تاپیک جامع دندان پزشکی

فلورايد يكي از عناصر معدني موجود در طبيعت است كه در محيط بصورت يون فلورايد باقي نمانده و بصورت فلورين يافت مي شود.
بي ترديد فلورايد يكي از عوامل بسيار مهم در كنترل و پيشگيري از پوسيدگي دندان، هم در كودكان و هم در نوجوانان بوده است. مطالعات وسيع نشان داده است كه خواص ضد پوسيدگي فلورايد به روشهاي مختلفي اعمال مي گردد:
1- افزايش مقاومت نسج دندان به پوسيدگي
2- كاهش پتانسيل پوسيدگي زايي پلاك دندان

بطور كلي دو روش استفاده از فلورايد وجود دارد: (روش سيستميك ـ روش موضعي)
روش سيستميك:
1) فلورايد آب آشاميدني
مناسب ترين و ايده آل ترين روش پيشگيري از پوسيدگي مي باشد. ميزان اپتيمم آن براي كاهش پوسيدگي 0.7 تا 1.2 PPM ( برحسب آب و هواي منطقه) است. در نواحي گرم مقدار مصرف روزانه آب نوشيدني بالاتر بوده و طبعاً فلورايد آن بايد پايين تر باشد و برعكس. مقادير بالاتر فلورايد آب، دندانها را بدشكل مي سازد وآب اينگونه مناطق بايد دفلوريده شود. افراد در مناطقي كه فلورايد آب آنها كمتر از ميزان اپتيمم است. بايد مكمل فلورايد دريافت دارند.
2) مكمل فلورايد
به شكل قرص و قطره مي باشد و فقط براي كودكاني كه غلظت فلورايد آب آشاميدني آنها كمتر از حد مجاز مي باشد، با توجه به سن كودك، تحت نظر دندانپزشك تجويز مي گردد.
روش موضعي:
1) فلورايدتراپي توسط دندانپزشك
دندانپزشك محلول، ژل يا وارنيش هاي تغليظ شده فلورايد را براساس ريسك و شدت پوسيدگي بكار مي برد. فلورايد تراپي حرفه اي در افراد فاقد پوسيدگي و يا داراي پوسيدگي خفيف، هر 6 ماه يكبارانجام شده و در پوسيدگيهاي متوسط و شديد، فواصل مصرف آن كمتر مي باشد. پس از فلورايد تراپي به مدت 30 دقيقه به كودك اجازه خوردن و نوشيدن نبايد داده شود.
2) فلورايدي كه توسط خود بيمار استفاده مي شود:
خمير دندانهاي حاوي فلورايد
دهانشويه هاي فلورايد

خمير دندانهاي حاوي فلورايد: بي شك، شايعترين و وسيع ترين روش استفاده از فلورايد موضعي، خميردندان مي باشد. توصيه مي شود در كودكان بالاي 3 سال از اينگونه خمير دندانها استفاده شود. اين خميردندانها در كودكان زير 6 سال بايستي با نظارت والدين و با احتياط مصرف شود. [به اندازة يك نخود (Pea Size )]

دهانشويه هاي فلورايد: مصرف اين دهانشويه ها در كودكان زير 6 سال، بعلت عدم توانايي در كنترل رفلكس بلع توصيه نمي شوند، مگر اينكه استفاده سيستميك فلورايد مورد نظر باشد.
استفاده از دهانشويه ها در موارد پوسيدگيهاي متوسط و يا براي افراد با ريسك بالاي پوسيدگي توصيه ميگردد. در بيشتر مطالعات، دهانشويه 2/0 درصد سديم فلورايد به شكل هفتگي و 05/0 درصد سديم فلورايد بصورت روزانه (قبل از خواب و پس از مسواك دندانها) تجويز مي گردد.




استفاده از ميزان بالاي فلورايد به شكل سيستميك، مشابه هر داروي ديگر عوارضي را در پي خواهد داشت، بويژه در كودكان، مصرف سيستميك فلورايد بايد با احتياط باشد.
علائم مسموميت حاد با فلورايد، تهوع، استفراغ ودرد شكم مي باشد.
مسموميت مزمن(فلوروزيس دنداني): عبارت است از جذب مقادير اضافي فلورايد در طي يك دوره طولاني زمان تكامل دندانها و عامل اصلي آن مصرف آب آشاميدني حاوي مقادير بالاي فلورايد در نوزادان و كودكان طي 6 سال اول زندگي است.
در خفيف ترين شكل: فلوروزيس خال يا لكه هاي كوچك سفيد مات روي ميناي دندانها است و با شدت گرفتن آن لكه ها قهوه اي شده و به تدريج فرورفتگي ايجاد مي شود.