علي مطهري «فرزند شهيد مطهري بودن» را «وظيفه‌اي مضاعف» دانست و گفت: امثال ما دو شخصيت دارند؛ يكي شخصيت واقعي خود و ديگري شخصيتي كه از انتساب به يك شخص بزرگي همچون شهيد مطهري به وجود مي‌آيد، در نتيجه مردم از امثال ما توقع دارند كه در همين حد رفتار کنيم و توانايي داشته باشيم.

«پسر مطهري» نه «علي مطهري»

علي مطهري در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اين‌كه «وظيفه و كار افرادي امثال علي مطهري از اين منظر سخت‌تر است» افزود: شخصيت امثال ما تا حدودي تحت‌الشعاع شخصيت پدر قرار مي‌گيرد كما اين‌كه بسياري از مواقع ما را به عنوان «پسر مطهري» مي‌شناسند نه «علي مطهري» به تنهايي؛ البته اين امر آثار خاصي هم دارد مثلا احترامي كه به موجب اين انتساب ايجاد مي‌شود و خود به خود بر شخصيت ما تاثير مي‌گذارد و ممکن است امر را بر ما مشتبه ‌كند كه فكر كنيم به خودي خود كسي هستيم.

مقياس شخصيت انسان عمل اوست

وي با بيان اين‌كه «ما بايد دائما‌ بين شخصيت خود و شخصيتي كه به سبب انتساب پيدا شده تفكيك قائل شويم» ادامه داد: هميشه انسان بايد در نظر داشته باشد كه مقياس شخصيت انسان عمل اوست و اين انتسابات هيچ تاثيري در آخرت او ندارد، هم‌چنان که حضرت زهرا(س) عمل را ملاك شخصيت و وضع خود در آخرت مي‌دانست نه انتسابش به پيامبر.

وي با اشار ه به اين‌ كه «اگر ميان اين دو شخصيت تفکيک شود، فرزند شهيد مطهري بودن سخت نيست» خاطرنشان كرد: انسان بايد در درون خودش اين موضوع را حل كند، افرادي بوده‌اند كه اسم خودشان را عوض كرده‌اند، نه از آن جهت كه پدرشان را قبول نداشته باشند، بلكه از اين لحاظ كه خواهان آزادي عمل هستند؛ چراكه ما به عنوان فرزندان شخصيت‌هاي بزرگ، تمام رفتار و كردار و گفتارمان زير ذره‌بين است و دائما بايد مراقب باشيم.

آثار منتشر شده از شهيد مطهري به 90 جلد كتاب رسيده است

علي مطهري، قضاوت درباره فرزند خلف مرتضي مطهري بودن را به قضاوت مردم واگذار كرد و گفت: قطعا به طور كامل نه، اما همه تلاشم را در اين جهت کرده‌ام؛ مردم نيز تا آن‌جا كه برخورد داشته‌ام، تشويق مي‌كنند كه زنده كننده راه مطهري باشيم.

وي گفت: معتقدم که آن شهيد، حداقل از حيث تنظيم آثارشان كه وقت بسياري براي آن گذاشته‌ام، در مجموع از ما راضي هستند، چون زماني كه به شهادت رسيدند 29 جلد کتاب از ايشان منتشر شده بود ولي هم‌اكنون اين آثار به 90 جلد كتاب رسيده است.

وي پيرامون نحوه قضاوت شهيد مطهري درباره عملكرد وي در رفتار اجتماعي و سياسي گفت: سعي‌ام همواره اين بوده كه در خط ايشان حركت كنم؛ نظرات من درباره موضوعاتي مانند آزادي بيان و آزادي تفكر و عدالت و نگاه به روحانيت معمولاً برگرفته از نظرات ايشان بوده و چيزي از خودم نمي‌گويم و همه تلاشم اين است كه اين‌ها زنده شود و فراموش نشود.

