مقالات روانشناسی

پژوهش حاضر به منظور بررسي رابطه سبك هاي شناختي (شيوه هاي يادگيري) با عوامل شخصيتي دانشجويان كارشناسي دانشگاه تبريز اجرا شده است. در اين پژوهش 377 نفر از دانشجويان مقطع كارشناسي در چهار گروه تحصيلي علوم پايه، علوم انساني، فني ـ مهندسي، كشاورزي به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي نسبتي انتخاب شده و پرسشنامه سبك شناختي كلب و پرسشنامه عوامل شخصيتي NEO-FFI را تكميل نموده اند. نتايج بدست آمده حاكي از آن است كه بين سبك هاي شناختي با توجه به عوامل شخصيتي تفاوت وجود دارد. بين شيوه هاي يادگيري با توجه به جنسيت و گروههاي تحصيلي تفاوت وجود دارد. همچنين نتايج نشان مي دهد برونگرايي همبستگي مثبت با شيوه هاي يادگيري تجربه عيني و آزمايشگري فعال و همبستگي منفي با شيوه هاي يادگيري مشاهده تاملي و مفهوم سازي انتزاعي دارد. ابعاد دلپذيري و باوجدان بودن با شيوه يادگيري آزمايشگري فعال رابطه مثبت و با تجربه عيني و مشاهده تاملي رابطه منفي دارند. ابعاد روان رنجورخويي و انعطاف پذيري با هيچكدام از شيوه هاي يادگيري ارتباط معني داري ندارند. در ضمن يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد در گروه فني ـ مهندسي بين سبك هاي شناختي در ابعاد برونگرايي، باوجدان بودن، و دلپذير بودن تفاوت معني داري وجود دارد. در گروه علوم انساني بين سبك هاي شناختي در هيچكدام از ابعاد شخصيت تفاوتي مشاهده نشده است. در گروه علوم پايه تنها بين سبك هاي شناختي در بعد روان رنجورخويي تفاوت معني داري وجود دارد. در گروه كشاورزي بين سبك هاي شناختي در بعد برونگرايي تفاوت معني دار است.

 نسخه قابل چاپ

هدف: هدف اين مطالعه، بررسي نقش اختلالات شخصيت در اقدام به خودكشي دانشجويان ايراني است. اين اختلالات شامل اختلالات شخصيت اجتنابي، ضداجتماعي، مرزي، اسيكزوتايپال، پارانوئيد، اسكيزوئيد، وابسته، نمايشي، خودشيفته، وسواسي ـ جبري، آزارگر، پرخاشگر- منفعل و خودشكن (آزارطلب) مي باشد.
روش: اين مطالعه يك مطالعه پس رويدادي (علي ـ مقايسه اي) است كه با روش پرسشنامه اي انجام شده است. پرسشنامه باليني چند محوري ميلون 2 بر روي 30 نفر از دا نشجويان اقدام كننده به خودكشي كه به صورت نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و 30 نفراز دانشجويان عادي كه با گروه اقدام كننده به خودكشي براساس پنج متغير سن، جنس، وضعيت تاهل، رشته تحصيلي و سال تحصيلي همتا شده بودند اجرا گرديد و نتايج مورد مقايسه  و تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: دانشجويان اقدام كننده به خودكشي در علايم اختلالات شخصيت اجتنابي، ضد اجتماعي، مرزي، اسكيزوتايپي، پارانوئيد، خودشيفته ، پرخاشگر - منفعل و آزارطلب تفاوت معنا داري با گروه دانشجويان عادي داشتند و ميانگين گروه اقدام كننده به خودكشي بالاتر بود. در علايم اختلالات شخصيتي اسكيزوئيد، وابسته، نمايشي، وسواسي ـ جبري و آزارگر تفاوتهاي بين دو گروه معنادار نبود.
نتيجه: دانشجويان اقدام كننده به خودكشي در بعضي از اختلالات شخصيت نمرات بالايي دارند و مي توان با بررسي اختلالات شخصيت آنها، افراد در معرض خطر را تشخيص داد و اقدامات لازم را به منظور پيشگيري از اقدام به خودكشي و كمك به درمان دانشجويان اقدام كننده انجام داد.

