مبحث هفتاد و دوم طرح صالحین: امر به معروف و نهی از منکر در نهضت امام حسین (علیه السّلام)
مبحث هفتاد و دوم طرح صالحین:
امر به معروف و نهی از منکر در نهضت امام حسین (علیه السّلام)
همانا من براي ايجاد آشفتگي و خودنمايي و نابساماني و ستمگري خروج نكرده ام، بلكه همانا من براي طلب اصلاح امت جدم قيام كرده ام و می خواهم امر به معروف و نهي از منكر كرده و بر سیره جدّم رسول خدا(ص) و پدرم علی بن ابیطالب(ع) رفتار کنم.
«امام حسین (ع)»
نامگذاری هفته اول ماه محرمالحرام به عنوان هفته امر به معروف و نهی از منکر، یک نامگذاری با مُسَمّا و دارای آثار ماندگاری در عرصه اجتماعی است. چرا که این اقدام فیالواقع از این حقیقت ناشی میشود که در تفکر شیعی، قیام عاشورا و نهضت خونین حسینی با دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر به گونهای عجین شده که هرکدام دیگری را در اذهان تداعی میکنند. امر به معروف و نهی از منکر روش پیامبران و شیوه صالحان و فریضه بزرگ الهی است که سایر فرایض به وسیله آن به پا داشته میشود و در پرتو آن راهها امن، کسبها حلال، حقوق افراد تامین و زمینها آباد میگردد، از دشمنان انتقام گرفته میشود و کارها در مسیر صحیح قرار میگیرد.
در نهضت امام حسین (ع) و قیام عاشورا عوامل متعددی دخالت داشته است که مهمترین آنها اقامه دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر میباشد. یعنی اگر مردم کوفه امام حسین (ع) را به کوفه دعوت نمیکردند و با یزید بر بیعت امام با خود اصرار نمیکردند، باز امام حسین (ع) نهضت و قیام خود را دنبال میکرد. امام حسین (ع) برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد. این نص کلام خود امام است:
«این ما خرجت اشرا و لا بطلا و لا مفسدا و لا ظالما انما خرجت بطلب الاصلاح فی امه جدی اریدان امر به بالمعروف وانهی عن المنکر و اسیر بسیره جدی و ابی علی بن ابی طالب علیهالسلام»
(مقتل خوارزمی- ۱۸۸/۱)
امام حسین (ع) یک شخص مصلح بود، روح اصلاح و امر به معروف و نهی از منکر تا لحظه آخر در وجود ایشان متجلی بود. به قول خودش امر به معروف و نهی از منکر جزء خون و حیاتش شده بود و امکان نداشت از حسین (ع) جدا شود. بنابراین عنصر امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک اصل مستقل و یک عامل اساسی در نهضت امام حسین (ع) مطرح میباشد.
برای درک بهتر هدف امام حسین (ع) در اجرا و احیای عنصر امر به معروف و نهی از منکر باید به شرایط و اوضاع واحوال آن دوران اشاره شود. شرایط با توجه به سخن امام حسین (ع) در اصلاح امت جدش به نظر میرسد که به گونهای جامعه از اسلام راستین فاصله گرفته بود که صرفا از اسلام جز نام چیز دیگری باقی نمانده بود. حکومت معاویه و یزید یک حکومت جابرانه و ستمگر بود. خشونت در آن به حد اعلی رسیده بود و لعن علی (ع) بر روی منابر به عنوان یک عمل عبادی محسوب میشد ...
در این شرایط بود که امام حسین (ع) ندا در میدهد که اگر دین اسلام و دین جدم به جز با کشتهشدن من برپا نمیماند، پس ای شمشیرها مرا دریابید. در حالی که رواج بیش از حد منکرات در عهد خلافت امویان، احیای سنن و ارزشهای جاهلی، مهجور ماندن اسلام و در یک کلام استحاله دین رسولالله (ص) به دست خاندان اموی عامل زمینهساز شکلگیری نهضت عاشورا بود، امام حسین (ع) با هدف و انگیزه اصلاح امت و امر به معروف و نهی از منکر و زنده نگهداشتن و پاسداری از سیره رسولالله برای مقابله با ستم و استبداد یزید به پا خاست.
