جنگ قدرت در عربستان آغاز می‌شود؟

 وی یکی از ۷ عضو باقی مانده خانواده سدیری است که همه آنان از فرزندان ملک عبدالعزیز بن سعود هستند و مادرشان حصه بنت احمد السدیری پنجمین و محبوب‌ترین همسر ملک عبدالعزیز در میان ۲۲ زن دیگر عبدالعزیز بود.

به نقل از ایران دیپلماتیک، کمتر از هشت ماه پس از مرگ ولیعهد سابق عربستان، نایف بن عبدالعزیز، دیگر ولیعهد سالخورده این کشور نیز در گذشت.

وی یکی از 7 عضو باقی مانده خانواده سدیری است که همه آنان از فرزندان ملک عبدالعزیز بن سعود هستند و مادرشان حصه بنت احمد السدیری پنجمین و محبوب‌ترین همسر ملک عبدالعزیز در میان 22 زن دیگر عبد العزیز بود.

شاهزاده نایف بن‌عبدالعزیز همچنین برادر ناتنی پادشاه عربستان (ملک عبدالله) و یکی از 7 شاهزاده سدیری این کشور است.

وی تا اکتبر سال 2011 که بعد از مرگ سلطان بن‌عبدالعزیز به عنوان ولیعهد عربستان معرفی شد، به مدت 36 سال وزیر کشور عربستان بوده‌است.

رادران سدیری که شامل فهد، سلطان و نایف می‌شوند، پسران همسر محبوب ملک عبدالعزیز بنیانگذار عربستان هستند که از خاندان سدیری بود. این هفت برادر، قدرت زیادی در حکومت عربستان دارند.

نایف بن عبدالعزیز تا قبل از ولیعهدی این کشور پست‌های زیادی را احراز کرده بو، از جمله:

*استاندار ریاض از 1953 تا 1954

*معاون وزیر کشور در سال 1970

*رئیس شورای عالی اطلاعات در سال 1970

*وزیر کشور از سال 1975 تا 2011.

نایف در طول این سال‌ها در مقایسه با برادرانش کارکرد بهتری در اداره امور داخلی کشور بخصوص در برخورد و سرکوب القاعده از خود نشان داده بود.

وی در ایجاد توازن در خانواده به ویژه هنگام درگیر‌ی‌ها و اختلافات شدید میان فهد و سلطان بن‌عبدالعزیز و خنثی کردن اقدامات و فعالیت‌های مخفیانه سلطان علیه فهد نقش فعالی ایفا کرد و سکته قلبی فهد در سال 1995 و مرگ وی در سال 2005 تضعیف شدید قدرت نایف داخل خاندان آل سعود را درپی‌داشت.

بعد از مرگ فهد در آگوست 2005 و به قدرت رسیدن ملک عبدالله، نایف سومین شخصیت قدرتمند عربستان به شمار می‌آمد، اما در خصوص جانشینی، او پنجمین گزینه محسوب شد.

نایف در مقایسه با سلطان بن عبد العزیز، و ملک عبدالله نقش فعال‌تری در اداره امور پادشاهی عربستان داشت، با این‌که بسیاری از مسئولیت‌های وزارت کشور را به احمد بن عبدالعزیز، برادر و معاونش و محمد بن نایف پسرش سپرده است.

وی علاوه بر این‌که سمت وزیری کشور عربستان را برعهده داشت، حدود 20 منصب رسمی و افتخاری دیگر به او داده شده بود که مهمترین آنها؛ ریاست افتخاری شورای وزیران، ریاست کمیته عالی حج، ریاست کمیته مبارزه با مواد مخدر، ریاست شورای عالی مقابله با بحران، ریاست شورای عالی امور اسلامی و عضویت در شورای بیعت است.

نایف بن عبدالعزیز بر خلاف دیگر شاهزادگان سعودی از جمله سلطان بن‌عبدالعزیز که 17 همسر داشت، تنها 3 بار ازدواج کرده، یکی از همسران خود را طلاق داده و دارای 5 پسر و 5 دختر است.

تا سال 2011 نایف 2 بار هدف حملات انتحاری القاعده در عربستان قرار گرفته است. وی در سال 2012 درگذشت.

مرگ دومین ولی‌عهد سعودی طی 8 ماه گذشته

نایف بن عبدالعزیز دومین ولی‌عهد عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی و وزیر کشور عربستان سعودی امروز درگذشت.

شبکه خبری العربیه با اعلام این خبر به نقل از دفتر عبدالله بن عبدالعزیز اعلام کرد که شاهزاده نایف امروز در سفر درمانی خود در کشور نروژ درگذشته است.

بنا بر این گزارش، قرار است نماز میت فردا در مسجد الحرام برگزار شود.

