بانک مقالات علوم ارتباطات اجتماعي

شيواترين و رساترين ابزار بيان و انتقال مفاهيم و انگاره هاي مورد نظر الهي، در کتاب هاي آسماني، بويژه قرآن مجيد، روايت و به تصوير کشيدن وقايع و اتفاقات مورد نظر، در قالب «قصه» بوده است.
در اين مقاله تلاش شده است تا در حد امکان، عناصر، ويژگي ها و مولفه هاي اساسي قصه هاي قرآني، با توجه به مجموعه مفاهيم و اصول اساسي که امروزه در بيان قصه، داستان و درام، (مانند شخصيت و شخصيت پردازي، گره افکني و گره گشايي، تعليق و ...) مورد توجه قرار مي گيرد، کشف و استخراج شود. نتايج اين بررسي بيانگر نقاط اشتراک بسيار بين اصول امروزي داستان نويسي و قصه پردازي با قصه هاي قرآني چه در نحوه روايت، چه در اسلوب و ساختار و چه در بهره گيري از ظرايف و فنون هنري و ادبي است. اما در عين حال اين قصه ها ضمن برخورداري از ويژگي هاي ممتاز، بيانگر وجود الگويي مجزا از داستان هاي بشري و در بر گيرنده مختصات، اسلوب، فنون و ساختار بديع و منحصر به فردي هستند که ظرفيت هاي بسياري را براي بيان و انتقال والاترين مضامين بشري ـ الهي، در قالب هاي مختلف هنري ـ ادبي؛ بويژه در رسانه هاي تلويزيون و سينما فراهم مي کنند.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر که به شيوه پيمايشي صورت گرفته به مطالعه اعتياد اينترنتي و رابطه آن با جذابيت اينترنت و رفع نيازها از طريق اين رسانه پرداخته است. جامعه آماري اين پژوهش تمامي کاربراني بوده اند که در بهار سال 1388 در کافي نت هاي شاهين شهر اصفهان از اينترنت استفاده کرده اند و از ميان آنها به روش نمونه گيري سهميه اي و بر مبناي منطقه جغرافيايي و زمان مورد استفاده از اينترنت تعداد 170 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. به منظور سنجش اعتياد به اينترنت، از مقياس اعتياد به اينترنت يانگ و همچنين دو پرسشنامه محقق ساخته ديگر براي سنجش سازه هاي جذابيت اينترنت و استفاده از اينترنت براي رفع نيازها استفاده شد. يافته ها نشان داد که 2.3 درصد افراد داراي اعتياد شديد و 27.1 درصد داراي اعتياد متوسط به اينترنت هستند و همچنين 70.6 درصد در گروه کاربران معمولي قرار دارند. نتايج بررسي مدل ساختاري تدوين شده نيز بيانگر آن بود كه ارضاي نيازها و جذابيت و تازگي محيط اينترنت داراي توان بالا و معناداري در تبيين اعتياد به اينترنت هستند؛ هر چند جذابيت و تازگي محيط اينترنت از توان تبيين كنندگي بالاتري در مقايسه با ارضاي نياز برخوردار است.