 نسخه قابل چاپ

هدف: هدف اين پژوهش بررسي كمال ‏گرايي و صفات شخصيت وسواسي ـ اجباري در افراد مبتلا به اختلال وسواسي ـ اجباري و نقش الگوهاي رفتار والديني در آن است. فرض براين بود كه بيماران وارسي ‏كننده در متغيرهاي مذكور به صورت معنادار با ساير گروههاي پژوهش داراي تفاوت هستند.
روش: براي اين منظور 60 مورد مبتلا به اختلال وسواسي ـ اجباري (30 نفر شستشو كننده و 30 نفر وارسي ‏كننده) و60 نفر به عنوان گروه كنترل (30 نفر مضطرب و 30 نفر بهنجار) انتخاب شدند.
گروه مبتلا به اختلال وسواسي ـ اجباري از طريق تشخيص روانپزشك و يا روانشناسي باليني انتخاب شدند و براي تاييد تشخيص با آنها مصاحبه تشخيصي بر اساس ملاكهاي DSM-IV صورت گرفت و نوع برجسته افكار و اعمال وسواسي آنها با پرسشنامه وسواسي ـ اجباري مادزلي (MOCI) تعيين شد. ميزان كمال ‏گرايي، نوع صفات پژوهش شد. ميزان كمال‏گرايي، نوع صفات پژوهش شخصيتي و الگوهاي رفتار والديني گروهها از طريق پرسشنامه هاي مربوط مورد بررسي واقع گشت.
يافته ‏ها: يافته هاي پژوهش نشان داد گروه وارسي کننده، والدين خود را بيشتر از سه گروه ديگر کمال گرا درک کرده بودند. همچنين گروه وارسي کننده در مقايسه با سه گروه ديگر از ميزان کمال گرايي بيشتري برخوردار بودند و در نهايت آنها صفات شخصيتي وسواسي ـ اجباري را در مقايسه با سه گروه ديگر به نحو معناداري از خود نشان دادند.
 نتيجه: نوع وارسي اختلال وسواسي ـ اجباري، شكل ويژه ‏اي از اين اختلال است كه از سيمايه شناختي و عوامل سبب ‏ساز ويژه‏ اي برخوردار است. همچنين اين يافته ‏ها از عقيده ناهمگن بودن طيف مشكلات وسواسي ـ اجباري حمايت مي ‏كند.

