معرفی رشته کاردان فنی شیمی عملیات پالایش
یک شنبه 15 دی 1392 3:56 AM
نفت در کشور ما جدای از فرصت های فراوان مالی که بوجود آورده . فرصت های شغلی متعددی را خلق کرده که ارزش این ماده خدادادی را دو چندان کرده رشته کاردانی فنی شیمی از جمله رشته هایی است که نفت بوجود آورنده آن بوده ، مجموعه کاردانی فنی عملیات پالایش یکی از دوره های آموزشی در نظام آموزشی عالی در مقطع کاردانی است که هدف آن تربیت کاردان فنی جهت بهره برداری از واحد های پالایشگاههای نفت و گاز و همچنین واحد های جانبی از قبیل روغن سازی ، قیرسازی ، پارافین سازی و فرآورده های مشابه می باشد.
این مجموعه در برگیرنده آموزش فنی اهم فرآیندهایی است که برروی نفت خام یا گاز طبیعی از سرچاه تا تولید فرآورده های نفتی از قبیل گاز طبیعی مایع شده - گاز مایع بنزین ، نفت سفید ، گازوئیل ، روغن ، قیر ، نفت کوره ، پارافین و مواد مشابه اعمال میگردد . این مجموعه باتوجه به ذخائر عظیم نفت و گاز طبیعی کشور ، برنامه ریزی دولت درجهت توسعه پالایشگاه های کشور و همچنین توسعه تولید خوراک صنایع پتروشیمیایی موجود و آینده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
داوطلبان پس از قبولی در امتحان آزمون و گزینش برای آشنایی با رشته تحصیلی خود و تعیین و تشخیص میزان علاقه خود طبق برنامه تدوین شده ، دوره شناخت کار را به مدت ۱۲ هفته د رواحد های پالایش نفت و گاز میگذرانند خطوط اصلی کار آموزی شنخت کار به شرح زیر است:
آشنایی با طبیعت کار ، آشنایی با خط تولید و وسایل و ابزار کار آشنایی با آزمایشگاه و وسایل اندازه گیری ، آشنایی با اصول ایمنی صنعت نفت ، آشنایی با مواد اولیه و محصولات پالایشگاه.
فارغ التحصیلان این مجموعه در واحدهای تولیدی از قابلیت های زیر برخوردارند:
• بهره برداری روزمره از واحدهای تولیدی پالایش نفت و گاز و میعان گاز در شرایط مطلوب فنی زیر نظر کارشناس صنایع پالایش و گاز
• شناخت لازم از سایر بخش های پالایشگاه
• برنامه ریزی نظارت برفعالیت کارگران ماهر و احدهای پالایش و انتقال معلومات فنی به آنها
طول دوره آموزشی در مجموعه کاردانی فنی عملیات پالایش ۵/۲ سال است و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب ستاد انقلاب فرهنگی « واحدی » است .
زمان تدریس هر واحد درسی نظری ۱۸ ساعت ، آزمایشگاهی ۳۶ ساعت و کارگاهی ۵۴ ساعت و کارآموزی ۷۲ ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی است.