آثار شهيد مطهري چشمه‌اي براي تشنگان

اين نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي درباره آشنايي نسل جديد با افكار شهيد مطهري‌ گفت: همان‌گونه كه مولوي مي‌گويد «آب كم جو تشنگي آور به دست». اگر جوان پس از آن که سؤالاتي درباره مسائل اعتقادي يا اجتماعي و يا اخلاقي پيدا کرد و دنبال پاسخ آن‌ها رفت، مانند تشنه‌اي که به چشمه‌اي مي‌رسد به آثار شهيد مطهري مراجعه کند، آن‌گاه اين آثار بسيار مؤثرتر خواهد بود.

وي گفت: من فكر مي‌كنم ماهيت جوانان امروز با گذشته تفاوتي ندارد، اين‌كه ابزار عوض شود ماهيت قضيه را تغيير نمي‌دهد، حال اين آثار چه به شكل نرم‌افزار باشد و چه كتاب، تاثيري در نحوه تفكر آن‌ها ندارد، راه سوال و نقد و بررسي انديشه‌هاي مطهري براي جوانان باز است، همان‌گونه كه شهيد مطهري گفته‌اند يقين بعد از شك خيلي بالاتر از يقين قبل از شك است.

وي با بيان اين‌كه «خود شهيد مطهري نقل مي‌کند که در سال‌هاي اول طلبگي دچار شك شدند» يادآور شد: ايشان تعريف مي‌كردند كه در آن دوره در همه چيز شك مي‌كردم و سوالات عجيبي پيدا کرده بودم به طوري که بيمار شدم تا زماني كه اين شك‌ها از طريق تفكر و تحقيق از بين رفت، لذا شهيد مطهري آن‌گونه نبود كه چيزي را دربست قبول يا رد كند.

او اسلام را به زبان ساده بيان كرد

مطهري خاطرنشان كرد: شهيد مطهري اول اسلام‌شناس شد و بعد شروع به نوشتن يا سخنراني كرد؛ لذا آثارش از اتقان و استحکام خاصي برخوردار است، او اسلام را به زبان ساده بيان كرد، مثل اين‌كه بگوييم انيشتن كل فيزيك را به زبان ساده بيان كرده و اگر كسي كه فيزيك مي‌خواند به دنبال اين كتاب نباشد خودش ضرر كرده، ضمن اين‌كه راه سوال و انتقاد در اين زمينه باز است.

روش اسلام در‌باره حجاب روش معقولي است

وي در پاسخ به سوالي درباره مساله حجاب گفت: راه حل عمده اين مسأله اقناع است، اصل قضيه نيز به دست خود خانم‌هاست و تا خودشان نخواهند كسي در اين‌باره نمي‌تواند كاري انجام دهد، كساني هم كه اعتقاد به نظارت دارند منظورشان اين نيست كه با اندك نقصي در حجاب بايد برخورد شود، بلكه مقصودشان اين است که با موارد بسيار ناهنجار مانند زنان خياباني برخورد شود.

وي ادامه داد: در جوامع غربي هم اين‌گونه نيست كه هر کاري آزاد باشد، بلکه با اين پديده‌ها و با تجاوز به عنف به شدت برخورد مي شود.

اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس، روش اسلام را در اين‌باره روش معقولي دانست و گفت: بحث بر سر اين است كه نظام خانوادگي اسلام پياده شود و تحت تاثير نظام غربي روابط خود را شکل ندهيم، ما در حوزه اخلاق جنسي يا بايد به شيوه غربي عمل کنيم يا به شيوه اسلامي، انتخاب يك شيوه بينابين خيلي خطرناك است.

وي در توضيح بيشتر اين موضوع به خبرنگار ايسنا گفت: در اسلام گفته شده كه جامعه نبايد تحريك جنسي شود و بايد محيط کار و تلاش باشد و از اين رو زنان و مردان بايد با پوشش مناسب وارد جامعه شوند و از اختلاط با هم بپرهيزند؛ از آن طرف هم ازدواج را آسان كرده و راه‌ ازدواج موقت مجدد و تعدد زوجات را در شرايط خودش باز گذاشته و در نتيجه محروميت جنسي وجود ندارد، اين ها همه بايد با هم در نظر گرفته شود.

