آیا می‎توان یك حج را به نیابت از دو نفر انجام داد؟

آیا می‎توان یك حج را به نیابت از دو نفر انجام داد؟


حج خانه حق، چنانچه از جانب زائر، همراه با رعایت مسائل فقهى و خلوص نیت انجام گیرد، سه بهره دنیوى و چهار منفعت اُخروى نصیب حاجى مى نماید كه حضرت باقر ـ علیه السلام ـ از مجموع این واقعیات به عنوان «فلاح» یاد فرموده است.



معنا و مفهوم حج

بیان حقیقت و واقعیّت حج، معنا و مفهوم این مسأله بزرگ، تنها در شأن حضرت حق و انبیا و امامان بزرگوار است.

براى حج، گذشته از معناى لغوى، معنا و مفهوم دیگرى است كه باید آن معنا را از حریم دانش و بینش و بصیرت برگزیدگان حضرت محبوب جستجو كرد.

بخاطر گستردگى مفهوم حج، عاشقى از عشاق اسرار، به حضرت باقر ـ علیه السلام ـ عرضه مى دارد: «براى چه حجّ خانه حق را حج نامیده اند؟ امام ـ علیه السلام ـ فرمودند: فلانى موفق به انجام حج شد، معنا و مفهومش این است كه به فلاح و رستگارى دست یافت.» (بحار الانوار، ج96، ص2)

راغب اصفهانى، دانشمند بزرگ قرآن شناس، در توضیح لغت فلاح و مشتقات آن، كه در قرآن مجید زیاد آمده و در روایات و اخبار همچون روایت بالا به آن اشاره شده، مى فرماید:

براى فلاح دو مرتبه و دو درجه قابل تصور است: 1 ـ مرتبه دنیوى 2 ـ مرتبه اُخروى

مرحله دنیوىِ فلاح، دست یابى به رشته هاى مختلف خوشبختى است; بصورتى كه زندگى و حیات دنیاى انسان پاك و پاكیزه و غرق لذت و نشاط شود و رشته هاى سعادت و خوشبختى در دنیا عبارت است از:

طول عمر با غنا و ثروت حلال، و داشتن شخصیت و عزت و احترام.

و فلاح اُخروى عبارت است از:حیات بى مرگ، ثروت و غناى بى فقر، عزّت بى ذلّت، و دانش و بینش بى جهل، به همین خاطر گفته اند: عیشى نیست مگر عیش آخرت!

بر این اساس، حج خانه حق، چنانچه از جانب زائر، همراه با رعایت مسائل فقهى و خلوص نیت انجام گیرد، سه بهره دنیوى و چهار منفعت اُخروى نصیب حاجى مى نماید كه حضرت باقر ـ علیه السلام ـ از مجموع این واقعیات به عنوان «فلاح» یاد فرموده است: «حَجّ فلان; أى أفلح فلان.» (مفردات راغب، ص385)

***********

بعد از این مقدمه که سعی شد تا کوتاه و پر مفهوم ارئه گردد، چند مسئله یا پرسش و پاسخ را در مورد مسائل مربوط به حج مطرح می کنیم:


دو مسئله از آیة الله گرامی(دام ظله):

مسئله 2141 - كسی كه از طرف دیگری برای حج اجیر شده، باید طواف نساء را از طرف او بجا آورد. و اگر بجا نیاورد، زن بر خود اجیر حرام می‏شود.

مسئله 2142 - اگر طواف نساء را درست بجا نیاورد یا فراموش كند. چنانچه بعد از چند روز یادش بیاید و از بین راه برگردد و بجا آورد صحیح است، و اگر نتواند برگردد نائب بگیرد تا بجای او انجام دهد.

سوال: بعضى‌ها براى یادبود از صحراى عرفات سنگ بر مى‌دارند آیا برداشتن آن اشكالى دارد و اگر برداشته‌اند باید بروند و آن را همانجا بیندازند؟

جواب: عرفات جزو حرم نیست و فى نفسه اشکال ندارد.

آیة الله خامنه ای(دام ظله)



سوال: یکى از حُجّاج شنوایى خود را به کلّى از دست داده، و زبانش هم لکنت دارد، و قادر بر تکلّم صحیح نمى باشد. مسئولین و دوستانش به این موضوع توجّه نداشته، و آن شخص در میقات نیّت نکرده، و تلبیه هم نگفته، و به همین شکل همراه بقیّه وارد مکّه شده است، وظیفه او چیست؟

جواب: باید به میقات برگردد و با نیّت و تلبیه مُحرم شود; هر چند با بردن همراه باشد، و اگر نمى تواند به میقات بازگردد، باید در خارج از حرم مُحرم شود، و اگر نمى تواند تلبیه را، هر چند با تلقین، صحیح بگوید احتیاط آن است که به هر نحو مى تواند بگوید، و ترجمه اش را نیز بر زبان آورد.

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)



سوال: آیا می‎توان یك حج را به نیابت از دو نفر انجام داد؟

جواب: هر كس در ماه ذیحجه، فقط می‎تواند یك حج واجب برای خود یا به نیابت از دیگری انجام دهد، اما حج مستحبی به نیابت از دو یا چند نفر مانعی ندارد.

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله)