مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

هدف كلي اين تحقيق بررسي پيوندهاي حرفه اي بين محققان و عوامل ترويج كشاورزي در نظام اطلاعات و دانش كشاورزي در استان آذربايجان غربي با تاكيد بر سنجش ميزان گرايش كاركنان ترويج نسبت به مشاركت با محققان است. جامعه آماري اين تحقيق را تمامي كاركنان ترويج سازمان جهاد كشاورزي استان آذربايجان غربي تشكيل داده اند كه تعداد آنها 282 نفر است. نمونه گيري به روش تناسبي و كاملا تصادفي انجام شد. بر اساس يافته هاي اين تحقيق، ميزان گرايش اكثريت كاركنان ترويج نسبت به مشاركت با محققان "مثبت" است. در همين زمينه، ميزان مشاركت كاركنان ترويج در فعاليت هاي مشاركتي با كشاورزان نيز رابطه مستقيم و معني داري با ميزان گرايش كاركنان نسبت به مشاركت با محققان دارد. سن كاركنان  (r=-0.207)سابقه شغلي آنان در شهرستان (r=-0.158) و سابقه كل خدمت كاركنان در سازمان هاي ترويج  (r=-0.221)به ترتيب رابطه معكوس و معني داري با گرايش كاركنان ترويج نسبت به مشاركت با محققان دارند. به رغم گرايشهاي مثبت كاركنان ترويج نسبت به مشاركت با محققان، بررسيهاي كيفي اين تحقيق نشان داد كه وضعيت ديگر عوامل در حد مطلوبي نيست تا بتواند به طور جامع و سيستمي در نظام اطلاعات و دانش كشاورزي تحولات لازم و مطلوب ايجاد كند. در اين مطالعه، عواملي چون سابقه كل خدمت كاركنان ترويج و ميزان مشاركت آنها با كشاورزان 11 درصد از نوسازي ميزان گرايش كاركنان ترويج نسبت به مشاركت با محققان را تبيين مي كند. اين امر نشان مي‌دهد عوامل متعدد ديگري نيز احتمالا وجود دارد كه بر ميزان نگرش كاركنان تأثير گذار است ولي در اين تحقيق بررسي نشده است.

 نسخه قابل چاپ

صادرات بخش كشاورزي سهم قابل توجهي از صادرات غير نفتي را به خود اختصاص داده و از جايگاه ارز آوري در خور توجهي برخوردار بوده است. لذا بررسي عوامل تاثيرگذار بر عرضه صادرات محصولات كشاورزي ضروري به نظر مي رسد.
در تحقيق حاضر عوامل موثر بر عرضه صادرات محصولات كشاورزي طي دوره 1341-78 با استفاده از تحليل سريهاي زماني و تكنيك هاي همگرايي بررسي شده است. نتايج تجربي تحقيق نشان مي‌دهد كه توليد ناخالص داخلي كشور (ظرفيت توليدي)، قيمت هاي نسبي صادرات و مصرف داخلي (تقاضاي داخلي) بر عرضه صادرات محصولات كشاورزي تاثير معني دار دارند. همچنين اثر نرخ ارز موثر صادراتي بر عرضه محصولات كشاورزي معني دار نيست كه اين خود دليلي بر نامناسب بودن سياست هاي ارزي دولت در زمينه صادرات محصولات كشاورزي در دوره مورد مطالعه بوده است.

