دانلود مقالات مربوط به صنعت نفت

برگزاري نهمين نمايشگاه بين المللي نفت، گاز و پتروشيمي که با حضور بي سابقه شرکت هاي داخلي و خارجي برگزار شد، عرصه شفاف و رسايي بود از توسعه صنعت نفت کشور، که در دو بخش توسعه نيروي انساني، در قالب مديريت ها، پيمانکاران و شرکت هاي خصوصي همچنين دانش فني و آگاهي که در چهره تجهيزات جديد و فناوريهاي نوين تبلور يافته بود.
با نگاهي به گذشته و تبلور ترکيب توسعه نيروي انساني و انتقال فناوري هاي مرتبط با صنعت نفت مي توان اعلام کرد که چرخ هاي توسعه در هر دو بعد انساني و فني به حرکت درآمده و ادامه اين حرکت اجتناب ناپذير است تا آنجا که در حال حاضر آمارهاي موجود در صنعت نفت کشور هم، افزايش سهم ايراني در اين پروژه ها را تاييد مي کند.
انتقال فناوري و افزايش در مديريت پروژه هاي صنعت نفت کشور از مهم ترين عوامل به منظور تامين سرمايه گذاري لازم براي سال هاي آينده به شمار مي رود و اين مهم تنها در بخش پيمانکاري ساختماني، نصب و تاسيسات اهميت ندارد بلکه بايد براي ايجاد پيمانکاران عمومي که حتي در آينده قابليت سرمايه گذاري نيز داشته باشند، مورد توجه قرار گيرد.
اين مقاله تلاش دارد تا ضمن معرفي توانايي ها و امکانات موجود در صنعت نفت کشور چالش ها را در اين زمينه شناسايي و راهکارها را تا حد ممکن ارايه دهد.

خوردگي از ديرباز يکي از بزرگترين مشکلات صنايع نفت و گاز بوده است. خوردگي نه تنها باعث ايجاد هزينه هاي بالاي تعميرات مي شود، بلکه توقف توليد در زمان تعميرات و مسايل ايمني نيز خسارات هنگفتي را بوجود مي آورد. روشهاي پايش و تعيين نرخ خوردگي در گذشته شامل استفاده از کوپنهاي خوردگي بوده است که بررسي آنها مستلزم صرف زمان و هزينه است و از دقت بالايي نيز برخوردار نيست.
تکنولوژي امروز استفاده از روشهاي الکتروشيميايي، شامل پلاريزاسيون و امپدانس الکتروشيميايي را توصيه مي کند. به کمک اين روشها با صرف زمان و هزينه کمتر ميتوان به نتايج دقيقتري دست يافت. در اين مقاله ضمن بررسي انواع روشهاي موجود پايش خوردگي نقش تکنولوژي در پيشبرد اين روشها بررسي مي شود.

ماشين آلات به دليل فرسايش و خرابي، بايد در زمانهاي معيني از سرويس خارج، تا مورد بازبيني قرار گيرند. خروج از سرويس و همچنين بازبيني ماشين آلات با روشهاي رايج هزينه بالايي را به صاحبان صنايع تحميل ميکند، که در رقابت قابل توجه است. امروزه با پيشرفت علم الکترونيک و پردازش سيگنال تکنيکهايي ارايه شده است، که بتوان با دريافت داده هاي مختلف مانند لرزش، دما، جريان الکتريکي و غيره از ماشين آلات در زمان سرويس دهي و پردازش آنها از وضعيت ماشين آلات مطلع شد. اطلاع از وضعيت ماشين آلات در زمان سرويس دهي هزينه ها را به شکل چشمگيري کاهش داده و با استفاده از آن ميتوان مديريت خوبي بر ماشين آلات داشت، چنين تکنيکي را بازرسي وضعيت مي نامند. بازرسي وضعيت به صورت عام انواع مختلفي دارد که از حوصله اين بحث خارج بوده و در اين مقاله صرفا بازرسي وضعيت ماشين آلات دوار از طريق دريافت و پردازش اطلاعات لرزشي بررسي خواهد شد. پس از بيان تئوري تاثير خرابي بر سيگنال لرزشي و دستگاههاي ثبت و پردازش اين سيگنالها، در انتها نمونه اي از تاثير خرابي يک چرخ دنده بر طيف فرکانسي سيگنال لرزشي نمايش داده خواهد شد.