وي گفت: بعضي مسأله را اين‌طور مطرح مي‌کنند كه آيا خوب است زن آزاد باشد يا مجبور؟ در حالي که صورت درست مسأله اين است که آيا خوب است جامعه، محيط كار و تلاش باشد يا محيط التذاذات جنسي؟

علوم انساني غربي را در خدمت علوم انساني اسلامي قرار دهيم

مطهري در مورد اسلامي شدن دانشگاه‌ها و علوم انساني نيز گفت: اگر اسلامي شدن علوم انساني را به اين معنا بگيريم كه توجهي به علوم جديد نداشته باشيم، درست نيست.

وي با اشاره به شيوه‌ شهيد مطهري افزود: روش درست اين است كه از محصولات فكر بشر استفاده كنيم اما آن‌ها را بر معيارهاي اسلامي تطبيق دهيم، بخش مفيد آن را جذب و قسمت مضر را دفع كنيم. اگر مسلمانان مي‌خواستند از همان ابتدا درها را ببندند اسلام تا اين اندازه رشد نمي‌كرد، بايد علوم انساني غربي را در خدمت علوم انساني اسلامي قرار دهيم.

وي با بيان اين‌كه «قائل به تكامل معارف اسلامي هستيم» گفت: بايد از محصولات جديد فكر بشر چه غربي و چه شرقي استفاده و آن‌ها را با معيارهاي اسلامي غربال کنيم.

با تفكيك جنسيتي دانشگاه‌ها موافقم

اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس در ادامه گفت‌وگو با ايسنا با بيان اين‌كه «اصل در اسلام بر تفكيك است» گفت: شخصا با تفكيك جنسيتي دانشگاه‌ها موافقم، اگر دانشگاه‌هاي تك جنسيتي وجود داشته باشد خانواده‌ها نيز راضي‌ترند. شايد اگر از ابتدا تاسيس دانشگاه به دست خودمان بود ما هم مجزا مي‌ساختيم، در زمان شاه، دانشگاه الزهراء كه نامش فرح بود تاسيس شد؛ در حالي كه اين اتفاق بعد از انقلاب نيفتاد، در آمريكا صحبت از دانشگاه‌هاي تك جنسيتي است و استقبال هم شده است.

وي با تاكيد بر اين‌كه «دانشجويان بايد ساده بيايند و بروند» ادامه داد: محيط دانشگاه بايد محيط درس و كار باشد. محيط بايد درست شود و دانشجويان نبايد در مقابل اين موضوع مقاومت كرده و با مسائل سياسي مخلوط كنند، بگويند چون دولت اين را خواسته برعكس عمل كنيم. نه، ببينيم اسلام چه گفته است.

برخي مي‌خواهند ايدئولوژي انقلاب را عوض كنند

وي در پاسخ به پرسشي درباره وجود برخي بداخلاقي‌ها در جامعه اظهار كرد: شهيد مطهري به دليل مخالفت با گروه‌هايي مثل مجاهدين خلق، توده‌اي‌ها و طرفداران اسلام منهاي روحانيت با بداخلاقي‌هاي بسياري مواجه بود، بعد از انقلاب قاعدتا اين بداخلاقي‌ها بايد اصلاح مي‌شد ولي در مقاطعي رسيد به جايي كه برخي خيلي راحت تهمت بزنند و فحش بدهند و به نقطه‌ فاجعه‌آميزي رسيد تا اين‌كه مقام معظم رهبري تذكر دادند و الان كمي فروكش كرده است.

وي افزود: اين كارها ناشي از قدرت‌طلبي است و مي‌خواهند از اين راه مخالفان را از صحنه بيرون كنند و بگويند؛ فقط ما در دايره‌ انقلابيم و ديگران از اين دايره خارج شده‌اند.

