بانک مقالات علوم محیطی
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1387; 10(4 (مسلسل 39) (ويژه نامه)):232-245. |
منوري سيدمسعود,عمراني قاسم علي,رضايي فاطمه* |
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران |
به طور متوسط روزانه 72559 كيلوگرم پسماند از سطح بيمارستان ها و ساير مراكز بهداشتي و درماني شهر تهران جمع آوري مي شود. ارزيابي كمي و كيفي اين زايدات در برنامه ريزي جهت رفع نقاط ضعف موجود در سيستم فعلي مديريت پسماندهاي بيمارستاني موثر مي باشد. در اين مقاله كميت و كيفيت پسماندهاي بيمارستاني در سطح 20 بيمارستان خصوصي شهر تهران از طريق پرسشنامه و توزين زايدات، مورد بررسي قرار گرفته است. بر اساس نتايج به دست آمده ميزان كل پسماند توليدي در بيمارستان هاي مورد مطالعه 8430 كيلوگرم در روز مي باشد. با توجه به وجود 2475 عدد تخت فعال در اين مراكز، سرانه توليد زباله به ازاي هر تخت فعال در روز 3.406 كيلوگرم برآورد شده است. بيشترين ميزان زايدات عفوني مربوط به بخش هاي جراحي و اورژانس به ترتيب با 2 و 1.8 كيلوگرم در روز به ازاي هر تخت فعال و كمترين ميزان اين زايدات نيز متعلق به بخش اطفال با 0.25 كيلوگرم در روز به ازاي هر تخت فعال مي باشد. بيشترين ميزان زايدات شبه خانگي نيز متعلق به بخش هاي زنان و زايمان و اطفال به ترتيب با 3 و 2.5 كيلوگرم در روز به ازاي هر تخت فعال برآورد شده است. ميزان متوسط پسماند توليد شده توسط بخش هاي مختلف در بيمارستان هاي مورد بررسي 60% پسماند شبه خانگي، 39% پسماند عفوني و 1% زايدات تيز و برنده مي باشد. تفكيک نامناسب پسماندها توسط كاركنان خدمات و عدم رعايت ديگر كاركنان بيمارستان ها و ملاقات كنندگان موجب گرديده تا درصد پسماندهاي عفوني به دليل اختلاط با ساير پسماندها، بسيار زياد باشد. افزايش آگاهي و شناخت كاركنان اين مراكز در خصوص اعمال روند تفكيک و بهبود سيستم جمع آوري و حمل پسماندها توسط شهرداري تهران از گزينه هاي مناسب جهت مديريت صحيح پسماندهاي بيمارستاني مي باشد. |
كليد واژه: مديريت پسماند بيمارستاني، پسماند شبه خانگي، پسماند عفوني |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1387; 10(4 (مسلسل 39) (ويژه نامه)):208-217. |
اسماعيلي ساري عباس,لطيفي اسكويي نگين* |
پارک جنگلي عون بن علي با ارايه سطوح مختلفي از خدمات زيست محيطي براي مردم، در شمال شهر تبريز واقع شده است. اين خدمات داراي ارزش هاي اقتصادي هستند كه غالبا برآورد آنها با معيارهاي عادي مشكل مي باشد، زيرا درآمد مالي مستقيم ايجاد نمي كنند، اما منافعي مانند افزايش كيفيت زندگي و فرصت هاي تفرجي را دربر دارند، كه عمدتا با لحاظ نمودن برخي از شاخص ها مي توان ارزش اقتصادي آنها را برآورد نمود. |
كليد واژه: پارک جنگلي، ارزش اقتصادي - تفرجي، منحني تقاضا، خدمات زيست محيطي، تفرج، وروديه، تبريز |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1387; 10(4 (مسلسل 39) (ويژه نامه)):282-297. |
محمودي نژاد هادي*,پورجعفر محمدرضا,بمانيان محمدرضا,انصاري مجتبي,تقوايي علي اكبر |
* دانشكده هنر و معماري، دانشگاه تربيت مدرس |
