مبحث هفتاد و چهارم طرح صالحین: «فرهنگ مطالعه و کتابخوانی»
كتاب بايد تبري براي درهم شكستن درياي منجمد وجودمان باشد./ فرانتس كافكا
**تذکّرات این بخش **
1- مطالب ارسالي، مختصر و مفيد و غیر تکراری باشند.
2- از فونتهاي زيبا با سايز و رنگ مناسب استفاده شود.
3- از گذاشتن هر گونه مطلب طولاني خودداري شود.
*در غیر این صورت، پستهای نامناسب حذف خواهند شد.*
**کتاب هایی که برای سبک زندگی ما نوشته نمیشود**
شاید بتوان نقطه عطف سفر اخیر مقام معظم رهبری به استان خراسان شمالی را طرح پرسشهای 20گانه ایشان در مورد سبک زندگی خواند.
اهمیت این سخنان آنجا پررنگتر میشود که رهبر انقلاب در خلال این پرسشها بار دیگر موضوع کتاب و کتابخوانی را بهعنوان شاکله فرهنگسازی چه در زمینه سبک زندگی و چه بهعنوان امری ضروری در توسعه دانش و پیشرفت علمی خاطرنشان کردند. در این میان پرسشی که نزد صاحبنظران و کارشناسان همچنان پابرجاست این است که چرا با وجود تأکیدات مداوم رهبری در زمینه کتاب و کتابخوانی همچنان سرانه مطالعه در کشور پایین است. پاسخ به این پرسش با نگاهی دوباره به سخنان ایشان روشن میشود: بازهم سبک زندگی. اما شاید پیشتر از این مسئله که چرا سبک زندگی ایرانیان موجب شده تا سرانه مطالعه هنوز آنچنان بالا نباشد، این مسئله نیز روی نشان دهد که خود موضوع سبک زندگی تا چه میزان در نشر و بازار کتاب ما سهم دارد؟
مولفان، پژوهشگران و کارشناسان حوزههای مختلف چه میزان برای تبیین سبک زندگی مورد نظر در فرهنگ ایرانی - اسلامی دست به قلم شدهاند و ناشران دولتی و خصوصی ما تا چه حد به این موضوع ورود کردهاند؟ در بهترین شرایط باید گفت ما تا نقطه مطلوب فاصله داریم و در نگاه بدبینانه باید بگوییم اندک کارهای صورت گرفته به هیچ عنوان پاسخگوی اصلاح سبک زندگی شهروندان نبوده است. اگر چه در سالهای اخیر تعداد عناوین و تیراژ نشریاتی که به آنها مجلات با محوریت سبک زندگی اطلاق میشود رو به رشد بوده اما این رشد در حوزه کتاب نهتنها به چشم نمیآید بلکه تعداد کتابهای این حوزه نیز انگشتشمار بوده است. اگرچه این مطالبه نباید از جنس «شعار سال» به تولید انبوه برخی مواد و محصولات کلیشهای برای بیلان کاری دستگاههای دولتی منجر شود اما بیتردید یکی از راههای ترویج سبک زندگی و تشریح سبک مورد نظر اسلام و منطبق با نیاز کشور _ بهویژه درخصوص مباحث اخلاقی - استفاده از ابزارهای آموزشی و فرهنگی است و در این میان «کتاب» به واسطه در دسترس بودن و بیواسطه بودن آموزههایش نقش یگانهای دارد.
=== سرگذشت کتابخانهای که رهبر انقلاب نگذاشتند از بین برود ===
از جمله دغدغههای همیشگی رهبر انقلاب در همهی این سالها، ترویج و تبلیغ فرهنگ کتابخوانی در میان مردم بوده است و بارها با زبان گلایه و شکوه نسبت به این موضوع پرداختهاند. ایشان در جایی در اینبارهگفته اند : «مردم ما، با کتاب، بیش از آنچه که امروز انس دارند باید انس بگیرند. کتابخوانی چیزی است که برای یک ملت، فریضه است؛ واجب و لازم است. مردمی که اهل کتاب خواندن باشند، از لحاظ معلومات و ذکاوت و هوشیاری، تفاوت میکنند با مردمی که با کتاب و مطبوعات انس نداشته باشند.» در کنار این موضوع اما شاید جالب باشد که بدانیم رهبر انقلاب، در قالب یک علاقمند به حفظ مواریث شیعه نیز عمل کرده و نگذاشتهاند گنجینههای ناب اسلامی و شیعی که در طول قرنها با مجاهدت علمای شیعه بهدست ما رسیده است، از بین برود.