هم‌اکنون شماری از مقامات کشوری و لشکری در حال تسلیت‌گویی به مقامات عالی‌رتبه این کشور هستند.

بنابراین نایف دومین ولی‌عهد برادر بزرگ خود است که طی 8 ماه گذشته قدرت را زود‌تر از شاه سعودی ترک کرد.

نایف بن عبدالعزیز 79 ساله برادر ملک عبدالله اکتبر گذشته در پی مرگ دیگر برادر خود سلطان بن عبدالعزیز در آمریکا ولی‌عهد برادر بزرگ‌تر خود شد.

نایف 41 سال وزارت کشور عربستان را در تصاحب خود داشت. او در سال 1970 وزیر کشور سعودی شد.

نایف در سال 2009 نیز به معاون دومی نخست وزیر دست یافته بود اما او هم مانند دو برادر دیگر خود بشدت سالخورده و بیمار بود.

نایف بن عبد العزیز بن عبد الرحمن آل سعود متولد 1933 است.

او فرزند ملک عبدالعزیز (پادشاه پیشین عربستان سعودی) و همچنین برادر فهد بن عبدالعزیز (پادشاه پیشین عربستان سعودی) است.

عبدالله بن عبدالعزیز (پادشاه کنونی عربستان سعودی) برادر اوست. عبدالله بن عبدالعزیز در 27 اکتبر 2011، پنج روز پس از درگذشت سلطان بن عبدالعزیز، او را ولی‌عهد عربستان سعودی اعلام کرد.

این در حالی است که ‌عبدالله شاه سعودی از لحاظ جسمانی وضعیت مشابه دو ولیعهد درگذشته خود را دارد و برخی از ناظران و شخصیت‌ها مرگ قریب الوقوع او را انتظار می‌کشند همچنان که امین الجمیل اسبق لبنان در گفت‌وگو با الجزیره در پاسخ به این سوال که مرگ نایف ناگهانی بود، تاکید کرد که خیر مرگ او با توجه به وضعیت جسمانی که داشت دور از انتظار نبود.

دومینوی مرگ شاهزادگان فرتوت سعودی و تشدید جنگ قدرت

نایف بن عبدالعزیز دومین ولی‌عهد عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی و وزیر کشور عربستان سعودی امروز درگذشت.

شبکه خبری العربیه با اعلام این خبر به نقل از دفتر عبدالله بن عبدالعزیز اعلام کرد که شاهزاده نایف امروز در سفر درمانی خود در کشور نروژ درگذشته است.

بنا بر این گزارش، قرار است نماز میت فردا بعد از نماز مغرب در مسجد الحرام برگزار شود.

معارضان سعودی با اشاره به مرگ نایف و جنگ قدرت در بین خاندان این رژیم تاکید می‌کنند که با تشدید بیماری سران درجه اول حاندان سعودی از جمله پادشاه عربستان و وزیر خارجه وی باید در انتظار تشدید جنگ قدرت بین شاهزاده‌های سعودی برای به دست گرفتن قدرت در این کشور نیز بود.

این معارضان می‌گویند که این موضوع به شدت و بیش از هرکس آمریکایی‌ها را نگران آینده این کشور نفت‌خیز جهان عرب کرده است.

این در حالی است که هفته نامه فلسطینی المنار نیز در خبری تاکید کرده بود، ‌ هیئتی که برای حل اختلافات شاهزادگان سعودی به عربستان سفر کرده بود، پس از چند ماه اقامت در این کشور بدون دست یافتن به نتیجه‌ای به آمریکا بازگشته است.

المنار به نقل از منابع نزدیک به خاندان حاکم درباره اوضاع جاری در داخل خاندان سلطنتی حاکم بر عربستان سعودی نوشته بود: ‌ «سعود الفیصل»، وزیر خارجه عربستان سعودی نیز بیماریش تشدید شده و احتمال فلج شدن وی و از کار افتادن قدرت حرکتی بدنش افزایش بسیاری پیدا کرده است.

به گفته این منابع، «عبد الله بن عبد العزیز»، پادشاه عربستان نیز به آلزایمر دچار شده، به گونه‌ای که اصلا نمی‌داند که در اطراف او چه می‌گذرد.

برخی گمانه زنی‌ها از احتمال تعیین شاهزاده «سلمان بن عبدالعزیز» به ولیعهدی عربستان سعودی خبر می‌دهند.

نحوه انتخاب ولی‌عهد در عربستان سعودی

بر اساس بند (ب) ماده 5 قانون پادشاهی عربستان سعودی حکومت و پادشاهی صرفا از آن فرزندان و نوادگان ملک عبد العزیز، پایه‌گذار عربستان سعودی است.

در سال 2006 «ملک عبد الله بن عبد العزیز»، پادشاه عربستان سعودی سیستم جدیدی را برای انتخاب ولی‌عهد ارائه داد.