 نسخه قابل چاپ

امروزه علي رغم تغييرات عميق فرهنگي و تغيير در شيوه هاي زندگي، بسياري از افراد خصوصا نوجوانان فاقد توانمندي ها و مهارت هاي لازم و اساسي براي رويارويي با مشکلات پيش رو هستند. يادگيري مهارت هاي زندگي، افراد را براي مواجهه موثر با مسايل و چالش هاي زندگي و غلبه بر تنش ها و نيز بروز رفتارهاي سازگارانه آماده مي کند. يادگيري مهارت هاي زندگي توسط نوجوانان به دليل تغييرات خاص سني آنان ويژگي هاي مربوط به آن داراي اهميت و ضرورت ويژه اي است. لذا اين تحقيق به دنبال اين بوده است که نوجوانان ايراني چه ميزان به مهارت هاي زندگي دست يافته اند.
جامعه آماري تحقيق، دانش آموزان راهنمايي تحصيلي کل کشور و نمونه آماري 940 نفر بوده است که به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي از 18 شهر مربوط به 6 استان کشور انتخاب شدند. نتايج اجراي پرسشنامه محقق ساخته نشان داد که تقريبا در همه مقوله هاي مربوط به مهارت هاي زندگي ميزان دستيابي نوجوانان کمتر از شاخص متوسط است و در بسياري از مقوله ها بين ميزان دستيابي نوجوانان دختر و پسر تفاوت معني داري وجود ندارد؛ و بطور کلي نظام تعليم و تربيت عمومي کشور در دستيابي به اهداف مربوط به آموزش مهارت هاي زندگي موفق نبوده است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش بررسي تاثير آموزش مهارت هاي اجتماعي بر کفايت اجتماعي در قالب مدل چهار بعدي کفايت اجتماعي فلنر بود. 40 دانش آموز ضعيف در عملکرد تحصيلي (معدل تحصيلي زير 12) در دو گروه مساوي آزمايشي و کنترل قرار گرفتند. ابتدا از هر گروه پيش آزمون به عمل آمد. سپس به گروه آزمايشي مهارت هاي اجتماعي در 12 جلسه آموزش داده شد و در پايان از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. دو ماه بعد از هر دو گروه آزمون پيگيري به عمل آمد. نتايج پژوهش نشان داد که آموزش مهارت هاي اجتماعي، نگرش، جرات مندي، مديريت استرس و خودکارآمدي دانش آموزان را بهبود بخشيده است و اين تغيير در طول زمان خود را حفظ کرده است. در نتيجه آموزش مهارت هاي اجتماعي کفايت اجتماعي را ارتقا بخشيده است.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه تاثير يک نوع مداخله آموزشي بر تغيير و منفي سازي نگرش دانش آموزان نسبت به سوء مصرف مواد مخدر، مورد بررسي قرار گرفت. مداخله آموزشي شامل 8 جلسه آموزش مهارت هاي مقابله اي بود که به روش بحث گروهي بر روي يک نمونه از دانش آموزان پسر پايه اول متوسطه (n=559) در ده منطقه آموزش و پرورش استان کرمان اجرا شد. براي سنجش نگرش آزمودني ها يک پرسشنامه نگرش سنج مورد استفاده قرار گرفت که توسط محقق ساخته شد و پايايي و اعتبار آن با استفاده از روش بازآزمايي، آلفاي کرونباخ و اعتبار سازه به روش تحليل عاملي برآورد گرديد. نتايج، نشان دهنده تاييد فرضيه هاي پژوهش بود. يعني آموزش مهارت هاي مقابله اي به شيوه بحث گروهي، نگرش دانش آموزان نسبت به مواد مخدر را تغيير دارد؛ بر منفي سازي نگرش دانش آموزان در گروه هاي آزمايش (ده کلاس در ده مدرسه، (n=282 و بر تغيير هر سه مولفه شناختي، عاطفي و رفتاري نگرش نسبت به سوء مصرف مواد مخدر نيز تاثير معنادار داشت.