بیست و دو سال پیش بود که یک دستور در سلسلهمراتب دفتر رهبر انقلاب وارد گردش کار شد. رهبر انقلاب حجتالاسلام محمدی گلپایگانی را مأمور خرید کتابخانهی شخصی یکی از علمای تازه درگذشته در قم کرده بودند. چند سال بعد رهبر انقلاب ماجرای این اتفاق را در یکی از سخنانشان اینطور شرح دادند:
بنام خدا
سلام بر همه دوستان عزیز عضو این سایت و تمامی کتابخوانان محترم
باطلاع عزیزان میرسانم که در این هفته عضویت در کتابخانه ها مجانی شده و شما میتوانید به راحتی به یک کتابخانه عمومی مراجعه کرده و عضو شوید و یا اگر قبلا عضو بوده اید میتوانید با تغییر نوع عضویت درخواست عضویت سراسری نمائید تا از این به بعد به هر کتابخانه ای مراحعه کردید بدون عضو شدن در آنجا بتوانید کتاب مورد نظرتان را بگیرید.
کتاب دومی که میخواهم برایتان معرفی کنم ، کتاب استاد عشق میباشد که نویسنده آن آقای ایرج حسابی فرزند دکتر حسابی میباشد.این کتاب در مورد بزرگ فیزیکدان قرن پروفسور استاد دکتر حسابی نوشته شده است.
روحش شاد و یادش گرامی.
بنام خدا
سلام بر همه دوستان عزیز عضو این سایت و تمامی کتابخوانان محترم
باطلاع عزیزان میرسانم که در این هفته عضویت در کتابخانه ها مجانی شده و شما میتوانید به راحتی به یک کتابخانه عمومی مراجعه کرده و عضو شوید و یا اگر قبلا عضو بوده اید میتوانید با تغییر نوع عضویت درخواست عضویت سراسری نمائید تا از این به بعد به هر کتابخانه ای مراحعه کردید بدون عضو شدن در آنجا بتوانید کتاب مورد نظرتان را بگیرید.
------------------------------------------------------------------------------------------
سلام و تشکر از شما برادر عزیز بابت اطلاع رسانی بموقع. دوستانی که هنوز عضو نیستند میتونند تو این هفته براحتی عضو بشوند و از این هفته شروع به مطالعه کنند.
در پناه حق
*هل یستوی الذین یعلمون والذین لایعلمون انما یتذکر اولواالالباب*
= خلاصه ای از جملات قشنگ پست های دوستان در این چند روز =
** پیامبر اکرم (ص): هرگاه مومنی از جهان درگذرد و تنها یک برگ کاغذ از خود به میراث بگذارد که دانشمندی بران نوشته باشد، همان یک برگ پرده ای میان او و آتش دوزخ خواهد افکند .
** تولید و توسعه علم در تمدن اسلامی بیانگر آن است که بن مایههای این توسعه، منابع اصیل اسلامی – قرآن، سنت و روایات – بوده و در واقع دین اسلام با استفاده از علم و آگاهی گسترش مییابد
** كتاب بايد تبري براي درهم شكستن درياي منجمد وجودمان باشد.
**یکی از راههای ترویج سبک زندگی و تشریح سبک مورد نظر اسلام و منطبق با نیاز کشور _ بهویژه درخصوص مباحث اخلاقی - استفاده از ابزارهای آموزشی و فرهنگی است و در این میان «کتاب» به واسطه در دسترس بودن و بیواسطه بودن آموزههایش نقش یگانهای دارد.
**نويسنده خوب: آثار ارزشمند نويسنده هاي خوب، مثل گنج و دارايي هايي هستند که همگان را بهرهمند مي سازند. نويسندگان بايد پاسخگوي سؤال ها و مشکلات خوانندگان به ويژه جوانان باشند و با دنياي جوانان ارتباط برقرار کنند و دست آن ها را گرفته، مشکلات شان را حل کنند. نوشتن تلاشي در راه خدمت به فرد و جامعه و مدد رساندن به آن ها براي پيدا کردن راه هاي بهتر زندگي است، زندگي مفيد و پرثمر و با انگيزه و هدف.
