مقالات روانشناسی

از دهه 1970 کوشش هاي زيادي در جهت فهم نقش تعيين کننده هاي عمده مشارکت افراد در فعاليت هاي فيزيکي و ورزشي انجام شده است. يکي از اين تلاش ها، فهم اين مساله بود که آيا مشارکت افراد در ورزش نتيجه تفاوت هاي از پيش موجود شخصيتي آنها است يا آنکه تفاوت هاي شخصيتي در فرايند مشارکت افراد در فعاليت هاي بدني شکل مي گيرد. اين پژوهش با هدف تعيين تفاوت و مقايسه ميان ورزشکاران و غيرورزشکاران از نظر دو ويژگي شخصيتي نوروتيسم و برونگرايي و در پرتو مدل گرانشي و در قالب طرح پس رويدادي انجام شد. نمونه آماري 124 ورزشکار (69 مرد و 55 زن) که به تازگي وارد باشگاه هاي بدن سازي شده بودند و 116 غيرورزشکار (51 مرد و 65 زن) بودند. اين پاسخگويان سپس به پرسشنامه پنج عامل بزرگ (BFI) پاسخ دادند. يافته ها نشان داد ميان ورزشکاران و غيرورزشکاران از نظر نوروتيسم (0.01>P) و برونگرايي (0.01>P) تفاوتي معنادار وجود داشت. تحليل رگرسيون لوجستيک نشان داد که متغيرهاي اجتماعي - جمعيت شناختي (مدل اول) 18.9 درصد از واريانس مشارکت در ورزش را تبيين کردند. در مدل دوم، متغيرهاي نوروتيسم و برونگرايي، 7.9 درصد از تبيين واريانس مشارکت در ورزش را بهبود بخشيدند. نتايج پژوهش حاضر، اعتبار مدل گرانشي را تاييد کرده است که بر وجود تفاوت هاي از پيش موجود شخصيتي، مانند نوروتيسم و برونگرايي در مشارکت در فعاليت هاي بدني و ورزشي تاکيد مي کرد. افزون بر اين، با توجه به اهميت متغيرهاي نوروتيسم و برونگرايي، از نتايج اين مطالعه مي توان در مداخله هاي رفتاري به شکل تقويت برونگرايي و تضعيف نوروتيسم به منظور تقويت گرايش افراد به مشارکت در فعاليت هاي مختلف ورزشي استفاده کرد.

اين پژوهش بر اساس اهميت جنبش روانشناختي مثبت نگر در قرن حاضر، به اثربخشي آموزشي افزايش عاطفه مثبت بر ميزان رضايت زناشويي و سبک دلبستگي توجه کرده است و فرضيه آن مبتني بر اين است که آموزش عاطفه مثبت به رضايت زناشويي و تغيير در سبک دلبستگي منجر مي شود.
پژوهش حاضر نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون - پس آزمون دو گروهي است. جامعه آماري پژوهش کليه دانشجويان متاهل کشور بودند و جامعه در دسترس پژوهش دانشجويان متاهل دانشگاه علامه طباطبايي بودند که سبک دلبستگي ناايمن داشتند، که بر اساس نمونه گيري در دسترس 24 نفر از دانشجويان مذکور، انتخاب و در دو گروه 12 نفري آزمايشي و کنترل جايگزين شدند. ابزار مورد استفاده در اين پژوهش، پرسشنامه هاي تجارب شخصي در روابط صميمانه - فرم تجديد نظر شده (ECR-R)، رضايت زناشويي انريچ (فرم کوتاه)، پرسشنامه عاطفه مثبت و منفي (PANAS) و پروتکل درماني افزايش عاطفه مثبت است. نتايج تحليل آماري T مستقل نشان داد که آموزش افزايش عاطفه به افزايش رضايت زناشويي و تغيير در سبک دلبستگي در دانشجويان متاهل داراي سبک دلبستگي ناايمن منجر شد.

هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطه حس انسجام و هوش هيجاني در دانشجويان بود. به اين منظور 400 نفر از دانشجويان (200 دختر، 200 پسر) با تکميل پرسشنامه حس انسجام و مقياس هوش هيجاني در اين پژوهش شرکت کردند. پژوهش حاضر، پژوهشي از نوع همبستگي بود و براي تحليل آماري داده هاي پژوهش از شاخص ها و روش هاي آماري شامل ميانگين، فراواني، درصد، آزمون t، ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون همزمان استفاده شد. نتايج نشان داد که در کل 71 درصد واريانس مربوط به حس انسجام به وسيله متغير هوش هيجاني و سازه هاي آن تبيين مي شود و ضريب تاثير سازه هاي خود مديريتي، آگاهي اجتماعي و مديريت رابطه با توجه به آماره t نشان مي دهند که اين متغيرها با اطمينان 99 درصد مي توانند تغييرات مربوط به حس انسجام را پيش بيني کنند و همچنين ضريب رگرسيون پيش بين نشان داد که سازه خودآگاهي نمي تواند واريانس حس انسجام دانشجويان را به طور معنادار تبيين کند. در مجموع نتيجه گرفته شد افزايش خود مديريتي، آگاهي اجتماعي و مديريت رابطه به افزايش حس انسجام در دانشجويان منجر مي شود.

پژوهش با هدف هنجارگزيني و بررسي اعتبار و قابليت اعتماد پرسشنامه سنجش رفتار تغذيه اي مينه سوتا (MEBS، ون رانسون و همکاران، 2005) در دانش آموزان دختر مقطع دبيرستان شهر اصفهان اجرا شد. اين پرسشنامه يکي از ابزارهاي خود گزارش دهي است که به منظور ارزيابي علائم بي اشتهايي رواني به کار رفته است. شرکت کنندگان در پژوهش 300 نفر از دانش آموزان دختر مقطع دبيرستان شهر اصفهان بودند که با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شدند. اين آزمودني ها پرسشنامه MEBS را تکميل کردند. و نتايج حاصل با نرم افزار SPSS و نرم افزار LISREL تجزيه و تحليل شد. تحليل عاملي به روش تحليل مولفه هاي اصلي با چرخش واريماکس، 3 عامل را براي پرسشنامه MEBS استخراج کرد که در حدود 56.83 درصد از واريانس کلي را تبيين کردند. تحليل عاملي تاييدي درستي عامل هاي استخراج شده را تاييد کرد. همچنين تحليل داده ها قابليت اعتماد خوبي را نشان دادند (آلفاي کرونباخ 0.7 به دست آمد). ضريب همبستگي ميان نمره هاي آزمون و باز آزمون نيز 0.93 به دست آمد که حاکي از قابليت اعتماد بالا به روش آزمون - بازآزمون بود. به منظور تعيين دامنه برش نيز از روش نمره هاي T استفاده شد و نمره 19 به عنوان دامنه تشخيص بهنجار از نابهنجار مشخص شد. بنابراين، با توجه به نتايج فوق مي توان گفت پرسشنامه MEBS به عنوان يک ابزار معتبر و پايا قابليت استفاده در موقعيت هاي پژوهشي و باليني را در تشخيص علائم اختلال بي اشتهايي رواني در دختران نوجوان شهر اصفهان داشت.

