با فرا رسیدن تابستان و افزایش دمای هوا، میزان مراجعه بیماران به کلینیکها و مراکز درمانی برای درمان گرمازدگی نیز افزایش مییابد. گرمازدگی ناشی از افزایش زیاد دمای بدن و اختلال در مکانیسم تعریق است که در اثر تماس مستقیم با نور خورشید، ماندن در محیطهای گرم و با رطوبت زیاد و نخوردن مایعات به حد کافی رخ می دهد.
بر اساس بررسیهای انجام شده، دو عامل فعالیت بدنی شدید و طولانیمدت و آب و هوای گرم باعث ایجاد بیماریهای مربوط به گرما میشوند.
گرمازدگی یکی از بیماریهای شایع در فصول گرم به خصوص فصل تابستان است که به دلیل بالا بودن درجه حرارت هوا ایجاد میشود و در موارد شدید موجب اختلال در ارگانهای بدن و حتی مرگ میشود، بدین سبب است که باید آن را جدی تلقی کرد و با رعایت اصول ساده بهداشتی از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمود.
گفتنی است، عوارض ناشی از گرما به 5 بخش گرمازدگی خفیف، گرمازدگی شدید، گرفتگی عضلات، سنکوب گرما و عرقسوز تقسیم میشوند.
علائم جسمی گرمازدگی شامل سردرد، خشکی دهان، تهوع و استفراغ، تب، خستگی، ضعف و بیحالی، افزایش ضربان قلب، خشکی پوست، عرقسوز و نهایتا کما و تشنج است و علائم روانی آن شامل عصبانیت، تحریکپذیری، تغییر در رفتار، گیجی، عدم تمرکز فکری و ذهنی و کاهش میزان فعالیت مغز و هوشیاری است.
نباید فرد گرمازده را با آب سرد استحمام کرد، این عمل خطرناک است
درمان
بیمار گرمازده را باید سریعا به سایه و محل خنک منتقل کرد و لباسهای وی را خارج نمود. در گرمازدگی باید پوست بدن بیمار را با اسفنج و یا پارچه نخی، مرطوب نگه داشت و جریان هوای سالم و ملایم را برقرار کرد و پاهای بیمار را کمی بالاتر از بدن قرار داد تا خونرسانی به اندامها به راحتی انجام شود و با ماساژهای شدید در ناحیه دست و پا، خون خنکشده به سمت نواحی مرکزی بدن رانده شود و در صورتی که فرد از هوشیاری لازم برخوردار است، باید به او مایعات خوراند، ولی باید توجه داشت که در صورت حاد بودن وضعیت، بیمار باید سریعا به پزشک برسد.
استحمام با آب سرد ممنوع
نباید بیمار را با آب سرد استحمام کرد، این عمل خطرناک است. بیمار باید با آبی که حدود 3 درجه از دمای بدنش سردتر است، پاشویه شود و پس از انجام اقدامات اولیه، وی را به پزشک رساند.
پیشگیری بهتر از درمان
طبق مطالعات انجام شده بدن برای افزایش دفع گرما، اقدام به منبسطساختن عروق سطحی پوست میکند، ولی هنگامی که این مکانیسم به سرعت انجام میگیرد، سبب کاهش جریان خون به مغز شده و حالت غش ایجاد میشود که بهتر است برای جلوگیری از گرمازدگی و عوارض ناشی از آن، در فصول گرم از لباسهای رنگ روشن و نخی استفاده کرد و حتیالامکان در مکانهای گرم به مدت طولانی توقف نکرد.
افراد بایستی مایعات کافی همراه خود داشته باشند و به صورت منظم از آن استفاده کنند و فعالیتهای بدنیشان را در ماههای گرم سال به صورت مناسبی کاهش دهند.
استفاده از کلاه، چتر و سایبان جهت جلوگیری از گرمازدگی در فصول گرم توصیه میشود. مصرف انواع شربتها از جمله شربت آبلیمو و خاکشیر نیز برای رفع گرمازدگی مفید هستند.
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20