**حذر از گرداب: هر کتاب درياي است که گاه خواندن، در آن، غوطهوري و پيش مي روي. گاهي در اين دريا، مرواريدي هست براي صيد، يا دست کم چند ماهي که روح را با آن سير کني؛ و گاه گردابي است متلاطم که گم گشته و حيرانت مي سازد و يا چند برگِ مرداب گونه وجودت را به تلخي و سقوط بکشاند. سپس هشدار و زينهار که در کدام دريايي!
**انتخاب کتاب، انتخاب دوست: وقتي که کتابي را مي خواني، گويي با دوستي سخن گفته و شنيدهاي. اگر کتاب، موج خداجويي و کمال طلبي را در تو به جوشش درآورد، هم صحبتي نيکو و الگويي شايسته يافتهاي و اگر حس دنياپرستي و خواهش هاي نفساني را در تو بيدار سازد، بدان آن کتاب گردابي هولناک است. به هوش باش در درياي پر گوهر کتب، در کام گرداب هاي جهل و غفلت اسير نگردي.
**کتاب خوب: فروشنده پرسيد: چه کتابي مي خواهي؟ گفتم: کتابي که مهربان باشد و چهره ايماني روحم را به ناخن ما ديگري و بي ديني نخراشد، کتابي که روح تشنه مرا در کوير جهل و ناداني رها نکند، کتابي که هم دل و هم زبان من باشد و مرا در غربت بيگانگان و اجنبي ها فرو نبرد.. کتابي که راستگو باشد و در دل من به جاي پاشيدن بذر واقع گرايي، بذر دروغ و نفاق و کج فهمي نکارد؛ کتابي که دوست و خيرخواه من باشد.
**بزرگترين کتاب: نام کتاب که مي آيد، افتخار ميکنيم«قرآن»، بزرگ ترين و شريف ترين کتاب آفرينش از آنِ ماست. سربلنديم به اين که«قرآن»، کتاب نور و هدايت، شفا و رحمت و خير و برکت متعلق به ماست. به همه عالم فخر مي کنيم که به اين کتاب ايمان داريم و در سايه آن از هر گزندي محفوظيم.
**کتاب گنجینه فکری و فرهنگی ارزشمندی است .کتاب در شکلگیری فرهنگ که اساسیترین نماد هویت یک ملت است نقش اساسی را ایفا میکند و از موثرترین ابزارها برای ارتقای آگاهیهای عمومی و تولید فکر و اندیشه به شمار میرود.
**کتاب فراگیرترین، بادوامترین و ارزانترین قالب انتقال دانش است. بنابراین، یکی از راههای رسیدن به کمال بشری و سعادت و طی کردن قلههای علم و دانش، رویآوردن به کتاب و کتابخوانی است.
**من هیچ غمى نداشتم که خواندن یک صفحه کتاب از بین نبرده باشد. کتاب، عمر دوباره است. در دنیا لذتى که با لذت مطالعه برابرى کند، نیست.
**مسابقات کتابخوانی، مقاله نویسی و کتاب نویسی (در سطح کودکان و نوجوانان)، ویراستاری، طراحی جلد یا طراحی متناسب با داستان کتاب (مخصوص کودکان)، و ... از جمله فعالیتهای مفید در راستای تشویق و ترغیب افراد به مطالعه است.
** تعیین شاخص ها و معیارها برای عضویت افراد در انجمن های كتاب و كتابخوانی و تدوین سیاست های كلی و نظارت بر فعالیت انجمن ها در طول سال.
**کتاب را باید ترویج کرد، ... مردم باید به کتابخوانی عادت کنندو کتاب وارد زندگی بشود.
**وقتی دانشمندی از آموختن به دیگران دریغ میکند در واقع علم را اسیرکرده است وخود نگهبانی آنرا می دهد .
**کسی که کتاب را برای خواب رفتن می خواند هیچگاه بیدار نمیشود.
**همه دستاوردهای بشر در سراسر عمر جهان، تا آن جا که قابل کتابت بوده است، در میان نوشته هایی است که انسان ها پدیدآورده اند و می آورند
**والدین به دلیل اشتغالات کاری و فکری در بیرون از خانه کمتر از گذشته در تربیت فرزندان خود دخیل هستند .
**سیستم آموزشی نقش مهمی در شکلگیری شخصیت افراد دارد به خصوص در مقاطع راهنمایی و دبیرستان .
خوشبخت، کسی است که به یکی از این دو چیز دست رسی دارد، یا کتاب های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند.
