کارشناسان برآورد می‌کنند که تاثیر منفی شیوع ویروس کرونا بر گردشگری محدود به کشور چین و سال ۲۰۲۰ نخواهد بود.

در روزهای پیش، حتی زمانی که به نظر می‌رسید وسعت و سرعت شیوع ویروس کرونا در حال کاسته شدن است، تاثیر منفی این اپیدمی بر صنعت گردشگری بین‌المللی به‌طرزی محسوس شتاب می‌گرفت.

تاثیر بیماری جدید ناشی از ویروسی موسوم به کووید ۱۹ که علائمی شبیه به آنفلوانزا دارد، را در حال حاضر می‌توان در سرتاسر قاره‌ی کهن آسیا حس کرد. آسیا، بخشی از این کره‌ی خاکی است که سفرهای تفریحی و کاری، ۸۸۴ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی کشورهای آن را در سال ۲۰۱۷ به خود اختصاص داده بود. شورای جهانی سفر و گردشگری هنوز اطلاعات سال‌های بعد از ۲۰۱۷ را مورد بررسی قرار نداده است؛ اما پیش‌بینی می‌شود که این میزان در سال ۲۰۱۸، به نرخ یک تریلیون دلار برسد. طبق گزارش‌های هیئت گردشگری چین، گردشگران ورودی به این کشور در سال ۲۰۱۹، به‌تنهایی، ۱۲۷٫۳ میلیارد دلار درآمد برای این بخش از قاره‌ی آسیا به‌همراه داشتند.

اما با صعودی شدن دوباره‌ی روند ابتلا به کروناویروس، آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها خود را برای رکود اقتصادی ناشی‌از شیوع بیماری آماده می‌کنند. این رکود که ماه‌ها و شاید حتی یک سال کامل به طول انجامد، تاثیراتی بلندمدت برای صنعت گردشگری خواهد گذاشت که حتی پس‌لرزه‌های آن تا سال ۲۰۲۱ نیز ادامه یابد.

_{پارک موضوعی دیزنی لند شانگهای، با هدف جلوگیری از گسترش بیشتر کرونا، به روی بازدیدکنندگان بسته شد}

مقاله‌های مرتبط

• با شیوع ویروس کرونا، چطور سفر ایمنی داشته باشیم؟
• احتمال ابتلا به ویروس کرونا در سفرهای هوایی چقدر است؟
• کرونا کمر صنعت گردشگری ایران را شکست
• سفر نکنید؛ کرونا در کمین است!

جک ازون (Jack Ezon)، بنیانگذار و مدیرعامل آژانس مسافرتی Embark Beyond که در حوزه‌ی سفرهای لوکس فعالیت می‌کند، با اشاره به افزایش یافتن روزانه‌ی شمار درخواست‌ها برای لغو سفر (نه‌تنها به مقصد چین، بلکه به کل کشورهای آسیایی) می‌گوید:

مردم نگران هستند. بسیاری از آن‌ها، با اندوه، تنها به گفتن این جمله اکتفا می‌کنند که فکر نمی‌کنم بخواهم الان جایی بروم. یا در بسیاری از موارد می‌گویند سال آینده سفر می‌کنم.  

تا به این لحظه، حدود ۷۵ درصد از مسافران آژانس Embark Beyond سفرهای ماه فوریه و مارس خود را به کشورهای جنوب شرق آسیا لغو کرده‌اند. این در حالی است که مرکز پیشگیری و کنترل بیماری آمریکا (CDC) ریسک ابتلا به کروناویروس را در سفر به این مناطق، هنوز ریسک زیادی نمی‌داند. جک ازون می‌گوید مردم از اینکه در محلی حضور داشته باشند که نزدیک به محل شیوع بیماری است احساس خطر می‌کنند؛ یا از این نگران هستند که بیماری در نقطه‌ی دیگری نیز شیوع پیدا کند و با لغو پروازها، آن‌ها دچار مشکل شوند. تمامی افرادی که تورهای ماه عسل مشکل لغو پروازها روبه‌رو شوند.