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله سعي شده است بهره وري كلي در بانك كشاورزي با استفاده از شاخص ترنكويست - تيل اندازه گيري و تحليل گردد و نيز نامناسب بودن شاخص هاي بهره وري جزئي در بيان عملكرد اين بانك نشان داده شود. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه شاخص مقداري كل نهاده ها طي دوره 1365-77 رشدي معادل 20.08 درصد در سال داشته است. در اين ميان شاخص مقداري نهاده واسطه مالي با رشد 29.08 درصد در سال بيشترين و نهاده واسطه فيزيكي با رشد 1.34 درصد كمترين رشد را در دوره مورد مطالعه داشته اند. رشد شاخص نهاده نيروي كار نيز در اين دوره 5.25 درصد در سال بوده است. از طرف ديگر شاخص مقداري كل ستانده در بانك نيز حاكي از رشد 34.65 درصدي اين شاخص در سال است. پيشي گرفتن در خور توجه رشد شاخص كل ستانده بانك از شاخص كل نهاده ها منجر به رشد 14.57 درصدي بهره وري كل در بانك كشاورزي شده است. اين نتيجه گوياي بهبود قابل توجه عملكرد بانك در طي دوره مطالعه بوده است. در پايان، مقايسه رشد شاخص هاي بهره وري جزئي نيروي كار، واسطه فيزيكي، سرمايه و واسطه مالي با رشد بهره وري كل نهاده ها نشان مي‌دهد كه دو شاخص اول رشد بهره وري را بيشتر از مقدار واقعي و دو شاخص دوم بهره وري را كمتر از حد واقعي خود نشان مي دهند.

 نسخه قابل چاپ

هدف مقاله حاضر برآورد همزمان توابع سود، عرضه محصول و تقاضاي نهاده هاي گندم آبي و ديم با استفاده از داده هاي سري زماني دوره 1350- 1378 و تعيين كششهاي توليدي محصول و تقاضاي نهاده ها نسبت به قيمت محصول و عوامل توليد است.
در اين مقاله ضمن بررسي اهميت گندم و سياست هاي پيشين قيمت گذاري در كشور،‌از تابع سود ترانسلوگ نرمال به منظور برآورد توابع عرضه دو نوع گندم آبي و ديم و توابع تقاضاي نهاده هاي اين دو محصول استفاده شده است. سپس توابع سود، عرضه و تقاضاي نهاده ها به طور همزمان با به كارگيري روش سيستم معادلات به ظاهر نا مرتبط تكراري تخمين زده شده و كششهاي قيمتي خودي و متقاطع عوامل توليد و نيز كششهاي محصول نسبت به قيمت محصول و عوامل محاسبه گرديده است.
مزيت پژوهش حاضر نسبت به مطالعات مشابه قبلي، به كارگيري تابع سود انعطاف پذير ترانسلوگ و نيز تخمين همزمان معادلات سود، عرضه و تقاضاي نهاده هاي محصول براي دستيابي به تابع عرضه محصول است. ويژگي ديگر اين مطالعه استفاده از اطلاعات سري زماني به جاي اطلاعات مقطعي و در نتيجه انعكاس شديدتر تغييرات قيمت ها و دستيابي به مقادير دقيق تر كششهايي است كه با تخمين همزمان توابع سود انعطاف پذير ترانسلوگ و عرضه و تقاضاي نهاده هاي محصول به دست مي‌آيد.
نتايج نشان مي‌دهد كه تمامي كششهاي حاصل از برآورد ضرايب براي هر دو نوع گندم آبي وديم داراي علامتي مطابق با انتظارات نظري است. كششهاي خودي تقاضاي نهاده ها همگي گوياي رابطه معكوس منفي ميان قيمت و مقدار نهاده هاي توليد است. در ضمن ماشين آلات در كشت گندم آبي و بذر اصلاح شده در كشت گندم ديم با كشش است. همچنين مقادير كششهاي متقاطع تقاضا براي اين نهاده ها نسبت به قيمت گندم مثبت و تنها كششهاي دو نهاده بذر اصلاح شده و كود شيميايي در كشت گندم آبي نسبت به قيمت گندم كوچكتر از يك است.
به علاوه كششهاي عرضه محصول نسبت به قيمت نهاده ها منفي و در كشت گندم ديم به جز در مورد نيروي كار كوچكتر از يك است. كششهاي قيمتي عرضه دو نوع گندم آبي و ديم مثبت و بزرگتر از يك است كه اين موضوع حساسيت شديد گندمكاران را نسبت به تغييرات قيمت نشان مي‌دهد.