 نسخه قابل چاپ

ارتباطات ويروسي، با محوريت وجود پيام ويروسي، به تازگي کاربردهاي بسياري يافته است. وجود ويروس در پيام ها باعث مي شود پيام، خاصيت خود تکراري پيدا کند و سرعت توزيع آن در بين مخاطبان افزايش يابد. هدف پژوهش حاضر نيز مطالعه تاثير ويروس هاي قابل استفاده در پيام ها، بر سرعت انتقال پيام بوده است. به اين منظور مدل جامع ارتباطات ويروسي با بررسي ادبيات موضوع و ديدگاه هاي انديشمندان اين حوزه طراحي شد. براي سنجش اين مدل تعداد 57 کارشناس که با روش نمونه گيري خوشه اي از بين جامعه آماري کارشناسان واحدهاي روابط عمومي شهرستان بجنورد انتخاب شده بودند به پرسشنامه اي محقق ساخته مشتمل بر 7 عامل و 42 گويه پاسخ دادند. نتايج بررسي معادلات ساختاري مدل نشان داد، تعجب، سرور و ترس بر سرعت انتقال پيام تاثير مثبت دارند. ويروس غم بر سرعت انتقال پيام تاثير منفي مي گذارد و خشم و تنفر تاثيري بر سرعت انتقال پيام ندارند.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر که به شيوه پيمايشي صورت گرفته، بررسي تاثير رسانه هاي جمعي بر احساس ناامني زنان در ابعاد مالي، جاني، فکري و حقوقي و همچنين احساس قرباني شدن آنان در جامعه آماري دانشجويان دختر دانشگاه اصفهان بوده است که از ميان آنان 370 نفر به شيوه نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب شده اند. روش آماري به کار رفته، شامل رگرسيون چند متغيره و تحليل مسير بوده و براي محاسبه ضرايب مسير، از برآوردهاي روش آموس استفاده شده است.
بر اساس نتايج به دست آمده، احساس ناامني زنان با احساس قرباني شدن آنان رابطه مستقيم دارد، همچنين بين ميزان استفاده از رسانه هاي جمعي (تلويزيون و مجلات) و احساس ناامني زنان همبستگي منفي وجود دارد؛ به اين ترتيب که هر چه استفاده افراد از اين رسانه ها بيشتر باشد احساس ناامني آنان کمتر مي شود. ميزان تحصيلات والدين نيز با احساس ناامني رابطه دارد.

 نسخه قابل چاپ

رفتارهاي نابهنجار و خشونت آميز تماشاگران فوتبال يکي از معضلات پيش روي اين ورزش پرطرفدار است که افزون بر زيان هاي اقتصادي، به لحاظ فرهنگي ـ اجتماعي و سياسي نيز منشا برخي آسيب هاست. رسانه ها و بويژه تلويزيون، به عنوان يکي از مهم ترين منابع شكل دادن به ذهنيت تماشاگران پيش از ورود به ورزشگاه، نقش موثري در كنترل يا دامن زدن به رفتارهاي نابهنجار تماشاگران در بازي هاي حساس ـ نظير بازي هاي شهرآورد ـ دارند. بر اين اساس، مقاله حاضر، به بررسي عملكرد برنامه هاي ورزشي هفتگي تلويزيون قبل و بعد از شهرآوردهاي شصت و يکم و شصت و سوم استقلال و پرسپوليس از اين منظر پرداخته است. بر اساس نتايج به دست آمده، اين برنامه ها نه تنها توجه کافي به مساله فرهنگ سازي در خصوص رفتار مناسب تماشاگران فوتبال در ورزشگاه ها نداشته اند، بلکه در برخي موارد با پرداختن به حاشيه هايي نظير اشتباه هاي داوري در بازي هاي گذشته يکي از تيم هاي حاضر در شهرآورد، مصاحبه هاي جنجالي و تحريک کننده با بازيکنان و مربيان تيم ها، پيش بيني قطعي نتيجه بازي به نفع يکي از تيم ها و طرح و گسترش شايعات، تماشاگران را با ذهنيتي منفي به ورزشگاه مي فرستاده اند و به رفتارهاي خشونت آميز آنان در حين تماشاي بازي و بعد از آن دامن زده اند.