اين عضو فراكسيون اصولگرايان مجلس گفت: در زمان انقلاب مشروطه، انقلابيون اصلي را در حاشيه قرار دادند و عين‌الدوله‌ها وارد عرصه شدند و انقلاب از مسير خود خارج شد و امروز يك چنين چيزي انقلاب را تهديد مي‌كند. برخي مي‌خواهند ايدئولوژي انقلاب را عوض كنند، مي‌گويند از اسلام نگوييم چون برداشت‌هاي متفاوتي از اسلام مي‌شود و ممكن است ما را با القاعده يکي بدانند، بايد از مكتب ايران و نوروز و حداکثر از برداشت ايراني از اسلام بگوييم، يا مي‌گويند اعتقادي به نظارت دولت بر فرهنگ و امر به معروف و نهي از منكر نداريم، اين‌ها خطرناک است.

بهترين راه آگاه كردن مردم است

وي با اشاره به اين‌كه «برخي مي‌خواهند رقباي خود را به هر روشي از صحنه بيرون كنند» افزود: انقلابيون بايد بايستند و واقعيت چهره‌ اصولگرايان را به مردم نشان دهند. البته الان مي‌بينيم كه فضا عوض شده است و بسياري از مخالفان ما مي‌گويند ما به حرف‌هاي شما رسيديم، واقعيت آن‌ها مشخص شده است و به نظر مي‌رسد بداخلاقي‌ها نتوانسته است مردم را فريب دهد.

وي ادامه داد: شهيد مطهري جمله‌اي دارد كه مي‌گويد «مصلح واقعي كسي است كه در مقابل توهين به خودش كرخ و بي‌حس باشد، ولي در مقابل پايمال شدن حقوق مردم حساس باشد». اين بايد الگو و نصب‌العين ما قرار گيرد.

مطهري هم‌چنين با بيان اين‌كه «اسلام مي‌گويد جواب بدي را با بدي ندهيد» افزود: اگر به شخص خودمان بدي شد از كنار آن بگذريم اما اگر حق مردم مورد تجاوز و راه انقلاب در معرض قرار گرفت وارد شويم. بهترين راه آگاه كردن مردم است، بايد بگوييم هدف اين‌ها چيست و واقعيت‌شان کدام است.

دكتر شريعتي به وسيله‌ شهيد مطهري كشف شد

وي در بخش ديگري از گفت‌وگو با ايسنا درباره‌ رابطه‌ مرتضي مطهري با علي شريعتي گفت: اساسا دكتر شريعتي به وسيله‌ شهيد مطهري كشف شد و كسي كه فهميد ايشان نبوغي در بيان دارد شهيد مطهري بود؛ لذا دكتر شريعتي را به حسينيه ارشاد دعوت كرد و معتقد بودند ايشان خوب مي‌تواند قشر دانشجو و جوان را به اسلام جذب كند.

وي با بيان اين‌كه «شهيد مطهري از موسسين و عضو هيات مديره‌ حسينيه ارشاد بود» افزود: يکي از اعضاي هيأت مديره كارهايي بدون مشورت انجام مي‌داد كه موجب انتقاداتي ‌شد، مثلاً با تلويزيون شاه مصاحبه مي‌كرد، شهيد مطهري با اين كارها مخالف بود و مي‌گفت هر اقدامي بايد با تصميم هيات مديره باشد كه در نهايت منجر به استعفاي شهيد مطهري در سال 49 شد و در سال 50 هم حسينيه ارشاد تعطيل شد.

مطهري معتقد است: شهيد مطهري در آثار دكتر شريعتي كه بعدها منتشر شد ديدند كه او در مواردي متاثر از ماركسيسم است و در تحليل‌هاي فلسفه‌ تاريخ همان تز معروف ماركسيسم مبني بر اين ‌كه دين و دولت و سرمايه دست‌شان در يك كاسه است و مي‌خواهند توده‌ مردم را استثمار كنند با بيان‌هاي مختلفي مثل ملك و مالك و ملا يا زر و زور و تزوير و يا تيغ و طلا و تسبيح بيان مي‌کنند.

