۹ فروردين به توپ بستن گنبد حرم حضرت رضا (ع)

۹ فروردين

● سربازان روس در چنین روزی از سال ۱۲۹۱ هجری شمسی، گنبد مطهر حرم حضرت امام رضا (ع) را به توپ بستند.

پس از تشکیل ژاندارمری مخصوص خزانه‌داری کل ایران توسط مورگان شوستر آمریکایی، دولت روسیه که این اقدام را مخالفت مطامع خود در ایران می‌‏دانست، طی اولتیماتومی به دولت ایران، خواستار اخراج شوستر از ایران و نیز استخدام اتباع خارجی با اجازه دول روس و انگلیس شد.

در پی رد این اولتیماتوم دخالت‏آمیز توسط مجلس شورای ملی، قوای روسی مستقر در تبریز وارد قزوین شدند. هم‏چنین، یکی از دست‌نشاندگان دولت روسیه در مشهد به‌نام یوسف هراتی به تحریک روس‏‌ها، شورشی مصنوعی در مشهد مقدس به‌پا کرد.

در ادامه، قوای روس به بهانه‏ این‌که جان اتباع آن‏‌ها در خطر است، به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس برای تهدید دولت ایران و نیز بی‏احترامی به عقاید و احساسات مذهبی مردم، گنبد حرم مطهر امام رضا (ع) را در روز نهم فروردین‌ماه سال ۱۲۹۱ هجری شمسی (برابر با نهم ربیع‏الثانی ۱۳۳۰ق و بیست و نهم مارس ۱۹۱۲م) به توپ بستند و جنایتی دیگر آفریدند.

در اثر شلیک توپخانه، به سردر‌ها و گلدسته‏های حرم رضوی (ع)، خسارات فراوانی وارد آمد. هم‏چنین خزانه حضرتی را به بانک روس منتقل کرده و اشیای قیمتی حرم را به غارت بردند. پس از آن، مقداری از اموال را برگردانده ولی متولی حرم را با تهدید به مرگ وادار کردند، تصدیق کند که تمام خزانه را تحویل گرفته است. علاوه بر این، عده‏ بسیاری از مردم مشهد در این تهاجم وحشیانه کشته و مجروح شدند.