.:: چرا احساس خستگی می‌كنیم؟! ::.

همه ما انسان‌ها پس از انجام فعالیت‌های روزمره احساس خستگی می‌كنیم و این در حالی است كه حتی انجام فعالیت‌ها و تجربیات ورزشی مانند شنا یا دویدن نیز با احساس خستگی همراه است، اما آیا تاكنون به این موضوع فكر كرده‌اید كه این احساس خستگی ناشی از چیست؟ وقتی ما كاری را با سرعت بیشتری انجام می‌دهیم، ماهیچه‌ها و عضلات بدن نمی‌توانند اكسیژن مورد نیاز خود را تامین كنند. در چنین شرایطی برای این كه بدن بتواند انرژی مورد نیاز خود را تامین كند، گلیكوژن كه در ماهیچه‌ها و عضلات بدن ذخیره می‌شود، تحت تاثیر فرآیندی موسوم به تخمیر، به اسید لاكتیك تبدیل خواهد شد.

اسید لاكتیك توانایی كار عضلات و ماهیچه‌ها را به میزان قابل توجهی كاهش می‌دهد و به همین دلیل بدن در صورت مواجه شدن با چنین شرایطی، احساس خستگی می‌كند. اسید لاكتیك در ماهیچه‌های بدن همانند یك ماده سمی عمل می‌كند كه اگر بتوانیم با استفاده از یك راهكار مناسب آن را از ماهیچه‌ها و عضلات بدن خارج كنیم، می‌توانیم توانایی از دست رفته ماهیچه‌ها و عضلات را به آنها برگردانیم. اسیدها و مواد سمی ایجاد شده در ماهیچه‌ها و عضلات از طریق گردش خون به دیگر قسمت‌های بدن منتقل می‌شوند كه در نتیجه این فرآیند، بدن و حتی مغز احساس خستگی خواهد كرد. جالب است بدانید كه حتی پس از انجام فعالیت‌های ذهنی نیز مواد سمی و اسیدهایی كه ناشی از افزایش میزان مصرف انرژی در بدن هستند، ترشح خواهند شد كه در نتیجه چنین شرایطی موجب خواهد شد كه پس از انجام فعالیت‌های ذهنی نیز خستگی را تجربه كنیم. تاكنون تحقیقات بسیار زیادی در این زمینه انجام شده است. براساس نتایج به دست آمده، همه انسان‌ها پس از انجام فعالیت‌های جسمانی یا ذهنی‌، احساس خستگی كرده و نیاز به استراحت خواهند داشت.

طبق مطالعاتی كه روی حیوانات شده، اگر مقداری از خون سگی را كه پس از خستگی به خواب رفته است به سگ دیگری تزریق كنیم، این سگ نیز بلافاصله احساس خستگی كرده و به خواب می‌رود و بالعكس اگر مقداری از خون این سگ را پس از استراحت به سگی كه از انجام فعالیت شدید جسمانی احساس خستگی می‌كند، تزریق كنیم، این سگ بلافاصله توانایی از دست رفته خود را باز خواهد یافت. بنابراین می‌توان گفت كه خستگی همانند دیگر فرآیندهای بیولوژیك بدن، فرآیندی شیمیایی بوده و به نوعی یك مكانیسم دفاعی است كه به بدن اعلام می‌كند چه زمانی باید دست از تلاش برداشته و استراحت كند. برای این كه بتوانیم بر احساس خستگی غلبه كرده و توانایی از دست رفته بدن را بازیابیم، باید شرایط مناسبی برای استراحت سلول‌های بدن فراهم كنیم. از آنجا كه خواب می‌تواند نقش موثری در ترمیم و بازسازی سلول‌های آسیب‌دیده بدن داشته باشد،‌ بنابراین استراحت و خواب بهترین راهكار برای كاهش عوارض و پیامدهای ناشی از خستگی در بدن خواهد بود.