اين مقاله بخشي از تلاش دولتهاي مختلف براي ايجاد، توسعه و ساماندهي تامين کنندگان تجهيزات و خدمات در صنعت نفت را بررسي مي کند. نوع و ابعاد اين تلاشها که در قالبهاي مختلفي به اجرا درآمده است، از گذشته تا حال تغيير نموده و بسته به شرايط خاص هر کشوري متفاوت بوده است، اما همه اين اقدامات در يک قالب کلي مطرح است که «نهاد دولت» مسووليتهايي در زمينه «پرورشگري» تامين کنندگان تجهيزات و خدمات صنعت نفت دارد و دخالتهاي مسوولانه و بلند مدت دولتها، تاثير مهمي در ارتقاي توانمنديهاي فعالان اين عرصه بر جاي گذاشته است. در اين مقاله به اجراي برنامه هاي طولاني مدت و همه جانبه (تجربه برنامه  Norsok در نروژ)، اعمال قوانين و مقررات لازم در برگزاري مناقصه ها و نظارت بر اجراي آنها (تجربه برزيل) و ايجاد خوشه نفت  و گاز (تجربه آمريکا) اشاره مي شود. در پايان نيز با جمع بندي اين تجارب، اقداماتي براي اجرا از سوي نهادهاي حاکميتي با توجه به ويژگيهاي خاص کشور ايران پيشنهاد مي شود.

از آنجا كه صنعت نفت يكي از مهمترين و قديمي ترين واحدهاي صنعتي در ايران مي باشد و با توجه به تعداد بالاي ژنراتورهاي قديمي موجود در اين صنعت و هزينه بالاي جايگزيني آنها، حفاظت اين واحدها از اهميت بالايي برخوردار خواهد بود. نشان داده مي شود که حفاظت واحدهاي با بيش از 20 سال عمر در تشخيص بعضي از شرايط کاري ژنراتور ناتوان بوده و قادر به عملکرد صحيح و حفاظت دقيق ژنراتور نمي باشند. اين شرايط را مي توان حفاظت حساس اتصال زمين ژنراتور، حفاظت حساس اضافه شار، حفاظت نامتعادلي بار، برقدار شدن ناگهاني ژنراتور و در نهايت هم حفاظت ساده قطع فيور PT را نام برد. در اين مقاله دلايل و ضرورت اجراي بهينه سازي حفاظت واحد هاي قديمي مطرح شده و در انتها نيز مزاياي اجراي اين بهينه سازي به كمك رله هاي حفاظت مجتمع ژنراتور بررسي مي شود.

جهاني شدن تجارت بيش از بيش اهميت هماهنگي در استانداردها را روشن ساخته است. توجه به تاييد صلاحيت کارکنان آزمون هاي غير مخرب (NDT) بصورت مرکزي تحت يک استاندارد مشخص و توافق هاي في ما بين کشورها در شناسايي يکسان اين صلاحيت ها بخشي از فرايند تضمين کيفيت NDT در کشورهاي پيشرفته است. موفقيت در اين کار ضمن کاهش در هزينه ها، انگيزه کارکنان را نيز افزايش خواهد داد. در سال 2003 ميلادي با ملحوظ شدنISO-9712  در کد ASME تحول جديدي بوقوع پيوست. در همين سال سيستم ACCP1 در آمريکا از حالت بالقوه به مرحله بالفعل تبديل گرديد. در کشور ايران نيز با توجه به کاربرد وسيع NDT و پتانسيل بالاي استقبال از نظام هماهنگ بين المللي، فعاليت هاي جدي در اين زمينه از شش سال گذشته در سازمان انرژي اتمي ايران با همکاري آژانس بين المللي انرژي اتمي شروع گرديده و نتايج مثبتي در اين مدت حاصل شده است. از جمله مهمترين اين فعاليتها ميتوان به تهيه و تصويب استاندارد ملي 6725 (خرداد 1383)؛ که مطابق با استاندارد بين المللي ISO-9712 ميباشد؛ اشاره کرد. لکن جهت کاهش فاصله بين کشورهاي توسعه يافته و در حال رشد، عزم ملي و فعاليت هاي مستمر بيشتري لازم مي باشد. در اين مقاله سعي گرديده است ضمن مقايسه نظام هاي گوناگون تاييد صلاحيت کارکنان، استاندارد بين المللي ISO-9712 به عنوان الگو مطرح و فعاليت هاي انجام شده و برنامه هاي آتي در اين ارتباط تشريح گردد.

