مقالات همايش ملي آموزش عالي و كارآفريني گذشته، حال، آينده

بعضي از شركت هاي بزرگ و موفق که در حوزه کارآفريني فعاليت مي کنند، در مدت زمان كوتاهي با از دست دادن سهم بزرگي از بازار خود، به موقعيتي معمولي و حتي تاسف بار تنزل يافته اند و برخي به يكباره به جايگاه هاي ممتازي در صحنه رقابت مي رسند. به عقيده بسياري از متخصصان علم مديريت پاسخ بسياري از اين گونه مسايل را بايد در مفاهيمي به نام «استراتژي» و «برنامه ريزي استراتژيك» جستجو كرد.
مفاهيم مربوط به استراتژي، از اوايل دهه 1960 وارد کسب و کار شده است، اما در کشور ما اين مفاهيم هنوز جوانند و بسياري از کارآفرينان ما و حتي مديران بخشهاي دولتي و خصوصي که دانش آموخته مراکز آموزشي مي باشند. هنوز به ضرورتهاي به کارگيري اين مفاهيم پي نبرده اند. صاحب نظران، استراتژي را زاييده دو اصل «محيط رقابتي» و «محدوديت منابع» مي دانند که کشور ما در معرض تاثير هر دو عامل فوق تا حدود زيادي مي باشد که جهت کاهش مخاطرات اقتصادي متاثر از اين عوامل آشنايي با مباحث برنامه ريزي استراتژيک ضروري است. متاسفانه در سرفصلهاي پيشنهادي تدريس کارآفريني براي دانشجويان هم، نبود مبحثي با عنوان «برنامه ريزي استراتژيک» (اگر چه در مبحث «بازاريابي»، دانشجويان تا حدودي با «استراتژيهاي بازاريابي» آشنا مي شوند). مي تواند زمينه آسيب پذيري کارافرينان را در مقابل نوسانات اقتصادي تشديد نمايد. در اين ميان، انتخاب مدل مناسب برنامه ريزي استراتژيک، از اهميت ويژه اي برخوردار است. ازآنجا که اکثر فعاليتهاي کارآفريني منجربه کسب و کارهاي کوچک و متوسط مي شود. از ميان مدل هاي متنوع موجود براي برنامه ريزي استراتژيک اينگونه کسب و کارها، مدل «فراي و استونر» را به دليل سادگي و کاربردي بودن، مناسب به منظور آموزش به کارآفرينان دانشگاهي ديده شد که البته پياده سازي موفق آن نيازمند آموزش آن به صورت کارگاهي و در گيرشدن دانشجويان با فرايند واقعي و عملي برنامه ريزي استراتژيک است

در سالهاي اخير اقبال خانم ها به تحصيل در دانشگاه هاي کشور با توجه به پذيرش بالاي 60 درصدي آنها درکنکور از رشد چشمگيري برخوردار شده است. با اين وصف فارغ التحصيلان خانم در آينده اي نزديك بخش قابل توجهي از نيروهاي آماده به كار را تشكيل مي دهند که اشتغال آنها مي تواند چالش عمده اي براي دولت تلقي شود. در چنين شرايطي ترغيب و ترويج كارآفريني براي ايجاد کسب و کارهاي مستقل در بين دانش آموختگان خانم مي تواند نقش عمده اي را در فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي جامعه ايفا نمايد.
سوال اصلي که در زمينه کارآفريني فارغ التحصيلان جوياي کار خانم استان گلستان مطرح شده است، اين بود که مهمترين موانع و چالش هاي توسعه كارآفريني آنها جيست؟
اين مقاله که استخراجي از طرح پژوهشي است، موانع و چالش هاي توسعه كارآفريني جامعه آماري را در چارچوب متغيرهايي مثل محدوديت هاي خانوادگي، محدوديت هاي فرهنگي (نگرش منفي به حضور اجتماعي زن، عکس العمل هاي منفي مسوولين و مشتريان به توانايي زن)، فراهم نبودن آموزش هاي مناسب كارآفريني (مثل راه اندازي کسب و کار، ثبت شرکت، مهارتهاي مديريتي، مالي، بازاريابي) و عدم دسترسي به منابع مالي (كمبود سرمايه، نگرش منفي بانكها به اعطاي وام، ناتواني در ارايه وثيقه)، عدم وجود نهادهاي حمايتي و فراهم نبودن قوانين و مقررات در يک چارچوب علمي در يک نمونه آماري به حجم 300 نفر مورد سنجش قرار مي دهد. بر مبناي يافته هاي تحقيق، پاسخ دهندگان محدوديت هاي خانوادگي و محدوديت هاي فرهنگي را مانع تلقي نکرده و از اين رو، فرضيات مربوطه تاييد نشدند. اما فراهم نبودن آموزش هاي مناسب، عدم دسترسي به منابع مالي، عدم وجود نهادهاي حمايتي و فراهم نبودن قوانين و مقررات مناسب از نظر پاسخ دهندگان به عنوان موانع و چالش در توسعه کارآفريني تلقي شده و فرضيات مربوطه تاييد شدند. نهايتا راهکارهاي کاربردي در زمينه موانع و چالش هاي فوق الذکر ارايه مي گردد