تذکّرات:
1- مطالب ارسالي، مختصر و مفيد و غیر تکراری باشند.
2- از فونت Tahoma با سايز 12 و رنگ مناسب استفاده شود.
3- از گذاشتن هر گونه مطلب طولاني خودداري نماييد.
4- تصاوير خود را ابتدا از لحاظ سايز بررسي کرده و سپس ارسال کنيد.
5- در صورت کپی کردن مطالب از سایر سایتها، کلمات و یا جملاتی را که در حالت لینک قرار دارند، از این حالت خارج کنید.
*در غیر این صورت، پستهای نامناسب حذف خواهند شد.*
از همراهی و همکاری شما عزیزان سپاسگزارم.
سلام
چون گفتن: "مختصر" ، منم فقط سعی میکنم مختصر کنم.
در باب
همه ي کارهاي نيک و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهي از منکر ،چون دميدني است به درياي پرموج پهناور.(نهج البلاغه ،حکمت 374، ص429.)
اقوام گذشته به اين جهت هلاک و نابود گشتند که مرتکب گناهان مي شدند و دانشمندانشان سکوت مي کردند و نهي از منکر نمي نمودند. در اين هنگام ،بلاها و کيفرهاي الهي برآن ها فرود مي آمد ،پس اي مردم ! امر به معروف و نهي از منکرنماييد تا به سرنوشت آنها دچار نشويد .(تفسير نمونه ،ج4،ص446-448.)
در باب
1- شیوه بازسازی روانی (امید دادن)
2- شیوه کنایی (از باب به در بگو دیوار بشنود): قرآن به حضرت عیسی علیه السلام می گوید: «آیا تو به مردم گفتی من و مادرم را خدا بدانند؟» در اینجا دوگانه پرستی نهی شده است اما در قالبی که مخاطب در واقع دیگران هستند.
3- شیوه ایجاد محبت; یعنی ابتدا لطف و محبت، سپس امر و نهی: در روایت آمده است که مردی شامی به امام حسن مجتبی علیه السلام جسارت کرد، حضرت او را به منزل برد و چنان مورد تفقد قرار داد که او از حرف های خود شرمنده شد.
4- مختصر گفتن: در حدیث می خوانیم: «اذا وعظت فاوجز» یعنی هر گاه کسی را موعظه می کنی خلاصه بگو.
5- مخفیانه بودن: در حدیث می خوانیم: «هر کس برادر دینی خود را مخفیانه موعظه کند او را آراسته است ولی هر کس او را آشکارا موعظه کند، شرمنده اش کرده است.» (بحار، ج 75، ص 374)
6- استمداد از وجدان: شخصی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: من فردی زنا کارم حضرت فرمود: آیا حاضری کسی با ناموس تو این کار را بکند گفت: نه پیامبر فرمود: پس تو نیز این کار را نکن.
7- در صورت امکان در قالب طنز باشد: روزی بهلول وارد مجلس هارون شد، چون هارون در مجلس حضور نداشت بهلول جای هارون نشست، خادمان او را از آنجا بلند کردند و کتک زدند. همین که هارون وارد مجلس شد، به او گفت: من چند دقیقه جای تو نشستم، کتک خوردم، وای به حال تو که عمری در جای اهل بیت پیامبر نشسته ای. او با این طنز به هارون گفت: راه تو باطل و حکومت تو غصبی است.
(شیوه عملی-احترام به شخصیت افراد-ارشاد تدریجی-نرمخویی و محبت-تشویق به ارزشها-ایجاد فضای امر و نهی- برخورد عملی با مرتکبان منکر)
در باب
* نجات از قهر خدا
امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند :
هر کس منکر و خلافی را دید و قلباً از آن ناراحت شد ، همانا از قهر خدا نجات پیدا کرده وتن به سلامت برده است .
