هفته نوزدهم:...( " دوری از اسراف ")...

با سلام یکی از مواردی اسراف که خیلی از آن نهی شده بحث اشرافی گری و تجمل گرایی است که اگر مسئولین مراعات کردند به  فرموده ی رهبر به مردم سرازیر نخواهد شد و همانطور که رهبر در یکی از سخنانشان گفتند اين‏جانب از اين‏كه كسانى مىیكوشند تا در ميان مردم ما رسم تجمل‏گرايى و اسراف و ولخرجى را شايع كنند، شديداً نگران و متأسفم؛ و از اين‏كه مردم فداكار و انقلابى ايران در امور شخصى به مصرف‏گرايى سوق داده شوند و قناعت انقلابى را از ياد ببرند، به خدا پناه می‏برم. که در بعضی از دولت ها بیشتر و در بعضی دولت ها کم تر بروز داشت و مردم آن را به عینه میدیدند و لمس میکردند

امام علی(ع): بیچاره اسراف‌كار! چه دور است از اصلاح نفس و جبران كردن كار خود.

امام علی(ع): ميانه‌روى و اسراف نكردن، از شخصیت است.

امام صادق (ع) فرمود : پائین ترین مرتبه اسراف عبارتست از : ۱- دور ریختن آبیکه از آشامیدن اضافه آمده است .۲-اینکه لباس کار و لباس بیرونی،یکی باشد.۳-به دور انداختن هستۀ خرما پس از خوردن خرما((چون از هسته خرما مادۀ غذایی برای شتران تهیه می شد)) . 

امام صادق(ع): در آنچه بدن را سالم نگه می‌دارد اسراف نیست، بلكه اسراف در چیزهایی است كه مال را تلف كند و به بدن زیان رساند.

امیر مؤمنان (ع) فرمود : آنچه را که از سفره افتاده بردارید و بخورید،زیرا آن دوای هر دردیست که خدا بخواهد آنرا التیام بخشد برای کسی که به نیّت شفاء بخورد.

امام صادق(ع)فرمود : اسراف کننده را سه نشانه است : چیزهائی که می خرد و می پوشد و می خورد که در شآن او نیست.

امام حسن عسكری(ع): به درستی‌كه برای جود اندازه‌ای است كه اگر از آن زیاده شود، اسراف است

علی (ع) فرمود : زیاده روی همراه با تنگدستی است.  میزان الحکمه جلد ۱ حدیث۱۶۶۰

امام کاظم (ع) فرمود : خداوند قیل و قال ، ضایع کردن مال و زیاده روی در سئوال را دشمن می دارد.  

امیرالمؤمنین (ع) فرمود : زیاده روی و اسراف را ترک کن زیرا بخشش اسراف کار مورد ستایش نیست و تنگدستی او هم مورد ترحم واقع نمی شود. 

ترجمه‌ی آیه:

     (بخورید و بیاشامید و اسراف نکیند)

تفسیر:

     اگرچه خداوند رازق در این آیه‌ی شریفه به صورت مطلق و فراگیر، خوردن و آشامیدن را مجاز اعلـام می‌نماید و می‌فرماید: (بخورید و بیاشامید) ولی با توجّه به آیات دیگر، دانسته می‌شود، مقصود خدای تعالی خوردن و آشامیدن از خوردنی‌های پاکیزه و حلـال است،[2] نه هر چیزی که قابل خوردن باشد.

        در ادامه، خدای تعالی می‌فرماید: (اسراف و زیاده‌روی نکنید. همان خود اسراف کنندگان را دوست ندارد[3]).

     حرمت اسراف و زیاده‌روی، محدود به خوردن و آشامیدن نمی‌شود[4] و این آیه‌ی شریفه، اسراف و زیاده‌روی را در هر کاری مورد مذمّت قرار می‌دهد. بنابر این، با نهی مستقیم از اسراف، همه را به اعتدال و میانه روی در مصرف هر نعمتی دعوت میکند.

     اسراف و زیاده‌روی، علـاوه بر اینکه باعث از بین رفتن نعمت‌هـای الهی و سرمایه بشری می‌گردد و عده‌ای از اعضای جامعه‌ی بشری را از آن محروم می‌نماید، وقت صاحبان نعمت را نیز در تحصیل سرمایه‌ی جایگزین هدر می‌دهد.

      یکی از مصادیق اسراف، پرخوری است. زیاده‌روی در خوردن و آشامیدن، غیر از دست رفتن مال و ثروت و محروم ساختن نیازمندان، ضرر دیگری نیز دارد و آن آسیب رساندن به سلـامتی و تندرستی است.

     اگر چه امروزه علم پزشکی پس از قرن‌ها به این نتیجه رسیده است که رمز سلـامتی، اعتدال در خوردن و آشامیدن است ولی کتاب آسمانی قرآن، این مطلب را با همین فرمان کوتاه اعلـام کرده بود.

      از تفسیر مجمع البیان نقل است كه‌هـارون الرشید طبیبى مسیحى داشت كه مهارت او در طبّ معروف بود. روزى این طبیب به یكى از دانشمندان اسلـامى گفت: من در كتاب آسمانى شما چیزى از طبّ نمی‌یابم، در حالى كه دانش مفید بر دو گونه است: علم ادیان و علم ابدان، او در پاسخش چنین گفت: خداوند همه دستورات طبّى را در نصف آیه از كتاب خویش آورده است: (كُلُوا وَ اشرَبُوا وَ لـا تُسرِفُوا) و پیامبر ما نیز طبّ را در این دستور خویش خلـاصه كرده است: (المِعدةُ بَیتُ الـاَدواءِ وَ الحَمِیَّةُ رَأسُ كُلِّ دَواءٍ وَ اَعطِ كُلَّ بَدَنٍ ما عَوَّدتَهُ)‏ یعنی: "معده، خانه‌ی همه‌ی بیماری‌ها است، و امساك سرآمد همه‌ی داروها است و آنچه بدنت را عادت داده‏اى (از عادات صحیح و مناسب) آن را از او دریغ مدار". طبیب مسیحى هنگامى كه این سخن را شنید، گفت: (ما تَرَكَ كتابُكُم وَ لـا نَبِیُّكُم لِجالِینُوس طِبًّا). یعنی: "قرآن شما و پیامبرتان براى جالینوس (طبیب معروف) طبّى باقى نگذارده است".