يكي از عواملي كه در كنار كار و سرمايه به عنوان منبع رشد و توسعه اقتصادي مطرح است، وجود كارآفرينان يا انترپرنورها با ويژگيهاي پيش برنده اي مي مانند خلاقيت و نوآوري است. گسترش روحيه كارآفريني و تربيت و پرورش كار آفرينان در جامعه اثر مطلوبي بر رشد اقتصادي دارد چرا كه كارآفرينان با استفاده صحيح از امكانات اقتصادي و خلق فرصت هاي تجاري جديد موجب بهبود عملكرد بنگاههايي توليدي و خدماتي مي شوند. دانشگاهها و مراكز آموزش عالي از نهادهاي اثرگذار در تربيت كارآفرينان مي باشند كه در اين مقاله نقش مركز آموزش عالي در توسعه كار آفريني مورد بررسي قرار گرفته است. براي اين كار ابتدا مدلي با عنوان آموزش عالي، كار آفريني، رشد اقتصادي ارايه شده است سپس ضريب همبستگي خطي ميان نرخ رشد عملكرد شركت هاي تازه تاسيس به عنوان شاخص جانشين فعاليت هاي كارآفريني و نرخ رشد اقتصادي در سطح 14 كشور تحت بررسي محاسبه شده است. نتايج بدست آمده از مدل نظري و تحليل تجربي نشان مي دهد:
1- دانشگاهها و مراكز آموزش عالي نقش موثري در پرورش كارآفرينان دارند كه اين نقش از طريق تعريف و عرضه واحدهاي درسي جديد مانند «كسب و كار الكترونيك» انجام مي شود.
2- ضريب همبستگي ميان كارآفريني و رشد اقتصادي 0.79 است عني بهبود شاخص كارآفريني موجب رشد اقتصادي بيشتر مي شود

پرداختن به مقوله کارآفريني و تربيت دانش آموختگاني که داراي تواناييها و مهارت هاي لازم براي راه اندازي يک کسب و کار مناسب باشند، از وظايف اصلي هر دانشگاه محسوب مي شود که متاسفانه خلا آن کاملا محسوس است. در جهان رقابتي امروز دانشگاه هايي موفق هستند که قادر به بهره گيري بيشتر و بهتر از دانش باشند، چرا که ديگر مواد اوليه، زمين و ساير مواد طبيعي منبع مهم و اساسي به شمار نمي روند بلکه اين افراد کارآفرين هستند که سرمايه با ارزش دنياي جديد به حساب مي آيند. از اين رو بسياري از دانشگاه هاي کشورهاي پيشرفته و در حال توسعه، بهره گيري از کارآفريني را آغاز نموده اند و اين بذل توجه در قالب تدوين استراتژي ها، سياست ها و برنامه هاي علمي جهت بسط و تقويت روحيه و رفتار کارآفريني و مهمتر از آن آموزش کارآفريني در مراکز علمي و دانشگاهي ظاهر گرديده است.
در اين مقاله پس از بيان مفهوم کارآفريني و تعاريفي چند از کارآفريني و کارآفرين، جنبه هاي نظري آموزش کارآفريني بيان مي گردد. آنگاه نقش دانشگاه در آموزش کارآفريني مطرح مي شود. سپس عمده ترين اهداف آموزش کارآفريني دانشگاه ها تشريح مي گردند. در ادامه، فرايند آموزش کارآفريني و انواع دوره هاي آموزشي آن بررسي و مرور مي شوند. در پايان نيز پيشنهاداتي براي بهبود آموزش کارآفريني در سطح دانشگاهها ارايه مي شود