 نسخه قابل چاپ

هدف از پژوهش حاضر که به شيوه پيمايشي صورت گرفته، مطالعه و شناخت ديدگاه کارشناسان علوم ارتباطات درباره نقش و جايگاه شبکه هاي راديويي جمهوري اسلامي ايران در ايجاد و تقويت مشارکت اجتماعي بوده است. به اين منظور 139 نفر از اساتيد و دانشجويان مقاطع کارشناسي ارشد و دکتراي دانشگاه آزاد اسلامي به عنوان نمونه اي از کارشناسان به شيوه تصادفي انتخاب شدند و به پرسشنامه اي محقق ساخته پاسخ دادند.
نتايج نشان داد که نوع رسانه، شيوه ارايه پيام به لحاظ قالب برنامه اي، توسعه کمي و کيفي و نوع مالکيت راديو ارتباط معني داري با مشارکت اجتماعي دارند، همچنين راديوهاي داخلي نقش مثبت و راديوهاي خارجي نقشي منفي در زمينه مشارکت اجتماعي ايفا مي کنند. حضور نمايندگان و احزاب در شبکه هاي راديويي، راه اندازي راديوهاي محلي و تعدد و تکثر راديويي نيز از راهبردهاي تقويت کننده مشارکت اجتماعي هستند.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش که به شيوه اسنادي صورت گرفته، مطالعه نقش رسانه ها در بازنمايي مناطق مقصد و همچنين پيوند بين گردشگري و رسانه از ديدگاه هاي مختلف بوده است.
در بحث توسعه چارچوب براي مطالعه گردشگري و رسانه، روزنامه نگاري گردشگري و مفاهيم کليدي آن شامل زمان بندي، قدرت و هويت و تجارب و پديدارشناسي و همچنين در بخش ديگري رويکردهاي بررسي گردشگري و رسانه از ديدگاه هاي بازاريابي، تاثيرات رسانه اي، جامعه شناختي و فرهنگي ـ انتقادي مورد توجه قرار گرفته و سپس بحث فيلم هاي محرک گردشگري به عنوان جنبه اي از گردشگري فرهنگي معرفي و در نهايت، درباره توسعه صنعت گردشگري در ايران پيشنهادهايي ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

حمايت از حقوق ارتباطي، انديشه حقوقي جديدي در حوزه ارتباطات است. در مقاله حاضر کوشش شده است انديشه نو پاي «حقوق ارتباطي» مطرح شده در جهان، با عمري کمي بيش از يک دهه معرفي شود. بنابراين، تمرکز آن بر بحث و بررسي ابعاد مفهومي «حقوق ارتباطي» و ارايه يک مطالعه اسنادي درباره اين مفهوم است و در کنار آن به عنوان روش مکمل، پژوهشي ميداني در قالب روش کيو اجرا شده است تا مشخص شود برخي از مسايل مهم در اين حوزه مانند دسترسي، توانمندي و کاربري در خصوص اطلاعات، تا چه ميزان مورد توجه و مداقه ايرانيان (کارشناسان و روزنامه نگاران) قرار دارد.
بر اساس يافته هاي به دست آمده، ديدگاه هاي گروه افراد ايراني مورد تحقيق درباره حقوق ارتباطي با ديدگاه هاي مطرح شده در عرصه جهاني شباهت قابل توجهي نشان مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

در پژوهش حاضر که با هدف مطالعه و شناخت اصول و مباني کنش جمعي کاربري موسيقي در راديو صورت گرفته است، با اشاره به پيچيدگي درک ماهيت موسيقي، از اين مقوله به عنوان يک پديده اجتماعي ياد شده است چنان که تغيير و تحولات اجتماعي تاثير اجتناب ناپذيري بر موسيقي به جا مي گذارد.
در ادامه، پس از ارايه تعريفي از کنش جمعي کاربري موسيقي، مبني بر اينکه تنها با تغيير يک عنصر نمي توان تغيير پايداري در نوع موسيقي ايجاد کرد، تاکيد شده است که تهيه کنندگان راديويي كه كنشگران اصلي فعاليت هاي موسيقيايي در راديو هستند، با پژوهش و افزايش اطلاعات خود در زمينه هاي گوناگوني چون فلسفه موسيقي سنتي و غربي، توليدكنندگان اصلي موسيقي سنتي و غربي، درك بيش از پيش در خصوص چگونگي استفاده از انواع موسيقي در قالب چهار كارويژه اصلي موسيقي در راديو و در نظر گرفتن محدوديت هاي شرعي در زمينه استفاده از موسيقي در رسانه جمعي راديو، ضمن احترام به مخاطبان خود (شنوندگان برنامه هاي راديويي)، سليقه موسيقايي خود و آنان را ارتقا بخشند.
بحث حرمت و حليت موسيقي، از ديگر مباحث اين مقاله است که با تفکيک قايل شدن بين «موسيقي» و «غنا»، يکي از عمده ترين ملاک هاي تشخيص حرمت يا حليت را لهو بودن يا نبودن موسيقي يا غنا مي شمرد و مراد از لهو بودن را غافل شدن از ياد خدا ذکر مي کند.