خنثي بودن فضاهاي زيستا در محيط زيست شهري و بي مكاني انسان امروز در ساختار شهري، نشان از اين امر دارد كه انسان معاصر از بي مكاني و بي خانماني رنج مي برد. اين چنين است كه شهروندان و ساكنان شهر، هويت خويش و تعاملات اجتماعي خود را با محيط، از دست داده اند. رسالت شهرسازي نيز در اين است كه فضاهاي شهري را به مكان ارتقا دهد تا در بستر اين مكان هاي معنادار، ارزش هاي انساني و اجتماعي امكان بروز يابند و بحران طراحي شهري معاصر را سامان دهند. از سويي ديگر، روش پديدارشناسي اين توان را دارد تا به ايجاد محيط هاي واجد معنا و فراخواني حس مكان و روح مكان و معناي مكان بپردازد كه مولفه هاي اساسي در هويت مكاني به شمار مي روند. بر اين اساس اين مقاله در رويكردي پديدارشناسانه، به بررسي پديده مكان مي پردازد تا امكان احراز و بازخواني هويت مكان هاي شهري ممكن شود. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه ديگر ضرورتي ندارد كه در پي سبكي جديد در طراحي بود و مي بايست به جستاري براي يافتن معاني و ارزش هاي اصيل در معماري و شهرسازي خاصه شهرسازي سنتي پرداخت كه با ديدگاهي تاويلي از «آن چه داده شده است» در شيوه دادگي جهان و اشيا و مكان ها بروز مي يابد. علاوه بر اين فرايند پديدارشناسي مكان و مولفه هاي مكان شهري در رويكردي توصيفي - تحليلي مورد بازخواني و بازبيني قرار مي گيرد و در پايان به راهكارهايي چند در مورد ارتقاي فضا به مكان شهري اشاره مي شود كه در اكتشاف دوباره جهان و قرائت مكان هاي سنتي در معماري و شهرسازي ايران و به روز سازي آنها با نوگرايي و نوخواهي نسل امروز، در رويكردي پديدارشناسانه خود را نشان مي دهد. |
كليد واژه: محيط زيست شهري، احراز هويت، مكان، فضاهاي شهري، پديدارشناسي مكان |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):1-13. |
جاويد اميرحسين,صمديار حسن* |
* دانشکده محيط زيست و انرژي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات |
خورهاي موسي در شمال غربي خليج فارس واقع شده و از سمت جنوب به خليج فارس مرتبط گشته است. برخورداري اين منطقه از موقعيت خاص جغرافيايي، منجر به ايجاد مجموعه اي از تاسيسات و صنايع پتروشيمي مانند مجتمع هاي پتروشيمي رازي و امام خميني و نيز بنادر حساس و استراتژيکي مانند ماهشهر و اسکله هاي صادرات نفت شرکت نفت ايران و... گرديده است. همچنين وجود جزر و مد بالا در اين منطقه دامنه گسترش آلاينده ها را بسيار افزايش داده و باعث شده است که کل منطقه خور موسي تحت تاثير آلاينده هاي تخليه شده به خور قرار گيرد. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):15-30. |
صادقي مهدي,گل آور ليلا*,عابدي زهرا |
* دانشکده محيط زيست، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي |
توسعه اقتصادي به عنوان يک رکن اساسي در مجموعه سياست هاي هر کشور مطرح است و انرژي عامل اصلي و ضروري توسعه اقتصادي در هر جامعه مي باشد. رشد روزافزون جمعيت، وابستگي به انرژي و به تبع آن رشد مصرف انرژي فسيلي، موجب افزايش مشکلات زيست محيطي مي شود. شايان ذکر است بخش انرژي در تمام مراحل، از مرحله توليد تا مصرف موجب نشر آلاينده هاي مختلف زيست محيطي مي گردد. بخشي از آلاينده هاي مهم بخش انرژي گازهاي گلخانه اي (SF6, PFCs, HFCs, CH4, NOx, CO2) است که از تاثيرات آن مي توان تغيير اقليم در طولاني مدت را نام برد. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):47-56. |
نصيري پروين,مهرآوران حسين,قوسي روزبه* |
* گروه مهندسي ايمني، دانشکده مهندسي صنايع، دانشگاه علم و صنعت ايران |
طراحي نامناسب کارگاه هاي توليدي، نزديکي بيش از حد ماشين آلات به يکديگر، استهلاک بالاي دستگاه هاي توليدي، عدم اعمال مديريت کارا در نگهداري و تعميرات ماشين آلات، فرآيندهاي توليد و ساير عوامل مرتبط، افزايش ترازهاي صدا در سالن هاي توليدي را به دنبال خواهد داشت. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):31-46. |
ارجمندي رضا,جوزي سيدعلي,مطهري سعيد* |
