0

مسير پر و پيچ خم توليد ملي

 
hasantaleb
hasantaleb
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : شهریور 1387 
تعداد پست ها : 58933
محل سکونت : اصفهان

مسير پر و پيچ خم توليد ملي
چهارشنبه 1 شهریور 1391  12:04 PM

جام جم آنلاين: از خيابان‏هاي تهران تا پكن: تا چند سال پيش وقتي در خيابان‏هاي كشورمان قدم‌مي‏زديم، كفش دست دوز با چرم ايراني يا مثلا كفش ملي به‌پا داشتيم و پارچه‏هاي توليد داخلي را دوخته و به‌تن مي‏كرديم، وقتي به خانه‏مان مي‏رسيديم در گرماي تابستان از يخچال ارج آب خنك بيرون مي‏آورديم و نفسي تازه مي‏كرديم.

اگر جزو شهرونداني بوديم كه دستمان به‌دهانمان مي‏رسيد در اطرافمان كساني را مي‏ديديم كه در اين مراكز صنعتي و بنگاه‏هاي بزرگ، مشغول به كار بودند. اگر هم كمي وضع‌مان بهتر بود از مديران و مهندسان شركت‏هاي ايراني اطراف خود داشتيم. آن موقع بود كه احساس مي‏كرديم در ايران زندگي مي‏كنيم.

اما در چند سال اخير اوضاع تغيير كرده است. همه آن كساني كه دستشان به دهانشان مي‏رسد و حتي آنهايي هم كه نمي‏رسد وقتي در خيابان‏ها قدم مي‏زنند بيشتر احساس مي‏كنند در كوچه‏هاي پكن پايتخت چين قدم مي‏زنند تا در يكي از شهرهاي ايران؛ چرا كه از سر تا پايشان چيني شده است؛ چادر، مانتو، پيراهن و كفش و... .

وقتي هم وارد منزل مي‏شوند از تلويزيون گرفته تا يخچال و لامپ بالاي سرشان چيني شده است حتي تا ديروز تسبيح، سوغات شهرهاي مذهبي بود، اما امروز ديگر تحفه پكن شده است.

چيني ‌شدن بازار، نمايندگان مجلس را نيز نگران كرده است. علي‌اصغر يوسف‌نژاد، سخنگوي كميسيون صنايع و معادن مجلس هشتم گفته‏ است: متاسفانه واردات كالا در گذشته به عنوان يك استراتژي و افتخار براي برخي دستگاه‌هاي اجرايي محسوب مي‌شده است.

وي معتقد است واردات بايد به‌عنوان كمك و پشتيبان توليد و صادرات توليد محور باشد.

سال‏هاي خاموش ‌شدن توليد ملي

به نظر كارشناسان، مجموعه شرايطي از جمله متغير بودن نرخ ارز، رونق روزافزون واسطه‌گري و بي‌ثباتي قيمت‌ها موجب شد توليد‌كنندگان داخلي بازار رقابت را برخود تنگ ببينند.

در طول اين مدت بسياري از برندهاي ايراني و توليد‌كنندگان مهم ايراني به حاشيه رانده شدند، حتي آن دسته از توليد‌كنندگاني كه نه‌تنها بازارهاي ايران را در اختيار داشتند، بلكه برخي از آنها فرصت داشتند در بازارهاي منطقه و جهاني نيز توليدات خود را عرضه كنند.

از جمله اين برندها ـ كه شايد نسل نوجوان امروز كمتر به ياد داشته باشدـ نوشت‌افزارهاي بيك، لوازم منزل ارج و كفش ملي و بلا و... بود كه در سال‏هاي نه‌چندان دور بخشي از زندگي روزمره مردم محسوب مي‏شدند.

برخي از اين صنايع به دليل از ميان رفتن بازدهي و ناتواني در ترميم خودشان كم‏كم فرسوده شدند و نتوانستند تكنولوژي‏هاي خودشان را اصلاح و روزآمد كنند و به همين دليل مورد انتخاب مصرف‌كنندگان قرار نمي‏گرفتند و كم‏كم توليد‌كنندگان آن از گردونه رقابت حذف مي‏شدند. بنابراين بنگاه‏ها در يك بازي دو سر باخت قرار گرفتند.

از يك طرف به دليل از دست دادن بازار، سود بنگاهشان كاهش پيدا مي‏كرد و از طرف ديگر به دليل كاهش درآمدزايي در اصلاح و ترميم تكنولوژي‏هاي خودشان از رقابت در بازار ناتوان شدند.

در طول اين سال‏ها تنها توليد ملي خاموش نمي‏شد، بلكه مديراني، چراغ اتاق مديريت خودشان را خاموش مي‏كردند كه سال‏ها هوش و تجربه مديريتي را در ميزكارشان جا مي‏گذاشتند و با همه آنها خداحافظي مي‏كردند.

مديراني كه سال‏ها و در شرايطي دشوار اين مراكز صنعتي بزرگ را مديريت و توانمندي خودشان را اثبات كرده بودند. تجربه‏هايي كه توليد را در قالب ملي و با شاخص‏ها و موانع ملي آن به موفقيت رسانده بودند.