 نسخه قابل چاپ

متخصصان ارتباطات، سازمان رسانه را بسيار پيچيده مي دانند. مولفه هاي متعدد اجتماعي و فرهنگي موثر بر فعاليت رسانه اي و پيچيدگي مسايل انساني، ابهام را در توليد و عرضه محصولات رسانه ها بالا مي برند و مديريت را با مخاطرات زيادي مواجه مي کنند. انتخاب تجربي يا سليقه اي روش مديريت نيز گاه باعث مي شود روش هاي مورد استفاده، با وجود صرف هزينه هاي کلان، موفقيت چنداني به همراه نداشته باشند و حتي در برخي موارد نتيجه عکس بدهند. بنابراين تحقيق حاضر با هدف شناسايي و معرفي ديدگاه و روشي مناسب در مديريت رسانه که اين پيچيدگي ها و ابهامات را در نظر بگيرد و رشد سازمان را موجب شود، صورت گرفته است.
نويسندگان در اين مقاله، با طبقه بندي ويژگي هاي سازمان رسانه و استنتاج نيازهاي مديريتي آن و بررسي ميزان انطباق اين نيازها، با قابليت هاي چند روش معروف سيستمي، در نهايت روش شناسي سيستم هاي نرم يا «اس. اس. ام» را به عنوان روشي که تناسب بيشتري با فضاي سازمان رسانه دارد و نيازهاي آن را برآورده مي سازد پيشنهاد کرده اند.

 نسخه قابل چاپ

در اقتصاد آنچه تعيين کننده ارزش هر کالايي است، ميزان کميابي آن است. افزايش تصاعدي شمار رسانه ها و بمباران اطلاعاتي مخاطبان از سوي آنها باعث شده است که عنصر کمياب در حوزه اقتصاد رسانه، به جاي اطلاعات، توجه مخاطبان به رسانه ها و اطلاعات ارسالي از سوي آنها باشد. کميابي توجه، سبب پديد آمدن نظريه جديدي درباره ماهيت اقتصاد به نام «اقتصاد توجه» شده است. بر اين اساس، هدف مقاله حاضر، معرفي نظريه «اقتصاد توجه» و بررسي نقش آن در اقتصاد رسانه هاست.
بنابراين نخستين بخش مقاله به تعريف ماهيت اقتصاد و نقش کميابي در آن اختصاص يافته، سپس شيوه هاي سنجش و مديريت توجه مخاطبان تشريح و در بحث توجه رسانه به مخاطبان، دو نوع توجه «واقعي» و «کاذب» تعريف و در پايان نيز احتمال پذيرش نوعي تغيير حالت در توجه کردن مخاطبان به محرک هاي رسانه اي، از توجه عميق به توجه کلي مطرح شده است که مي تواند زمينه ساز تحقيقات آتي باشد.

 نسخه قابل چاپ

امروزه برنامه ريز ي براي تبديل چشم اندازها و شعارهاي منتخب شبکه هاي راديويي به طرح برنامه و سپس برنامه سازي، به عنوان مساله اي جدي وگاه مبهم، پيش روي مديران و برنامه ريزان اين رسانه قرار گرفته است. زيرا روش هاي سنتي و تجربي اتخاذ شده در اين زمينه از نواقص و ضعف هايي چون ايستا بودن يا فقدان جامعيت رنج مي برند.
بنابراين هدف اين مقاله تحليل اصول و شرايط برنامه ريزي براي شبکه هاي راديويي و طرح استفاده از فرايند معکوس تحليل گفتماني به عنوان روشي نوين براي حل مساله ياد شده است. بر اين اساس کوشش شده است با بيان ارکان اصلي برنامه ريزي راديويي شامل توجه به نظام اجتماعي، ويژگي هاي رسانه راديو و ماموريت شبکه اي و همچنين شرح اصول نظريه هاي گفتماني و نيز مراحل فرايند تحليل گفتمان و مرور اجمالي انواع و سطوح آن، شناسايي و درک بهتري از مباني نظري و مفاهيم مرتبط با موضوع صورت گيرد و در نهايت، مدلي معکوس (از گفتمان تا متن) به منظور برنامه ريزي محتوايي راديويي، تبيين شود.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر مقايسه وضعيت بازنمايي و سير تحولات گفتمان فرهنگي مجلات عامه پسند دهه هاي 60، 70 و 80 بوده است. بر اين اساس با به کارگيري تلفيقي از روش هاي کمي و کيفي، مانند تحليل محتوا و نشانه شناسي سعي شده است به پرسش هاي مهمي درباره ساختار روايي و زيبايي شناختي، گرايش هاي خرده فرهنگي و ارزش هاي بازنمود شده در مجلات عامه پسند، پاسخ داده شود. براي اين منظور، 144 شماره از 6 مجله جوانان امروز، زن روز، خانواده، روزهاي زندگي، همشهري جوان و دختران مورد تحليل محتوا قرار گرفت. همچنين در کنار تحليل محتوا، روي جلد 52 شماره از همين مجلات در سال هاي مورد مطالعه، با کمک روش نشانه شناسي تصويري، بررسي شد. بر اساس يافته هاي اين پژوهش، مجلات عامه پسند در بازنمايي فرهنگي دچار نوعي آشفتگي بوده اند که مي توان آن را وضعيت فرهنگي از هم گسيخته خواند، به گونه اي که مدام در ميان بازنمايي مولفه هاي فرهنگي عامه پسند و سبک زندگي از يک طرف و مولفه هاي فرهنگي نظام معيار و فرهنگ بومي و محلي از طرف ديگر، در حرکت هستند و همين امر تحليل نظام هويتي آنها را دشوار مي سازد.