تمامی تورهای ماه عسلی که آژانس Embark Beyond به مقصد کشورهای جنوب شرقی آسیا فروخته بود، توسط مشتریان لغو و به‌جای آن، سفرهایی به مقاصدی مانند مالدیو، آفریقای جنوبی و استرالیا رزرو شده‌اند. کریس ناستا (Chris Nassetta)، مدیر اجرایی ارشد هتل‌های هیلتون روز یازدهم فوریه به سرمایه‌گذاران این مجموعه هتل‌ها گفت که انتظار می‌رود تاثیر کروناویروس جدید بین ۶ تا ۱۲ ماه در تمامی نقاط جهان ادامه پیدا کند. برآورد او شامل سه الی ۶ ماه زمان مربوط‌به تشدید بیماری و تاثیرپذیری ناشی از شیوع بیماری و سه الی ۶ ماه دیگر برای بهبود یافتن از وقایع گذشته است. او، خسارات شرکت متبوع خود را در حدود ۲۵ تا ۵۰ میلیون دلار برآورد می‌کند. اما، چرا برآوردها از تاثیرگذاری ویروس کرونا تا این حد طولانی است؟

شرایط جوی، شرایط جوی، شرایط جوی

_{پرطرفدارترین بخش دیوار بزرگ چین که به دستور مسئولان تعطیل شد}

زمانی که فردی تصمیم می‌گیرد به سفر تفریحی برود، مهم‌ترین سوالی که مطرح می‌شود در وهله‌ی اول و دوم و سوم، مقصد سفر است. پس از تعیین آن، شرایط جوی، تعیین‌کننده‌ی همه‌چیز است. کاترین هیلد (Catherine Heald)، هم‌بنیانگذار و مدیرعامل شرکت Remote Lands، متخصص در امر برگزاری تورهای آسیایی، می‌گوید:

شمال آسیا را در تمام طول سال می‌توان بازدید کرد؛ اما جنوب شرقی آسیا چالش‌برانگیزتر است. به‌خاطر باران‌های موسمی و هوای بسیار گرم در بسیاری از نقاط این مناطق (که تقریبا از مارس تا سپتامبر طول می‌کشد)، تا فصل پاییز آینده دیگر کسی تمایلی به رزرو دوباره‌ی تورهای آن منطقه ندارد.

در خانواده‌هایی که فرزندان در حال تحصیل دارند، برنامه‌ریزی برای سفر پیچیده‌تر از سایرین است. آن‌ها باید به برنامه‌های مدرسه هم توجه کنند:

خانواده‌ای داشتیم که تصمیم داشت در تعطیلات بهار به مسافرت برود و دیگر چنین فرصتی تا تعطیلات بهاره‌ی سال بعد به دست نمی‌آورند. آن‌ها سفر دیگری برای سال ۲۰۲۱ رزرو کردند.

مقاصدی مانند مالدیو، آفریقای جنوبی و استرالیا در حال جایگزین شدن با کشورها جنوب شرق آسیا هستند

همین منطق برای کسانی که تنها برای دیدن شکوفه‌های گیلاس ژاپن یا شکوفا شدن گل‌ها در کنار مسیرهای پیاده‌روی در کوه‌های نپال به این مناطق سفر می‌کنند نیز صادق است. دو مورد، از جمله دلایل مرسوم برای انجام سفر در فصل بهار هستند.

مشتریان هیلد در زمره‌ی کسانی هستند که بیشتر از هر گروه دیگری احتمال دارد به سرپاشدن دوباره‌ی صنعت گردشگری کمک کنند. شرکت او تا به اکنون، لغو شدن‌های کمتری را در مقایسه با سایر رقبایش تجربه کرده است. این موضوع به‌خاطر شیوه‌ی هدف‌گیری مسافران مرفه و سفرهای تفریحی آن‌ها توسط هیلد است. میانگین یک سفر دو نفره با آژانس مسافرتی Remote Lands در حدود ۱۵۰۰ دلار در هر روز است و همین عامل او را تبدیل به ناجی مقصدهایی کرده است که در فهرست آرزوهای مسافران بسیاری قرار دارند؛ سفرهایی که خیلی‌ها نومیدانه در پی تحقق بخشیدن به آن‌ها هستند.