خاموشي‏هاي اينچنيني، پيامدهاي طولاني مدتي هم دارد. خباز، نماينده سابق مجلس درباره تاثير افزايش توليد ملي در كاهش نرخ بيكاري مي‏گويد: يكي از معضلات كشور بيكاري است، جاي اين سوال مطرح است كه اشتغالزايي چگونه تحقق مي يابد و پاسخ اين است كه اين امر در صورت افزايش توليد ملي محقق مي‌شود و اگر توليد ملي افزايش يابد، مشكل بيكاري حل و تورم مهار مي‌شود.

به عنوان مثال در نظر داشته باشيد در حال حاضر كارخانه‌اي داريد كه با پول ملت ايجادشده، اما به تعطيلي كشيده شده است، چرا؟ زيرا سرمايه در گردش ندارد يا توليد بالا بوده، اما بازار فروش در اختيار ندارد، در نتيجه دولت بايد براي اين قبيل موضوعات فكري كند.

حمايت​هاي خاص از توليد ملي

اما در طول اين سال‏ها، مصرف‌كنندگان نيز گلايه‏مند شدند. مصرف‌كنندگان عمدتا از قيمت بالا و كيفيت نامطلوب گلايه داشتند.

اين نارضايتي در بخش‌هايي چون خودروسازي تا حدي نمود پيدا کرده است ، صنايعي که به دليل حمايت از توليد ملي ، براي واردات محدوديت هايي وضع شده اما محصولات توليد شده از نظر کيفيت و قيمت نسبت به نمونه هاي خارجي فاصله نسبتا زيادي داشته اند.

اين فضاي غير رقابتي عملا حق انتخاب را از مشتريان مي‏گرفت. شايد از نظري اين گفته درست باشدكه خودروسازي ما تجربه كافي براي رقابت با خارجي‏ها را ندارد و به همين دليل بايد سياست‏هاي كنترلي درباره ورود خودروها به ايران اعمال شود تا فرصتي براي رشد اين صنعت به‌وجود آيد اما به نظر مي‏رسد تحقق رشد و توليد ملي بايد با رضايت مصرف‌كنندگان همراه باشد تا عزم و ميلي عمومي براي مصرف كالاهاي داخلي به وجود آيد. دست دولت در مديريت و ترغيب مردم براي مصرف كالاهاي داخلي بسته نيست.

به گفته غفار اسماعيلي، از نمايندگان مجلس هشتم دولت مي‏تواند با كمك امتياز سوخت و انرژي در ايران قيمت تمام شده كالاها را كاهش دهد.

وي كه از اعضاي كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس است، اعتقاد دارد: در صورتي كه دولت افزايش هزينه‌‌هاي انرژي در واحدهاي توليدي را جبران كرده و خسارات آنها را كه از سال گذشته و فاز نخست هدفمندي يارانه‌ها تاكنون باقي‌مانده پرداخت نمايد، مي‌توان به ادامه توليد ملي اميدوار بود. در غير اين‌صورت توليد با چالش مواجه شده كه با شعار توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني منافات دارد. در كنار مزيت انرژي براي ايران كه مورد نظر اين نماينده مجلس بوده است، مي‏توان با سياست‏هاي تشويقي و آموزش‏هاي مشتري محور، موجب افزايش رضايتمندي مشتري‏ها از كالاهاي داخلي شوند.

سياست‏هاي تشويقي

اما پس از مدتي، تبعات افول واحدهاي توليدي داخلي و قبضه شدن بازار توسط محصولات خارجي آشكار شد. دولت تصميم گرفت رويه خود را تغيير دهد و به تشويق توليد‌كنندگان برتر داخلي دست بزند. به همين دليل برگزاري جشنواره‏هاي انتخاب برند برتر را در دستور كار خود قرار داد.

جشنواره معرفي برندهاي برتر رويكردي بود تا در آن هر ساله فهرست صد شركت بزرگ برتر معرفي ‏شوند. در فهرست صد شركت برتر ايران، نگاه كلان ملي در شكل‌گيري آن مورد نظر سازمان مديريت صنعتي بوده است؛ چرا كه رونق و ركود بزرگ‌ترين شركت‌هاي ايران به دليل وجود ارتباطات گسترده پسين و پيشين بسرعت در تمامي سطوح اقتصاد كشور آثار خود را بروز خواهد داد.

سازمان مديريت صنعتي با تهيه اين فهرست تلاش مي‏كند تصويري سالانه و متكي به آمارهاي كمي قابل اعتماد از چگونگي تغييرات در آرايش بنگاه‌هاي بزرگ كشور و صنايع و فعاليت‌هاي اقتصادي مختلف در كنار يكديگر ارائه دهد. بنگاه‏هايي كه امروز اسامي آنها در بين 20برند برتر ايران شناخته مي‏شوند، بيشتر بنگاه‏هايي هستند كه نام آنها براي همه ما آشنا هستند و اين آشنايي برآمده از چند سال حضور مستمر در زندگي ماست و اين سابقه و كسب تجربه را بايد ارزشمند و آن را بخشي از راه تحقق هدف افزايش توليد ملي دانست.

در سال‏هاي اخير، توليد ايران مسير پر پيچ و خمي را طي كرده است؛ روزهايي كه قيمت متغير نفت و دلار تغييرات بسيار ي را به اقتصاد کشور تحميل کرده است.نبايد فراموش كرد كه اعتماد عمومي مردم به كالاي داخلي از مهم‌ترين عوامل عادت به مصرف كالاهاي توليد داخلي است.

 

تشکرات از این پست
دسترسی سریع به انجمن ها