براساس پیشنهاد ملک عبد الله شورایی به نام «شورای بیعت» تشکیل شد که اعضای آن را فرزندان و نوادگان ملک عبد العزیز آل‌سعود تشکیل می‌دهند.

براساس ماده 7 بند (الف) شورای بیعت پادشاه پس از بدست گرفتن قدرت، با رایزنی و مشورت با اعضای شورا یک یا دو یا سه نفر از افرادی که برای احراز پست ولیع‌هدی مناسب به نظر می‌رسند، را معرفی می‌کند تا یک نفر را از میان آن‌ها به عنوان ولی‌عهد انتخاب کند.

در صورت عدم دستیابی به توافق برسر گزینه‌های ارائه شده، شورای بیعت اقدام به رای گیری می‌کند و کسی که در این میان بالا‌ترین آرا را بدست آورد، به عنوان ولی‌عهد انتخاب می‌شود.

مرگ نایف و سناریوهای بعد از مرگ ولی‌عهد

مرگ امیر نایف بن عبدالعزیز ولی‌عهد سعودی که امروز به صورت رسمی از سوی دفتر سلطنتی عربستان اعلام شد، بار دیگر اختلافات داخلی سران سعودی را در کانون توجه رسانه‌های مختلف داد، هنوز خاطره انتخاب سخت امیر نایف و مخالفت‌های عمومی سران سعودی با وی از ذهن‌ها پاک نشده که شاه 88 ساله عربستان بار دیگر در سوگ ولیعهد ناکام دیگری نشست.

زمانی آل سعود، خاندان حاکم بر عربستان تلاش بسیار می‌کرد تا به هر طریق ممکن بر جنگ داخلی که در میان شاهزاده‌های آل سعود جهت رسیدن به قدرت در جریان بود، سرپوش بگذارد؛ اما در پی مرگ این دو ولی‌عهد دیگر امکان سرپوش گذاشتن بر این اختلافات وجود نداشت.

موانع انتخاب ولی‌عهد جدید عربستان

الف: کار‌شناسان معتقدند که این بار انتخاب ولی‌عهد جدید در عربستان با مشکلات بسیار بیشتری از دور قبل همراه خواهد بود، یکی از این مشکلات این است که رقبای ولی‌عهدی در این دوره از وزن و برتری خاصی نسبت به دیگران برخوردار نیستند، اگر در زمان مرگ سلطان بن عبدالعزیز بسیاری پیش بینی می‌کردند که امیر نایف به عنوان جانشین وی انتخاب شود و در ‌‌نهایت با تاخیری زیاد این اتفاق روی داد، اما الان دیگر هیچ پیش بینی در این زمینه با درصد بالا نمی‌توان داشت، چرا که رقبای تصدی این سمت در یک رده قرار دارند.

ب: موضوع جانشینی و ولی‌عهدی در عربستان با دیگر کشورهای سلطنتی دنیا تفاوت دارد، زیرا عبدالعزیز بن سعود مقرر کرده که در صورت زنده بودن پسر‌هایش هیچکدام از نوه‌هایش نمی‌توانند به حکومت برسند، این سنت تا امروز حفظ شده و پادشاهی عربستان به پسران عبدالعزیز رسیده است، اما با افزایش سن فرزندان عبدالعزیز و احتمال مرگ آن‌ها در فاصله‌های زمانی کوتاه شاید خاندان حاکم سعودی به این نتیجه برسد که ولی‌عهدی را به نوه‌های عبدالعزیز منتقل کند، این موضوع خطرات بیشتری برای آل سعود خواهد داشت، چرا که از یک طرف این اقدام با مخالفت فرزندان قدرتمند عبدالعزیز مواجه خواهد شد و از سوی دیگر دایره رقبا برای تصدی این پست را بیشتر و انتخاب ولی‌عهد را سخت‌تر خواهد کرد.

رقبای جنگ قدرت آینده در خاندان آل سعود

پس از نایف، «سلمان بن عبدالعزیز» (حاکم مکه) از قدرت سنتی بیشتری در میان خاندان سعود برخوردار است و می‌تواند یکی از گزینه‌های احتمالی برای ولی‌عهدی باشد. بویژه آن‌که او طبعی جاه طلب و قدرت دوست دارد. سلمان بیست و پنجمین پسر عبدالعزیز، موسس حکومت آل سعود عربستان است که از ارکان این خاندان نیز محسوب می‌شود.

وی پس از ملک عبدالله، پادشاه عربستان و نایف بن عبدالعزیز که فوت کرد، فرد شماره سه خاندان آل سعود محسوب می‌شد و پس از مرگ «سلطان بن عبدالعزیز»، وزارت دفاع عربستان که همواره در دست ولی‌عهد بود، به وی سپرده شد. امیر سلمان در طول زندگی سیاسی خود مشاور مخصوص پادشاهان عربستان بوده و نقش ویژه‌ای در اداره امور داخلی این کشور داشته است.