 نسخه قابل چاپ

با بهره گيري از نظريه خودگرداني ذهني استرنبرگ و مدل سبك هاي هويت برزونسكي چگونگي ارتباط سبك هاي تفكر و سبك هاي هويت مورد بررسي قرار گرفت. شركت كنندگان در پژوهش 239 نفر از دانشجويان دختر (113 نفر) و پسر (126 نفر) رشته هاي مختلف تحصيلي دانشگاه شيراز بودند. در زمينه سبك هاي تفكر، تنها بخش مربوط به كنش سبك ها با استفاده از پرسشنامه "استرنبرگ" و "واگنر" مورد سنجش قرار گرفت كه عبارتند از: قانون گذار، قضاوتي و اجرايي. براي سنجش سبك هاي هويت، از پرسشنامه تجديد نظر شده "وايت" و همكارانش (ISI-6G) استفاده شد. مطابق مدل برزونسكي، سبك هاي هويت عبارتند از: اطلاعاتي، هنجاري و گسيخته - اجتنابي. پايايي پرسشنامه ها به روش آلفاي كرونباخ و روايي آنها با استفاده از روش تحليل عوامل احراز گرديد. يافته هاي پژوهش وجود رابطه ميان سبك هاي تفكر و هويت را تاييد نمود. نتايج حكايت از آن دارد كه هر يك از سبك هاي هويت، توسط نيم رخ متفاوتي از كنش سبك هاي تفكر پيش بيني مي شوند. بحث تفصيلي پيرامون نتايج در اصل مقاله آورده شده است.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر، نقش حرمت خود، در رفتار كمك خواهي و فعاليت هاي مرتبط با پيشرفت تحصيلي 319 دانش آموز پسر پايه دوم رياضي و فيزيك را كه به صورت تصادفي انتخاب شده بودند, مورد بررسي قرار داد. به منظور سنجش حرمت خود از مقياس حرمت خود روزنبرگ استفاده شد. رفتار كمك خواهي, فعاليت هاي مرتبط با پيشرفت تحصيلي, نگرش ها به كمك خواهي نيز با استفاده از پرسشنامه هاي محقق ساخته مورد اندازه گيري قرار گرفتند. جهت تحليل داده ها از روش آماري تحليل رگرسيون چندگانه و براي آزمودن مدل ارايه شده از تحليل مسير استفاده شد. نتايج نشان داد كه دانش آموزان به هنگام مواجه شدن با عملكرد ضعيف, بيشتر از منابع غير رسمي كمك, به ويژه همسالان و دوستان استفاده مي كنند. تحليل مسير مدل ارايه شده نشان داد كه دانش آموزان داراي حرمت خود پايين, كمك خواهي را تهديدي به توانايي خود ادراك مي كنند كه اين تهديد بر برداشت آنان از خودشان تاثير گذاشته و در نتيجه باعث مي شود از كمك گرفتن به هنگام نياز اجتناب كنند.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر به بررسي رابطه بين راهبردهاي يادگيري خود ـ تنظيم و انگيزش پيشرفت تحصيلي با عملكرد تحصيلي دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در درس رياضي پرداخته و هدف آن، تعيين رابطه و سهم نسبي هر يك از راهبردهاي يادگيري خود ـ تنظيم و انگيزش پيشرفت تحصيلي در تبيين عملكرد تحصيلي دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در درس رياضي بوده است. به همين منظور 180 نفر دانش آموز دوره متوسطه با روش نمونه گيري طبقه اي متناسب با حجم و تصادفي ساده از بين جامعه دانش آموزان رشته رياضي دوره متوسطه شهر اصفهان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. بخشي از نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه بين راهبردهاي يادگيري خود ـ تنظيم و انگيزش پيشرفت تحصيلي با عملكرد تحصيلي رياضي دانش آموزان رابطه معناداري وجود دارد. به علاوه، سهم نسبي انگيزش پيشرفت تحصيلي و راهبردهاي يادگيري خود ـ تنظيم در تبيين عملكرد تحصيلي دانش آموزان در درس رياضي به ترتيب ؛ 20 % و 18%  مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

