ارائه یک تعریف دقیق و کامل از مفهوم تروریسم کار تقریبا بسیار دشوار و مشکلی است. این واژه نوپا به دلیل برداشت هایی که ممکن است هر کشور و یا تفکری از آن داشته باشد نه تنها نتوانسته هنوز به یک معنا و نظم واحد دست پیدا کند بلکه خیلی اوقات مستمسکی برای سرکوب استقلال طلبی، نفی وابستگی و محرومیت، ایستادگی و مقاومت در برابر زورگویی ابرقدرت ها و قیام های مردمی در برابر دیکتاتوری رژیم های وابسته میشود و در عین حال بعضاً به عنوان پوششی برای استتار شیوه های تهدید ارعابی که ابرقدرت ها به منظور پیشبرد سیاست های سلطه گرانه و تجاوزگرانه خود در جهان به وجود آورده اند مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل است آن کسی که از نظر یک شخص تروریست محسوب می شود بعضاً از نظر دیگری یک مبارز راه آزادی است.
از لحاظ لغوی ترور به معنای ترس زیاد، هراس، خوف و وحشت است. برخی نیز قائلند که واژه تروریسم با مفهوم بیرحمی، قساوت، ترس و وحشت مرتبط می باشد. مرحوم دهخدا واژه تروریسم را مأخوذ از حقوق فرانسه و به معنای قتل سیاسی با اسلحه دانسته و معتقد است تروریست یعنی طرفدار خشونت و عامل ایجاد رعب و ترس. در فرهنگ معین نیز آمده ترور یعنی ترس زیاد، بیم، هراس، خوف و وحشت. در اصطلاح سیاسی یعنی کشتن و از بین بردن مخالفان و ایجاد رعب و عامل ترور؛ یعنی طرفدار ترور و آدم کشی، آن کس که برای رسیدن به هدف خود کسی را به طور غافل گیر بکشد یا ایجاد هراس و وحشت کند. تروریسم روش کسانی است که آدم کشی و تهدید مردم و ایجاد خوف و وحشت را به هر طریقی که باشد، برای رسیدن به اهداف سیاسی خود؛ از قبیل تغییر حکومت یا در دست گرفتن زمام امور، لازم و مباح می دانند.
نکته قابل ذکر اینکه واژه ترور در فارسی معادل ندارد، لکن از آنجایی که جانمایه تعریف تروریسم (ایجاد وحشت در بین مردم برای تحت فشار گذاشتن حکومت ها می باشد) به همین جهت می توان از اصطلاح مناسب «اقدام دهشتافکنی» یا «وحشت افکنی» در فارسی استفاده نمود.
در مفهوم شناسی تروریسم از دیدگاه اسلامی قبل از ورود به بیان اصطلاحات معادل واژه ترور در فقه اسلامی باید گفت، از آن جایی که این واژه یک اصطلاح جدید در حوزه سیاست و حقوق بین الملل است، تعریف و تبیین آن امروزه عمدتاً ناظر به موارد و مصادیق آن است. به عنوان مثال سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان یکی از نهادهای بین المللی، در بند دو ماده ۱کنوانسیون مقابله با تروریسم بین المللی، تروریسم را اینگونه تبیین نموده: تروریسم به هر نوع عمل خشونتآمیز یا تهدیدکننده ای، اطلاق می شود که صرف نظر از مقاصد یا انگیزه مرتکبین آن، به منظور اجرای یک طرح مجرمانه فردی و یا گروهی و با هدف ایجاد رعب و ترس میان مردم، تهدید به آسیب یا به خطر انداختن جان، حیثیت، آزادی، امنیت یا حقوق آنان یا به خطر انداختن محیط زیست یا هرگونه تأسیسات، اموال عمومی یا خصوصی یا اشغال یا تصرف آن ها یا به خطر انداختن منابع ملی یا تأسیسات بین المللی یا تهدید کردن ثبات، تمامیت ارضی، وحدت سیاسی یا حاکمیت کشورهای مستقل انجام گیرد.
اما جدا از تعریف مصطلح فوق، آنچه که ما در مبانی فقهی و حقوقی اسلامی خودمان به آن برخورد می کنیم بیانگر این است که مفهوم ترور را به شکل مطرح امروزی، در جامعه بین المللی نداریم و در واقع ترور و تروریسم به عنوان یک مکتب ضد بشری در حقیقت از داده های فرهنگ غربی و از ابزارهای اصلی فاشیسم، ماکیاولیسم و سایر مکاتب منحرف مادی گرایانه می باشد که تنها دلیل وجودی آن ها نیل به اهداف سیاسی خویش تحت هر شرایطی هر چند ضد بشری است، نه از چیزهایی که در جهان اسلام بوده است و به قول برخی اندیشمندان اسلامی، فرهنگ غنی اسلام به شدت با این عمل (ترور) مخالف بوده و در جهان اسلام هم به عنوان یک جریان و مکتب سابقه نداشته؛ چرا که از نظر ادبیات و فرهنگ و اعتقادات اسلامی و قرآنی ممنوع بوده است. بررسی دیدگاه اسلام در خصوص مفهوم شناسی تروریسم بیانگر این است که اسلام نه تروریسم را قبول ندارد و نه به هیچ کس اجازه عملیات تروریستی را می دهد. اسلام هیچ وقت قبول ندارد، بلکه حتی رضایت هم ندارد که فرد بیگناهی کشته شود، اسلام دین حقیقت و منادی دعوت به امنیت و سلامت بوده و بیش از همه ادیان و مکاتب حقوق بشری بر حفظ جان و امنیت انسان ها تأکید دارد. اسلام اصل نخستین در روابط میان انسان ها را رابطه توأم با صلح و صفا می داند و در مقابل، گروگان گیری و راه زنی را ممنوع می داند، انهدام غیرضروری اماکن و دارایی های دشمنان را قدغن شمرده و حتی برای هدف عالیه تبلیغ دین و یا جهاد در راه خدا، اَعمال تروریستی را مجاز نمی داند. طبق دستور پیامبر اسلام (ص) خداوند مقرر کرده است که در هر کاری جانب انصاف را نگهدارید؛ پس اگر حتی کسی را باید بکشید، این کار را به شکل منصفانه ای انجام دهید. به عبارت دیگر، تروریسم با مشخصاتی که بیان شد در اسلام نه تنها مورد تأیید نیست، بلکه جرمی بزرگ و از گناهان کبیره می باشد که در دنیا و آخرت مجازات شدیدی برای آن تعیین شده است.
با عنایت به اینکه در اسلام مفهومی تحت عنوان واژه ترور و تروریسم نداریم، بنابراین با پرداختن به مفاهیمی که به اقدامات تروریستی امروزی نزدیک هستند مشخص می گردد که شریعت اسلام درباره اقداماتی که به نوعی مبین تروریسم هستند، هر چند با ادبیات خاص خود دارای موضع مشخص و بیان روشنی است. این مفاهیم که تبیین آن هادر یک جمع بندی، کمک به مفهوم شناسی تروریسم است عبارتند از: فتک، ارهاب، غدر، بغی، محاربه و اغتیال یا غبله.