مصرف دارو و عوارض آن
نیتروگلیسرین؛ دارویی آشنا برای بیماران قلبی
قرص های زیرزبانی نیتروگلیسرین(Nitroglycerin) که در بیشتراوقات فقط "زیرزبانی" یا TNG خوانده می شوند از جمله داروهایی هستند که بیماران قلبی با آن آشنایی زیادی دارند.
مورد اصلی مصرف این دارو درد قفسه صدری، نارسایی احتقانی قلب و درمان سکته حاد قلبی است.
از زیرزبان تا عروق قلبی
این دارو یک داروی سریع الاثر است که به سرعت باعث گشاد شدن عروق کرونر قلب و در نتیجه افزایش جریان خون در این عروق می شود و باعث افزایش جریان خون از طریق عروق جانبی به نقاط کم خون می شود. همچنین فشار پایان دیاستولی بطن چپ و حجم پایان دیاستولی بطن چپ (پیش بار) را کاهش می دهد.
علاوه بر آن مصرف اکسیژن ماهیچه ی قلب را کاهش می دهد و در مجموع سعی می کند از نیاز اکسیژنی قلب بکاهد و در عین حال اکسیژن لازم را به قلب برساند تا بافت قلب دچار آسیب نشود. به این ترتیب درد قلبی کاهش می یابد، برون ده قلب زیاد می شود و فشارخون پایین می آید.
نکاتی درباره ی نیتروگلیسیرین
1ـ این قرص فقط باید توسط کسانی مصرف شود که پزشک مصرف این دارو را برای آن ها بی خطر تشخیص داده است. در این صورت این افراد می توانند هنگام درد قفسه ی سینه قلبی یا سکته قلبی تا 3 عدد از این قرص ها را به فاصله 5 دقیقه مصرف کنند تا به اورژانس منتقل شوند.
2ـ مصرف این دارو در افرادی که به آن حساسیت دارند، همچنین به کم خونی شدید مبتلا هستند و برخی مشکلات قلبی ممنوع است.
3ـ سرگیجه، سردرد، افت فشار خون و افزایش ضربان قلب از عوارض شایع مصرف این دارو است. از عوارض غیرشایع می توان به بی خوابی، ضعف، تاری دید و تهوع و استفراغ اشاره کرد.
4ـ مصرف همزمان این دارو با سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل ممنوع است، زیرا باعث افت فشارخون شدید و مرگبار می شود.
5ـ مصرف این دارو در خانم های باردار مورد مطالعه قرار نگرفته اما مصرف آن در حیوانات آزمایشگاهی مشکلی در پی نداشته است.
نیتروگلیسیرین موجب پایین آمدن فشارخون و بالا رفتن ضربان قلب می شود
6 ـ نیتروگلیسیرین علاوه بر قرص زیرزبانی انواع کپسولی هم دارد که باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. افراد مُسن باید دقت کنند که به علت احتمال افت فشارخون باید به آرامی از حالت نشسته به ایستاده بروند.
7 ـ سردرد همراه با مصرف این کپسول به مرور برطرف می شود. در صورت صلاحدید پزشک می توانید از آسپیرین یا استامینوفن برای برطرف شدن سردرد استفاده کنید.
نیتروگلیسیرین، فقط زیر نظر پزشک
مقدار دوز داروی نیتروگلیسیرین ممکن است با فرآورده های سایر کارخانجات سازنده ی این دارو تفاوت داشته باشد؛ لذا در خصوص مصرف آن باید به دستورات کارخانه سازنده دارو به دقت توجه شود.
داروی نیتروگلیسیرین ضد آنژین، گشاد کننده عروق و درمان کننده درد قلب است. درد قلبی به دلیل تنگ شدن عروق قلبی می باشد که مانع از رسیدن اکسیژن کافی به قلب می شود.
نیتروگلیسیرین زیرزبانی باعث گشاد شدن نسبی عروق کرونر قلب شده و خون اکسیژن دار بیشتری به سمت عضله ی ناراحت قلب حمل می شود.