و هر کس با زبان از کار خلاف نهی کرد، به پاداش رسیده است.
* بهره از الطاف خدا
خب مطمئا هر کاری با اخلاص برای رضای خدا باشه ،لطف خدا شامل طرف میشه.
* نشانه بهتر بودن
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند :
بهترین مردم کسی است که مردم را به معروف دعوت کند .
و برعکس اگر کسی در برابر معروف و منکر هیچ گونه احساسی نداشته باشد، انسانیت او دگرگون شده است به نحوی که دیگر حرف خیری را نمی پذیرد.
* اثر امربه معروف در خود انسان
حضرت علی (علیه السلام) به فرزندش فرمودند : امربه معروف کن تا اهل معروف باشی.
* شرکت در همه ثواب ها
در باب
قال علي عليه السلام :
غايه الدين ، الامر بالمعروف والنهي عن المنكر واقامه الحدود (غرر الحکم ، روايت ، ٦٣٧٣)
نهايت دين ، امربه معروف به خوبي ها و نهي ازمنكر گناه و زشتي ها و برپاداشتن حدود الهي است.
قال الصادق عليه السلام :
ويل لمن يأمر بالمنكر وينهي عن المعروف (بحارالانوار ج ١٠٠ ص ٨٧)
واي برحال كسيكه امربه زشتيها و گناه ونهي ازخوبي ها و واجبات مي كنند
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
امروا بالمعروف وان لم تفعلوه وانهوا عن المنكر وان لم تجنبوه كله (کترالعمال ج ٣ ص ميزان الحکمه ج ٦)
امربه معروف كنيد اگر چه به آن عمل نمي كنيد و نهي ازمنكر كنيد اگر چه همه منكرات راترك نمي كنيد.
در باب از چند آیه از قرآن کریم استفاده میکنم
«ان الله يأمرو بالعدل و الاحسان و ايتا ذى القربى و ينهى عن الفحشاء و المنكر و البغى يعظكم لعلكم تذكرون» (بقره، ۹۳).
به درستى كه خداوند امر مى كند به عدل و نيكويى و عطا كردن به خويشان نزديك و نهى مى كند از كار زشت و كردار بد و ستم.
«فمن يعمل من الصالحات و هو مومن فلا كفران لسعيه و انا له كاتبون» (انبياء، ۹۴).
«پس هر كه كارهاى شايسته انجام دهد و مومن هم باشد براى تلاش او ناسپاسى نخواهد بود و ماييم كه به سود او ثبت مى كنيم»
«والمومنون و المومنات بعضهم اوليا بعض يامرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و يقيمون الصلوه و يوتون الزكوه و يطيعون الله و رسوله اولئك سير حمهم الله ان الله عزيز حكيم» (توبه، ۷۳).
و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده وامى دارند و از كارهاى ناپسند بازمى دارند و نماز را برپا مى كنند و زكات مى دهند و از خدا و پيامبرش فرمان مى برند، آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد كه خدا توانا و حكيم است.
«الذين ان مكناهم فى الارض اقاموا الصلواه و اتوالزكوه آمروا باالمعروف و نهوا عن المنكر و لله عاقبه الامور» (حج، ۴۱).
همان كسانى كه چون در زمين به آنها توانايى دهيم نماز برپا مى دارند و زكات مى دهند و به كارهاى پسنديده وامى دارند و از كارهاى ناپسند بازمى دارند و فرجام همه كارها از آن خداست.
«كنتم خير امه اخرجت للناس تامرون باالمعروف و تنهون عن المنكر و تومنون بالله» (آل عمران، ۱۰۹).
شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده ايد؛ به كار پسنديده فرمان مى دهيد و از كار ناپسند بازمى داريد و به خدا ايمان داريد.
آیه زیر خیلی قشنگه ،حتما بخونید
يا ايهاالذين امنوا لاتتبعوا خطوات الشيطان فانه يامر باالفحشا و المنكر لوفضل الله عليكم و رحمته ما زكى منكم من احدا ابدا و لكن الله يزكى من يشا، والله سميع عليم (نور، ۲۱).
