*موضوعات پزشکی در اين تايپك*

اثرات درماني گردو براي مردان

بیماری زونا ( آبله مرغان ) چیست؟

آبله مرغان یک عفونت شدیدا مسری است که علامت و مشخصه آن ضایعات پوستی (بثورات وزیکولی varicella zouster) می‌باشد. بیماری آبله‌مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر که از خانواده هرپس ویروس است، ایجاد می‌شود.
این ویروس بعد از ایجاد آبله‌مرغان ، در همه افراد به صورت نهفته ، در مسیر رشته‌های عصبی که از نخاع خارج می‌شوند، جایگزین می‌شود و فعالیت مجدد آن منجر به بیماری زونا یا هرپس زوستر Herpes zoster می‌گردد.
این‌ ویروس‌ از راه‌ قطره‌های‌ ریز در هوا یا تماس‌ با ضایعات‌ پوستی ‌، از فرد بیمار انتقال‌ می‌یابد. انسان تنها مخزن ویروس آبله‌مرغان است. یک بیماری شدیدا مسری است بطوری که میزان ابتلای آن در افراد حساس حداقل ۹۰ درصد می‌باشد. عمدتا در اواخر زمستان و اوایل بهار در نواحی معتدل بروز می‌کند. بیشترین گروه سنی مستعد ابتلا ۹-۵ ساله هستند بقیه موارد اغلب بچه های زیر ۱۵ سال است.
در حدود ۱۰% بالای ۱۵ سال را درگیر می‌کند. در نواحی معتدل معمولا ۹۵-۹۰% افراد ویروس واریسلا زوستر را در دوران کودکی کسب می‌کنند. استفاده‌ از داروهای‌ سرکوب کننده‌ دستگاه‌ ایمنی‌ بدن‌ خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهد.

علایم آبله‌مرغان

بیماری معمولا ۱۷-۱۴ روز بعد از تماس (دوره کمون یا نهفته) با فرد مبتلا به آبله‌مرغان یا زونا شروع می‌شود.

علایم عمومی

این علایم که شبیه علائم آنفلوانزا هست، عبارتند از تب ، بیحالی ، بی‌اشتهایی ، سردرد و گاهی اوقات درد خفیف شکم که ۲-۱ روز قبل از بروز ضایعات پوستی رخ می‌دهد. این علایم بیشتر در بچه‌های بزرگتر دیده می‌شوند و تا ۵-۴ روز باقی می‌مانند.

ضایعات پوستی

ضایعات پوستی که علامت اصلی بیماری هستند، ابتدا روی پوست صورت و سینه ظاهر می‌شوند و بعد سایر قسمتهای بدن نیز مبتلا می‌شوند. ضایعات اولیه شامل ماکولوپاپولهای قرمز (شبیه جوش) شدیدا خارش‌دار است که در نهایت به وزیکولهای حاوی مایع روشن تبدیل می‌شوند سپس این ضایعات دلمه بسته و بهبود می‌یابند. و در یک زمان انواع مختلف این ضایعات روی پوست دیده می‌شوند. ضایعات را می‌توان روی مخاط حلق یا دستگاه تناسلی نیز پیدا کرد.

انتقال یا سرایت بیماری

محتمل‌ترین راه سرایت بیماری از طریق سیستم تنفسی و ترشحات تنفسی است. راه دیگر انتقال تماس مستقیم با ضایعات پوستی بیمار مبتلا به آبله‌مرغان یا زونا است. میزان انتقال در تماس‌های خانوادگی ۹۰-۸۰% است. دوره سرایت آبله‌مرغان از ۴۸-۲۴ ساعت قبل از ظهور ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا وقتی است که تمام وزیکولها ضایعات پوستی دلمه بسته و خشک شوند و ضایعات آبدار وجود نداشته باشد. دوره نهفته (کمون) بیماری بین ۲۱-۱۰ روز است اما معمولا ۱۷-۱۴ روز طول می‌کشد.

عوارض آبله مرغان

عفونت پوست

شایعترین عارضه عفونی آبله‌مرغان ، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن می‌باشد. همچنین برخی اوقات جای‌ تاول‌ در صورتی‌ که‌ تاول‌ عفونی‌ شود، باقی می‌ماند.

عفونت ریه

وخیم‌ترین عارضه آبله‌مرغان است و اغلب بالغین را گرفتار می‌کند. معمولا ۵-۲ روز بعد از شروع بیماری با علایم تنگی نفس ، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر می‌شود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.

بیماری زونا

گاهی‌ پس‌ از طی‌ شدن‌ سیر بیماری‌ آبله‌ مرغان ‌، ویروس‌ در بدن‌ به‌ حالت‌ خفته‌ باقی‌ می‌ماند (احتمالاً در ریشه‌ اعصاب‌ نزدیک‌ نخاع ‌). این‌ ویروس‌ خفته‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها بعد دوباره‌ بیدار شود و بیماری‌ زونا را ایجاد کند.این بیماری ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص می‌شود.