 نسخه قابل چاپ

پسته يكي از محصولات عمده صادرات كشاورزي و غير نفتي است. برحسب بررسيهاي انجام شده در سالهاي اخير سهم ايران از بازار جهاني پسته در حال كاهش بوده است. اين تحقيق درصدد بررسي عوامل موثر بر سهم ايران در بازرگاني جهاني پسته است كه با استفاده از برازش يك مدل اقتصاد سنجي و با استفاده از داده هاي سري زماني 1974-98 صورت پذيرفته است.
نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه مواردي همچون سهم ايرن از توليد جهاني، GDP كشورهاي وارد كننده، انحراف نرخ ارز از مقدار تعادلي، سياست هاي تجاري، ضريب انحراف تجاري و قيمت نسبي پسته در بازار مصرف، از عوامل موثر بر سهم ايران در بازار جهاني پسته به شمار مي آيند.

 نسخه قابل چاپ

منابع طبيعي تجديد شونده شامل جنگلها و مراتع به عنوان اصلي ترين و محوري ترين مسئله براي استمرار حيات انسان و بقاي كره خاكي و نيز پشتوانه محيط زيست بشر مطرح است. جنگلهاي استان گيلان مساحتي معادل 565 هزار هكتار دارد كه متوسط برداشت سالانه چوب از هر هكتار آن 43.1 متر مكعب است. اين مطالعه بر روي چهارگونه عمده درخت راش، ممرز، بلوط و توسكا در استان گيلان با استفاده از روش موتاد كه درآمد انتظاري توام با ريسك آنها را براي جايگزيني پس از برداشت مقايسه مي كند، انجام گرفت. در اين مطالعه از آمار سازمان هاي بهره برداري جنگل مربوط به سالهاي 1372-1377 استفاده شد و در مجموع 20 برنامه براي موتاد به اجرا در آمد. نتايج نشان داد هنگامي كه درآمد انتظاري برابر E=900  ميليارد ريال شود هر چهارگونه درخت وارد برنامه مي‌شود. با اين حال، با افزايش درآمد انتظاري، سطح زير كشت بلوط و توسكا كاهش مي يابد.