او می‌گوید:

مردم زمان و پول زیادی صرف برنامه‌ریزی این‌گونه سفرها می‌کنند. آن‌ها واقعا می‌خواهند که این سفرها انجام شوند.

_{تاثیر شیوع ویروس کرونا بر گردشگری چین}

راهکاری که هیلد تاکنون به کار برده است، صرفا تغییر مقصدها و مسیرهایی از میان مناطق غیرآلوده و جایگزینی مواردی چون هنگ‌کنگ و شانگهای با مسیرهای اتصالی در توکیو، سئول و دبی است. او می‌گوید هزینه‌ی این‌گونه تغییر مسیرها بستگی به موجودی و نوع بلیط‌های رزرو شده دارد:

در مقیاس یک تا ۱۰، اختلالی که در کسب و کار ما ایجاد شده در حدود دو یا سه است.

هیلد در ادامه این‌گونه توضیح می‌دهد که تمایل مسافران برای به تعویق انداختن سفرهای خود، به‌جای لغو آن، ترازنامه‌ی مالی او را تاکنون دست‌نخورده باقی نگه داشته است.

چین یک طرف، کل قاره طرف دیگر

در سال جاری، به‌خاطر فشارهای منفی ناشی از جنگ‌های تجاری چین با کشورهای دیگر، کسب‌وکار این کشور اوضاع چندان مساعدی نداشت. هیلد می‌گوید تنها سه مورد از هر ۴۰۰ سفری که او در سال گذشته فروخته است، محدود به مرزهای چین می‌شد. ازون هم با او موافق است و می‌گوید امسال، چین جذابیت خود را به‌عنوان یک مقصد تفریحی تاحدی از دست داده بود، هنگ‌کنگ هم که به‌خاطر اعتراضات آن کشور، از ژوئیه به بعد دچار هرج‌ومرج شده بود.

_{یک اسپای خالی از مشتری در ویلاهای آنانتارا کوی نون (Anantara Quy Nhon Villas) در ویتنام}

پیش‌از این، سیل گردشگران به‌سمت کشورهای جنوب شرق آسیا روانه بود، اما اکنون فروکش کرده است. ازون می‌گوید:

مسافران سفر به سریلانکا و هند را، فقط به این دلیل که آن‌ها بخشی از آسیا هستند، لغو می‌کنند. واقعا تابه‌حال مورد این‌چنینی وجود نداشت؛ اما واقعا مواردی [از این بیماری] در آن مناطق وجود ندارد؛ اما معلوم نیست چرا مردم از آنجا دوری می‌کنند.

در سری لانکا تنها یک مورد از ابتلا به کروناویروس جدید گزارش شده است. در هند نیز تاکنون سه مورد ابتلا به ویروس جدید شناسایی شده‌اند.

هتل‌ها آن‌قدر هم که به نظر می‌رسد، بی‌منطق نیستند. آن‌ها ترس و نگرانی مسافران را درک می‌کنند. هتل‌های بسیار سیاست‌های خود را طوری تغییر دادند تا بدون آنکه هزینه‌ی بیشتری به مردم تحمیل شود، آن‌ها بتوانند برنامه‌ی سفر خود در حوزه‌ی آسیا و اقیانوسیه را تغییر بدهند. این تغییر برنامه در صورتی است که مسافران، اتاق دیگری برای زمانی پیش‌از آغاز جشنواره‌های سال ۲۰۲۰ رزرو کنند. هتل‌ها نیز مانند هیلد و همکارانش امیدوار هستند تا درآمد سال ۲۰۲۰ خود را تا حد ممکن حفظ کنند و آمار کنسلی‌ها را به کاهش برسانند.

اگر استراتژی قرنطینه برای مهار کرونا موثر باشد، شاید مسافران تابستان امسال باز هم به چین برگردند

اوضاع برای آژانس‌ها یکسان نیست. برخی مانند گای روبین (Guy Rubin)، بنیانگذار شرکت امپریال تورز (Imperial Tours)، که مبنای تجارت خود را روی سفرهای لوکس به چین پایه‌گذاری کرده است، حق انتخاب زیادی ندارند. او می‌گوید:

بدیهی است که در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس با لغو و جابه‌جایی برنامه‌ها مواجه بودیم.