وي با بيان اين‌كه «شهيد مطهري مي‌گفت اين نگاه، جوان‌ها را به روحانيت بدبين مي‌كند و اين خلاف حركتي است كه براي آن سال‌ها تلاش کرده‌ايم» ادامه داد: شهيد مطهري دست‌نوشته‌هايي دارند كه مي‌گويند «امثال من و بازرگان بيست سال تلاش كرديم قشر تحصيل‌كرده را به روحانيت نزديك كنيم، ولي دکتر شريعتي دوباره فاصله ايجاد کرد». معتقد بودند اين حرکت در جهت مخالف نهضت امام است و ساواك هم بدش نمي‌آيد كه اين تفكر ترويج شود.

دكتر شريعتي در سوق دادن نسل جوان به سمت اسلام موفق بود

وي در عين حال خاطرنشان كرد: اين‌كه بگوييم شهيد مطهري به طور كامل مخالف دكتر شريعتي بودند اين‌طور نبود، يك نقد منصفانه داشتند، يك جاهايي بر آثار ايشان نوشته‌اند بسيار عالي و يك جاهايي هم ايراد گرفته‌اند و ايرادهاي اساسي هم گرفته‌اند، مي‌گفتند كه انتظار بيش از حد نبايد داشت، به هر حال ايشان در فرانسه تحصيل کرده است.

فرزند شهيد مطهري ادامه داد: شهيد مطهري و بازرگان در اعلاميه‌اي از خدمات دكتر شريعتي تشكر كردند، ولي گفتند اشكالاتي حتي در مسائل اصولي در آثار او هست كه ما به مرور اين‌ها را روشن خواهيم كرد و در مجموع نظر ايشان اين بود كه دكتر شريعتي در سوق دادن نسل جوان به سمت اسلام موفق بوده ولي در معرفي اسلام و اين‌كه اسلام چيست، موفق نبوده است.

وي خاطرنشان كرد: اگر جوانان هر دو آثار را مطالعه كنند وجوه اختلاف را متوجه مي‌شوند.

نمي‌شود انتظار داشت در هر دوره‌اي شهيد مطهري وجود داشته باشد

نماينده‌ مردم تهران در مجلس در پاسخ به سوالي درباره شهيد مطهري گفت: امروز كسي که بتواند جاي ايشان را پر كند نداريم. حتي فرد نزديك به ايشان نيز وجود ندارد، اينها افراد استثنايي هستند، نمي‌شود انتظار داشت در هر دوره‌اي شهيد مطهري وجود داشته باشد.

وي افزود: ممكن است شباهت‌هايي باشد، مثل آيت‌الله مصباح كه مقام معظم رهبري فرمودند ايشان مطهري زمانند، منظورشان از بعضي جهات است، مثلا از حيث بيان روشن و روان مسائل پيچيده، از حيث ورود به موقع در برخي مسائل اجتماعي، جوشكني و حق‌گويي كه ممكن است موقعيت اجتماعي انسان را تنزل دهد، شباهت‌هايي هست.

شهيد مطهري مثل امام(ره) فوق‌الخطوط بود

وي درباره اين‌كه شهيد مطهري اگر امروز بود در چه طيفي مي‌گنجيد؟ گفت: ايشان مثل امام(ره) بودند كه فوق‌الخطوط بود و هيچ‌كدام از دو گروه اصلي كه وجود دارد به طور دقيق در خط ايشان قرار ندارند، در بخشي اصولگراها و در بخشي نيز اصلاح‌طلب‌ها نزديك‌ترند.

مطهري درباره‌ اصولگرا شناخته شدن خود نيز به ايسنا گفت: شهرتي است كه پيدا شده، اصولگرايي به معناي واقعي را قبول دارم ولي اصولگرايي كه امروز وجود دارد را به طور کامل قبول ندارم.