 نسخه قابل چاپ

بخش مهمي از برنامه هاي رسانه اي، مصاحبه هايي است که با اشخاص مختلف، از گروه هاي مختلف انجام مي گيرد. بدون شک، مصاحبه شوندگان از حقوقي برخوردارند که از جانب رسانه ها بايد رعايت شود. در اين مقاله، مهم ترين حقوق مصاحبه شوندگان مورد بررسي قرار گرفته است. آزادي در انجام مصاحبه، شامل حق اعلام رضايت در شروع و ادامه مصاحبه؛ رعايت حريم خصوصي مصاحبه شونده در قالب حق افشا نشدن هويت يا پخش نشدن صدا، تصوير و ساير اطلاعات مربوط به هويت؛ حق مالکيت فکري بر مصاحبه در قالب حق فروش محتواي آن، حق اصلاح، سانسور و جلوگيري از پخش قسمت هايي از مصاحبه؛ و در نهايت، بحث استناد قضايي به محتواي مصاحبه از جمله اين حقوق است. البته ضمانت اجراي برخورداري از کليه اين حقوق، «حق اعلام حقوق مصاحبه شونده» است.
انتظار مي رود، خلا ها و نواقصي که از نظر قانوني و همچنين از نظر رويه عملي رسانه اي، در رسانه هاي عمومي وجود دارد با وضع قوانين خاص ناظر بر عملکرد رسانه اي و هم زمان، پايبندي عملي ارباب رسانه ها به موازين ديني و اخلاق حرفه اي، تا حدود زيادي کاهش يابد.

 نسخه قابل چاپ

مقاله حاضر با هدف ارزيابي نقش رسانه ها (مکتوب، ديداري، شنيداري و الکترونيکي) از بعد نظري در مديريت بحران ها تدوين شده است و درصدد پاسخ به اين پرسش است که به لحاظ نظري، رسانه ها در مساله مديريت بحران از چه جايگاهي برخوردارند و نظريه هاي مطرح چگونه نقش رسانه ها در اين زمينه را تبيين مي کنند؟ امروزه يکي از مولفه هاي اساسي در مديريت بحران، کار با رسانه هاست، همچنان که تلاش براي فهم تعامل بين اين دو سيستم نيز از وظايف خطير دانش پژوهان به شمار مي رود. در اين مقاله به بررسي اين نکته ها پرداخته شده است: الف) رسانه ها نقش اساسي را در شکل دهي به افکار عمومي ايفا مي کنند. ب) اين نقش از رويکرد هاي نظري مختلف قابل تبيين است. ج) رسانه قادر به توليد، نشر و جهت دهي به افکار است. از اين رو، مي توان از آن به عنوان ابزاري براي مديريت بحران استفاده کرد.

 نسخه قابل چاپ