اما حتی مسافرانی که برای اکتبر برنامه ریخته بودند هم نسبت به لغو سفرها سوال می‌کنند. اما دیگران دست نگه داشته‌اند و منتظر هستند تا ببینند که آيا استراتژی کنونی برای قرنطینه کردن مردم برای مهار ویروس تاثیر خواهد گذاشت یا خیر. روبین می‌گوید:

اگر استراتژی قرنطینه کردن موثر افتاد، فکر می‌کنم مردم تابستان باز هم به چین برگردند. اگر چنین نشد، در آن صورت فکر می‌کنم که یک سال طول بکشد تا مردم باز هم به چین اعتماد کنند.

درس‌هایی از گذشته

_{مسافران پرواز شماره‌ی CZ319 شرکت هواپیمایی چاینا ساترن، ماه فوریه در فرودگاه بین‌المللی پرت، استرالیا، به زمین نشستند}

نشانگان تنفسی حاد یا سارس نمونه‌ای است که مشکلاتی مشابهی را در صنعت گردشگری موجب شد و اکنون این صنعت، مشغول مطالعه‌ی آن برای یافتن راه چاره است. از لحظه‌ای که سازمان بهداشت جهانی (WHO) درباره‌ی شیوع سارس به کل جهان هشدار داد تا زمانی که اعلام کرد این بیماری را تحت کنترل درآورده است، حدود چهار ماه طول کشید. پنج ماه دیگر نیز زمان نیاز بود تا این سازمان مواردی را که تازه شناسایی می‌شدند را مدیریت کند. طبق یافته‌های تحلیلگران صنعت حمل‌ونقل هوایی در AirInsight، شیوع سارس ۱۰ میلیارد دلار خسارت به این صنعت وارد کرد؛ آن هم در زمانی که این صنعت جهانی هنوز به میزان فعلی توسعه نیافته بود.

اگر ورود به مرحله‌ی درمان ویروس کووید ۱۹ نیز مانند آنچه برای سارس اتفاق افتاد، حدود ۹ ماه طول بکشد (یعنی همان مقدار زمانی که صنعت گردشگری به آن امیدوار است) صنعت حمل‌ونقل هوایی با ضربه‌ای به مراتب سنگین‌تر از زمان شیوع سارس مواجه خواهد شد و از آن بدتر، هتل‌ها و مقاصد گردشگری به زمانی بسیار بیشتر برای بازگشت کامل به همان سطح پیش‌از گسترش بیماری نیاز دارند.

_{به دستور مسئولان، شهر ممنوعه‌ی پکن در شهر چین تعطیل شد}

هیلد، ضمن اشاره به فاجعه‌ی هسته‌ای ۲۰۱۱ در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دای ایچی ژاپن، می‌گوید سال‌ها طول کشید تا اعتماد مردم به ژاپن دوباره جلب شود و به سفر به آن کشور تمایل پیدا کنند. روی دیگر قضیه، به گفته‌ی هیلد، آن است که هر زمان مسئولین موفق به کنترل ویروس کرونا بشوند، آن‌قدر تمایلات فرو خفته وجود دارد که باز هم گردشگری را به دوران اوج برساند: آمار گردشگران خارجی از ۱۳٫۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۴ به ۳۱٫۲ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

پس از سال‌ها تلاش برای جلب اطمینان مسافران مبنی بر اینکه نیازی به نگرانی درباره‌ی تشعشعات رادیویی نیست، ناگهان ژاپن به سریع‌ترین مقصد در حال رشد در جهان تبدیل شد. ازون نیز با این موضوع موافق است که این موج نگرانی بالاخره فروکش می‌کند و به روال عادی خود باز خواهد گشت. او می‌گوید:

اگر سارس بد بود، کرونا بدتر است. اما آیا شما ابولا را به خاطر می‌آورید؟ ابولا هنوز در آفریقا وجود دارد، ولی خرید تورهای سافاری متوقف نشده است. چیکونگونیا را یادتان می‌آید؟ زمانی که اخبار گردشگری باز هم به جریان افتد، مردم همه چیز را فراموش خواهند کرد. وضعیت فعلی نیز درست مانند هر موضوع دیگری، به‌سرعت به حالت عادی بازخواهد گشت.