سایر عوارض آبله مرغان

عبارتند از عفونت مغز یا یرده‌های مغزی بوسیله ویروس واریسلا زوستر ، التهاب قلب ، قرنیه ، مفاصل و کبد و پانکراس.

سیر بیماری آبله مرغان

بهبود خود به‌ خودی کودکان‌ معمولاً در عرض‌ ۱۰-۷ روز بهبود می‌یابند، در بزرگسالان‌ این‌ مدت‌ بیشتر است‌ و احتمال‌ بروز عوارض‌ در آنها بیشتر است‌. پس‌ از بهبود ، فرد برای‌ تمام‌ عمر در مقابل‌ آبله‌ مرغان‌ ایمنی‌ دارد.

آبله‌مرغان در حاملگی

در موارد نادر ، آبله‌مرغان مادر منجر به سندرم مادرزادی آبله‌مرغان می‌گردد که با علایم ، کوچکی سر (میکروسفالی) ، ناهنجاری در یک اندام ، نقایص چشمی و ضایعات پوستی موقع تولد مشخص می‌شود. زمانی که مادر در فاصله زمانی ۵ روز قبل از زایمان تا ۲روز بعد از زایمان مبتلا به آبله‌مرغان شود، نوزاد مبتلا به آبله‌مرغان پیشرونده می‌‌شود و میزان مرگ و میر بالاست.

درمان آبله مرغان

هدف درمان آبله‌مرغان جلوگیری از بروز عوارض آن است. برای این منظور گرفتن ناخنها ، حمام روزانه با آب ولرم و داروهای ضد خارش توصیه می‌شود. درمان با آسیکلوویر نیز در بیمارانی که کمتر از ۲۴ ساعت از بیماری آنها گذشته، توصیه می‌شود، بخصوص در بیماران بالای ۱۵ سال. اگر تب‌ وجود دارد، از استامینوفن‌ استفاه‌ کنید. به‌ هیچ‌ عنوان‌ از آسپیرین‌ استفاده‌ نکنید، زیرا این‌ دارو ممکن‌ است‌ در بروز سندرم‌ رای‌ (یک‌ نوع‌ آنسفالیت‌) در کودکانی‌ که‌ دچار عفونت‌ ویروسی‌ هستند، نقش‌ داشته‌ باشد.

پیشگیری از آبله مرغان

واکسن آبله مرغان

اخیرا نوعی واکسن زنده ضعیف شده واریسلا مورد تایید قرار گرفته است. این واکسن در کودکانی که از نظر ایمنی سالم هستند، استفاده می‌شود.
ایمنوگلوبولین واریسلا زوستر (VZIG)
VZIG حاوی آنتی‌بادی ضد ویروس واریسلا است که در موارد زیر استفاده می‌شود (در صورتی که این افراد تماس با بیمار داشته باشند.):
• بچه‌های با ضعف سیستم ایمنی
• افراد طبیعی در سن بلوغ که حساس هستند (از نظر ایمنی)
• خانمهای حامله
• نوزادانی که در معرض آبله‌مرغان مادر قرار گرفتند.
• نوزادان با سن کمتر از ۲۸ هفتگی که در بیمارستان بستری شده‌اند. در موارد بالا VZIG باید در عرض ۹۶ ساعت بعد از تماس تزریق شود. در صورت ابتلا به آبله‌مرغان معمولا ایمنی برای تمام عمر باقی می‌ماند و دو بار ابتلا به آبله‌مرغان نادر است، ولی احتمال ابتلا به زونا در این فرد وجود دارد.

تاثیر آبله مرغان مادر بر جنین

آبله مرغان مادردر هفته های اول بارداری ( یا تماس با فرد بیمار یا ناقل بیماری) آبله مرغان مادرزادی می تواند از زن باردار به جنین وی سرایت کند.
درسته که احتمالش خیلی کمه اما ممکنه از بدشانسی , کودک شما جزء اون ۲.۵ درصد باشه…آبله مرغان مادردر هفته های آخر بارداری در نوزادان مادرانی که عفونت با این ویروس را دارند( به غیر از زونا) و بین ۵ روز قبل از زایمان و ۲ روز بعد از زایمان علایم بیماری را نشان داده اند سندرم واریسلای شدید نوزادی اتفاق می افتد که به نظر می رسد به علت فقدان انتقال آنتی بادی ها از طریق جفت باشد. این نوزادان سریعا باید یا یک ایمنو گلوبین بنام ZIG درمان شوند.
خلاصه: اگه قبلا خودتون یک بار به بیماری مبتلا شدین.. یا اینکه واکسنشو زدین..جای هیچ گونه نگرانی نیست.. و هیچ اقدام دیگری هم لازم نیست. اما اگر او ن اتفاق ها نیفتاده.. بهتره از بیماران آبله مرغانی پرهیز کنید برای اینکه به احتمال ۲.۵ % بجه شما دچار نقص عضو میشه…

تشخیص کبد چرب

درمان

اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید و در خیلی از موارد سیر معکوس را طی نمایید که منجر به درمان این بیماری گردد.
از مصرف الکل که عملکرد طبیعی کبد را دچار اختلال می نماید، جدا باید پرهیز نمایید.