شهر صنعتي کاوه با مساحتي در حدود 2500 هکتار در 120 کيلومتري جنوب غربي تهران و در فاصله 10 کيلومتري شمال شرقي شهرستان ساوه واقع شده است. در حال حاضر در اين شهر صنعتي بيش از 450 کارخانه وجود دارد که 327 کارخانه آن در گروه هاي مختلف صنعتي مشغول به فعاليت مي باشند. طبق بررسي هاي انجام شده شهر صنعتي کاوه داراي يک سيستم تصفيه مرکزي است، که تمام فاضلاب کارخانجات اعم از فاضلاب صنعتي و بهداشتي از طريق شبکه جمع آوري اين تصفيه خانه مي شود. آزمايشات انجام شده بر روي خروجي تصفيه خانه حاکي از آن است که سيستم تصفيه کارايي مناسبي داشته و آب خروجي از آن داراي استانداردهاي لازم جهت مصارف کشاورزي و آبياري است. همچنين بيشترين سوخت و انرژي مصرفي در شهر صنعتي کاوه برق و گاز طبيعي است، که آزمايشات انجام شده در زمينه آلودگي هوا بيانگر بالا بودن مقدار NO مي باشد. پسماندهاي صنعتي نيز از ديگر مشکلات موجود به شمار مي رود، عدم دفع اصولي و توجه نکردن به مسايل بهداشتي سبب گرديده، که مرکز دفن زباله، به يکي از مراکز عمده آلاينده تبديل شود. اندازه گيري هاي انجام يافته در زمينه آلودگي صوتي، بالا بودن آن را در تمام ايستگاه ها نشان مي دهد. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):111-115. |
مهاجري عصمت*,معطر فرامرز,محمودي محمود |
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد کرج |
کادميوم يکي از عناصر سمي زيست محيطي است که از طريق آب، هوا و غذا وارد بدن مي شود و همراه با متالوتيونين ها در کليه ها تجمع يافته، سبب بروز اختلال در فعاليت هاي طبيعي بدن مي گردد. در اين پژوهش اثر اين عنصر در بيماري هاي کليوي بررسي شده است. بدين ترتيب که به بخش هاي نفرولوژي مراکز آموزشي – درماني مراجعه و پس از مشخص نمودن واحدهاي پژوهش، ابتدا پرسشنامه طراحي شده، توسط پژوهشگر به صورت حضوري با واحد پژوهش تکميل و سپس با در نظر گرفتن مسايل اخلاقي، نمونه گيري از خون واحدهاي پژوهشي بيمار و شاهد (5 ميلي ليتر خون سياهرگي از 2 گروه 40 نفري) انجام گرفت. نمونه ها پس از آماده سازي، با دستگاه اسپکترومتري جذب اتمي مجهز به کوره گرافيتي تعيين مقدار گرديد. نتايج نشان داد ميانگين غلظت کادميوم خون واحدهاي پژوهشي بيمار 2.60 و افراد شاهد 1.18 ميکروگرم بر ليتر مي باشد آناليز نشان داد: اختلاف ميانگين مقدار کادميوم واحدهاي پژوهشي بيمار با شاهد معنادار است (حدود اعتماد %95 و (p=0.000. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):139-148. |
رياضي برهان*,كمالي كامران,كرمي محمود,فاطمي سيدمحمدرضا |
* دانشکده محيط زيست و انرژي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات |
همه ساله جمعيت بزرگي از لاک پشت هاي دريايي عقابي به منظور تخم گذاري به سواحل ماسه اي جزيره قشم مراجعه مي کنند. از آن جا که بيشترين مراجعه اين لاک پشت ها در سه ساحل شيب دراز، شيب پويي و شيب چوزي واقع در جنوب اين جزيره ديده مي شود، بنابراين زيست سنجي لاک پشت هاي دريايي تخم گذار در اين تحقيق مربوط به اين سه نقطه ساحلي بوده است. بررسي هاي ميداني در فاصله زماني 14 بهمن 1382 تا 14 خرداد 1383 انجام شده است. در کل تعداد 302 لاک پشت عقابي ماده، طي زمان بررسي، براي تخم گذاري به سه ساحل مذکور آمدند که از اين ميان 129 عدد موفق به تخم گذاري شدند. عمل زيست سنجي به صورت تصادفي بر روي 78 مورد از لاک پشت هاي مادر انجام شد. پارامترهايي که مورد اندازه گيري قرار گرفتند عبارت از طول خمش کاسه پشي (CCL)، عرض خمش کاسه پشتي (CCW) و وزن لاک پشت مادر پس از تخم گذاري بوده است. بيشترين فراواني طول خمش، عرض خمش و وزن محاسبه شده به ترتيب در 72 سانتي متر، 68 سانتي متر و در حدود 40 کيلوگرم بوده است. نمودار فراواني هر 3 پارامتر مذکور از تابعي شبيه به نرمال پيروي مي کند. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):73-84. |
