متن روضه و نوحه شهادت امام سجاد علیه السلام
ای تشنه لب که بر لب دریا گریستی از دیده خون ، زمرگ احبّا گریستی
تنها نه بهر تشنه لبان اشک ریختی دیدی چو کام تشنه سقّا گریستی
یعقوب آل عصمت اگر خوانمت وراست چون در فراق یوسف زهرا گریستی
آنجا پدر زهجر پسر گریه کرد لیک اینجا تو در مصیبت بابا گریستی
چل سال بعد واقعه ی خونین کربلا گاهی به یاد شاه غم افزا گریستی
بگذشت چون به پیش رخت سروقامتی بر قلب داغ دیده لیلا گریستی
در ماتم سه سال بی یاور حسین به سوز آه زینب کبری گریستی
مردانی از مصیبتش امروز از آه دل
تا باشدت ذخیره بر فردا گریستی
« محمد علی مردانی»
گرچه سوز زهرآبم کرده است درد و غم خانه خرابم کرده است
از شرار زهر ، از شب تا سحر از لب من می چکد خون جگر
لحظه های مرگ من غم آشناست اشهد من روضه های کربلاست
شمع گونه این چهل سال آزگار سوختم از پای تا سر بی قرار
مشک دیدم آب دیدم سوختم من اذان هرجا شنیدم سوختم
طفل چون دیدم میان گاهوار یادم آمد از گلوی شیرخدا
لاله دیدم ، لاله وش افروختم در غم گل های بی سر سوختم
ذبح دیدم در فغان اشک و آه یاد کردم از میان قتلگاه
هرکجا دیدم شده آتش به پا یادم آمد از شرار خیمه ها
هستی ام تاراج شد در کربلا وای من از کوفه و شام بلا
کو به کو با داغ ره پیموده ام همسفر با هیجده سر بوده ام
سنگ از کین بر سرم می ریختند آتش و خاکسترم می ریختند
بارها مردم من از زخم زبان وای از بزم شراب و خیزران
روی خاک گوشه ویران سرا پیش چشم خواهرم زد دست و پا
کوه را کی طاقت این داغ هاست
غربتم را زینبی دیگر کجاست
« حاج علی رضا شریف»
ازگلستان لاله های پرپرم آید به یاد از نیستان داغ های خاطرم آید به یاد
با دل خود هر زمانی را که خلوت می کنم در اسارت زآن چه آمد بر سرم آید به یاد
سال ها از ماجرای کربلا گذشت و باز هر نظر آن صحنه حزن آورم آید به یاد
هرکجا آب است آتش می زند بر جان من چون نوای آب آب خواهرم آید به یاد
هر جوانی را که می بینم به یاد کربلا گاهی از قاسم گهی از اکبرم آید به یاد
چون که بینم شیرخواری در کنار مادرش از رباب و گریه های اصغرم آید به یاد
می شوم از آتش شرم و محن چون شمع آب چون زحال عمّه ی غم پرورم آید به یاد
من که برجسم پدر از بوریا کردم کفن روز و شب ازآن جسم از جان بهترم آید به یاد
حنجر خونین او بوسیدم و کردم وداع وای دل چون آن وداع آخرم آید به یاد
چون که بینم کودکی سرگرم بازی با گلی سرگذشت خواهر کوچکتر آید به یاد
از هجوم درد و غم در آن سفر داغی هنوز
از نظر نارفته داغ دیگرم آید به یاد
(سیدرضا موید)
لاله سرخ شهادت تن تبدار من است چشمه فیض خدا چشم گهربار من است
حافظ خون و پیام شهدای ره دین لب گویای من و دیده ی خونبار من است
داغ یک دشت شهید و غم یک خیل اسیر این همه بار گران برتن تبدار من است
دشمنم بسته به زنجیر و ولی غافل از آن که بر انداختن ریشه ی او کارمن است
پای در سلسله و دست به دامان وصال دشمن از بی خردی در پی آزار من است
پرچم نهضت خونین شهیدان امروز گرچه بر دوش من و عمّه ی غمخوار من است
صبر را بین که در این مرحله از وادی عشق سخت بیمارم و او باز پرستار من است
خواهر کوچک من همچو گلی پرپر شد اشک طفلان زغمش شمع شب تار من است
از غم اکبر و اصغر جگرم می سوزد