برخی روزنامه های عربی سالانه مبالغ هنگفتی را هزینه مطالعه و اعزام کارشناس به خارج از کشور ، برای مطالعه در خصوص آخرین پیشرفت ها در زمینه سیستم نوین توزیع می کنند تا از گردونه عقب نمانده و روزنامه و نشریه ی خود را مجهز به آخرین پیشرفت ها برای رسیدن به موقع تولیدات خبری به دست مخاطب و تاثیر گذاری در هدایت افکار عمومی نمایند.
سلام
موضوع خوب و مهمی رو انتخاب کردین.تشکر
بانظر خودم ،چند تا تاثیرات کتابخوانی رو میگم:
1-آگاهی انسان رو بالا میبره
2-افکار پخش رو جمع جور میکنه
3-بهترین راه برای اوقات فراغته
4-دیدگاه رو عوض میکنه
5-راه رو مشخص میکنه
ضعف فرهنگ عمومی سبب ضعف مطالعه میشود
نیروی انسانی یکی از مهمترین عناصر توسعه یک جامعه است و در این میان بانوان متخصص و آگاه محور توسعه هستند.
بانوان به دلیل مسائل عاطفی و نقش تربیتی و مدیریتی در خانواده تأثیر فراوانی بر دیگر اعضای خانواده میگذارند به طوری که میتوان گفت تأثیر بانوان نسبت به مردان بسیار پررنگتر است. یکی از رسالتهای مطالعه، دانشافزایی و آگاهی است بنابراین بانوان باید به این سمت سوق داده شوند.
دومین اثر مطالعه و کتابخوانی نیز تغییر نگرش به جامعه و محیط است، این تغییر نگرش سبب میشود نسبت به آینده احساس تکلیف کنیم که ثمره آن نیز تغییر رفتار است. وجود رقبای قوی مانند اینترنت و ماهواره، عدم احساس نیاز به مطالعه و فقدان یا ضعف فرهنگ مطالعه در خانواده، مهد کودکها و مدارس و دانشگاهها نیز از دیگر عوامل ضعف مطالعه و کتابخوانی در جامعه می باشد .
قال امیر المومنین علی علیه السلام : الکتب بساتین العلماء : کتابها بوستانهای دانشمندان است . غرر الحکم ص245
قال امیر المومنین علی علیه السلام : من تسلی بالکتب لم تفته سلوه : هرکس که با کتابها آرامش یابد . راحتی و آسایش از او سلب نمی گردد. غررالحکم ص233
قال امیر المومنین علی علیه السلام : الکتاب ترجمان النیه : نوشتار ؛بیانگر قصد و نیت آدمی است . غر رالحکم درالکلم ص80
قال امیر المومنین علی علیه السلام : عقول الفضلاءفی اطراف اقلامها :خرده های دانشمندان در نوشتار آنان آشکار می شود . غررالحکم ص365
قال امیرالمومنین علیه السلام : نعم المحدث الکتاب : کتاب نیکو گوینده ای است . غررالحکم ج6ص167
قال الصادق علیه السلام : احتفظوابکتبکم فانکم وف تحتاجون الیها : کتابهای خویش را حفظ کنید زیرا به زودی به آنها نیازمند خواهید شد. بحار الا نوار ج2ص152
يکي از شاخصه هاي ارزيابي رشد، توسعه و پيشرفت فرهنگي هر کشوري در عصر حاضر ميزان مطالعه و کتاب خواني مردم آن مرز و بوم است و کشور تاريخي ما ايران اسلامي نيز از قديم الايام تاکنون با داشتن تمدني چند هزار ساله و مراکز متعدد علمي، فرهنگي و کتابخانه هاي معتبر و علما و دانشمندان بزرگ با آثار ارزشمند تاريخي سرآمد دول و ملل ديگر بوده و در عرصه فرهنگ و تمدن جهاني بسان خورشيدي تابناک هم چنان مي درخشد و با فرزندان نيک نهاد خويش هنرنمايي مي کند. چه کسي است که در دنيا با دانشمندان فرزانه و نام آور ايراني هم چون ابوعلي سينا، ابوريحان بيروني، فارابي، خوارزمي و... و شاعران برجسته نظير سعدي، حافظ، فردوسي، مولوي و... آشنا نباشد و در مقابل عظمت آن ها سر تعظيم فرود نياورد؟ آيا وجود اين بزرگان، مايه فخر و مباهات هر ايراني نيست؟!