رودگرمي پژمان*,خراساني نعمت اله,منوري سيدمسعود,نوري جعفر |
* گروه مديريت محيط زيست، دانشکده محيط زيست و انرژي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات |
براي شناسايي گزينه برتر توسعه در ارزيابي اثرات زيست محيطي از روش هاي ارزشيابي گزينه ها به عنوان يک تصميم گيرنده استفاده مي شود. در اين تحقيق از ارزشيابي چند معياره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) براي ارزشيابي گزينه ها براي اولين بار استفاده شده است. اين روش در سامانه اطلاعات جغرافيايي صورت مي گيرد و اين سامانه را قادر به تصميم گيري مي سازد. ارزشيابي چند معياره مکانمند بر اساس محدوديت سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي براي تصميم گيري ها تهيه شده است. در اين تحقيق با استفاده از اين روش و اقدامات صورت گرفته، سامانه اطلاعات جغرافيايي قادر به ارزشيابي گزينه هاي توسعه شده است. دو گزينه بر اساس طرح آمايش سرزمين منطقه و ديگري عدم اجرا مورد ارزيابي قرار گرفتند. بر اساس نتايج ارزشيابي، گزينه برتر اجراي توسعه بر اساس طرح آمايش سرزمين مي باشد و با توجه به اثرات اکولوژيکي، اجتماعي – اقتصادي و فرهنگي گزينه آمايش سرزمين انتخاب گرديد. در روش به دست آمده مي توان جمع بندي اثرات و وضعيت گزينه ها را در هر محيط به تفکيک بررسي کرد. با استفاده از اين روش در ارزيابي اثرات زيست محيطي مي توان به صورت تصويري ميزان مطلوبيت يا عدم مطلوبيت هر نوع توسعه را بر محيط به صورت نقشه نشان داد. در روش حاصله در سامانه اطلاعات جغرافيايي محدوديتي در ارتباط با تعداد لايه ها وجود ندارد. گزينه هاي بسياري قابل تهيه و ارزشيابي مي باشد. اين روش براي ارزشيابي گزينه هاي برنامه ريزي هاي کاربري سرزمين و توسعه منطقه اي مفيد است. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):57-71. |
شرقي علي*,محتشمي محمدحسين |
* گروه معماري، دانشکده عمران، دانشگاه شهيد رجايي تهران |
جدا شدن فضاي سکونت يا کار انسان ها از زمين و استقرار در ارتفاع، مشکل کمبود زمين در شهرهاي بزرگ را حل مي کند؛ اما انسان را از طبيعت و زمين دور مي کند. اين دوري پايدار نيست و خيلي زود انسان برج نشين به جستجوي گم گشته خود مي پردازد. سکنه ساختمان هاي بلند، علي رغم داشتن آخرين امکانات امروزه، زندگي در يک خانه داراي حياط و باغچه را آرزو مي کنند، حتي اگر اين خانه قديمي و فرسوده باشد. اين خواسته در خيال ساکنين خانه هاي واجد باغچه و حياط، تا از آن جدا نشوند، به آرزو تبديل نمي شود. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست زمستان 1386; 9(4 (مسلسل 35)):85-93. |
يوسفي ايرج*,ملاطاهري غلام رضا,وفايي فر مجيد |
* گروه معدن، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد محلات |
در حال حاضر در فلوتاسيون تفريقي سرب و روي در کارخانه تغليظ لکان در مرحله جداسازي سرب جهت بازداشت پيريت و اسفالريت از سيانورسديم استفاده مي شود که تبعات زيست محيطي زيادي در برداشته و براي انسان و ديگر موجودات بسيار خطرناک است، همچنين تهيه اين ماده شيميايي داراي محدوديت هاي زيادي مي باشد و از خارج کشور تهيه مي گردد. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست تابستان 1386; 9(2 (مسلسل 33)):1-9. |
دباغ رضا*,غفوريان حسين,باغوند اكبر,نبي غلام رضا,رياحي حسين |
* دانشکده محيط زيست، دانشگاه تهران |