نکات درمانی کلیدی

شما می توانید زیر نظر متخصصین تغذیه و گوارش، سیر بیماری کبد چرب را محدود و کنترل نمایید. برای کنترل کبد چرب توجه به نکات ذیل اهمیت کلیدی دارد:
* کم کردن وزن: از آنجا که اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند، کاهش وزن در کنترل این بیماری نقش مهمی دارد. برای کاهش وزن، انتخاب رژیم غذایی نیز باید به درستی صورت پذیرد، زیرا کاهش وزن سریع با رژیم های برق آسا خود می تواند سیر بیماری را بدتر نماید.
خیلی از بیماران چاق که به تازگی متوجه کبد چرب خود شده اند، به دلیل ترس
از عوارض این بیماری، به رژیم های غذایی سخت روی می آورند که این بیماری
را ریشه کن نمایند، ولی علاوه بر ابتلا به عوارض این نوع رژیم ها، گاه سیر کبد چرب را نیز بدتر می نمایند.
لذا انتخاب منطقی رژیم غذایی کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و با کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته توصیه می گردد. اگر شما از افزایش وزن زیادی رنج می برید، جالب است بدانید که با کاهش وزن مختصر در حدود 10 درصد از وزن اولیه نیز در خیلی از موارد سیر بیماری را می توانید کنترل نمایید.
* انتخاب رژیم غذایی سالم : رژیم غذایی پر کربوهیدرات که حاوی میزان قابل توجهی سبزی و میوه و مواد غذایی پرفیبر باشد، معمولا بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به کبد چرب است. کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی های اشباع شده و جایگزینی آنها با چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می گردد. استفاده از نان و غلات سبوس دار باید جدی گرفته شود. در نهایت تعیین مقدار مورد نیاز درشت مغذی ها اعم از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بر اساس شرایط افراد باید تنظیم گردد.
* انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم: چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل 30 تا 60 دقیقه در روز توصیه می شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می توانید جایگزین نمایید.
* کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک: کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم می باشد.
* محافظت کبد از عوامل خطر: از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز نمایید. از مهم ترین این عوامل، مصرف الکل و نیز بعضی داروها می باشد. لذا در هنگام مراجعه به پزشک، به او بگویید که مبتلا به کبد چرب می باشید که در تجویز دارو به آن توجه نماید.

پیشگیری

برای جلوگیری از بروز بیماری کبد چرب، سه نکته اساسی ذیل را فراموش نکنید:

رژیم غذایی سالم

* رژیم غذایی سالم: شما باید رژیم غذایی سالمی را با مصرف بالای میوه، سبزی، غلات سبوس دار و چربی های مفید برای خود انتخاب کنید.
* جلوگیری از افزایش وزن به ویژه چاقی شکمی: داشتن رژیم غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی، به حفظ وزن سالم کمک می نماید. در صورت چاق بودن، از همین امروز برای کاهش وزن خود اقدام نمایید.
* هنگام استفاده از داروها کاملا مراقب باشید و از مصرف الکل جدا پرهیز نمایید.

آفت دهان

آفت به صورت لکه های سفيد ، کوچک با هاله ای قرمز است که اين لکه ها دردناک بوده و ظرف مدت 12- 4 روز خود بخود بهبود می يابد.
چون آفت دردناک می باشد غذاهای نرم نظير سوپ صاف شده (( بدون ادويه و ترشی )) که بوسيله نی قابل استفاده ميباشد را آماده نماييد.

کودک مبتلا به :

قبل از تغذيه برای بی حس کردن نقاط دردناک از دستورات دارويی که پزشک تجويز نموده است پيروی نماييد.
برای جلوگيری از ايجاد درد و خونريزی از مسواک نرم استفاده نماييد.
کسانی که از کودک مبتلا به آفت مراقبت می نمايند نبايد به نواحی ضايعه در دهان بيمار دست بزنند چون اين بيماری قابل انتقال ميباشد.

مراقبت های لازم در منزل :

در رابطه با :

شستشوی دست بعد از تماس با بيمار و تميز کردن وسايل بيمار ضروری است.
کسانی که با کودک مبتلا در تماس می باشند بايد بدنشان در مقابل بيماريها مقاوم باشد.
به منظور جلوگيری از دستکاری محلهای ضايعه ، دست و بازوی بچه های کوچک بسته شود.
از تماس دستهای آلوده به ترشحات محل ضايعه با چشم خودداری شود.

