نام اين شهرستان كه بعد از گرگان مهمترين شهر استان محسوب مي شود از نام گنبد قابوس بن وشمگير گرفته شده است كه مقبره وي نيز در شمال شهر قرار دارد.
مساحت اين شهرستان حدود 5071 كيلومتر مربع و جمعيت آن بالغ بر 286620 نفر است. مهمترين مراكز گردشگري و باستاني اين شهرستان عبارتند از: تالاب هاي بين المللي آلماگل، آلاگل و آجي گل بازارچه مرزي اينچه برون، ياريم تپه، گبري قلعه، برج قابوس، شهر باستاني جرجان، امام زاده يحيي بن زيد و بقعه دانشمند شهرستان گنبد كاووس را مي توان كرسي مطالعات باستان شناسي استان دانست و پروژه هاي شهر قديم جرجان و ديوار گرگان همه ساله در اين شهرستان صورت مي پذيرد.