اين تحقيق توصيفي- همبستگي به منظور تحليل ميزان روحيه کارآفريني دانشجويان دانشگاه رازي انجام شد. دانشجويان کارشناسي دانشگاه رازي جامعه آماري اين پژوهش را تشکيل دادند که تعداد380 نفر از آن ها بر اساس جدول کرجسي و مورگان با روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. بر اساس يافته ها، نزديک به نيمي از دانشجويان دانشگاه رازي از نظر ميزان روحيه خودکارآمدي در سطح پايين قرار دارند. روحيه کارآفريني دانشجويان در زمينه هاي استقلال طلبي، کنترل دروني، انگيزه پيشرفت و خلاقيت بالاتر از حد ميانگين و در زمينه ريسک پذيري پايين تر از حد ميانگين است. تفاوتي بين ميزان استقلال طلبي، ريسک پذيري و خلاقيت دانشجويان سال اول و آخر وجود ندارد ولي ميزان کنترل دروني و انگيزه پيشرفت دانشجويان سال آخر از دانشجويان سال اول کمتر است. دانشجويان پسر نيز نسبت به دختران استقلال طلب تر و ريسک پذيرتر هستند. دانشجويان دانشکده هاي مختلف دانشگاه نيز از نظر ميزان روحيه کارآفريني اختلاف معني داري با هم ندارند. بين روحيه کارآمدي و روحيه کارآفريني هم رابطه مثبت معني داري حاکم است

در بيشتر تحقيقات بر روي بازار كارآمده است كه بيشتر فشار بيكاري روي مشاغل با دستمزد كم مي باشد مشاغلي كه احتياج به تحصيلات زيادي ندارد ولي در ايران آنچه به علت رشد ناگهاني دانشگاهها بخصوص پس از انقلاب اسلامي به چشم مي خورد فشار نيروي كار تحصيلكرده بر روي تعداد ثابتي از مشاغل دولتي است كه به هيچوجه اين شغل ها تكافوي فارغ التحصيلان را نمي دهد. براي ايجاد مشاغل جديد در همه نقاط دنيا حتي مراكز تجمع سرمايه نظير اروپاي غربي و امريكا نيز تاكيد بر دخالت صنايع كوچك و خود اشتغالي جهت كارآفريني است. اما ايجاد، اداره و موفقيت در اين صنايع نيز احتياج به ملزماتي دارد كه بايد توسط سيستم آموزشي تامين گردد. در آموزشهاي عالي تاكيد بر خصوصيات لازم براي فرد جهت ايجاد اشتغال يا لااقل انجام فعاليت حرفه اي به شكل مورد قبول بازار بسيار مهم است

آموزش به عنوان جوهره کارآفريني و يکي از عوامل کليدي و رمز پيشرفت و حتي بقاي سازمان هاي نوين است. جامعه جهاني امروز پيوسته دچار تحول و دستخوش دگرگوني است. بسياري از مصاديق فناوري در دنياي امروز، ماحصل تسلسل زنجيره وار از يک سري آموزش ها و خلاقيت هاي نوع بشر در طول تاريخ است که روندي تکاملي را طي کرده و به موجوديت کنوني رسيده است. در اين مقاله پس از بيان اهميت آموزش کارآفريني، به مفاهيم، پيش نياز ها و اهداف کارآفريني پرداخته شد. سپس مبحث خلاقيت و ضرورت آن در کارآفريني بيان شده و در ادامه عوامل موثر در آموزش کارآفريني در غالب نقش دانشگاه، دولت، نظام آموزشي، جنسيت، ميزان درآمد و نرخ بيکاري بررسي گرديد. در پايان موانع دستيابي به اين مهم همراه با راهکار هاي گذر از آن مطرح شد