منبع : بروشور انتشار يافته توسط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گلستان

آبسه دندان

دندان درد

حتما شما هم کارتون ‌هاي دوران کودکي را به ياد داريد که در آن ها کساني که دندانشان آبسه کرده بود، با لپي باد کرده و دستمالي که روي سرشان گره زده شده بود، صورت خنده ‌داري پيدا مي ‌کردند، ولي اگر شما دچار آبسه‌ هاي دنداني شده باشيد حتما مي ‌دانيد که اين آبسه‌ ها چندان هم خنده ‌دار نيستند، بلکه درد و تورم آن ها شما را حسابي کلافه مي ‌کنند.
درباره آبسه‌هاي سر و صورت و آبسه‌ هاي دنداني با دکتر محمدعلي دولت‌آبادي، متخصص و جراح دهان و فک و صورت و استاديار دانشگاه آزاد اسلامي به گفتگو نشسته ‌ايم...
آقاي دکتر! خيلي‌ها وقتي دچار آبسه مي ‌شوند به سرعت به داروخانه سر خيابان مي ‌روند و با خريد چند عدد آنتي‌ بيوتيک شروع به خوددرماني مي‌ کنند. اين کافي است؟
خير، آنتي‌بيوتيک در درمان آبسه فقط نقش کمکي دارد. نقش اصلي در درمان آبسه‌هاي دنداني، اول حذف عامل عفونت و دوم باز کردن راهي براي خروج چرک است که با بريدن بافت ‌هاي روي آبسه و يا عصب‌ کشي دندان و يا حتي خارج کردن دندان انجام مي‌ شود که هر دوي اين ها بايد در مطب دندانپزشکي و زير نظر دندانپزشک انجام شود.
پس از انجام اين دو مرحله، اگر اين عفونت همچنان به گسترش خود ادامه دهد و کنترل نشود، نياز به تجويز آنتي ‌بيوتيک وجود خواهد داشت.

رسيدگي نکردن به اين آبسه‌ ها و بي‌ توجهي به درمان آن ممکن است چه خطراتي در پي داشته باشد؟

اگر آبسه‌ ها در نواحي سطحي و در مجاورت استخوان فک باشند، مشکل چنداني پيش نمي ‌آيد و به آساني قابل کنترل و درمان هستند، ولي اگر اين عفونت به فضاهاي عمقي مانند فضاهاي اطراف حلق، مجاري تنفسي و حتي اطراف مغز راه پيدا کنند، بسيار بسيار خطرناکند و مي ‌توانند موجب انسداد راه‌هاي تنفسي، درگيري مغز و مننژيت (التهاب پرده مغز) و درگيري خون و حتي مرگ شوند.
حتي اگر شما به يک آبسه سطحي به موقع رسيدگي نکنيد، اين عفونت مي‌ تواند به بافت‌ هاي عمقي ‌تر گسترش يابد و دردسرساز شود.

علامت اين آبسه‌هاي خطرناک به طور معمول چيست؟

اولين علامتش تب بالا و بي ‌حالي است. حال عمومي‌ اش خوب نيست و احساس درد، دشواري در بلعيدن غذا و آب، و حتي مشکلات تنفسي دارد. پزشک مي ‌تواند اين آبسه را احساس کند و تشخيص دهد.

بايد چه کار کرد؟

مراجعه به دندانپزشک

اين مرحله بسيار خطرناک است و بايد به موقع به بيمار رسيدگي شود تا بتوان جان او را نجات داد. در اين مرحله بسيار بسيار مهم است که تشخيص داده شود، عفونت در کدام فضا و در کجا پنهان شده است تا به موقع بتوان از طريق جراحي به آن رسيدگي کرد و عفونت را تخليه کرد.
در اين مرحله بايد فرد در بيمارستان بستري شود و با عمل جراحي، اين آبسه و چرک تخليه گردد.
مصرف آنتي ‌بيوتيک خوراکي بي ‌فايده است. بايد در بيمارستان آنتي ‌بيوتيک در وريدهاي بيمار تزريق شود.

دندان عقل هم مي‌ تواند موجب آبسه و عفونت شود؟

بله، به طور معمول دندان‌هاي عقل نيمه نهفته‌ مي ‌توانند موجب آبسه شوند. اگر نيمي از دندان عقل شما در گوشت نهفته است، لثه اطراف آن مي‌ تواند روي دندان را گرفته و ميکروب ‌ها در لثه اطراف اين دندان جمع شوند و با تحريک اين بافت(هنگام گاز گرفتن گوشت اضافي) ناگهان اطراف دندان ‌عقل آبسه کند، بنابراين در اين موارد لازم است ابتدا با مصرف آنتي‌ بيوتيک مناسب، عفونت اطراف دندان عقل کنترل شده و سپس دندان عقل از دهان خارج شود.
عفونت اطراف اين دندان مي‌ تواند موجب درگيري فضاهاي عمقي‌ تر هم بشود که خطرناک است.