در اين مقاله سعي شده است، سير تاريخي سياستهاي دولت برزيل در بخش صنعت نفت و نتايج هر يك از آنها در دوره هاي مختلف تاريخي مورد بررسي قرار گيرد. برزيل نيز مانند اغلب کشورهاي در حال توسعه، با هدف رسيدن به خودکفايي و توسعه صنايع داخلي سعي مي کرد از طريق بوجود آوردن يك محيط حفاظت شده در برابر رقباي قدرتمند خارجي، به ايجاد و تولد شركت هاي بومي كمك کند. پس از آن، صنعت نفت برزيل در دهه 1990 شاهد كاهش ميزان سياست هاي حمايتي و آزادسازي هاي نسبي بود ولي باز هم نکته مهم در اين قوانين، تلاش براي حداکثرسازي توانمندي شرکتهاي داخلي بود. در اين مقاله سياستهاي تاريخي دولت برزيل و اثرات آن بررسي مي شود و با توجه به تحولات دوره هاي مختلف و نتايج آن، در مورد تاثير قوانين مناسب دولتي و نقش نهادهاي ملي نكاتي به صورت نتيجه گيري ارايه مي شود.

با توجه به نقش مهم شركتهاي مهندسي مشاور در انجام پروژه هاي نفتي و دستيابي به تكنولوزي و دانش فني روز روند تكامل اين شركتها در كسب دانش فني و تكنولوژي در 6 مرحله بررسي مي گردد:
•مرحله بهره برداري (operation)
•مرحله ساخت و نصب (Erection&construction)
•مرحله مهندسي تفضيلي (Detail design)
•مهندسي پايه (Basic design)
•مرحله طراحي مفهومي (licence)
•مرحله تحقيق و توسعه (R&D)
هدف از ارايه اين مقاله يافتن دليل عدم حضور شركتهاي داخلي در مرحله مهندسي پايه و دستيابي به دانش فني و تكنولوژي آن و  تا حد ممكن ارايه راهكار مناسب جهت حل اين مشكل مي باشد.
به اين منظور مباحث زير مورد بررسي قرار مي گيرد:
-  ضرورت دستيابي به تكنولوژي و دانش فني جهت خود كفايي
-  مراحل توسعه تكنولوژي در شركتهاي مهندسي مشاوره نفتي
- پرداختن به احداث پتروشيمي ها از سال 42 تا سال 72
- پرداختن به احداث پتروشيمي ها از سال 72 تا سال 80
- بررسي دو شركت خارجي
- علت عدم حضور شايسته شركتهاي ايراني در مرحله مهندسي پايه
- راهكارهاي پيشنهادي

با توجه به حياتي بودن جريان مداوم نفت در كشور، اهميت ساخت و تسلط بر تكنولوژي سيستمي كه موجب تضمين جريان اين مايع حياتي در كشور گردد بر كسي پوشيده نيست.
سيستم عيب ياب هوشمند، سيستمي است كه با استفاده از جريان نفت در داخل لوله ها حركت كرده و با استفاده از سنسورهاي مناسبي كه در آن تعبيه شده است، وجود و موقعيت نقاط خوردگي و نقاطي كه داراي هندسه متفاوتي نسبت به حالت اوليه مي باشند و همچنين خم هاي موجود در طول لوله را آشكار مي كند. استفاده از اين سيستم با اعلام موقعيت نقاط معيوب در طول خط و ايجاد امكان ترميم اين قسمت ها، نه تنها باعث برقراري جريان نفت مصرفي و صادراتي شده بلكه با پيشگيري از شكست لوله هاي نفت، مانع از هدر رفتن مقدار زيادي نفت و آلودگي محيط زيست مي گردد. همچنين ساخت اين سيستم از خروج مقدار زيادي ارز جلوگيري كرده و ضمن بالا رفتن توان تكنولوژيك داخلي، باعث عدم وابستگي كشور در اين زمينه مي گردد.