صنعت و موقعیت شغلی رشته کاردان فنی شیمی عملیات پایش
فارغ التحصیلان این دوره تواناییها و قابلیت های زیر را دارا خواهند بود:
۱- بهره برداری از صنایع پالایش موجود وجهه مطلوب (از لحاظ فنی و اقتصادی)
۲- تطبیق شرایط کیفی و کمی فرآورده های نفتی با تقاضا
۳- برنامه ریزی تولید کوتاه مدت در واحد مربوط
۴- شناخت کامل فعالیتهای کاردان فنی عملیاتهای پالایش در محوطه و اطاق کنترل
۵- برنامه ریزی فعالیت کاردان فنی عملیات پالایش
برنامه دروس رشته کاردان فنی شیمی عملیات پایش
۱ استاتیک و مقاومت مصالح
۲ اصول حفاظت محیط زیست
۳ اقتصاد طرح مهندسی
۴ انتقال جرم
۵ انتقال حرارت و آزمایشگاه
۶ ایمنی در صنعت نفت
۷ برنامه نویسی کامپیوتر
۸ پروژه پالایش
۹ تاریخ علم
۱۰ ترمودینامیک
۱۱ ترمودینامیک کاربردی
۱۲ تصفیه آبهای صنعتی
۱۳ تقطیر چند جزئی
۱۴ خواص مواد
۱۵ خورندگی در صنایع نفت
۱۶ دوره شناسایی کار
۱۷ دینامیک
۱۸ روشهای اندازه‌گیری کمیتهای مهندسی
۱۹ ریاضی عمومی ۱
۲۰ ریاضی کاربردی ۱
۲۱ ریاضی کاربردی ۲
۲۲ زبان تخصصی
۲۳ سینتیک و طرح راکتور
۲۴ شیمی پالایش
۲۵ شیمی تجزیه و ازمایشگاه
۲۶ شیمی آلی ۱ و آزمایشگاه
۲۷ شیمی آلی ۲ و آزمایشگاه
۲۸ شیمی عمومی ۱ و آزمایشگاه
۲۹ شیمی عمومی ۲ و آزمایشگاه
۳۰ شیمی فیزیک و آزمایشگاه
۳۱ عملیات و آزمایشگاه
۳۲ فرآیندهای پالایش
۳۳ فلسفه علم
۳۴ فیزیک الکتریسیته و مغناطیس و آزمایشگاه
۳۵ فیزیک موج و ارتعاش
۳۶ مبانی مهندسی برق ۲
۳۷ مبانی مهندسی برق ۱ و آزمایشگاه
۳۸ مدیریت صنعتی
۳۹ مقدمات مهندسی پالایش و آزمایشگاه نفت
۴۰ موارد ویژه پالایش
۴۱ موازنه انرژی و مواد
۴۲ مکانیزم کنترل کنندگان هوایی
۴۳ مکانیک سیالات و آزمایشگاه
۴۴ نقشه کشی صنعتی ۱
۴۵ کارآموزی
۴۶ کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی
۴۷ کارگاه
۴۸ کنترل فرآیندها و آزمایشگاه
۴۹ کوره ها در صنایع نفت
دیباچه: معادن سرشار منیزیم، زغال سنگ، مس و آهن هند یکی از دلایل اصلی سیطره انگلستان بر کشور هند بود. دلیل هجوم مهاجر نشینان فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی و انگلیسی به قاره آمریکا نیز معادن غنی طلا، نقره، الماس، مس و زغال سنگ این قاره بود. سوداگران پرتغالی، هلندی،انگلیسی و فرانسوی نیز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفریقا به این قاره روی آوردند و امروزه نیز دانشمندان به امید دست‌یابی به معادن پربار و فلزات نایاب و گرانبهای موجود در فضا پروژه‌های بسیاری را در دست بررسی دارند. اما چرا در گذشته یکی از دغدغه‌های اصلی کشورهای صنعتی، دست‌یابی به معادن غنی کشورهای دیگر بود و چرا امروزه دانشمندان به امید دست یافتن به ذخایر جدید معدنی چشم به فضا دوخته‌اند؟پاسخ این سؤال را باید در صنعت جست. چون برای هر فعالیت صنعتی نیاز به مواد معدنی داریم و به عبارت دیگر مبنای اصلی تولید و توسعه صنعتی، مواد معدنی است. موادی که کشف و استخراج آنها نیاز به کارشناسانی متخصص دارد و به همین دلیل امروزه در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان، رشته‌ای به نام مهندسی معدن وجود دارد. رشته‌ای که در کشور ما نیز با دو گرایش اکتشاف و استخراج در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ارائه می‌شود.
گرایش اکتشاف معدن:
مهندس معدن در گرایش اکتشاف پس از کشف معدن، نوع و شکل مواد معدنی را تعیین کرده و به ارزیابی اقتصادی، میزان ذخیره و همچنین چگونگی استخراج منابع معدنی می‌پردازد. در این گرایش دانشجویان درباره مکانیک سنگ، زمان‌شناسی ساختمانی، ژئوفیزیک و زمین‌شناسی معدنی مطالعه می‌کنند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مهندسی معدن :
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، فیزیک، محاسبات عددی، شیمی عمومی، نقشه‌کشی صنعتی، اجزاء ماشین، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، مکانیک سیالات، شیمی فیزیک، نقشه‌برداری عمومی، عملیات نقشه‌برداری، زمین‌شناسی عمومی، زمین‌شناسی ساختمانی، زمین‌شناسی اقتصادی، مکانیک سنگ، اقتصاد معدنی، کانه‌آرایی.