در اين تحقيق توانايي زي توده خشک جلبک قهوه اي (Cystoseiraindica) براي جذب استرونسيوم پايدار (Sr) و استرونسيوم 90 (Sr، راديواکتيو)، مورد بررسي قرار گرفته است. pH بهينه جذب معادل 9±0.3 بوده و مدت زمان تماس براي جذب 6 ساعت و بيشينه جذب بر اساس رابطه خطي لانگمور برابر با 26.67 mg/g. dry- wt و 10526Bq/g. dry- wt به ترتيب به دست آمد. ثابت سرعت واکنش (b) براي Sr و Sr به ترتيب برابر با 0.017 و 0.00006 به دست آمد. افزايش غلظت و مقدار زي توده موجب حذف بيشتر ايزوتوپ و راديوايزوتوپ استرونسيوم مي شود. ظرفيت جذب پويا (DC) در بهره برداري در ستون جاذب و به صورت جريان پيوسته معادل (V= 160.97 mL/g) 14.17 mg/g به دست آمد. ظرفيت جذب زي توده پس از 5 مرتبه فرايند جذب و بازجذبي به کمک کلريد کلسيم، کلريد سديم، اسيد استيک و EDTA بررسي شده و نتايج به دست آمده عدم تغيير در ظرفيت زي جذبي را نشان داد. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست تابستان 1386; 9(2 (مسلسل 33)):75-83. |
شاپوري وحيد*,علوي مقدم سيدمحمدرضا,عبادي تقي |
* دانشگاه صنعتي اميرکبير |
تثبيت و جامدسازي فرآيند متداولي است که براي تصفيه نهايي مواد زايد خطرناک، قبل از مرحله دفن انجام مي شود. از اين روش در تصفيه بسياري از آلاينده هاي خطرناک از جمله لجن هاي حاوي فلزات سنگين استفاده مي شود. در اين تحقيق از سيمان و ميکروسيليس براي تثبيت کروم شش ظرفيتي موجود در لجن صنايع آبکاري استفاده شده است. نمونه هاي تثبيت شده با استفاده از آزمايش TCLP و مقاومت فشاري مورد ارزيابي قرار گرفته اند. نمونه ها بر اساس غلظت هاي مختلف کروم در لجن (12، 6 و 1 گرم بر ليتر) و بر اساس استاندارد ASTMC109/C 109M-95 ساخته شده است. نتايج حاصله از آزمايش TCLP نشان مي دهد که غلظت کروم در محلول شستشو دهنده، در نمونه هاي تثبيت شده اي که با غلظت کروم در لجن 12 و 6 گرم بر ليتر ساخته شده است، از مقدار حداکثر غلظت کروم در آزمايش TCLP (5 ميلي گرم بر ليتر) بالاتر بوده و اين نمونه ها جزو مواد زايد خطرناک محسوب مي شود. در عين حال نتايج حاصل از مقدار تثبيت کروم نشان مي دهد که تثبيت کروم با استفاده از سيمان کاملا موثر بوده و به طور متوسط 87% کروم لجن، در نمونه ها تثبيت شده است که اين درصد با توجه به نحوه دفن اين گونه لجن ها در کشورمان، قابل قبول به نظر مي رسد. همچنين جايگزيني 10% ميکروسيليس به جاي سيمان موجب شده است که بازدهي حذف کروم در اين روش براي نمونه هاي 28 روز و 4% افزايش پيدا کند که اين نتيجه تاثير مثبت استفاده از ميکروسيليس را در جهت بهبود فرآيندهاي هيدراتاسيون سيمان و کيفيت تثبيت و جامدسازي نشان مي دهد. در پايان نيز نتايج آزمايش مقاومت فشاري نشان مي دهد مقاومت تمامي نمونه هاي ساخته شده، از مقاومت حداقل EPA براي مواد زايد تثبيت شده، بيشتر بوده و قابليت دفن در محل هاي دفن را خواهند داشت. |
كليد واژه: |
|
نسخه قابل چاپ |
علوم و تكنولوژي محيط زيست بهار 1386; 9(1 (مسلسل 32)):1-15. |
عتابي فريده,عباسپور مجيد,كرباسي عبدالرضا,حاجي سيدميرزاحسيني سيدعليرضا* |
* دانشكده محيط زيست و انرژي، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي |
امروزه يكي از بزرگترين مشكلات آلودگي هوا در كلان شهرهايي نظير تهران بزرگ، ذرات معلق ناشي از تردد خودروها، ترافيك سنگين جاده اي و همچنين فعاليت هاي صنعتي مختلف مي باشد. ذرات معلق مي تواند طي فرآيندهاي مختلف توليد شده و گروه هاي مخلوط از آلاينده هاي هوا را بوجود آورند. فرآيند تشكيل ذرات معلق در ابعاد و تركيب هاي ساختاري متفاوت به دو پارامتر مكان و زمان انتشار در منبع توليد آلاينده بستگي دارد. با استفاده از مدل سازي رياضي به منظور پيش بيني نحوه انتشار آلاينده ها مي توان اطلاعات مفيدي را براي اجراي آتي استراتژي هاي كنترل آلودگي و كاهش هزينه هاي آن فراهم نمود. |
كليد واژه: انتشار ذرات معلق، مدلسازي رياضي، مدل ADMS، مدل اينونتوري |
|
نسخه قابل چاپ |