دكتر سیدضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه و رژیم درمانی، دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران و مدیر گروه تغذیه واحد علوم و تحقیقات:
دیگر توانی برای گرفتن رژیم ندارم چه كار كنم؟
خانمی31 ساله با قد 176 سانتیمتر و وزن 77 كیلوگرم هستم كه حدود 9 سال پیش 35 كیلوگرم وزن كم كردم و در آخر به وزن 70 كیلوگرم رسیدم. حدود سه سال است که وزنم ثابت مانده ولی امسال 5 كیلوگرم دوباره به وزنم اضافه شد. حالا دیگر قادر به گرفتن رژیم نیستم. لطفا با اطلاعاتی كه دارید به من كمك كنید.
بانوی محترم! معمولا هر 10 سالی كه به سن اضافه میشود بین پنج تا هفت درصد از نیاز به انرژی فرد كاسته میشود. بنابراین به همین نسبت نیز با حذف مواد غذایی كمارزش لازم باید از میزان انرژیهای دریافتی كاسته شود. به همین خاطر باید به فعالیتهای بدنی برای دستیابی به وزن دلخواه بپردازید.
همچنین شعار ما «بخور و لاغرشو» است؛ یعنی نیازی به حذف این یا آن ماده غذایی و چشمپوشی از این یا آن وعده روزانه نیست. به جای این كارها بهتر است از تنوع و تعادل و بهرهمندی از تمامی گروههای اصلی چهارگانه بهرهمند شوید. ضمنا با در نظر گرفتن استخوانبندیتان با قد 176 سانتیمتر مناسبترین وزن برای شما بین 69 تا 76 كیلوگرم است.
اگر از اندام فعلیتان رضایت كامل دارید بهتر است وزن فعلی را برای سالهای آینده حفظ كنید. برای این كار لازم است هر هفته در روز معینی با یك ترازوی ثابت بهطور ناشتا وزنتان را كنترل كنید. اگر وزنتان تغییر كرد، میتوانید به آسانی با چند دقیقه فعالیت اضافی همراه حذف شیرینی و شكلات یا هلههوله، در پایان یك هفته به وزن قبلی خود دوباره برسید.
شما میتوانید تا چند سال با این روش میزان وزنتان را حفظ كنید. همچنین اگر قاطعانه روی انرژی دریافتیتان (كه در قالب غذاها و نوشیدنیهای مختلف و مصرف انرژی) تسلط یابید، قادر خواهید بود از شروع اضافه وزن خزندهتان پیشگیری كنید.
ورزش فراموش نشود!
خانمی22 ساله و متاهل هستم كه وزنم 78كیلوگرم و قدم 166 سانتیمتر است. میخواهم بدانم در زمان محدودی كه در ساعتهای روزانه دارم برای كاهش وزنم چه كار میتوانم انجام دهم؟
بانوی محترم! اولین پیشنهاد بنده به سركار كه با این سن كمتان 18 كیلوگرم اضافه وزن دارید تعیین قطر شكمتان (حوالی ناف) است. اگر میزان به دست آمده از 88 سانتیمتر فراتر رفته باشد، لازم و واجب است برای پیشگیری از بروز سندرم متابولیك (افزایش تدریجی قند ناشتا و چربی خون و بالا رفتن فشار خونتان) از همین لحظه نسبت به كاهش تدریجی وزن خود اقدام كنید. در درجه اول باید كل تنقلات و هلههولههای پرانرژی فاقد مواد مغذی را حذف كرده و همچنین وعده شام را حداقل قبل از ساعت 8 شب میل كنید.
خواب قبل از ساعت 11 شب توصیه میشود اما هیچوقت صبحانه و حتی سایر وعدههای اصلی را از وعدههای غذایی خود حذف نكنید. برای تعدیل اشتها گنجانیدن میانوعدههای حاوی سبزیجات و میوهها یا لقمهای نان، پنیر و گردو میتواند موثر باشد. از مصرف فستفودها و نوشابهها پرهیز جدی كرده و پیادهروی آن هم به مدت نیمساعت در روز را آغاز كنید. همچنین اقدام دیگر شما این است كه به مدت دو دقیقه، پنجبار (جمعا 10 دقیقه) بدنتان را لرزش عمودی دهید. كاهش دادن وزن تا قبل از تصمیم به بارداری باید تحقق پیدا كند.
چاقیهای موضعی هم از بین خواهند رفت به شرطی كه...
دختری 15 ساله هستم كه بالاتنهای (سینه) بزرگ و بازوهای پری دارم. برای كوچكتر شدن این ناحیهها چه كار باید انجام دهم؟
دخترخانم محترم! حجم بالاتنه شما بهدلیل فعالیتهای هورمونی بدنتان كه از طریق ژنها به ارث رسیده این مقدار است، ولی پر بودن بازوهایتان با انجام ورزشهای كششی، یوگا و همچنین كاهش تدریجی وزنتان با كمك رژیم متناسب و متعادل كاهش پیدا خواهد كرد حتی در صورت موفقیت چند سانتیمتری نیز از سایز سینههایتان كاهش پیدا خواهد كرد.
هر هفته چند كیلو باید لاغر كنم؟
به نظر شما تا چند كیلوگرم كاهش وزن در ماه طبیعی و مناسب است؟
میزان كاهش وزن در ارتباط با سن، جنس، وضعیت فیزیولوژیك و زمینههای بیماریهای احتمالی و داروهای مصرفی متفاوت است ولی تا چهار كیلوگرم در ماه مجاز شمرده میشود. البته همواره در كنار این مقادیر توصیه میشود، برای پیشگیری از عوارض احتمالی و تضمین ماندگاری وزن كاهش یافته یك كیلوگرم در ماه بهتر از دو كیلوگرم و 3 كیلوگرم است.
كاهش بیشتر از یك كیلوگرم در هفته یا چهار كیلوگرم در ماه همواره با عوارض متعددی توام است كه این آثار خیلی دیرتر ظاهر میشوند. البته فقط در موارد اضطراری یا فوریتهای پزشكی در قبال افراد نادری برای مدتی معین میتوان از تاكتیكهای تهاجمی برای افزایش میزان كاهش وزن كمك گرفت.