امروزه توسعه کارآفريني براي دستيابي به ثروت، رفاه و اشتغال به طور کلي به امري اجتناب ناپذير براي توسعه کشورها مبدل گرديده است. در دنياي در حال تحول و پيشرفت امروز کاميابي از آن جوامع و سازمانهايي است که بين منابع کمياب و قابليت هاي مديريت و کارآفريني منابع انساني خود رابطه معناداري برقرار نمايند. کشورهايي نظير کره جنوبي، تايلند، تايوان، سنگاپور، مالزي و هندوستان که از لحاظ اقتصادي و اجتماعي بهبودهاي کاملا محسوس پيدا کرده اند، بلکه اکنون قابليت هاي جديدي در سرمايه عظيمي که آن را منابع انساني مي نامند، بيش از پيش متبلور شده که ادبيات علمي آنرا توسعه کارآفريني و عادت هاي کارآفرينانه تلقي مي کنند.
از اينرو آموزش کارآفريني نقش مهمي را مي تواند در افزايش تعداد افرادي که اطلاعات کافي در مورد کسب و کار به عنوان يک فعاليت مهم اقتصادي و جايگزين شغلي دارند ايفا نمايد و به تبع آن افزايش کسب و کار ها و درآمد ناخالص ملي را مي توان انتظار داشت.
به دليل طيف گسترده و بسيار متنوع داوطلبان و مخاطبان، اين آموزشها بايد به روشي آسان و موفق عرضه شود به طوري که پيچيدگيهاي تئوري کاهش يافته و مهارتهاي آموزشي موفقي بوجود آيد. بديهي است که گويش شيواي آموزشي، ادبيات مانوس، ديدگاههاي موثر و مثالهاي روان، به نتايج موفقيت آميز منتج مي شود.
يک مربي يا تسهيل گر کارآمد، ابتدا به آگاهي از فرآيند يادگيري و سپس طرحي براي موفقيت نياز دارد. بايستي نگرشها، مهارتها و دانش فراگيران خود را بشناسد تا بداند براي تسريع در اين کار به چه چيزهايي نياز داريد. سرانجام چگونگي کاربرد روشهاي آموزشي موفقيت يک مربي و تسهيل گر را تعيين مي کند. اين موفقيت در حين آموزش و پس از آن ارزيابي و پيگيري مي شود.
در اين مقاله در ابتدا با نگاهي گذرا به بيان تاريخچه آموزش کارآفريني و فرآيند يادگيري کارآفريني پرداخته شده و سپس بررسي مختصري از تجربيات آموزش كارآفريني در جهان و صورت گرفت. همچنين دوره هاي آموزش كارآفريني كه در حال حاضر در ايران در حال پياده سازي مي باشند، جمع آوري شده و پس از آن يك مطالعه ميداني به صورت نظرسنجي از مخاطبان يكي از دوره هاي كارآفريني براي بررسي نيازهاي ايشان انجام گرفت.