آه از این غم که خداوند خبر دار من است
سلام ما به اشک بی شمار تو سلام ما به قلب داغدار تو
سلام ما له گریه ی دمادمت سلام ما به سینه ی پراز غمت
سلام ما به سوز و آه هر شبت سلام ما به درد جسم پرتبت
سلام ما به باب بی قرین تو سلام ما به زینب حزین تو
سلام ما به قبر بی چراغ تو سلام ما به قلب پرزداغ تو
«ساعد اصفهانی»
در شعله تب شمع آسا گریه می کرد بیمار هجر دوست تنها گریه می کرد
وقتی که پرپر دید گل های ولایت بلبل به یاد گل به آوا گریه می کرد
بعد از غروب شام عاشورا شب و روز تا زنده بود آن ماه سیما گریه می کرد
آن وارث خونین قیام وادی تف هر گاه می دید آب هر جا گریه می کرد
گاهی به یاد کودک شش ماهه می سوخت گاهی به یاد پور لیلا گریه می کرد
از داغ ماه علقمه اختر فشان بود وزهجر مهر عالم آرا گریه می کرد
با چشم تر هر جا که جام آب می دید با یاد کام خشک سقا گریه می کرد
تا چل بهار از سوز سینه همچو باران بلبل زهجر روی گل ها گریه می کرد
در بزم جان شمع وجودش آب می شد وقتی زسوز دل سراپا گریه می کرد
نه بهر زنجیر و غل و زندان کوفه نه بهر شام و جور اعدا گریه می کرد
گاهی زجهل مردم گمراه می سوخت گاهی زداغ مرگ بابا گریه می کرد
وقتی به زیر ناقه پایش بسته بودند خون بر غریب دشت و صحرا گریه می کرد
با عمه ها و خواهرانش درخرابه بر غربتش آن ناقه حتی گریه می کرد
در دامن شهر غم انگیز مدینه فرزند زهزا همچو زهرا گریه می کرد
بس « حافظی » شعر ترت حزن آفرین است
چشم قلم هنگام انشا گریه می کرد
(حافظی)
چو گل در بستر خون دیدم او را چو برگ یاسمن بوسیدم او را
گل حسرت به دست آسان نیامد سحر ازشاخه غم چیدم او را
به سروستان سبز دل نشاندم کنار گلبن امیدم او را
گل صد برگ زهرا بی کفن بود خودم در بوریا پیچیدم اورا
***
فلک کوس وداع آخرین زد ملک بر صبر زینب آفرین زد
زمیدان اسب بی صاحب که آمد به تصویر گمان رنگ یقین زد
سکینه گفت در گوشش چه زمزی که آتش در دل آن بی قرین زد
خبر دارم که آن اسب وفادار کنار خیمه ها سر بر زمین زد
***
مکن منعم مدام ار گریه کردم غم خود را نهان در گریه کردم
گلاب اشک من گلگون اگر بود به آن گلهای پرپر گریه کردم
به باغ کربلا با هم سرایان به داغ شش برادر گریه کردم
شب تنهاییم در خلوت خویش بر آن تنهایی بی سر گریه کردم
***
سعادت منتهای راه ما بود شهادت قصه دلخواه ما بود
اگر کاخ ستم زیر وزبر شد اثر در ناله و در آه ما بود
پی روشنگری از کوفه تا شام سر فرزند زهرا ماه ما بود
گهی دیر نصاری مجلس انس گهی ویرانه خلوتگاه ما بود
***
اگر خونین دل غم باورم بود محبت های زینب یاورم بود
میان خیمه ی آتش گرفته به رافعت سایه او بر سرم بود
اگر چون شمع از تب سوختم من همین پروانه دور بسترم بود
شهید زنده ی تاریخ زینب نه تنها هم سفر و همسنگر بود
***
اگر با صد مصیبت رو به رو بود پرستار من غمدیده او بود
نگاه روشن او باغ امید حضور او بهشت آرزو بود
بهارش را خزان کردند امّا مپنداری اسیر رنگ و بو بود
گهی چون گل زگریه غرق شبنم گهی چون غنچه عقده در گلو بود
***
نه تنها زینب از دین یاوری کردی به همّت کاروان را رهبری کرد
به دوران اسارت با یتیمان نواز شها به مهر مادری کرد
چنان کوشید در ابلاغ پیغام که در هر راه پیغام آوری کرد
گل افشان کرد محمل را که باید به روی ماه نو ، نو آوری کرد
***
نه سروستان به جاونه چمن بود مصیبت پیش چشمش موج زن بود
اگر چه از دیار کوفه تاشام به هرجا سر زدم رنجن و محن بود
پریشان خاطرم از شام از شام که آنجا خون روان از چشم من بود
در دروازه ی ساعات دیدم به شادی کار مردم کف زدن بود
***
محبان را غم محبوب سخت است فراق مهربان خوب سخت است
زهستی دل بریدن نیست مشکل ولی دل کندن از محبوب سخت است
اگر در سختی دوران شنیدی صبوری کردن ایوب سخت است
خدا داند که پیش چشم زینب لب لعل حسین و چوب سخت است
***
زصحرا ساربانها را بیارید در آی کاروان ها را بیارید
من از یغماگران خواهش نکردم که خلخال جوان ها را بیارید
به تاراج آن چه را بردید بردید امید خسته جان ها را بیارید
به غارت رفته از ما جامه هائی که زهرا رشته آن ها را بیارید
***
به خاک غم جبین سودیم و رفتیم طریق عشق پیمودیم و رفتیم
زتیغ خارها در سایه ی گل نسیم آسا ، نیاسودیم و رفتیم
به باغ سبز هستی تا قیامت به داغ لاله افزودیم و رفتیم
به روی مرگ خندیدم و رفتیم اگر بارگران بودیم ورفتیم
(جواد شفق)
دل سودا زده ام ناله و فریاد کند هر زمان یاد غم سید سجّاد کند
بی گمان اشک به رخساره بریزد از چشم هر که یادی ز گرفتاری آن راد کند
بود در تاب و تب و بسته به زنجیر ستم آن که خلقی زکرم از الم آزاد کند
به جزا از شمر ستمگر نشنیدم دگری با تن خسته کسی این همه بیداد کند
تن تب دار و اسیری و غم کوفه وشام وای اگر شکوه این قوم بر اجداد کند
خون ببارد زغم مرگ پدر در همه عمر چون که از واقعه کربلا یاد کند
غیر زینب که بد آن قافله را قافله دار کس نبودی که بر آن غمزده امداد کند
نتوان ماتم سجاد نوشتن خسرو
دل اگر سنگ بود ناله و فریاد کند
خسرو
هر چه می خواهید ظلم افزون کنید هرچه می خواهید دلم را خون کنید
من نگویم ظلم برمن کم کنید بلکه زنجیر مرا محکم کنید
گاه دامن خون به رخ رنگم زنید دسته دسته بر بدن سنگم زنید
ظلم بر من بیش از، این ها کنید لیک دست عمّه ام را واکنید
عمّه ام چون مادرم زهرا شده پشتش از بار مصیبت تا شده
مادرم گر تازیانه خورده است که میان کوچه سیلی خورده است
ببین کوچه آه ، زهرا را زدند پیش چشمان علی او را زدند
مادرم گر پهلویش از در شکست
عمّه ام را چوب محمل سر شکست
بشیر این جا که عقل و عشق مات است مدینه وادی صبر وثبات است
مدینه شهر خون شهر شهادت مدینه ساحل عشق و نجات است
مدینه دیده ام من کربلایی که چشمم تا ابد شطّ فرات است
مدینه با هزار اندوه و حسرت مرا یک سینه رنج و خاطرات است
***
مدینه من که با غم هم نشینم جهان سوزد زآه آتشینم
شمیم بوستان طا و هایم شکوه لاله زار یا وسینم
ببین شور حسینی در نگاهم بخوان شوق شهادت از جبینم
فروغ دیده زهرای اطهر پناه خلق زین العابدینم
***
خلیل آسا به همت بت شکستم که فرزند منی ومکه هستم
به روز من چه آوردند این قوم به جرم آنکه من یکتا پرستم
فضا پوشیده از ابر ستم بود که روی ناقه ی عریان نشستم
چه شبهایی که با من گریه کردند غل و زنجیرهای پا و دستم
***
کسی نگرفت غیر از غم سراغم نشسته لاله ی صحرا به داغم
من آن مرغ شباهنگم که باشد بلور اشک زینب چل چراغم
از آن روزی که گلچین غنچه را چید سیه پوش غم گل های باغم
شهید زنده ام ، من شاهدم من شهادت نامه ی من درد و داغم