برخی افراد در صورت بروز ناراحتی قلبی به طور خودسرانه به استفاده از این دارو می پردازند در حالی که سنجش ناراحتی قلبی و استفاده و یا عدم استفاده از این دارو به عهده ی پزشک است؛ چرا که ناراحتی های مربوط به مری ممکن است با ناراحتی های قلبی اشتباه شده و شخص در صورت استفاده ی سرخود از این دارو به عوارض وخیمی دچار شود.
در واقع مصرف خودسرانه ی این دارو، علاوه بر آن که مشکل را حل نخواهد کرد بلکه عوارض نامطلوبی نیز بر جای خواهد گذاشت.
مصرف شکل تزریقی داروی مذکور در مواردی که فشار داخل جمجمه ای افزایش یافته باشد، ممنوع است و دیگر این که لازم است نیتروگلیسیرین در صورت کم بودن حجم خون و یا اختلال در کارکرد کبد یا کلیه با احتیاط تجویز شود.
پماد نیتروگلیسیرین
در مورد مصرف شکل موضعی داروی نیتروگلیسرین باید گفت: موضعی که پماد بر آن مالیده می شود باید قسمت بی موی روی سینه، جلوی ران یا هر قسمتی از پوست که تمیز و خشک است، باشد.
اما معمولا مصرف پماد بر روی سینه ترجیح داده می شود؛ چرا که بیمار با به کار بردن دارو بر روی ناحیه ای که درد از آن جا منشا گرفته است به طور روانی نیز از اثر دارو بهره مند می گردد.
هنگام استفاده از پماد نیتروگلیسیرین، پیش از مصرف، پوست باید تمیز شود. در هر بار مصرف، پماد باید بر روی سطح بدون مو مالیده شده و گسترده شود. پس از گسترده شدن، دارو را نباید روی پوست ماساژ داد.
به خاطر داشته باشید:
* همراه داشتن این دارو برای آن هایی که بیماری قلبی دارند، ضروری است.
* به هنگام استفاده از قرص زیرزبانی از خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن پرهیز کنید.
* مصرف الکل باعث تشدید اثر دارو می شود و می تواند باعث افت فشارخون شود.
* قبل از انجام فعالیت هایی که احتمال درد دارید، از قرص استفاده کنید.
* قرص های زیرزبانی را در شیشه های تیره رنگ و به دور از حرارت و رطوبت نگه دارید.
* داروهای دیگر را در ظرف محتوی TNG نگذارید.
* ظرف دارو را نزدیک بدن حمل نکنید زیرا ممکن است گرمای بدن باعث کاهش قدرت دارو شود.
* این دارو نباید در مکانی با درجه حرارت بالاتر از 22 از قبیل حمام یا آشپزخانه نگهداری شود.
فرآوری: مریم مرادیان نیری – سایت تبیان
منابع:
دکتر شاهد فدایی فرد - جام جم
دکتر دبیرمنش، متخصص داروسازی – ایسنا
انجمن دارو سازان جوان
وقتی آنتی بیوتیک ها قیام کنند
دلتان میخواهد پیشگویی کنیم؟ شما بالاخره امسال یا سال آینده یا سال بعد، به یکی از انواع آنتیبیوتیکها نیاز پیدا خواهید کرد، ردخور هم ندارد! اما اگر کارتان به آنتیبیوتیکها افتاد مراقب باشید، چون آنها جزو کج خلقترین داروها هستند! میپرسید چرا؟ این داروها اگر چه میتوانند مفید باشند، اما اگر اوقات شان تلخ شود، علیه بدنتان قیام خواهند کرد.
یکی از مهمترین نکات در زمان مصرف آنتیبیوتیکها نوع رژیم غذایی شماست که اگر نامناسب باشد، می تواند اثرگذاری این داروها را کم کند.
با توجه به پیشگویی ابتدای این گزارش، شما دیر یا زود به دستور غذایی مناسب در زمان مصرف آنتیبیوتیکها نیاز پیدا خواهید کرد. به همین دلیل ما قصد داریم در این زمینه برایتان توضیح دهیم، اما پیش از آن باید نکات مهمی را درباره آنتیبیوتیکها بدانید.