در راستاي بررسي و تبيين ويژگيهاي كار آفرينانه و شناسايي عوامل زمينه اي مرتبط با آن در دانشجويان دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال تحصيلي 85-84، اين پژوهش انجام گرديده است.
جامعه آماري اين پژوهش، كليه دانشجويان دانشكده هاي مختلف دانشگاه شهيد باهنر كرمان بوده است. قريب 14 هزار دانشجو در 14 دانشكده وابسته به اين مجموعه مشغول به تحصيل هستند. با توجه به موضوع، روش توصيفي از نوع همبستگي براي تبيين روابط بين متغيرها انتخاب شده است. از هر دانشكده يك نمونه اتفاقي طبقه بندي شده (قضاوتي) به تعداد 20 نفر دختر و 20 نفر پسر انتخاب شد و در نهايت تعداد 560 پرسشنامه در سطح 14 دانشكده و بخشهاي ذيربط تكميل و جمع آوري گرديد. ابزار گرد آوري داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود كه در طراحي آن، پرسشنامه استاندارد شده بين المللي مركز كار آفريني دانشگاه «دارهام» كه در كشورهاي مختلف هند، مالزي، فيليپين و انگليس آزمون شده مبناي كار قرار گرفت. تعداد سوالات پرسشنامه 50 مورد بوده و پاسخ سوالات در طيف چهار گزينه اي موافقم، تا حدي موافقم، تا حدي مخالفم و مخالفم پيش بيني گرديد. ضرايب روايي و پايايي پرسشنامه به ترتيب 0.973 و 0.794 محاسبه گرديد. در تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار SPSS و Excel، جداول فراواني و نمودار ميله اي، آزمونهاي آماري استقلال كاي دو و همبستگي اسپيرمن و تاوb كندال استفاده گرديد.
يافته هاي پژوهش مبين آن است كه ويژگي هاي كار آفرينانه در دانشجويان، متوسط (تا حدودي) بوده است. بين عملكرد تحصيلي با نياز به موفقيت رابطه معني داري وجود دارد و ساير متغيرهاي مربوط به ويژگيهاي كارآفرينانه مستقل از عوامل زمينه اي گزارش شده اند.
بررسي رابطه علّي بين متغيرهاي پيش گفته، مطالعه در مورد شيوه هاي آموزش اثربخش براي تقويت خصايص كارآفرينانه در افراد و بالاخره تلاش فرهنگي و الزام به كاربست اين شيوه ها و اجراي برنامه هاي آموزشي فراگير براي تقويت روحيه كارآفرينانه در فراگيران از سطوح مقدماتي، از جمله پيشنهادات اين پژوهش مي باشند

انتظارات جديد از دانشگاه ها ايجاب مي کند که دانشگاه ها در توسعه اقتصادي و اجتماعي کشور نقش محوري ايفا نمايند. تحقق اين خواسته از طريق تحول دانشگاه سنتي که وظيفه خود را تحقيق و تدريس مي دانست به دانشگاه کارآفرين امکانپذير است. يکي از برون دادهاي تعاملات دانشگاهيان و صنايع، پارک هاي علمي فناوري و مراکز رشد (انکوباتورها) مي باشد. اين دسته از مراکز نمود عيني يک دانشگاه کارآفرين مي باشند. اين مجموعه ها که معمولا در مجاورت قطبهاي دانشگاهي و يا صنعتي – اقتصادي شکل مي گيرند، ضمن ايجاد فضاي مناسب جهت انجام تحقيقات کاربردي و تجاري سازي نتايج آن و انتقال فناوري، موجبات رشد شرکتها و موسسات را از رهگذر هم افزايي ناشي از مجاورت فيزيکي اين واحدها و نيز کاهش هزينه هاي سرمايه گذاري، فراهم مي سازد. هم چنين اين مراکز مي توانند قابليت هاي کارآفريني شامل دانش، مهارت و نگرش کارآفريني را در دانش آموختگان ايجاد نمايد و دانش آموختگان به عنوان عاملان تغيير اجتماعي، اين قابليت ها را در جامعه ترويج دهند.
در سالهاي اخير ايده ايجاد پارکهاي علمي فناوري و مراکز رشد در بين سازمان هاي دولتي و غيردولتي ايران جايگاه ويژه اي يافته است، تاسيس 7 پارک علمي فناوري و 42 مرکز رشد، اقدامات وزارت صنايع و معادن و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات براي ايجاد پارکهاي فناوري و تاسيس دفتر پارکهاي علمي فناوري در هفته پژوهش امسال در وزارت علوم، تمامي نشانگر اهميت اين مراکز در کشور مي باشد.
مقاله حاضر با رويکردي علمي- تحليلي، پارک هاي علمي فناوري که زاييده تعامل دانشگاه و صنعت مي باشند را به عنوان يک نمونه عيني و واقعي از دانشگاه کارآفرين معرفي مي نمايد؛ لذا جهت تقويت فرهنگ کارآفريني توجه به اين مراکز بيش از پيش ضروري به نظر مي رسد