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پاى از پى گام هاى شيطان منهيد و هر كس پاى بر جاى گام هاى شيطان نهد (بداند كه) او را به زشت كارى و ناپسندى وامى دارد و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود، هرگز هيچ كس از شما پاك نمى شد. ولى اين خداست كه هر كس را بخواهد پاك مى گرداند و خدا(ست كه) شنواى داناست»
اینم از سرنوشت یک گروه خاص !
ان الذين يكفرون بايات الله و يقتلون النبيين بغير حق و يقتلون الذين يامرون بالقسط من الناس فبشرهم بعذاب اليم (آل عمران، ۲۱).
«کسانى كه به آيات خدا كفر مى ورزند و پيامبران را به ناحق مى كشند و دادگستران را به قتل مى رسانند، آنان را از عذابى دردناك خبر ده».
ارتباط دين به امربه معروف ونهي ازمنكر
قال علي عليه السلام :
« غايه الدين ، الامر بالمعروف والنهي عن المنكر واقامه الحدود (غرر الحکم ، روايت ، ٦٣٧٣)
نهايت دين ، امربه معروف به خوبيها ونهي ازمنكر گناه وزشتيها وبرپاداشتن حدود الهي است».
قال علي عليه السلام:
« قوام الشريعه الامربالمعروف والنهي عن المنكر واقامه الحدود (مستدرک الوسائل ج ٢ ص ٣٥٩)
قوام وپايداري دين به امربه معروف ونهي ازمنكر واقامه حدود الهي مي باشد».
برای دیدن عکس ها در سایز بزرگتر ،روی عکس مورد نظر کلیک کنید.
سلام سلام و عرض ادب و احترام
چون گفتن: "مختصر" ، منم فقط سعی میکنم مختصر کنم بسیار از حُسن توجه شما سپاسگزارم. مطلب وقتی طولانی باشد، خودِ من یکی به شخصه که حوصله نمیکنم بخوانم! مطلب باید خلاصه و مفید باشد تا روی مخاطب و خواننده، تاثیر بگذارد.
در باب
همه ي کارهاي نيک و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهي از منکر ،چون دميدني است به درياي پرموج پهناور.(نهج البلاغه ،حکمت 374، ص429.)
اقوام گذشته به اين جهت هلاک و نابود گشتند که مرتکب گناهان مي شدند و دانشمندانشان سکوت مي کردند و نهي از منکر نمي نمودند. در اين هنگام ،بلاها و کيفرهاي الهي برآن ها فرود مي آمد ،پس اي مردم ! امر به معروف و نهي از منکرنماييد تا به سرنوشت آنها دچار نشويد .(تفسير نمونه ،ج4،ص446-448.)
در مورد این مطلب دوم، فقط خیلی خلاصه و سربسته بگم که خدا به داد ما برسه، که ما "مبتلا به" هستیم! خیلیها به صورت علنی و بی هیچ واهمه ای مرتکب گناه میشوند و بقیه هم فقط سکوت... آیا این سکوت ما نشانه رضایت ماست؟!!
در باب
* شرکت در همه ثواب ها
در باب
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
امروا بالمعروف وان لم تفعلوه وانهوا عن المنكر وان لم تجنبوه كله (کترالعمال ج ٣ ص ميزان الحکمه ج ٦)
امربه معروف كنيد اگر چه به آن عمل نمي كنيد و نهي ازمنكر كنيد اگر چه همه منكرات راترك نمي كنيد.
تا حالا این حدیث رو نشنیده بودم! خیلی عجیبه! ما معمولاً اعتقاد داریم که اگه خودمون به کاری عمل نکنیم و به دیگری بگیم این کار رو بکنه، تاثیر نخواهد داشت!!!
اگه تعبیر و برداشتتون رو از این حدیث بیان کنید، فکر کنم بحث جالبی بشود. ممنون میشم ازتون.