آنتیبیوتیکها مواد شیمیایی هستند که از برخی انواع میکروارگانیسمها (موجودات زنده ذره بینی مانند قارچهای میکروسکوپی و باکتریها) گرفته میشوند و از برخی انواع آنها برای درمان بیماریها استفاده میشود، البته برخی از انواع آنتیبیوتیکها هم میتوانند به شکل جدی مضر باشند و حتی میکروبهای مفید بدن را که وجودشان برای جذب مواد مغذی مهم و ویتامینهای B و K ضروری است، نابود کنند. در ضمن برخی بیماران به آنتیبیوتیکها حساسیت دارند که در این صورت حتما باید این موضوع را به پزشک معالجشان اطلاع دهند.
آنتیبیوتیکها از آن دسته داروهایی هستند که نباید خودسرانه مصرف شوند، زیرا مصرف نامناسب یا بیش از حد نیاز آنها باعث مقاومت بدن در برابرشان میشود و به این ترتیب دیگر نمیتوانند عفونت بدن را از بین ببرند.
از عوارض این داروها میتوان به کاهش اثر قرصهای ضد بارداری و بروز حساسیت به داروها یا غذاهای خاص اشاره کرد. آنتیبیوتیکها برای بیماریهای ویروسی تجویز نمیشوند و به هیچ وجه نباید به میزان زیاد تجویز گردند.
از پزشکتان سئوال کنید
آنتیبیوتیکها آنقدر اهمیت دارند که وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره آنها به مردم هشدار داده است و ضمن آن که مردم را از مصرف خودسرانه این نوع داروها بر حذر میدارد، می گوید : در صورتی که پزشک برای شما آنتیبیوتیک تجویز کند، باید مجموعهای از سوالات را با او مطرح کنید.
برای مثال شما حق دارید از او بپرسید چرا برایتان آنتیبیوتیک تجویز کرده است؟ از مصرف این دارو چه نتیجهای میگیرید؟ دقیقا چه طور و چه زمانی باید مصرفش کنید، مثلا همراه غذا یا پس از آن و...؟ چه میزان از آن را مصرف کنید؟ تا چه زمانی باید از آن استفاده کنید، مثلا اگر بیماری شما بهبود پیدا کرد هم باید مصرف آن را ادامه دهید یا استفاده از دارو را متوقف کنید؟ آیا امکان دارد به دارو حساسیت داشته باشید و از آن بیاطلاع باشید؟
رژیم غذایی را در زمان مصرف جدی بگیرید
اگر یادتان باشد گفتیم که در زمان مصرف آنتیبیوتیکها باید به رژیم غذاییتان دقت کنید. پزشکان معتقدند نوع غذایی که میخوریم بر نحوه عملکرد و تاثیر آنتیبیوتیکها اثر دارد. رژیم غذایی در این زمان باید با مصرف مولتی ویتامینها همراه شود و سرشار از میوهها و سبزیهای تازه باشد.
کارشناسان و پزشکان آمریکا در مقالهای علمی توصیه کردهاند در صورت تجویز آنتیبیوتیک به خصوص در کودکان بهتر است مواد غذایی پروبیوتیک، مثل ماست پروبیوتیک را به رژیم آنها اضافه کنید. پروبیوتیکها که نوع خاصی از باکتریها هستند اسهال ناشی از مصرف آنتیبیوتیک را درمان میکنند. در صورت تجویز آنتیبیوتیک مراقب آهن و کلسیم نیز باشید.
غذاهای حاوی این دو ماده مغذی را با آنتیبیوتیک به کودک ندهید، چون توانایی بدن در جذب انواع خاصی از آنتیبیوتیک ها را دچار اختلال میکنند.
توجه داشته باشید که زمان دقیق مصرف آنتیبیوتیک واقعا حائز اهمیت است. یعنی اگر ناچار هستید به کودکتان کلسیم، آهن یا مولتی ویتامین دهید، حداقل سه ساعت قبل از زمان خوردن دارو این کار را انجام دهید تا پس از آن فرصت کافی برای جذب دارو وجود داشته باشد.
