صائب‌ تبريزى

ميرزا محمدعلى متخلص به صائب بزرگترين شاعر قرن يازدهم هجرى است .

   ولادت و مرگ

سال تولد او معلوم نيست، چون بين شصت‌وپنج تا هفتادسالگى درگذشته احتمالاً ميان سال‌هاى ۱۰۱۱-۱۰۱۶ هـ تولد يافته است. صائب در سال ۱۰۸۱ هـ در اصفهان درگذشته و در محله ٔ لنبان اصفهان Lanbān دفن شده است .

   شرح زندگانى صائب

زادگاه او را بعضى تبريز و برخى اصفهان مى‌دانند. صائب پس از رسيدن به سن بلوغ به مکه و مدينه رفت و در بازگشت به مشهد سفر کرد و به عزم مسافرت به هند به هرات و کابل رفت و با ميرزا احسن معروف به ظفرخان که مردى اديب و شاعر بود و از طرف سلطان هند حکومت کابل داشت، طرح دوستى ريخت. ظفرخان او را به دربار شاه‌جهان برد. ظفرخان پيش از صائب درگذشت. صائب به اصفهان بازگشت و ديگر به مسافرت‌هاى دور نرفت. تنها به قم، قزوين، اردبيل، تبريز و يزد سفر کرد صائب شهرتى يافته بود و ملک‌الشعرائى شاه‌عباس دوم به او واگذار شده بود . صائب در اصفهان در باغ تکيه‌اى که ثروتمندان در آن مى‌ساختند، اقامت گزيد . شاعران به ديدار او مى‌رفتند .

   سبک و شيوه ٔ صائب

صائب از شاعران سبک هندى است. در شعر او تمثيل، لطافت انديشه و کاربرد صورخيال ديده مى‌شود. غزل را در هر موضوعى به‌کار برده است. صائب شاعر تک‌بيت‌ها است .

   آثار صائب

صائب شاعرى کثيرالشعر بود. ديوان او را تا دويست‌هزار بيت نوشته‌اند. صائب خود گزيده‌اى از اشعار خود را فراهم کرده است. مثنوى‌اى به‌نام قندهارنامه درباره ٔ جنگ‌هاى شاه‌عباس دوم و فتح قندهار دارد .