با افزايش تقاضاي زنان براي ورود به نظام آموزش عالي و نياز آنها به كار بيرون از خانه، عوامل مهم فرهنگي و اجتماعي، نقش بسيار مهمي در اشتغال زنان ايفا مي كنند. به طوريكه طي سالهاي اخير، ميزان قابل ملاحظه اي از انديشه ها و آراي اجتماعي، در زمينه مسايل و محدوديت هاي اشتغال زنان دانشگاهي، به رشته تحرير درآمده است. از طرف ديگر، جامعه به منظور نيل به رشته پايدار كارآفريني را به عنوان يكي از مهمترين راهكارهاي مهم و اساسي مورد توجه ويژه اي قرار داده است. سهم كارآفريني زنان به ويژه زنان دانشگاهي و تحصيلكرده به عنوان بخش قابل توجهي از افراد جامعه در قبال مردان همواره مورد بررسي و تدقيق بوده است. در اين مقاله نگارندگان اين سطور ضمن به رسميت شناختن تفاوت هاي طبيعي زنان و مردان بر اين باورند كه نابرابري هاي جنسيتي موجود در جامعه زنان ايران، كه بيشتر جنبه اجتماعي و فرهنگي دارند، از قابليت كارآفريني زنان دانشگاهي مي كاهد. در اين زمينه به نقش خانواده، نظام تعليم و تربيت، باورهاي كليشه اي، ناهماهنگي انتظارات نقشي و مناسبات حاكم بر سازمان كار اشاره مي شود. همچنين به عواملي از جمله نگرش موافق اطرافيان، ارزشها و باورها، الگوهاي نقش، برقراري تعادل بين محيط خانواده و كار و آموزش به عنوان عوامل مهم در كارآفريني زنان دانشگاهي اشاره شده است

سازمان پديده اي اجتماعي به شمار مي آيد كه به طور آگاهانه هماهنگ شده و داراي حدود و ثغور نسبتا مشخصي مي باشد و براي تحقق هدف يا اهدافي، بر اساس يك سلسله مباني دايمي فعاليت مي كند. دانشگاه به عنوان يك سازمان مهم در اجتماع امروزي ميبايست جهت بقا و بهبود در جامعه از ساختار لازمي برخوردار باشد. ساختار عبارت است از الگوي روابط بين افراد، گروهها و واحدها در يك سازمان. ساختار سازماني تصريح مي كند كه وظايف، چگونه تخصيص داده شوند، چه كسي به چه كسي گزارش دهد و سازوكارهاي هماهنگي رسمي و همچنين الگوهاي تعاملي سازماني كه بايد رعايت شوند كدامند؟
در مقاله حاضر، با در نظر گرفتن ساختار فعلي دانشگاهها و مطالعه شرح وظايف آنها به جايگاه دانشگاهها در جامعه و انتظارات جامعه از دانشگاهها و ميزان مطلوبيت اين جايگاه پرداخته ايم. بر اين اساس با توجه به اجراي طرح كاراد سعي شده است به بررسي و تحليل ساختاري مراكز كارآفريني در دانشگاهها پرداخته شود. بر اين اساس ضمن مرور مستند ادبيات موضوعي مربوط به كارآفريني در دانشگاهها و موضوعات مرتبط با آن، ساختار بديعي معرفي گرديده كه در آن ضمن ايجاد ساختار مراكز كارآفريني، به ساختار مراكز رشد، دفتر ارتباط با صنعت، دفتر استعدادهاي درخشان، قطبهاي علمي توجه خاص گرديده و ساختار مشخص و منظمي براي تمامي اين مراكز در دانشگاهها معرفي مي شود. در پايان مقاله، موارد مذكور جمع بندي شده، بحث و نتيجه گيري، كاربردهاي مديريتي، و پيشنهادات مرتبط با آن جهت پيگيري تحقيقات مشابه در آينده ارايه شده است