 نسخه قابل چاپ

دامداران با ريسك هاي متنوعي روبه رو هستند كه دو ريسك توليد و بازار فروش فرآورده هاي دامي از جمله مهمترين آن هاست. ريسك توليد كه موضوع نوشتار حاضر است، معلول انواع بيماريها و حوادث پيش بيني نشدني است. در اين پژوهش ميداني، سهم هر يك از عوامل به وجود آورنده خسارت و ميزان ريسك طي سالهاي 1376-78 در منطقه مورد مطالعه بررسي شده است. همچنين ارتباط بين ريسك، ريسك گريزي و تمايل دامداران به بيمه كردن دامهايشان با متغيرهاي مستقل تعداد دام، سطح سواد، سن، شغل اصلي يا فرعي دامدار و ميزان برخورداري آنها از اعتبارات بانكي مورد بررسي قرار گرفته است.
يافته هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه بيماريها 78 درصد خطرات را براي دامداران ايجاد كرده، سپس به ترتيب خطرات کلي خطرات جزيي و ساير خطرات موجد ريسک براي دامداران بوده است. همچنين ضريب خطر براي دامداران در سال 1378 نسبت به سال 1376،16.8 درصد افزايش داشته است. آزمون هاي آماري نيز نشان مي‌دهد كه متغير مستقل دام تعداد دام با متغيرهاي وابسته ريسك گريزي و تمايل دامداران به بيمه كردن دامهايشان رابطه مثبت و معني داري دارد. همچنين ارتباط بين دو متغير وابسته مذكور با دريافت وام وجود دارد. دامداراني نيز كه شغل اصلي آنها دامداري است ريسك گريزي بيشتري نسبت به سايران دارند.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق ضمن ارايه كلياتي در مورد بازار خرما، خدمات بازاريابي، مقادير حاشيه بازاريابي، سود عوامل بازاريابي، سهم عوامل در حاشيه بازاريابي و كارايي بازاريابي بررسي شده است. تابع حاشيه بازاريابي با استفاده از الگوي مارك - آپ براورد گرديده و در نهايت وضعيت صادرات و مسائل و مشكلات صادركنندگان مورد بررسي قرار گرفته است. آمار و اطلاعات لازم براي انجام اين مطالعه از منابع آماري و روش پيمايشي جمع آوري شده است.
نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه به ازاي هر كيلوگرم خرماي شاهاني 570 ريال صرف هزينه هاي بازاريابي و سود عوامل بازاريابي مي‌گردد. از اين مقدار 270 ريال مربوط به حاشيه عمده فروشي و 300 ريال مربوط به حاشيه خرده فروشي مي‌شود. نتايج كارايي بازاريابي نيز نشان مي‌دهد كه ناكارايي قيمتي در مسيرهاي بازاررساني خرماي شاهاني بسيار بالاست به طوري كه حداكثر ناكارايي قيمتي برابر با يك (مربوط به مسير توليد كننده، عمده فروش و مصرف كننده) و حداقل آن برابر 0.27 (مربوط به مسير توليد كننده و مصرف كننده) است.
همچنين حداكثر ناكارايي فني برابر با 0.37 (مربوط به مسير توليد كننده، عمده فروش، خرده فروش و مصرف كننده) و حداقل آن برابر با صفر (مربوط به مسير توليد كننده و مصرف كننده) است. نتايج تخمين تابع حاشيه بازاريابي نشان مي‌دهد كه حاشيه بازاريابي با قيمت خرده فروشي رابطه مستقيم و هزينه هاي بازار يابي رابطه معكوس دارد.
از جمله مشكلات صادرات خرماي شاهاني جهرم مي توان به درجه بندي، بسته بندي، عدم امكانات حمل و نقل مناسب، تشريفات دست و پاگير گمركي و وثيقه گذاري بابت صدور محصول خرما و برگشت ارز نام برد.
لذا بهبود و افزايش كارآيي نظام بازاريابي در گرو دقت بيشتر در ارايه خدمات مربوط به حمل و نقل، فرآوري، انبارداري و انتخاب شيوه صحيح بسته بندي خرماست. همچنين از طريق سرمايه گذاري در توليد محصولات جنبي خرماي شاهاني مي توان از ضايعات خرما در مصارف صنعتي جلوگيري كرد و از راه كاهش هزينه برداشت و تبليغات مناسب براي معرفي اين ماده مغذي به بازارهاي جهاني زمينه لازم را براي عرضه خرما به طور مطلوب به دست آورد.

 نسخه قابل چاپ

از جمله راههايي كه براي حل مسئله مصرف بي رويه سمهاي شيميايي و پيامدهاي ناخوشايند آن متصور است، استفاده از اهرم قيمت است. ولي پيش از اقدام در اين راستا بايد كشش قيمتي اين نهاده محاسبه شود. به منظور مطالعه كشش قيمتي تقاضاي آفتكشها، تابع تقاضاي معياري سمهاي شيميايي با كمك برنامه ريزي خطي و تحليل حساسيت براي سطوح مصرف و قيمت هاي مختلف اين سمها براي صيفي جات به دست آمد. داده هاي مورد نياز جهت انجام اين تحقيق از طريق روش نمونه گيري سيتماتيك، از منطقه دشتستان واقع در استان بوشهر در سال زراعي 1376 - 77 جمع آوري شد. نتايج نشان داد كه كشش قيمتي تقاضاي سم بسيار پايين است. به عنوان مثال اين كشش در يكي از مزارع نماينده مورد مطالعه 0.00058 - بود. مي توان گفت كه صيفي كاران در مقابل افزايش قيمت سمهاي شيميايي حساسيت بسيار كمي نشان مي دهند.