مطالعات اوليه در مورد به کارگيري روشهاي ميکروبي در ازدياد برداشت از مخازن از حدود سال 1926 آغاز گرديده و تاکنون مطالعات بسياري پيرامون استفاده از اين روشها در کشورهاي مختلف از جمله آمريکا، روسيه، چين، اندونزي، امارت متحده و عربستان صورت گرفته و نتايج رضايت بخشي نيز حاصل شده است. به طور مثال مطالعات انجام گرفته در عربستان بيانگر اين مطلب است که با استفاده از اين روشها مي توان تا 30% نفت باقيمانده در شرايط مخزن را برداشت نمود.
مهمترين وجه تمايز روش ميکروبي در مقايسه با ساير روشهاي ازدياد برداشت استفاده از يک موجود زنده به عنوان مهمترين عامل اين فرايند مي باشد که اين مطلب موجب محدوديتهايي در استفاده از اين روش مي گردد. براي اين منظور ابتدا  بايد ميکروبي که قدرت سازگاري با شرايط دما و فشار، ميزان شوري آب، مقدار گوگرد و ساير ترکيبات مضر موجود در مخزن را داشته باشد، يافته و ضمن بررسي مکانيزم عملکرد آن در مخزن، شرايط را براي رشد و ادامه حيات آن فراهم نمود.
در ايران با توجه به وجود مراکز فعال در امر بيوتکنولوژي زمينه مناسبي براي استفاده از اين تکنولوژي وجود دارد. بعلاوه از آنجايي که بهترين گزينه ها در انتخاب ميکروب، استفاده از ميکروبهاي موجود در خود مخزن است نيازي به وارد کردن ميکروب از خارج از کشور وجود ندارد و تنها لازم است که مطالعات جامعي پيرامون نوع و عملکرد ميکروبهاي موجود در مخازن کشور انجام گيرد.
در اين مقاله ضمن معرفي MEOR، در مورد انتقال تکنولوژي آن نيز پيشنهاداتي ارايه شده است.

يكي از فناوري هاي پيشرفته جديد در صنايع بالادستي، تكنولوژي مخزن هوشمند است.
نقطه آرماني در مخازن هوشمند آنجايي است كه خطاهاي آزمايشگر، زمان هاي تلف شده و هزينه هاي فعلي دسترسي به اطلاعات و تجزيه و تحليل داده هاي مخزن به حداقل برسد و با افزايش جدي كيفيت بررسي رفتار مخازن رشد چشمگيري در عمليات اكتشاف و توليد و توسعه ميادين حادث شود.
اين فناوري هنوز در دنيا توسعه نيافته و دو چالش عمده عملياتي در مسير آن سد پيشرفت شده كه در مقاله بدان ها خواهيم پرداخت. تحقق تكنولوژي مذكور در كشور بدليل جديد بودن آن از يك سو و منافع بسيارش از سوي ديگر به آزمون بزرگي براي مديريت تكنولوژي - يعني مهمترين ابزار بومي سازي و توسعه فناوري - در توسعه صنايع بالادستي بدل خواهد شد.
در اين مقاله نخست به معرفي مخازن هوشمند و برتري هاي آن نسبت به مخازن معمول مي پردازيم. سپس چالش هاي عمومي و فني و راهكارهاي اجرايي آنها جهت دستيابي كشور به اين فناوري انقلابي را بررسي مي كنيم. در بخش راهكارهاي فني، توليد گونه اي سامانه تحليلگر مجتمع و نگارش بسته نرم افزاري منعطف را براي حل معضلات فني پيشنهاد خواهيم نمود.

 نفت بعنوان مهمترين منبع انرژي و اصلي ترين منبع درآمد کشور نقش بسزاي در اقتصاد ايران دارد. علاقه کشورهاي جهان به در اختيار داشتن اين ماده حياتي صنعت، آن را به محصولي استراتژيک تبديل کرده است که توسعه صنعتي و رشد اقتصادي بدون آن با مشکلات زيادي روبرو است. از اين رو اهميت اطلاعات موجود در اين صنعت بسيار بالاست و از دست رفتن اين اطلاعات به هر دليلي هزينه هاي بسيار زيادي را براي کشور به همراه خواهد داشت.
تا چند سال قبل، اطلاعات 90 ساله صنعت نفت ايران، به روشهاي سنتي در بايگانيها نگهداري مي شد، که خطر احتمال از دست رفتن اطلاعات در اثر حوادث مختلف وجود داشت، ضمن آنکه جستجوي اطلاعات در بايگاني ها با مشکلات زيادي روبرو بود.
در سال 79 شرکت مناطق نفت خيز جنوب تصميم گرفت سيستمي براي مديريت و ارشيو مستندات تهيه کند تا با اين مشکلات مواجه نباشد. اين شرکت طي مناقصه اي بين المللي از شرکتهاي فعال در اين زمينه دعوت به همکاري کرد. برنده اين مناقصه شرکت زمين پردازش گوهر بود که با همکاري شرکت انگليسي (HAMPTON DATA SERVICES (HDS اين پروژه را به انجام رساند.