***
اگر چه لاله خود را وقف غم کرد چون من کی در صبوری قد علم کرد
اگر از هجر یک فرزند یعقوب فروغ دیده اش را گریه کم کرد
مرا هفتاد و دو داغ جگر سوز پریشان روزگار پشت خم کرد
به گلزار ولایت هر چه گل بود به شمشیر ستم گلچین قلم کرد
***
کسی گل را به چشم تر نبوسید کسی گل را زمن بهتر نبوسید
کسی چو من گلش نشکفت در خون کسی چون من گل پرپر نبوسید
کسی غیر از من و زینب در آن دشت به تنهایی تن بی سر نبوسید
به عزم بوسه لعل لب نهادم به آن جایی که پیغمبر نبوسید
این کریمی است که دشمن همه شرمنده اوست این اسیریست که آزادی ما بنده اوست
این خطیبی است که خون شهدا زنده از اوست این فدائی یست ولی خلق جهان بنده اوست
این تجلّای جمال ابدی می باشد این علی بن الحسین بن علی می باشد
این که خورشید غبار کف پایش می گردد این که گردون سپر تیر بلایش گردد
این که ملک الحاج فدایش گردد قتلگه مروه و ویرانه صفایش گردد
آفرینش همه بر دامن او چنگ زدند غم ندارد گرش از بام بر اوسنگ زدند
عشق و آزادی و ایثار و وفا مکتب اوست بین طوفان بلا ذکر پر لب اوست
می دهد جان به ملک زمزمه یارب او غل و زنجیر شده محو نماز شب او
او که هر سلسله را باز غمش بر دوش است گرچه نیش از همگان دیده کلامش نوش است
خطبه اش اهل ولا را همه جا در گوش است مسجد شام هنوز از سخنش مدهوش است
من آن محبوب رب العالینم که هستی هست در زیر نگینم
منم آن پاسدار سنگر دین که دست حق بود در آستینم
بود جدّم محمّد جدّه زهرا به خلق و خو بسان آن واینم
امامت را امام ، ابن امامم فروغ دیده ی حبل المتینم
فرزدق گفته در وصف کمالم که من اسطوره للمتقینم
به توسیع رسالت رهنمودم به اورنگ ولایت جانشینم
به میدان بلاغت بی بدلیم به محراب عبادت عابدینم
به هنگام دعا روح دعایم ز فرط سجده فخر ساجدینم
به منطق مظهر انا فتحنا به مصداق لکّ فتح المبینم
حسین بن علی را نور عینم رموز غیب را عین الیقینم
صحیفه تالی نهج البلاغه بود مرآت فکر راستینم
سفیر مکتب خون و پیامم امیر کشور قرآن و دینم
اسارت را طلایه دار صبرم شهادت را حماسه آفرینم
قیام کربلا را یادگارم مبارز پرور سنگر نشینم
علیه بردگی باشد جهادم اگر چه بسته در زنجیر کینم
به کوفه کاخ استبداد ویران بود از فیض نطق آتشینم
یزید سفله شد رسوای عالم زایراد سخنهای متینم
به روز پنج شعبان المکرم ولادت را هلال سومینم
زمن درس شهادت را بیاموز که من آموزگار بی قرینم
مخور « ژولیده » غم در روز محشر
شفیع تو به روز واپسینم (ژولیده نیشابوری)
جماعت من سلیل مصطفایم بهین سبط امام اولیایم
سرور سینه خیرالبریه فروغ دیده ی خیر النسّایم
کنم فخریه بر خیل جوانان که داماد امام مجتبایم
شدم استاد دانشگاه قرآن چو من ناطق به آیات خدایم
منم علّامه علم لدّنی که عالم بر علوم ما سوایم
منم آن آسمان هشت کوکب کواکب را دهم نور از لقایم
مکین کرسی ذات البروجم رهین کوثر و بدر الدجایم
بصیر قاب و قوسین ونجومم صفیر طارم عرق استوایم
مفاد سوره و الفجر و نورم فواد فاطر و شمس الضحایم
منم مشکوة انوار هدایت فروغ چشم مصباح الهدایم
بود در چرخ چشم گردش چرخ که چرخاننده چرخ بقایم
بود در نزد من معنای قرآن به تاویل و تفاسیر آشنایم
منم پرورده ی یاسین و طاها الیم و مرسلات و قل کفایم
منم ریحانه تطهیر و اعراف نصیر و نصر و قدر و هل اتایم