 نسخه قابل چاپ

توليد پسته در ايران يكي از منابع مهم ايجاد درآمد براي باغداران پسته و اقتصاد ملي محسوب مي‌شود. تقريبا 10 درصد از ارزش صادرات غير نفتي كشور را صادرات پسته تشكيل مي‌دهد كه درآمد ارزي حاصل از آن سالانه حدود 400 ميليون دلار گزارش شده است. در مورد ميزان اشتغالزايي توليد پسته آمار دقيق وجود ندارد ولي خانوارهاي بسياري در استان هاي مختلف كشور به طور مستقيم و يا غير مستقيم از طريق توليد پسته امرار معاش مي كنند و به كسب و كار مولد مشغولند. لذا مي توان گفت پايدار بودن درآمد حاصل از اين محصول از جنبه هاي مختلف براي اقتصاد ايران حايز اهميت است.
اين مطالعه با هدف بررسي نظريه اقتصادي دور تسلسل فقر و توسعه نيافتگي در مناطق پسته كاري ايران و يا به عبارتي بررسي عامل اساسي پايين ماندن بهره وري در اين مناطق شكل گرفته است. جهت انجام اين مطالعه، از روش پيمايشي و روش نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي استفاده شده است. به اين منظور 120 نفر از باغداران پسته كار شهرستان رفسنجان (در سال زراعي 79-80) به عنوان اعضاي نمونه انتخاب شدند و مورد مصاحبه حضوري قرار گرفتند. براي دستيابي به هدف مورد نظر در اين مطالعه، با استفاده از روشهاي اقتصادي، هزينه توليد، درآمد ناخالص و درآمد خالص در هر هكتار پسته تعيين شد و با محاسبه متوسط سطح زير كشت گروه هاي مختلف توليد كننده و متوسط هزينه سالانه خانوار، ميزان نقدينگي اين گروه ها نيز محاسبه گرديد.
نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه به رغم اقتصادي بودن توليد پسته در واحد سطح (هكتار)، به دليل پايين بودن متوسط سطح زير كشت و بالا بودن هزينه هاي زندگي هر خانوار، نظريه دور تسلسل توسعه نيافتگي در مورد قسمت اعظم مناطق پسته كاري صادق است كه در صورت بي توجهي به اين مسئله، روند توليد پسته به سوي غير اقتصادي شدن پيش خواهد رفت و همچنين كاهش تدريجي درآمد و پايين آمدن سطح اشتغال نيز اجتناب ناپذير خواهد بود.

 نسخه قابل چاپ

پسته يكي از محصولات عمده صادراتي بخش كشاورزي ايران بوده است به طوري كه در حال حاضر صادرات اين محصول رتبه اول را در ميان صادرات ديگر كالاهاي اين بخش داراست. به علاوه ايران هنوز هم بزرگترين توليد كننده پسته در سطح جهان به شمار مي آيد. هدف اصلي اين مقاله بررسي اين موضوع است كه آيا ايران در توليد و صادرات پسته از مزيت نسبي برخوردار است؟ به اين منظور از شاخصهاي هزينه منابع داخلي (DRC) و مزيت نسبي آشكار (RCA) استفاده شده است. به كارگيري اين شاخصها نشان مي دهد كه ايران در هر دو زمينه توليد و صادرات پسته از مزيت نسبي برخوردار است. اما با اين حال با سه مشكل عمده روبه روست. در رابطه با توليد پسته، مشكل به بهره وري پايين عامل زمين بر مي گردد به گونه اي كه كشور از اين بابت رتبه هفتم را در ميان ده توليد كننده عمده جهان در سال 2000 داشته است. در زمينه صادرات پسته نيز مي توان به وجود موانعي مانند ناكارايي بازار صادراتي و ساختار نامناسب (انحصار چند جانبه خريد) اين بازار اشاره كرد.