کساني که دندان عقل ‌شان را مي‌ کشند، روزهاي بعد دچار تورم صورت مي ‌شوند. آيا اين آبسه است؟

خير، اين تورم پس از جراحي است که از روز دوم پس از جراحي آغاز شده و در روز سوم تا چهارم به حداکثر اندازه خود مي ‌رسد، ولي از روز چهارم بايد اين تورم کاهش يابد.
ولي اگر اين تورم از روز چهارم به بعد، بدتر شود و گسترش پيدا کند، نشانه اين است که محل جراحي دچار عفونت شده است و بايد درمان‌هاي لازم انجام شود، ولي به طور معمول اگر جراحي در محيط استريل و با وسايل استريل انجام شود، عفونتي را در پي نخواهد داشت.
آقاي دکتر ممکن است آبسه‌ ها آن ‌قدر وسيع شوند که نياز به تخليه بافت و استخوان‌هاي صورت مانند استخوان گونه و ... باشد؟
به طور معمول چنين اتفاقي پيش نمي ‌آيد و آبسه‌ها موجب درگيري استخوان نمي ‌شوند که نياز به خارج کردن استخوان باشد، فقط نياز است محل تجمع چرک تخليه شود.
ولي وقتي يک آبسه خيلي قديمي و مزمن باشد، ممکن است عفونت در جايي ديگر، قديمي و مزمن شود. براي مثال ممکن است در استخوان مزمن شود و موجب از بين رفتن و مرگ استخوان شود که نياز به خارج کردن بخشي از استخوان صورت است.

دندان درد

از طرف ديگر به طور معمول اين کيست‌هاي داخل استخوان هستند که با بزرگ شدن، استخوان‌هاي فک و صورت را تحليل مي دهند.
تومورها هم مي ‌توانند درست مانند کيست‌ها بي ‌سر و صدا، درون استخوان‌ها و بافت‌ هاي سر و صورت رشد کنند و آن ها را از بين ببرند. در اين صورت در يک عکس ‌برداري اتفاقي کشف مي ‌شوند.
ولي عفونت‌ها و آبسه‌ها به طور معمول سر و صداي بيشتري دارند و خودشان را با درد و مجرايي باز شده به پوست يا مخاط، نمايان مي ‌کنند.

آيا ممکن است خطاي دندانپزشک، مثلا هنگام عصب‌کشي دندان، موجب آبسه دنداني شود؟ تعلل در درمان ريشه چه طور؟

به طور معمول اين اتفاق خيلي کم پيش مي ‌آيد، حتي اگر مواد پُر کردني کانال ريشه دندان از انتهاي ريشه بيرون ‌زدگي داشته باشد کمتر موجب آبسه مي ‌شود.
ولي آنچه به طور معمول مي ‌تواند موجب آبسه دنداني شود اين است که کسي دندانش نياز به درمان ريشه داشته باشد و در اين امر تعلل کند و عفونت از انتهاي ريشه وارد بافت‌هاي اطراف ريشه و در نهايت استخوان اطراف دندان‌ها و مخاط شود. در اين هنگام است که آبسه ‌اي در پاي دندان پيدا مي ‌شود که خيلي از افراد در اين هنگام به فکر درمان ريشه دندان و به اصطلاح عموم "عصب‌کشي" مي ‌افتند.

پی نوشت:

خلط و مزاج در طب سنتی

خلط ماده ای است مرطوب روان که از غذاها در مرحله نخستین هضم بوجود می آید و بچهار نوع تقسیم یم شود، خلط خونی، خلط بلغمی، خلط صفراوی زرد و صفراوی سیاه و خلط سودائی.
پاولف فیزیولوژیست مشهور روسی در انسان چهار نوع خلط یافته است که دقیقاً با اخلاط چهارگانه بالا مطابفت دارد.
بعقدیه او تحریک ضعیف و منع ضعیف بیان کننده نوع سوداوی ضعیف است تحریک قوی و منع ضعیف، نشان دهنده نوع آتشی مزاج صفراوی است.
تحریک قوی همراه با منع قوی بیانگر نوع آرم بلغمی و زنده دل دموی، بر حسب میزان قابلیت تحریک آنها است.
با توجه به اینکه چهار نوع خلط پیشنهادی پاولف با اخلاط اربعه مطابقت دارد می توان امیدوار بود که علم در آینده بتواند، رطوبت، خشکی، گرمی و سردی بدن را اندازه گیری نماید.

مزاج

مزاج کیفیتی است که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد متضادبوجود می آید در این واکنشهای متقابل بخش زیادی از یک یا چند ماده با بخش زیادی از ماده یا مواد متخالف با هم می آمیزند (بر هم تأثیر می کنند) از این آمیزش و تأثیر، کیفیت مشابهی حاصل می شود که آن را مزاج نامیده اند.

میتوان چنین گفت که مزاج عبارت است از:

تأثیر متقابل اثر متضاد عناصر چهارگانه و یا بعبارت دیگر مزاج حالت فعالیت کل بدن یا اجزاء بدن است، چنانچه گرمی را می توان حالت تجمع انرژی و سردی را حالت کم شدن و تفریق انرژی و رطبت و خشکی را بیان کننده حالاتی از ماده دانست.
گرمی و سردی مزاج از اصول علمی برخوردار است برای رشون شدن موضوع بشرح زیر می پردازیم.
از اول قرن بیستم پزشکان و دانشمندان اروپا دو موضوع را در دانش پزشکی مورد توجه کامل قرار دادند و بتدریج که مطالعات و آزمایشات علمی درباره آن پیشرفت کرد، اهمیت آن روز افزون گردید یکی از آن دو سلسله اعمال نباتی (سیستم نور و ژتاتیف) و دیگری غدد مترشحه داخلی است که موضوع علم (آندوکرینولوژی) را تشکیل می دهد، کلیه اعمال حیاتی و هر گونه فعل و انفعالات شیمایی بدن تحت نظر مستقیم این دو دستگاه انجام می گردد و هر اختلالی که در کار اعضاء و اجزاء تخلیه بدن بروز کند، دخالت مستقیم این دو دستگاه در آن محرز است و چون خود این دو دستگاه با هم ارتباط بسیار نزدیک دارند و از لحاظ علمی لازم و ملزوم یکدیگرند بطوریکه می توان گفت یک دستگاه می شوند، لذا امروز آنها را مجموعاً بنام سیستم نرواندوکرین؛، می نامند.
اعضاء و اجزاء مختلف این دستگاه بزرگ ارمونهای متعددی ترشح می کنند و اعمال مختلف اعضاء بدن تحت عمل این ارمونها انجام می گردد، بروز هر عمل حیاتی مربوط بیک سلسله اعمال شیمایی است و کلیه اعمال حیاتی انجام شده در بدن تولید حرارت می کند و هر چه فعل و انفعالات شیمایی انجام شده در بدن سریعتر و تندتر انجام شود حرارت بیشتری تولید می شود و تمام این واکنشها مربوط به فعالیت غدد مترشحه داخلی است و مقدار حرارت ایجاد شده با تعیین متابولیسم بازال انجام می شود در بین همه غدد داخلی، غده تیروئید بیش از همه در بالا بردن متابولیسم بازال (سوخت و ساز بدن) فعال است، بطوریکه هر چه فعالیت غده تیروئید بیشتر باشد متابولیسم بازال بیشتر است.
اگر چند نفر هم سن و هم جنس را انتخاب کنیم و متابولیسم بازال آنها را در نظر بگیریم مشاهده می شود که نسبت بالا یا پایین بودن متابولیسم بازال در آنها یکسان نیست و در عده ای بالا، و در تعدادی کم و در افرادی بطور متوسط معتدل می باشد، می توان گفت که با هم فرق دارد، گر چه همه آنها یکسان از نظر سن و جنس بوده باشند.
دسته ای که فعالیت غده تیروئید در آنها معتدل است حکمای قدیم آنها را دارای مزاج معتدل می نامند، در دسته ای که فعالیت غده بیش از حد طبیعی است ، قدما آنها را گرم مزاج می نامند.
در دسته ای که فعالیت غده تیروئید کمتر از طبیعی بوده است، اینها را سرد مزاج گفته اند:
اینجا معلوم می شود که نظریه گرمی و سردی مزاج تا چه اندازه اصالت علمی متین و محکم دارد.
اکنون می توان گفت هر ماده ای که از خارج وارد بدن می شود چه داروئی باشد و چه غذایی در غدد مترشحه داخلی منجمله روی غده تیروئید اثر خواهد کرد لذا متابولیسم بازال بالا یا پایین خواهد رفت. که نتیجۀ آن ایجاد حرارت یا برودت خواهد شد و قدما هر ماده ای که متابولیسم را بالا برد، گرم و هر ماده ایکه آنرا بحد اعتدال وا دارد معتدل می گوید، در این صورت کلم و کدو و خیار و کاهو که در طبیعت قدیم سرد می باشند متابولیسم بازال را پایین می آورند و تره و شنبلیله که هر کدام بعقیده دانشمندان قدیم گرم محسوب شده اند، متابولیسم بازال را بالا می برند.
با این توجه مبحث گرمی و سردی دارای اهمیت علمی بوده و از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

مزاج اندامها

هر اندامی دارای اعتدال مزاج ویژه خود می باشد و از لحاظ مزاج با اندام دیگر متفاوت است مثلاً مزاج استخوان وقتی معتدل است که خشکی آن بیشتر باشد ، مغز آدمی موقعی معتدل است که رطوبت زیاد داشته باشد، قلب موقعی در حد اعتدال است که از حرارت ویژه ای برخوردار بوده باشد و اعصاب وقتی در حد اعتدالند که از سردی مخصوص خود بهره مند شده باشند.
خداوند متعال هر اندام و هر جانواری را مزاجی بخشیده است که به آن سزاوار است و این مزاج با توان و تحمل وی سازگار و باحوال و کردارش متناسب است و مزاج انسان در آفرینش متناسب با نیروی او متناسب با کنش و واکنشهای اوست و بهر اندامی نیروئی داده است که شایسته آن است برخی از اندامها را گرم، عده ای را سرد، تعدادی را خشک و دسته ای را مرطوب آفریده است.
اندامهائیکه دارای مزاج گرمند به ترتیب اولویت بررسی می شود.
1- گرمترین اندامهای آدمی روان است و نیز دل که خواستگاه روان است.
2- خون که گرم است.
3- کبد که شبیه خون لخته شده است.
4- گوشت که پس از جگر از لحاظ گرمی قرار دارد.
5- ماهیچه ها که پس از گوشت قرار دارند.
6- کبد و کلیه هاريال رگهای ضربان دار، رگهای بدون ضربان.