اين پژوهش با هدف بررسي نقش عاطفه مثبت و منفي صفت در رابطه بي عدالتي با رفتارهاي مخرب کارکنان اجرا شد. جامعه آماري پژوهش را کارکنان يک شرکت توليدي و صنعتي (به تعداد 250 نفر) در پاييز 1388 در شهرکرد تشکيل دادند. روش پژوهش همبستگي و شيوه نمونه گيري مورد استفاده تصادفي ساده بود. از 230 پرسشنامه توزيع شده، 162 پرسشنامه معتبر براي تحليل بازگشت شد. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه بي عدالتي (در سه قسمت بي عدالتي توزيعي، رويه اي و تعاملي) با 13 سوال، پرسشنامه عاطفه مثبت و منفي (PANAS) با 18سوال و پرسشنامه رفتار مخرب کارکنان (با دو خرده مقياس خروج و غفلت و اعتراض پرخاشگرانه) با 8 سوال بود. داده هاي حاصل از پرسشنامه هاي پژوهش از طريق ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون سلسله مراتبي تحليل شد. شواهد به دست آمده از تحليل رگرسيون سلسله مراتبي نشان داد که: 1. عاطفه مثبت رابطه بي عدالتي تعاملي را با خروج به عنوان اولين مولفه رفتارهاي مخرب تعديل مي کند. همچنين عاطفه مثبت رابطه بي عدالتي تعاملي را با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه تعديل مي کرد. شواهد حاصل از تحليل ساده شيب خط نشان داد که در عاطفه مثبت بالا، بي عدالتي تعاملي تمايل به خروج و غفلت و اعتراض پرخاشگرانه بيشتري را باعث مي شود. عاطفه منفي نيز رابطه بي عدالتي رويه اي و تعاملي را با خروج (ترک سازمان) و همچنين رابطه بي عدالتي توزيعي و تعاملي را با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه تعديل مي کرد. بدين معنا که در عاطفه منفي پايين، رابطه متغيرهاي ياد شده مثبت و معنادار بود.

دانش آموزان نسبت به مواد درسي نگرش هايي دارندکه اين نگرش ها در عملکرد آموزشي آنها نقشي مهم ايفا مي کند. هدف مقاله مطالعه ميزان نگرش دانش آموزان به درس رياضي، نگرش آنها به اضطراب امتحان رياضي و بررسي ارتباط بين نگرش به درس رياضي و اضطراب امتحان بود. پژوهش حاضر از نوع پيمايشي و ابزار پژوهش دو قسمت داشت: 1) مقياس نگرش به درس رياضي که شامل 28 گويه و چهارپاره مقياس احساس لذتمندي، انگيزش به يادگيري، اهميت داشتنن و احساس ترس و نگراني به درس رياضي است، 2) پرسشنامه اضطراب امتحان. نمونه اي به حجم 200 دانش آموز دختر و پسر به شيوه نمونه گيري خوشه اي چندمرحله اي از ميان دانش آموزان سال دوم رشته هاي انساني و تجربي دبيرستان هاي شهر اصفهان انتخاب شد. نتايج نشان دهنده آن بود که بين هر کدام از چهارپاره مقياس و همچنين کل نگرش به درس رياضي با اضطراب امتحان درس رياضي روابطي معنادار وجود داشته است (0.365-). ميزان نگرش به درس رياضي و همچنين اضطراب امتحان در سطح متوسط ارزيابي شده است. در نگرش به درس رياضي و همچنين اضطراب امتحان در ميان دانش آموزان دختر و پسر و همچنين بين دو رشته انساني و تجربي تفاوتي معنادار وجود نداشته است.

پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير مشاوره گروهي، مبتني بر رويکرد چندوجهي لازاروس بر بهبود سلامت روان و تقويت حمايت اجتماعي بيماران MS انجام شد. جامعه آماري پژوهش کليه بيماران مبتلا به ام.اس مراجعه کننده به انجمن ام.اس ايران را شامل بود. نمونه متشکل از 24 بيمار که به طور هدفمند با توجه به نوع بيماري (عود - بهبود) و دامنه سني خاص (35-20) از ميان 50 بيمار داوطلب با سطح سلامت روان و حمايت اجتماعي پايين انتخاب شدند و به طور تصادفي 12 نفر در گروه آزمايش و 12 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. طرح پژوهش حاضر، از نوع شبه آزمايشي پيش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار اندازه گيري مورد استفاده در اين پژوهش، دو مقياس سلامت روان و حمايت اجتماعي پرسشنامه کيفيت زندگي خاص بيماران مبتلا به ام.اس بود، که هردو گروه (آزمايش و کنترل) به اين دو مقياس در پيش آزمون و پس آزمون پاسخ گفتند. داده هاي جمع آوري شده از طريق آزمون تي مستقل ارزيابي و تحليل شد. نتايج به دست آمده حاکي از تفاوت معنادار بين دو گروه در سلامت روان و حمايت اجتماعي ادراکي و تاثير مشاوره گروهي بر گروه آزمايش بود. يافته هاي پژوهش نشان داد مشاوره گروهي مبتني بر رويکرد چندوجهي لازاروس با بيماران MS مي تواند در افزايش سلامت روان و تقويت حمايت اجتماعي اين بيماران موثر باشد.