 نسخه قابل چاپ

بررسي تاثير ميزان صادرات و همچنين بي ثباتي درآمدهاي صادراتي بخشهاي كشاورزي، صنعت و معدن، نفت و خدمات بر رشد اقتصادي اين بخش ها از هدفهاي اصلي اين مقاله است. بدين منظور از اطلاعات سري زماني سالهاي 1347-74 اقتصاد ايران، شاخصهاي مناسب اندازه گيري ميزان بي ثباتي و الگوي پيشنهادي فدر و خليليان و حفار اردستاني استفاده شده است (Feder, 1982) ، (خليليان و حفار اردستاني، 1379). يافته هاي اين پژوهش حكايت از اين دارد كه صادرات بخش هاي كشاورزي و خدمات تاثير معني داري بر رشد اين بخش ها ندارد اما صادرات بخش هاي صنعت و معدن و نفت تاثير مثبت و معني دار بر رشد اين بخش ها دارد. همچنين ميزان بي ثباتي صادرات بخش هاي كشاورزي و صنعت و معدن تاثير منفي و معني دار و بخش نفت تاثير مثبت و معني دار بر رشد اقتصادي بخش هاي مربوطه داشته است. بر اساس يافته هاي اين مطالعه و ساير مطالعات انجام شده در اقتصاد ايران پيشنهاد مي شود كه در برنامه ريزي هاي اقتصادي كشور، براي كاهش تاثير منفي بي ثباتي صادرات بر رشد اقتصادي بخش ها و كل اقتصاد، به متنوع سازي كالايي (به صورت متنوع سازي عمودي ) جغرافيايي اهميت ويژه اي داده شود.

 نسخه قابل چاپ

در دهه اخير، به خصوص در سالهاي پاياني سده بيستم، كمبود منابع آب شيرين به يك مسئله بحران ساز جهاني تبديل شده و آب به عنوان موضوعي مهم، در كانون مباحثات و مذاكرات بين الملل قرار گرفته است. تعدادي از كشورهاي جهان بخش گسترده اي از آب مورد نياز خود را از رودخانه هاي مرزي اختلاف زا تامين مي كنند. در كشور ما ضريب وابستگي به منابع آب با منشا خارج از كشور، در بعد ملي رقم ناچيزي است ولي در بعد منطقه اي رقمي بالا و بسيار مهم و حياتي است، به طوري كه ضريب وابستگي سيستان به رودخانه مرزي هيرمند تقريبا 100 درصد است. از اين رو هر از چند گاهي جلوگيري از ورود آب هيرمند از افغانستان به ايران منجر به نابودي كشاورزي منطقه و بروز بحران و خشكسالي مي شود. ميانگين آبدهي سالانه هيرمند حدود 4.6 ميليارد متر مكعب است. همچنين سالانه به طور متوسط 2.8 ميليارد متر مكعب آب از ساير رودهاي افغانستان و 0.6 ميليارد متر مكعب نيز از رودهاي داخلي ايران به تالابهاي بين المللي هامون واقع در دشت سيستان وارد مي شود. وجود خطر انحراف آب هيرمند به منطقه اي موسوم به گودزره بدون وارد شدن به ايران، مشكل پيچيده اي را براي مديريت آب منطقه و به ويژه تالابهاي بين المللي هامون به وجود مي آورد.
يكي از مشغله هاي مهم سياسي ايران در يك سده اخير، تعيين رژيم حقوقي هيرمند بوده است. هر چند مرزهاي بين المللي ميان ايران و افغانستان در ميانه شاخه اصلي هيرمند در شرايط كنوني مورد پذيرش دو كشور است، ولي نحوه تقسيم آب هيرمند، نحوه بهره برداري از آن در منطقه دلتا و ساير حقوق مربوط به اين رودخانه همچنان لاينحل باقي مانده است.
با توجه به مطالب پيشگفته، در مطالعه حاضر ضمن بررسي آبي سيستان، عوامل محدود كننده ذخاير سطحي، تاثير سدهاي احداثي افغانستان بر وضعيت كنوني و آينده منابع آب سيستان و رژيم هاي حقوقي تقسيم آب بين دو كشور همسايه ايران و افغانستان تحليل مي شود بر اساس نتايج تحليلي، براي كاهش وابستگي و بهبود وضعيت، راهكارهايي ارايه مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