در دو دهه گذشته پژوهش پيرامون شادكامي افزايش چشـمگير يافته است و محققان به بررسي شادكامي با متغيرهاي گوناگون از جمله ويژگي هاي شخصيتي پرداخته اند. هدف از پژوهش حاضر بررسي ارتباط پنج عامل ويژگي هاي شخصيتي با احساس شادكامي در بين دانشجويان دانشگاه تبريز مي باشد. آزمودني هاي پژوهش حاضر 396 دانشجو را شامل مي شود كه با ميانگين سني 21.73 به روش تصادفي طبقه اي انتخاب شده اند. كليه آزمودني ها به پرسشنامه هاي نئو فرم كوتاه و احساس شادكامي مونش پاسخ دادند. نتايج نشان داد كه كليه آزمودني ها عواطف مثبت را نسبت به عواطف منفي در سطح معني داري بالاتر و بهتر ارزيابي كرده اند و تفاوت معني داري در ميزان شادكامي به تفكيك جنسيت و رشته تحصيلي وجود ندارد. به علاوه با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون مشخص شد كه شادكامي با ويژگي هاي شخصيتي برون گرايي، دلپذير بودن و با وجدان بودن رابطه مثبت و معني دار و با بعد روان نژندگرايي رابطه منفي و معني دار دارد، هم چنين با بعد انعطاف پذيري نيز ارتباط معني دار به دست نيامد. نهايتا با استفاده از روش رگرسيون گام به گام مشخص شد كه دو ويژگي روان نژندگرايي و برون گرايي 0.417 درصد از واريانس شادكامي را تبيـين مي كنند.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين تاثير آموزش هوش هيجاني و مهارت هاي زندگي بر سازگاري زناشويي زوج هاي جوان اجرا شد. پژوهش از نوع شبه آزمايشي سه گروهي (دو گروه آزمايش و يک گروه گواه) با پيش آزمون و پس آزمون و جامعه آماري شامل زوج هاي شرکت کننده در کارگاههاي آموزشي يک فرهنگسرا بود. تعداد 60 نفر (20 نفر گروه آموزش هوش هيجاني، 20 نفر گروه آموزش مهارت هاي زندگي و 20 نفر گروه گواه) به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و از طريق گمارش تصادفي در دو گروه آزمايشي و يک گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهاي سنجش، شامل آزمون سازگاري زناشويي (اسپانير، 1976) و پرسشنامه جمعيت شناختي محقق ساخته بود. داده ها از طريق تحليل کوواريانس تحليل شد. يافته ها نشان داد که آموزش مهارت هاي زندگي و هوش هيجاني تاثير معناداري بر سازگاري زناشويي و مولفه هاي آن (رضايت دوتايي، توافق دوتايي، همبستگي دوتايي و بيان محبت آميز) در زوج هاي جوان دارد (P<0.01). همچنين در سازگاري زناشويي کلي، توافق دو نفري و ابراز محبت دو گروه آموزش مهارت هاي زندگي و آموزش هوش هيجاني با يکديگر تفاوت معنادار نداشتند (P>0.05)، ولي در رضايت زناشويي و همبستگي دو نفري بين دو گروه آموزش مهارت هاي زندگي و آموزش هوش هيجاني تفاوت معناداري به دست آمد (P<0.01).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين تاثير درمان شناختي گروهي بر نشانه هاي بيخوابي مزمن در زنان مبتلا به بيخوابي مزمن اجرا شد. پژوهش از نوع نيمه آزمايشي (اندازه گيري تکرار شده) و جامعه آماري آن زنان مراجعه کننده به مطب هاي متخصصان مغز و اعصاب بودند که از بين آنها، 18 نفر، به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش (درمان شناختي گروهي) و گواه (درمان دارويي) قرار گرفتند. همه شرکت کنندگان داروي خواب آور (بنزوديازپين ها) مصرف مي کردند. ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته نشانه هاي بيخوابي مزمن بود. داده ها از طريق تحليل کوواريانس تحليل شد. يافته ها نشان داد درمان شناختي گروهي بر کاهش نشانه هاي بيخوابي مزمن به طور معناداري موثر است (P<0.01).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين تاثير آموزش حل مساله با تاکيد بر نيازهاي بنيادين نظريه انتخاب بر الگوهاي ارتباطي زوج ها اجرا شد. روش پژوهش نيمه آزمايشي دو گروهي با پيش آزمون و پس آزمون و جامعه آماري شامل کليه زوج هاي شهر کرج بودند که از ميان آنها 12 زوج (6 زوج در گروه آزمايش و 6 زوج در گروه گواه) به روش نمونه گيري داوطلبانه انتخاب شدند و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند. ابزار سنجش شامل پرسشنامه الگوهاي ارتباطي (کريستنسن و سالاوي، 1984) بود و داده ها از طريق تحليل کوواريانس تحليل شد. يافته ها نشان داد که تفاوت معناداري بين گروه آزمايش و گواه در الگوهاي ارتباطي سازنده متقابل، اجتناب متقابل، توقع / کناره گيري کلي، توقع مرد/ کناره گير زن و توقع زن / کناره گير مرد وجود دارد (P<0.05).

 نسخه قابل چاپ