عزيزان، تمامي اين افتخارات ارزشمند، برگرفته از ميزان عشق و علاقه فراوان ملت ما به فراگيري علم و دانش از طريق خواندن و مطالعه منابع و کتاب هاي گوناگون است. به شکرانه الهي تاريخ و گذشته ما هميشه پربار مي باشد. ولي وضعيت حال ما در اين زمينه، چه طور است و اکنون در چه جايگاهي قرار داريم؟
متأسفانه آمار و ارقام ارائه شده از سوي مجامع و سازمان هاي فرهنگي داخلي و خارجي مانند يونسکو در مورد سرانه مطالعه هر ايراني، براي مان چندان اميدوار کننده نمي باشد و رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز از اين وضعيت بارها اظهار گله و ناخشنودي نموده و از مسئولان و ارگان هاي مختلف خواسته اند که با برنامه ريزي هاي شايسته، موانع و مشکلات ترويج و گسترش فرهنگ مطالعه را حل و برطرف کنند تا توجه به کتاب و کتاب خواني با وارد شدن به زندگي مردم به يک سيره و سنت رايج عمومي، همگاني و فراگير تبديل شود.
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی کودک
نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه و آینده زندگی، در نگرش کودک نسبت به درس و مدرسه و تحقیق، تأثیر بسزایی دارد.
رشد زبان کودک
رشد زبان کودک، با میزان سخنگویی پدر و مادر با کودک، رابطه دارد. عوامل محیطی گوناگونی در سخنگویی و قدرت بیان کودک، تأثیر دارد. کودکانِ خانوادههای تحصیل کرده و تربیت شده، با واژههای درست و سخنان شایسته سر و کار دارند و با آنها که از این نعمت محرومند، تفاوت دارند.
کمک والدین به پیشرفت تحصیلی فرزندان
کمک والدین به پیشرفت تحصیلی فرزندان ضعیف خود از نظر درسی، مفید است. برخی از والدین، فرزندانی دارند که از نظر درسی، متوسط و یا اندکی ضعیف هستند كه اگر تلاش و کوشش مستمر، ولی اندک درباره آنها به عمل آید، خواهند توانست خود را همسطح دیگر شاگردان کنند، ولی به علت بیسوادی والدین و یا پایین بودن سطح تحصیلات و اطلاعات، آنها قادر نیستند به فرزندان خویش کمک کنند. همچنین برای اینگونه والدین، بسیار دشوار است که فرزندان خود را از نظر درسی کنترل کنند. اغلب آنها، به خود واگذاشته شده و یا در برخی از موارد با حیلههایی، والدین خود را در ناآگاهی نسبت به وضع خود نگه میدارند.
نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه
نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه و آینده زندگی، در نگرش کودک نسبت به درس و تحقیق تأثیر بسزایی دارد. پدران و مادرانی که درس را کاری بیهوده و اتلاف وقت تلقی میکنند، ممکن است در فرزندانشان نیز همین داوری به وجود آید و در نتیجه، برای آموختن و پیشرفتهای تحصیلی، هیچگونه کوششی به کار نبرند.
مشارکت و همکاری والدین با کودك
کودکان در طول سالهای تحصیلی، باید تکالیفی در خانه انجام دهند و هنگام انجام این تکالیف، گاهی دچار مشکلاتی میشوند. کودکان در فرصتهای مناسب، پدر یا مادر را به کمک میطلبند و از آنان میخواهند که در حل مسائل به آنان کمک کنند و اگر این همکاری والدین در آموزش کودکان با روش درست انجام شود، مفید و مۆثر خواهد بود؛ ولی گاهی اوقات هم ممکن است نتایج نامطلوبی به بار آورد. به عنوان مثال، اگر کمکهای والدین به صورت دائمی باشد، کودک متکی شده و ممکن است احساس مسئولیت نکند و در انجام تکالیف بدون کمک والدین، عاجز بماند.
بهترین معلمان کودک، والدین هستند که از آموختن، پشتیبانی کرده و آن را تشویق میکنند