طرح هاي بهسازي روستايي از جمله طرح هاي توسعه روستايي است كه از سال 1368 توسط وزارت جهاد سازندگي سابق در برخي روستاهاي كشور به اجرا گذاشته شده است. در اين طرح ها سعي شده است تا با انجام بررسيهاي اجتماعي- اقتصادي، محيطي و كالبدي ضمن شناسايي روستاهاي مركزي، نسبت به بهسازي و سازماندهي اين مراكز به شيوه اي مناسب جهت ارايه خدمات لازم به نواحي روستايي اطراف اقدام شود. اگر چه اجراي اين گونه طرح ها مي تواند نقش مهمي در فرآيند توسعه روستايي ايفا كند، اما معمولا در اجرا با دشواريهاي بسيار مواجه مي گردند. به همين دليل اين مقاله مي كوشد به شناسايي اين مشكلات و موانع اجرايي طرح هاي بهسازي و كالبدي در مناطق روستايي شهرستان گرگان بپردازد. براي تحقق اين هدف، اطلاعات مورد نياز از طريق دو نوع پرسشنامه (پرسشنامه روستا و پرسشنامه سرپرستان خانوارها) از 230 نفر جمع آوري شد و با استفاده از نرم افزار spss تحت ويندوز مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه بين متغيرهاي آگاهي، مشاركت و رضايت افراد با ميزان مشكلات اجرايي طرح هاي بهسازي، رابطه منفي در سطح 99% وجود دارد. تحليل رگرسيون گام به گام نيز نشان ميدهد كه 76% از مشكلات اجرايي طرح هاي بهسازي در روستاهاي مورد مطالعه به تخريب منازل و تعريض معابر، عدم مشاركت مردم، كمبود وام جهت پرداخت به واحدهاي خسارت ديده، طولاني شدن زمان اجراي طرح، بي توجهي به نياز روستاييان، نيمه تمام رها شدن كارها و مشكل مديريت در اجرا مربوط مي شود.

 نسخه قابل چاپ

يكي از نظريه هاي مربوط به ايجاد انگيزش و استمرار آن براي كار، نظريه اسناد است. در اين نظريه، توجيهات فرد، در موارد موفقيت و شكست مطرح مي شود و افراد، نتايج كار خود را عمدتا به چهار عامل اصلي توانايي، تلاش، سختي كار و شانس نسبت مي دهند. براي اين چهار عامل اسنادي، سه خصوصيت در نظر گرفته شده است كه عبارتند از: دروني يا بيروني بودن، با ثبات يا بي ثبات بودن و كنترل پذير يا كنترل ناپذير بودن. هدف اين پژوهش مشخص كردن اين موضوع است كه گندمكاران، موفقيت و ناموفق بودن خود را در توليد گندم به چه چيز يا چه كسي نسبت مي دهند. اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق پيمايشي و كاربرد روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده دو مرحله اي انجام گرفته است. براي اين منظور با130گندمكار از روستاهاي شهرستان بهبهان مصاحبه حضوري انجام گرفته و پرسشنامه مربوطه تكميل شده است. نتايج پژوهش حاكي از اين است كه بين ميزان توليد گندم با اسناد به تلاش و اسناد به توانايي، همبستگي مثبت و معني دار وجود دارد و برعكس، با اسناد به سختي واسناد به شانس رابطه منفي و معني دار برقرار است. يعني توليد كنندگان موفق فعاليت هاي خود را به تلاش و توانايي هاي خود نسبت مي دهند. به عبارتي، هر چه توليد كشاورزان بالاتر مي رود، آنها موفقيت خود را بيشتر به تلاش و توانايي هاي خود وابسته مي دانند. علاوه بر اين، ميزان توليد گندم با اسناد به عوامل دروني رابطه مثبت و معني دار دارد. لزوم اجراي برنامه هاي آموزشي براي تغيير سبك اسناد گندمكاراني كه عملكرد خود را به عوامل بيروني نسبت مي دهند جهت افزايش اعتماد به نفس و مسووليت پذيري و همچنين فعالتر شدن آنان، از پيشنهادهاي اين پژوهش است.

 نسخه قابل چاپ