در جنگ قدرت کنونی در خاندان سعود نباید از نقش «بندر بن سلطان» - پسر سلطان بن عبدالعزیز - غافل شد. بندر بن سلطان که سال‌ها سفیر عربستان در آمریکا بود، پس از مرگ فهد و به قدرت رسیدن عبدالله به ریاست شورای امنیت ملی عربستان رسید. گفته می‌شد که او خواهان سهم بیشتری از قدرت است. با توجه به ارتباطات بسیار تنگاتنگ بندر با آمریکا به نظر می‌رسد که آمریکا و غرب، از تلاش‌های بندر برای تصاحب قدرت در آینده حمایت خواهند کرد، زیرا او که مدت زیادی در آمریکا بوده، دیدگاهی سکولار و غربی دارد و خواهان تغییر بافت سنتی جامعه عربستان است.

پسر ملک عبدالله، «متعب بن عبدالله» هم که به ریاست گارد ملی عربستان رسیده، از چهره‌های مدعی به حساب می‌آید. در میان بقیه نوه‌های عبدالعزیز، «خالد بن سلطان»، «سعودالفیصل» و «محمد بن نایف» از بقیه قدرتمند‌تر هستند.

سناریوهای فراروی سعودی‌ها بعد از مرگ ولی‌عهد

مرگ قابل پیش بینی امیر نایف بار دیگر درگیری‌های خاندان آل سعود یعنی نسل جدید به رهبری بندر بن سلطان و نسل قدیم «حاکمان فعلی» «به رهبری عبدالله بن عبدالعزیز را برای بدست گرفتن قدرت افزایش داد، اگرچه خاندان سعودی تلاش می‌کند، اوضاع داخلی عربستان را آرام نشان دهد، اما در واقع باید گفت، عربستان در آستانه انقلابی بزرگ قرار دارد. در این میان قدرت طلبان محافظه کار عربستان خواهان عمل به وصیت عبدالعزیز در رسیدن قدرت به فرزندان وی هستند و آمریکا و برخی قدرت‌های غربی از نسل جدید برای رسیدن به قدرت حمایت می‌کنند.

این درگیری‌ها در حالی با مرگ نایف شدت می‌گیرد که نسیم‌های بیداری اسلامی در عربستان نیز شدت گرفته و در ماههای گذشته تنها با تمرکز بالای مقامات سعودی و ایجاد خفقان و سرکوب شدید در این کشور بوده که تاکنون این روند کند شده است، در این شرایط به نظر می‌رسد مردم تلاش زیادی برای تحمیل مطالبات مشروع خود بویژه داشتن حق تعیین سرنوشت و انجام اصلاحات و آزادی‌های مختلف بکنند.

با وجود تمام این اوصاف پیش بینی می‌شود اوضاع نابسامان عربستان سعودی و خاندان حاکمه این کشور قدرت تحمل این فشارهای همه جانبه و هم‌زمان‌ را نداشته باشند و کنترل اوضاع را از دست بدهند، اما چیزی که باید منتظر روشن شدن آن بود، این است که آیا در این شرایط این مردم انقلابی هستند که ابتکار عمل را در دست خواهند گرفت یا اینکه آمریکا و غرب خواهند توانست دیکته‌های خود را بر خاندان فرسوده سعودی تحمیل کرده و با استفاده از شاهزاده‌های جوان، دولتی سکولار و وابسته را در این کشور روی کار آورند.

اعلام 3روز عزای عمومی شاه بحرین

همزمان با مرگ نایف بن عبدالعزیز ولی‌عهد عربستان موجی از شادی در میان مردم بحرین آغاز شده است این در حالی است که دولت منامه سه روز اعزای عمومی اعلام کرده است.

بحرینی‌ها در صفحات فیس بوک و توئی‌تر خود با تبریک این خبر، تصاویر شهدای انقلاب این کشور را که توسط نیروهای سعودی شهید شده‌اند را منتشر کردند.

بحرینی‌ها از زبان شاهزاده خلیفه بن سلمان آل خلیفه نخست وزیر این کشور و دوست صمیمی نایف مطالب طنزی نوشته‌اند که وی باید پس از 41 سال نخست وزیری آماده خداحافظی از قدرت شود.

شاهزاده نایف بن عبدالعزیز به شدت مخالف هرگونه راه حل سیاسی درباره بحرین بود.

نایف با اعزام نیروی نظامی به بحرین و اشغال این کشور به شدت در افکار عمومی این کشور منفور است.

مردم بحرین نایف را رأس هرم فتنه علیه انقلاب ملت بحرین می‌دانند که با اعزام نیروهای اشغالگر موسوم به سپر جزیره این کشور را اشغال کرد.