بررسي روند روبه رشد كشورهاي توسعه يافته نشان دهنده آن است كه كارآفرينان در رشد اقتصادي و اشتغال زايي اين كشورها نقش فراواني داشته اند. يكي از كاركردهاي اصلي آموزش در سطوح مختلف بويژه آموزش عالي تربيت فارغ التحصيلان خلاق و كارآفرين است. نگاهي اجمالي به كارايي فارغ التحصيلان رشته هاي كشاورزي و توانمنديهاي عملي آنها براي ايجاد تحول در بخش كشاورزي نشان دهنده اين واقعيت ناخوشايند است كه آموزش عالي كشاورزي در رسيدن به اين مهم از كارايي چنداني برخوردار نبوده است. در اين پژوهش موانع موجود در كارآفريني دانشجويان كشاورزي بررسي شده است. پس از بررسي مفهومي و نظري، با استفاده از روش تحقيق پيمايشي، پرسشنامه اي بر پايه مرور ادبيات تحقيق، اهداف مورد نظر وديدگاههاي صاحبنظران براي گرد آوري داده هاي ميداني تهيه و تدوين شد. پس از روايي و پايائي، پرسشنامه ها از سوي يك نمونه برگزيده (136 نفر) بر اساس روش نموگيري تصادفي تكميل شد. پس از گردآوري داده ها از نرم افزار آماري spss براي تحليل داده ها استفاده شد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل عاملي به طبقه بندي موانع موجود در زمينه كارآفريني از ديدگاه دانشجويان نشان دهنده چهار عامل اساسي ميباشد كه حدود 66 درصد از واريانس ميان عوامل راتبيين مي نمايند. اين عوامل به ترتيب اهميت (ساختاري، زيربنايي)، (آموزشي)، (مشوقها) و (انگيزش) را شامل ميگرديدند. بر مبناي عوامل استخراج شده پيشنهاد هاي مقتضي ارايه شده است

با توجه به اهميت كارآفريني هاي درون سازماني و تحول پذيري سازمان و رابطه مسقيم علت و معلولي اين دو اصطلاح با يكديگر، انتظار مي رود سازمانهاي ما بيشتر از وضع موجود در جهت ترويج و به كارگيري دو اصطلاح ياد شد، حركت كنند.
از طرفي دانشگاهها و سازمانهاي آموزش عالي با توجه به الگو بودن آنها براي ساير سازمانها و امكاناتي نظير دانش، تكنولوژي و نگاه به روزتر اعضا، بايد بتوانند به عنوان رهبر اين حركت عمل كنند؛ متاسفانه اين تحول در سازمانهاي آموزش عالي ما نيز چشمگير نبوده است.
اين مقاله با پژوهش موردي و ميداني، در دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهر بابك و تعميم آن، سعي در يافتن موانع كارآفريني هاي درون سازماني و تحول پذيري در سازمانهاي آموزش عالي داشته است. و همچنين در پاره اي از موارد به كمك تحقيقات كتابخانه اي و ميداني، راه حل هايي براي رفع موانع ارايه داده است.

در جهان رقابتي امروز سازمان ها، دانشگاه ها و کشورهايي موفق هستند که قادر به بهره گيري بيشتراز اطلاعات و دانش باشند. امروزه کشورهايي که به توسعه اقتصادي و صنعتي بها مي دهند حمايت از ايجاد بستر کاري به پايه فن آوري را به طور جدي در برنامه هاي خود به کار مي گيرند. کارآفرين با هدف تبديل فن آوري و دانش محققين به کسب و کار ايده اي زيباست.
حمايت دانشگاهي مي تواند ضريب موفقيت موسسات علمي و تحقيقاتي را تا حد شگفت آوري افزايش دهد. از اين رو بسياري از دانشگاه هاي کشورهاي پيشرفته و در حال توسعه بهره گيري از کارآفرين را آغاز نموده اند و اين بذل توجه در قالب تدوين استراتژي ها، سياست ها و برنامه هاي علمي جهت بسط و تقويت روحيه و رفتار کارآفرين و مهمتر از آن آموزش کار آفرين در موسسات علمي و آموزشي و دانشگاه ها ظاهر گرديده است. در دانشگاه بهترين موفقيت براي شناسايي کارآفرينان است هرچند براي توسعه کارآفريني به گذشت زمان نياز است اما بايد در استفاده از پتانسيل و دانش فارغ التحصيلان دانشگاه ها تعجيل نمود.
در اين مقاله ضمن بررسي مفاهيم کارآفريني، ويژگي هاي دانشگاه کارآفرين، فرايند آموزش کارآفريني، نگاهي به تجربه هاي کشورهاي جهان در زمينه آموزش کارآفريني و وضعيت دانشگاه هاي ايران در اين مقوله خواهيم پرداخت و با در نظر گرفتن چالش ها و فرصت هاي موجود و راه هاي گسترش و توسعه کارآفريني را مرور خواهيم کرد