اندامهای دارای مزاج سرد بترتیب اهمیت:

بلغم، پیه، چربی، مو، استخوان، غضروف، زردپی ها، غشاء(شامه) عصب، نخاع، مغز، پوست.

اندامهای دارای مزاج مرطوب

بلغم، خون، چربی، پیه، مغز، نخاع، گوشت، پستان، بیضه ها، ریه ها، جگر، طحال، کلیه ها، ماهیچه ها، پوست.
بعضی از اعضاء فوق دارای مزاجی سد و مرطوب می باشند که در هر دو دسته نام برده شده اند.

اندامهای دارای مزاج خشک:

1- مو، استخوان، غضروف ها، زردپی ها، شامه، شریانها، وریدها، عصب حرکتی، که سرد و تر و خشک تر از حد اعتدال است.

مزاج در مرحله عمر

خردسالان از روز تولد تا دوران جوانی از نظر مزاج بگرمی نزدیکترند و در حد اعتدال گرمی اند و از نظر رطوبت مزاج پا را فراتر نهاده اند.
اعتدال مزاج نوجوانان بیشتر از اعتدال خردسالان است ولی جوان در مقایسه با خردسالان خشک مزاج تر و در مقایسه با پیران و نوپیران گرم مزاج تر است . تن نوپیران و پیران سرد است (در حد اعتدال).

نشانه های زیر راهنمای حالات مزاجی است:

اگر ماهیچه ها زیاد باشند دلیل بر وجود رطوبت و گرمی است و گواه استواری و استحکام است اگر گوشت کم باشد و چربی هم نداشته باشد (لاغری) نشان دهنده گرمی و خشکی است. لیکن چربی و پیه همیشه نشانه سردی هستند.
اگر همراه چربی پیه زیاد باشد و عروق تنگ باشد یعنی برجستگی عروق در کار نباشد و شخص در هنگام کم غذایی به لاغری گراید و حرارت غریزی او کم شود، دلیل بر مزاج طبیعی و سرشتی است.
کمی چربی و پیه دلالت بر حرارت دارد، زیرا ماده چربی و پیه زاده چربی خون است که سردی آنرا بند آورده است، از این رو است که چربی کبد کم و روده ها زیاد است.
تن پرگوشت و کم چربی و کم پیه دلیل بر وجود رطوبت زیاد از حد است اگر بدنی پرگوشت و پرچربی و پر پیه باشد که از حد معمولی زیادی کرده باشد دلیل بر رطوبت و سردی بیش از اندازه است و چنین بدنی سرد و تر مزاج است، بدن خنک و بدن سرد مزاجان از لحاظ سستی و تنبلی در درجه اول است و بعد از آن بدنهای گرم و خشک.

بطور خلاصه می توان گفت که:

در چاقان با گوشت زیاد، مزاج گرم و تر است، در چاقان (چاقها) با چربی زیاد ، مزاج سرد و تر است در لاغران کم گوشت، مزاج سرد و تر و در لاغران کم چربی مزاج گرم و خشک است.
اگر گرمی و خشکی با هم جمع گردند موی در رستن سریع تر و کلفت تر خواهد شد کم شدن رشد مو یا توقف آن دلیل بر دو حالت است اول آنکه خون در محل رستنگاه (محل رویش خود) کم می شود که در این حال مزاج بسیار تر است رنگ موی اگر سیاه باشد دلیل گرمی مزاج است موی مایل به زرد دلیل سرد مزاجی است موی طلائی و سرخ دلیل بر اعتدال مزاج است موی سفید دلیل بر رطوبت و سردی است همچنانکه در پیران صادق است و یا دلیل بر خشکی شدید است.
بیماریهای خشک کننده می توانند موی را سفید کنند بعقیده ارسطو سفید شدن موی دلیل بر وجود بلغم است اما باید دانست که تغییرات آب و هوا در شکل و مقدار مو مؤثر است از این رو دلیل کاملی وجود ندارد که سفید یا کم بود و یا زیادی موی دلیلی بر مزاج مخصوص باشد.
پوست نیز می تواند صاحب خود را از نظر مزاجی معرفی نماید بدین طریق که ـ سفید بودن پوست دلیل بر کمبود خون و همراه با سردی مزاج است اگر سردمزاجی نباشد کمبود یا نبودن خون همراه گرمی و خلط صفراوی است که بر اثر آن رنگ پوست زرد می گردد.
سرخی زیاد پوست دلیل بر وجود خون زیاد و راهنمای گرمی مزاج خیلی زیاد باشد دلیل بروجود صفراست.
پژمردگی رنگ پوست و از زردی به سیاهی زدن آن، نشانه این است که سردی شدید، خون را کم کرده است.
رنگ پوست اسمر (سیاهی که بزردی می زند) پوست را بسوی گرمی راهنمایی می کند.
پوست دارای رنگ بادمجانی دلیل بر سرد مزاجی است و نیز خشک مزاجی زیرا این رنگ نتیجه سودای خالص است. زنگ گچی، مزاج سرد را می رساند رنگ بلغمی و سردی دلیل بر سردی و تر مزاجی است که با کمی سودا مخلوط است رنگ عاجی دلیل بر آنست که سرد مزاجی ناشی از باغم است.
قوای نفسانی نیز می تواند راهنمای مزاج انسانی باشد از این رو:
خشمناکی زیاد بیتابی، آشفتگی، زرنگی، زودفهمی، اقدام سریع، بیشرمی، سنگدلی، چالاکی، خلق مردانه و غیرو دلیل بر گرم مزاجی است و حالات عکس آن دلیل بر سرد مزاجی است.
پایداری در خشم، در آشتی، خیالپردازی، تودار بودن و نظای رآن نشانه خشک مزاجی است، تأثیرپذیری زودگذر دلیل بر گرم مزاجی است. گرم مزاجها در خواب می بینند که در آتش می سوند و یا آفتاب زده می شوند سرد مزاجها در خواب می بینند که رنج می بینند و یا در آب سرد غوطه ورند کسی که خلط زیاد دارد خواب همجنس آنرا می بیند.