دروس تخصصی گرایش اکتشاف معدن :
اصول استخراج معدن، برداشت زمین‌شناسی، کانی‌شناسی توصیفی، سنگ‌شناسی ، کارتوگرافی و کاربرد عکس‌های هوایی، کانی‌شناسی نوری، مینرالوگرافی، زمین‌شناسی ایران، تجزیه مواد معدنی، ژئوفیزیک اکتشافی، حفاری اکتشافی، چاه‌پیمایی، ژئوشیمی اکتشافی، ژئوتکنیک، آبهای زیرزمینی، نقشه‌برداری معدنی، ارزیابی ذخایر معدنی.
گرایش استخراج معدن:
گرایش استخراج شامل عملیات حفاری و آتشباری به منظور خردکردن سنگ، بارگیری و باربری و در اغلب اوقات سنگ‌شکنی به منظور رساندن ابعاد "کان‌سنگ" به اندازه مناسب است. این عملیات می‌تواند در معادن روباز، زیرزمینی و در موارد محدودی در دریا انجام گیرد.
دروس تخصصی گرایش استخراج معدن:
مبانی مهندسی برق، ماشین‌های حرارتی، کانی‌شناسی، سنگ‌شناسی، برداشت زمین‌شناسی، کارتوگرافی و فتوژئولوژی، اصول اکتشاف و ارزیابی ذخایر، بازدید معدن، چالزنی و آتشباری، حفره چاه و تونل، ترابری در معادن، نگهداری در معادن، تهویه در معادن، روشهای استخراج روباز، روشهای استخراج زیرزمینی، نقشه‌برداری معدنی، آبکشی در معادن، کانه‌آرایی، خدمات فنی در معادن، اصول طراحی معادن.
توانایی‌های لازم :
چون بخشی از کار مهندسی معدن مانند نقشه‌برداری در زیرِزمین انجام می‌شود، دانشجوی این رشته باید از نظر جسمی توانایی خوبی داشته و قدرت کار در معدن را که بیشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد، داشته باشد. به همین دلیل بیشتر دانشجویان دختر این رشته ـ به غیر از تعداد معدودی از آنها که در آزمایشگاه‌ها و مراکز طراحی معدن فعالیت می‌کنند ـ با مشکلات کاری روبرو می‌شوند. گفتنی است ریاضی در این رشته از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بدون استفاده از مدل‌های ریاضی، محاسبات استخراج و اکتشاف معدن را نمی‌توان انجام داد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر ما در بخش معدن بطور متوسط دارای رشد 5/6 درصدی هستیم که باید در این زمینه به رشد 15 درصدی برسیم و برای رسیدن به این رشد به کارشناسان تکنولوژی‌آفرین بخصوص در زمینه فرآوری نیاز مبرم داریم. چرا که راه یافتن به بازارهای جهانی تنها از طریق کنترل کیفیت و استاندارد کردن محصولات معدنی مقدور خواهد بود. امروزه ما نیازمند فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند و خلاق مهندسی معدن هستیم تا بتوانیم بدون وابستگی به کارشناسان خارجی، شاهد رونق و افزایش صادرات این بخش باشیم. فارغ‌التحصیلان این رشته علاوه بر وزارت معادن و فلزات می‌توانند در وزارت نفت در زمینه حفاری، وزارت نیرو در زمینه آبهای زیرزمینی، کارگاه‌های وزارت راه و ترابری برای حفاری راه‌ها و تونل‌ها، شرکت مترو و سازمان انرژی اتمی مشغول به کار شوند.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
ترکی زبان قربون صدقه رفتنه داریم که: گوزلرین گیله‌سین قاداسین آلیم که یعنی درد و بلای مردمک چشات به جونم …!.
