قرار شب بیست و پنجم ماه مبارک رمضان
امام على عليه السلام :
اَلسَّخاءُ يُكسِبُ المَحَبَّةَ و َيُزَيِّنُ الاخلاقَ؛
سخاوت، محبّت آور و زينت اخلاق است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 378 ، ح 8523
منبع:آوینی
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
حکمت: وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: السَّخاءُ ما کانَ ابْتِداءً، فَأَمّا ما کانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَحَياءٌ وَ تَذَمُّمٌ.
ترجمه: و درود خدا بر او فرمود: سخاوت آن است که تو آغاز کني، زيرا آن چه با درخواست داده ميشود يا از روي شرم، و يا از بيم سخن ناپسند شنيدن است.
تفسیر: سخاوت از علامتهاي نيکوکاران است. اين عده خود بايد نيازمنديها را درک کنند و به آنها کمک نمايند تا پاداش سخاوت را دريابند بهمين جهت خداي مهربان پيروان اسلام را به سخاوت و ترک بخل دعوت کرده و از بخل مذمت نموده است.
خداوند دوست دارد از او بخواهیم تا حاجت بگیریم ولی می فرماید اگر احساس کردید بنده ای از شما چیزی می خواهد منتظر نشوید تا بگوید قبل از آنکه به روی خود بیاوریم حاجتش را برآورده کنید نگذاریم با خواستن آن در نظر شما کوچک شود. ولی خودش می خواهد بنده اش به او اصرار و التماس کند تا حاجتش را بگیرد.
سخاوت اینه قبل اینکه طرفت بیاد بهت بگه چیزی رو لازم داره تو بهش بدهی؟ پس این خیلی مهم است که به موقع چیزی را انفاق کنی در زمانی که کسی به آن احتیاج دارد و شرط خالص تر شدن و اجر بیشتر بردن ، اینکه قبل آنی که بگوید بدهی
سخاوت و بخشندگی امام علی علیه السلام
او بخشنده تر از ابرهای پرباران بهاری بود و در این میدان نیز هماوردی برای او نمی توان سراغ کرد.شعبی در این باره گفته است: علی (ع) بخشنده ترین مردمان بود. معاویه سرسخت ترین دشمن آن حضرت، نیز گفته بود: اگر علی انباری پر از زر و اتاقی انباشته از کاه می داشت، پیش از آنکه کاه را ببخشد، زر را می بخشید.بیت المال را می رفت، در آن نماز می گزارد و می گفت: ای زرد و ای سپید (طلا و نقره) !غیر از مرا بفریبید. با آنکه بر همه امپراطوری اسلامی، به جز شام، فرمانروایی داشت، از خود میراثی بر جای نگذاشت.و جز او، کس دیگری به مضمون آیه نجوا عمل نکرد.از دسترنج خود هزار بنده را آزاد کرد و هرگز به نیازمندی پاسخ رد نگفت.
در مورد ايثار على عليه السلام بطورخلاصه چنين نوشتهاند كه حسنين عليهما السلام مريض شدند پدر و مادر آنها و حتى خود حسنين نذر كردند كه پس از بهبودى سه روز بشكرانه آن روزه بگيرند فضه خادمه منزل نيز از آنها پيروى نمود. چون خداوند لباس عافيت بآنها پوشانيد بنذر خود وفا كرده و مشغول روزه گرفتن شدند،على عليه السلام سه صاع جو از شمعون يهودى كه همسايهشان بود قرض كرد و بمنزل آورد حضرت زهرا عليها السلام روز اول يكصاع از آنرا آرد نموده و (بتعداد افراد خانواده) پنج گرده نان پخت،شب اول موقع افطار سائلى پشت در صدا زد اى خانواده پيغمبر من مسكين و گرسنهام از آنچه ميخوريد مرا اطعام كنيد كه خدا شما را از طعامهاى بهشتى بخوراند،خاندان پيغمبر هر پنج قرص را بمسكين داده و خود با آب افطار كردند. روز دوم فاطمه عليها السلام ثلث ديگر جو را آرد كرد و پنج گرده نان پخت شامگاه موقع افطار يتيمى پشت در خانه حرفهاى مسكين شب پيشين را تكرار كرد باز هر پنج نفر قرصهاى نان را باو داده و خود با آب افطار كردند.روز سيم فاطمه عليها السلام بقيه جو را بصورت نان در آورد و موقع افطارى اسيرى پشت در آمد و سخنان سائلين دو شب گذشته را بزبان آورد باز خاندان پيغمبر نانها را باو دادند و خودشان فقط آب چشيدند روز چهارم حسنين عليهما السلام چون جوجه ميلرزيدند وقتى پيغمبر صلى الله عليه و آله آنها را ديد فرمود پناه مىبرم بخدا كه شما سه روز است در چنين حاليد جبرئيل فورا نازل شد و 18 آيه از سوره هل اتى را (از آيه 5 تا آيه 22) در شأن آنها و توضيح مقامات عاليهشان در بهشت برين برسول اكرم صلى الله عليه و آله قرائت كرد كه يكى از آيات مزبور اشاره بانفاق و اطعام سه روزه آنها است
زبیر بن عوام پسر عمه پیامبر (ص) بود، مدّتی پس از مرگ او، یكی از فرزندان او به حضور علی (ع) آمد و گفت : در دفتر حساب پدرم دیدم كه پدرم از پدر تو (ابوطالب) چند هزار درهم طلبكار بوده است .
علی (ع) فرمود: پدرت راستگو بود، آن مبلغ را دستور دادم به تو بدهند (و طبق دستور به او دادند).
پس از مدتی فرزند زبیر به حضور علی (ع) آمد وعرض كرد: در حساب ، اشتباه كرده ام ، بلكه موضوع به عكس بوده و پدر شما آن مبلغ را از پدر من طلب داشته است .
علی (ع) فرمود: بدهكاری پدرت را بخشیدم وآنچه را تو بابت طلب پدرت از من گرفتی ، آن را نیز به تو بخشیدم