علائم ازدیاد یا چیره شدن یکی از اخلاط چهارگانه و در مان آن

چون پایه و اساس این کتاب بر روی حالات چهارگانه مزاجها قرار دارد و معالجه و طبابت از روی علائم و نشانه های موجود رد بدن بیمار شروع می شود لذا باید دقیقاً مزاج یا حالات کنونی هر بیمار مورد معالجه بخوبی تعیین گردد و بررسی شود که حال او با کدام یک از اخلاط چهارگانه 0خون، صفرا، سودا، بلغم) مطابقت دارد و کدام خلط در بدن بیمار پیدا شده است که زیادی آن باعث بیماری و ناتوان گشته است، از این رو در اول کتاب برای روشن شدن مطلب مکرر نام مزاج و اخلاط برده شده است.
متذکر شویم که چون غذاهای وارد شده در بدن باعث پیدایش اخلاط مربوطه خواهد شد و امتلاء و پر شدن آوندهای بدن از شیره غذاها مزاج یک فرد را تعیین می نمایند از این روز شناختن غذاها هم اهمیت فراوانی در ایجاد و پیدایش بیماری خواهد داشت و ازدیاد هر مواد خورده شده ای در بدن ایجاد همانگونه واکنشی را خواهد کرد که مربوط باوست.
با این تعریف معلوم یم شود که پیدایش حالات چهارگانه کاملاً مربوط به مواد غذایی وارد شده در بدن است.
این روشنگری بما اجازه می دهد که با تغییر مواد غذایی بتوانیم بیشتر بیماریها را تغییر یا بهبودی بخشیم و با دادن غذا یا مواد ضد حالت بیماری وضع مرض و بیماری او بحالت طبیعی برخواهد گشت.
بنظر می رسد که با تغییر دادن حالت خلط بیمار و عوض کردن محیط داخلی بدن (پ، اچ) می توان در زندگی میکروبها، انگلها و جرم های بیماریزا دخالت کرده آنها را از سیر خود بازداشت مثلاً جرم بیماریزائی که قبلاً در محیط قلیایی زندگی می کرده با برگشت محیط زندگی او بوضع ضد آن (محیط اسیدی) بعلت عدم ناسازگاری با محیط فعلی، زندگی را از دست خواهد داد یا لااقل در پیشرفت آن رکودی حاصل خواهد شد و این عملاً در معالجه گیاه درمانی به تجربه رسیده است.
عوض کردن محیط داخلی بدن برای ادامه یک خلط و یا ژرم بیماریزا بهترین راه مبارزه در پیشرفت بسوی سلامتی است. یا بهتر بگوییم تغییر ناگهانی حالت بدن از خلطی به خلط دیگر و از محیطی به محیط دیگر مثلاً سردی را به گرمی مبدل کردن و یا عکس آن، بهترین راه مبارزه و بهترین مانع برای پیشرفت حالت ژرمهای بیماریزا است.

برای مثال:

بیماری مبتلا به سنگ ادراری تناسلی مراجعه می نماید، با بررسی مزاج و محیط داخلی او از روی علائم ظاهری و معاینان کلینیکی معلوم می شود که او صاحل کدام یک از اخلاط چهارگانه است و کدام خلط در بدن او غلبه کرده که منجر به ایجاد رسوبات ادراری تناسلی شده است با عوض کردن آن خلط بیمرایزا بوسیله موادی ضد آن رسوبات حاصله از بین خواهد رفت مثل آبی که یخ بسته باشد و آنرا در محیط گرم قرار دهند و بهمین طریق املاح پیدا شده در آوندهای بدن آدمی تغییر کده بهبودی یا بیماری پیدا می شود.
طب گیاه در مانی بقدری تابع غذاها و محیط داخلی بدن است که با گفتن قارادهان ترش و با بردن نام شیرینی، ذائقه شیرین خواهد شد.

دشمن ستون فقرات را بشناسید

بی تحركی، بیشترین ضربه را به ستون فقرات می‌زند.

منبع : salamatnews.com