مبحث شصت و یکم طرح صالحين: امام صادق علیه السلام

جنبش فرهنگی در دوران امامت حضرت صادق علیه السلام

عصر آن حضرت همچنین عصر جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فِرَق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج گردد، بخصوص که قانون منع حدیث و فشار حُکام اُموی باعث تشدید این وضع شده بود. لذا خلأ بزرگی در جامعه آنروز که تشنه ی هرگونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد.

امام صادق علیه السلام با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله ی نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته های مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کرد. شاگردانی چون: هشام بن حکم ، مفضل بن عمر ، محمد بن مسلم ثقفی ، ابان بن تغلب ، هشام بن سالم ، مؤمن طاق ، جابر بن حیان و ........ تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند. ابوحنیفه رئیس یکی از چهار فرقه تسنن مدتی شاگرد ایشان بود و خودش به این موضوع افتخار کرده است.

امام از فرصت های گوناگونی برای دفاع از دین و حقانیت تشیع و نشر معارف صحیح اسلام استفاده می برد. مناظرات زیادی نیز در همین موضوعات میان ایشان و سران فرقه های گوناگون انجام پذیرفت که طی آنها با استدلال های متین و استوار، پوچی عقاید آنها و برتری اسلام ثابت می شد. همچنین در حوزه فقه و احکام نیز توسط ایشان فعالیت زیادی صورت گرفت، به صورتی که شاهراههای جدیدی در این بستر گشوده شد که تا کنون نیز به راه خود ادامه داده است.

بدین ترتیب، شرایطی مناسب پیش آمد و معارف اسلامی بیش از هر وقت دیگر از طریق الهی خود منتشر گشت، به صورتی که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه ها از امام صادق علیه السلام  نقل گردیده ؛

و مذهب تشیع  به نام «   مذهب جعفری   » و  فقه تشیع  به نام « فقه جعفری » خوانده می شود.