اين پژوهش با هدف تعيين ارتباط تاب آوري، استرس و خودکارآمدي با رضايت از زندگي در دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي بالا و پايين انجام شد و يک مطالعه همبستگي بود. آزمودني هاي پژوهش 120 نفر بودند که از ميان دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي بالا و پايين دبيرستان هاي دخترانه به شيوه تصادفي ساده انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها از مقياس هاي تاب آوري، استرس، خودکارآمدي و رضايت از زندگي استفاده شد. نتايج تحليل واريانس چند متغيري نشان داد که تاب آوري، خودکارآمدي و رضايت از زندگي در دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي بالا در مقايسه با دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي پايين به طور معناداري بيشتر و استرس آنها کمتر است. نتايج تحليل رگرسيون چندمتغيري نشان داد که متغيرهاي تاب آوري و استرس مثبت در دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي پايين و تاب آوري در دانش آموزان داراي پيشرفت تحصيلي بالا به عنوان قوي ترين پيش بيني کننده رضايت از زندگي بودند. اين يافته ها تلويحات ضمني مهمي درباره آموزش و خدمات مشاوره اي براي دانش آموزان دارد.

شخصيت اسکيزوتايپي همايند در وسواس فکري - عملي با پاسخ درماني ضعيف رابطه نشان داده است. پژوهش هاي قبلي فرض کرده اند شخصيت اسکيزوتايپي سازه اي همگن است. چنين رويکردي مي تواند رابطه اسکيزوتايپي و پيامد درماني را مغشوش کند. هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير همايندي صفات شخصيت اسکيزوتايپي در درمان شناختي - رفتاري بود. طرح پژوهش از نوع طرح هاي نيمه آزمايشي بود. جامعه آماري کليه بيماراني را شامل بود که در سال هاي 1386 و 1387 به مراکز درماني موجود در شهر تبريز مراجعه کرده بودند. نمونه اي به حجم 30 نفر از ميان مبتلايان به اختلال وسواس فکري - عملي به روش در دسترس انتخاب و در سه گروه خالص، با علائم مثبت شخصيت اسکيزوتايپي، و با علائم منفي شخصيت اسکيزوتايپي تحت درمان شناختي رفتاري قرار گرفتند. ابزارهاي پژوهش عبارت بودند از: مقياس وسواس فکري - عملي ييل - براون، مقياس شخصيتي اسکيزوتايپي، پرسشنامه شخصيت اسکيزوتايپي، فرم کوتاه و مصاحبه باليني ساختاريافته براي اختلال هاي محور I در DSM-IV. داده ها با روش هاي آماري تحليل کوواريانس تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد گروه وسواس فکري - عملي همراه با علائم مثبت شخصيت اسکيزوتايپي در مقايسه با گروه خالص و گروه با نشانه هاي منفي شخصيت اسکيزوتايپي بهره کمتري از درمان مي برند و بين دو گروه وسواس فکري - عملي خالص و وسواس فکري - عملي همراه با نشانه هاي منفي شخصيت اسکيزوتايپي در پيامد درماني تفاوتي مشاهده نمي شود. نشانه شناسي مثبت و منفي شخصيت اسکيزوتايپي تاثيرات متفاوتي بر پيامد درماني اختلال وسواس فکري - عملي دارند. با توجه به نتايج به دست آمده، لزوم تمايز بين نشانه شناسي مثبت و منفي شخصيت اسکيزوتايپي در مطالعات مرتبط با پيش آگهي ضعيف درماني اختلال وسواس فکري - عملي مورد تاکيد است.