عليرغم ثابت بودن منابع جهاني نفت ولي تخمين نهايي از ذخاير قابل برداشت هنوز نهايي نشده و هر ساله رو به افزايش است. بخشي از اين افزايش مديون روشهاي پيشرفته افزايش برداشت از مخازن نفتي ميباشد كه ميزان برداشت از مخازن را افزايش ميدهد.
در ايران علاوه بر برداشت اوليه كه توليد طبيعي از مخزن است روشهاي برداشت ثانويه(تزريق گاز يا آب) در اكثر مخازن برنامه شده در حال اجرا ميباشد كه باعث افزايش برداشت حدود 5% از مخازن ميگردد.
روشهاي افزايش برداشت پيشرفته شامل روشهاي حرارتي و غير حرارتي ميتواند باعث افزايش ذخاير و طولاني نمودن عمر برداشت از مخازن گردد كه تاكنون فقط يك مورد تزريق امتزاجي در مخزن رامشير بعنوان پروژه راهنما طراحي شده كه در سال جاري به بهره برداري رسيد و نتايج آن در آينده روشن خواهد شد.
طراحي، اجرا و بهره‏برداري از روشهاي EOR نياز به هزينه و برنامه ريزي و زمان طولاني دارد در راستاي مديريت صحيح مخازن برنامه ريزي روشهاي پيشرفته ازدياد برداشت از مخازن ايران با توجه به مشخصه هاي خاص آنها ضروري ميباشد.

با توجه به اينكه نحوه تكميل چاههاي نفت كه از سالها قبل جهت توليد دبي هاي جرياني بالاي 10هزار بشكه در روز بوده و نظر به افت فشار مخازن و كاهش دبي متوسط توليدي چاهها، بخش زيادي از پتانسيل توليد بعلت تشكيل رژيم جرياني نامناسب در ستون چاه به هدر رفته و اين امر باعث كاهش توليد از چاهها ميگردد. اين مطالعه معضل مذكور و ارتباط آن با پارامترهاي موثر بر توليد در چاه را مورد ارزيابي قرار ميدهد كه مطابق نتايج بدست آمده؛ تصحيح رشته توليدي با نصب لوله مغزي با قطر و طول مناسب و با هدف بهبود رژيم جرياني در ستون چاه و به تبع آن بهبود و افزايش توليد از آنرا در بر دارد.
نظر به نتايج بدست آمده از مطالعه و بررسي هاي انجام شده؛ راندن لوله مغزي با قطر و طول مناسب در چاههاي شماره 27 و 52 منصوري و 350 و 351 و 352 اهواز بنگستان باعث بهبود وضعيت توليد از اين چاهها گرديد.

در اين مطالعه توزيع فضايي ترآوايي مطلق يك مخزن براي اولين بار با استفاده از داده هاي چاه آزمايي تخمين زده شد. داده هاي فشار گذرا در 28 حلقه چاه در يك مخزن كربناته تفسير گرديدند و ميزان ترآوايي موثر مخزن در نقاط مختلف تعيين گرديد. ترآوايي موثر بين 0.5 تا 29.4 ميلي دارسي در چاههاي مختلف و لايه هاي مختلف مخزن بدست آمد. اين اطلاعات لايه ها و مناطق با ترآوايي بالا را در مخزن مشخص مي كند و حدود روند و جهت تغيير ترآوايي را تعيين مي كنند. براي تخمين توزيع فضايي ترآوايي در كل مخزن اطلاعات فوق مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت و سپس با استفاده از روش كريجينگ نقشه نقاط هم ترآوا در مخزن ساخته شد. نقشه ترآوايي در سازند سروك ميدان جهت افزايش ترآوايي را از مركز به قسمت هاي غربي مخزن نشان مي دهد. اين جهت افزايش در سازند ايلام از قسمت هاي شرقي به سمت قسمت هاي غربي مخزن مي باشد اين نتيجه گيري مي تواند راهنماي خوبي براي جلوگيري از حفر چاههاي جديد در قسمتهاي شرقي مخزن باشد. نقشه هاي ترآوايي بدست آمده همخواني خوبي با ديگر اطلاعات مخزني مانند پتانسيل توليد و تاريخچه توليد را، نشان مي دهند.