دبیرستان ایمان را دبیرم به اهل عشق و عرفان مقتدایم
دهم کی من شکیب از دست چون نوح که من صابر به آلام قضایم
نه چون یونس من از امت گریزم رئوف و مهربان و با وفایم
منم فرزند بیت الله و زمزم ولید مشعر و رکن ومنایم
ذبیح کعبه دارد آرزویم که من پور خلیل کربلایم
گذارم بر صفا چون با صفا پای صفا بخشم صفا را از صفایم
فراگیرد زمین را رحمت حق چو خیزد برسما دست دعایم
به گرداب غم و بحر بلّیات مهین فلک نجات و ناخدایم
نباشد با کم از باد حوادث چرا که شمع فانوس خدایم
من آن شاهم که از روی یتیمان غبار رنج و محنت می زدایم
من آن ماهم که در شبهای تاریک به بزم بی کسان تابد ضیایم
اگر بیمارم امّا اهل عالم شفا یابند از دار الشفایم
اگر در گوشه ویرانه ماندم ولی بر عرشه ی عرش است جایم
زجان قید اسارت از گسستم به دشمن چیره گشتم با بکایم
نمودم با اسارت شام را فتح چو جدم فاتح کشور گشایم
کنم زیر وزبر کاخ ستم را که درملک عدالت پیشوایم
کنم بنیاد دشمن را نگون ساز چو موسی گر رها سازم عصایم
لوای نصرت افزارم به گیتی که من درملک دین صاحب لوایم
و گر آزاد گشته از اسارت عیال و خوارهران و عمّه هایم
یزید شوم را رسوا نمودم زگفتار متین و پربهایم
زداغ لاله های عشق سوزم زهجر گل به صد شور و نوایم
عزاداری کنید اهل مدینه که من در این عزا صاحب عزایم
عزیزان مرا یکباره کشتند کنون بی مونس و بی اقربایم
بگو مدح مرا «فاخر» توامروز
که فردا شافع یوم الجزایم
(فاخر)
آن که نورش بر خلائق یکّه و ممتاز بود آن که از حیث وجودش مایه اعجاز بود
آن که دائم با خدایش سرگرم راز بود آن که با علم و عمل از هر جهت پیشتاز بود
آن که با نورحقیقت دیدگانش باز بود آن که لطفش بی نهایت با همه دم ساز بود
آن که باسیرسلوکش شائق پرواز بود آن که با حلم حلیمش مونش و همراز بود
آن که با خلق نکویش چون پیمبر نازبود آن که با نور دعایش صاحب اعجاز بود
آن که چون شمعی مدام در حال سوز و ساز بود آن امام الساجدین است و امام العارفین
هم امام المتقین باشد و زین العابدین آن علی بن الحسین است وامام چارمین
رهنای دین ودانش و منبع نور مبین رهبر اهل یقین است و شفیع المومنین
دست عدنان در دو عالم هست بردامان او
تا بگیرد خلعتش از لطف بی پایان او
عدنانی
کیستم من فارغ التحصیل دانشگاه دینم دومیّن فرزند دلبند امام سوّمینم
چارمین استاد پرچمدار سرخ انقلابم زانکه باب تاجدار پیشوای پنجمینم
درجهان آفرینش بعد سالار شهیدان شاهکار کلک ذات پاک هستی آفرینم
گر بپرسی از نشانم من نشان کربلایم ور بپرسی قدر من ، من لیلة القدر زمانم
معنی حج و زکاتم ، مظهر صوم و صلاتم چشمه آب حیاتم ، کاشف راز نهانم
زاده خون و پیامم ، تشنه شهد قیامم مکه و رکن و مقامم ، من امام ساجدینم
دردمندان را دوایم ، بیتوایان را نوایم منبع جود وسخایم ، رهنمای مسلینم
وارث صبر علیّم ، خلق عالم را ولیّم حجت بر حقّ حقّم ، بی کسان را من معینم
اولّم من ، آخرم من ، ظاهرم من ، باطنم من طاهرم من ، فاخرم من ، وجه رب العالمینم
من صراط مستقیم ، من حکیم من علیم من رحیمم من کریمم ، معنی حصین حصینم
من علی بن الحسینم ، مست جام نشاتیم من امام الحرمینم ، خصم جان ناکسینم
درسیادت ساجدم من ، در عبادت عابدم من
فخرم این بس زانکه خالق خوانده زین العابدینم