكلين، كانتينر كشتيها را در سال 1956 اختراع كرد. اما يك دهه طول كشيد كه تاثيرگذاري اين اختراع در عرضه تسليحات نظامي در جنگ ويتنام آشكار شود. كشتيراني كانتينري هنوز هم در حال رشد است و نرخ رشد سالانه آن 11درصد است. اگر مكلين كه اين تجارت را در كاروليناي شمالي در سال 1934 با استفاده از تنها يك كاميون 120دلاري آغاز كرده بود اكنون زنده بود از اين رشد بسيار متعجب ميشد.
اين داستان تاثيرگذاري بر جهان، داستان تخيل، صبر، سختكوشي و باور است. اين 15 نفر كه توانستند جهاني را تغيير دهند ثابت كردند كه باور ميتواند به حقيقت بپيوندد.