همچنین خوردن سوپ همراه با آنتیبیوتیک بهترین گزینه غذایی است، اما در عوض مصرف غذاهای اسیدی مثل آب مرکبات و نوشیدنیهای گازدار، شکلات، آنتیاسیدها و سس کچاپ که حاوی گوجهفرنگی است را کاهش دهید.
در صورت تجویز آنتیبیوتیک برای کودک به جز ماست، از دادن سایر فرآوردههای لبنی به او خودداری کنید. علاوه بر این ها خوردن تخمه کدو که غنی از عنصر روی است، در این مواقع توصیه میشود. روی، طول دوره فعالیت ویروسهای سرماخوردگی را کاهش می دهد.
جام جم آنلاین
ویاگرا حلالمسائل جنسی نیست
ویاگرا و داروهای مشابه آن از وقتی که به بازار دارویی آمدند، تحول بزرگی در درمان ناتوانی جنسی مردان ایجاد کردند، اما برای اختلال عملکرد جنسی زنان که ظاهرا بسیار شایع است، هنوز داروی مناسبی وجود ندارد. اکنون پژوهشگران میگویند یک گام به ساختن چنین دارویی نزدیکتر شدهاند.
تا به حال تلاشهای زیادی برای درمان دارویی اختلال کارکرد جنسی زنان به عمل آمده است، اما در اغلب موارد این تلاشها ناموفق بوده است.
اکنون شرکت فایزر سازنده ویاگرا اعلام کرده است نمونه اولیه جدیدی از یک دارو را ساخته که امیدوار است اختلال کارکرد جنسی زنان را درمان کند. این دارو که پژوهشگران آن را روی خرگوشها امتحان کردهاند، با افزایش جریان خون به دستگاه تناسلی خارجی، برانگیختگی جنسی را تشدید و زمان آن را طولانی میکند. البته این دارو برای همه انواع اختلال جنسی زنانه موثر نیست، زیرا افت جریان خون تنها یکی از هزاران دلیل اختلال کارکرد جنسی در زنان است.
به گفته کارشناسان، داروی جدید نزدیکترین دارو به ویاگرا برای زنان است.
بر خلاف مردان که در آنها نعوظ نقش اصلی را در سلامت جنسی دارد، در زنان برانگیختگی جنسی تنها یک بخش از چرخه پیچیده جنسی به حساب میآید.
پژوهشگران این دارو را در خرگوشهای ماده امتحان کردند و نتیجه این بود که این دارو فرآیند طبیعی جنسی را با تشدید برانگیختگی جنسی ایجاد کرد. این دارو با مهار آنزیمی در بدن که جریان خون به ناحیه تناسلی را تحت کنترل دارد، میتواند جریان خون به دستگاه تناسلی را افزایش دهد و برانگیختگی جنسی را تشدید کند.
چرا جریان خون این همه مهم است؟
هنگامی که زنی از لحاظ جنسی برانگیخته میشود، پیامهای عاطفی و جسمی در مغز به بدن میگویند که جریان خون به دستگاه تناسلی را افزایش دهد.
هنگامی که جریان خون کافی به این ناحیه نمیرسد، رابطه جنسی دردناک و ناخوشایند میشود و ممکن است میل جنسی افت کند. به عبارت دیگر، جریان خون مانند یک کاتالیزور زیستی برای تجربه موفق جنسی عمل میکند. این حقیقت که داروی جدید به طور خاص جریان خون را در واژن افزایش میدهد، احتمالا باعث میشود که این دارو بیخطر باشد، زیرا بر دستگاه قلبی عروقی اثری نمیگذارد.
میل در برابر برانگیختگی
اما آیا پاسخ جنسی یک خرگوش با پیچیدگی عملکرد جنسی زنان قابل مقایسه است؟
به گفته کارشناسان هم بله و هم نه. دهها سال است که از خرگوش ها برای بررسی سلامت جنسی زنان استفاده شده، اما پاسخ جنسی آنها با عملکرد جنسی انسان فقط تا حدودی قابل مقایسه است.
مسیرهای عصبی تحریک جنسی در خرگوش با انسان شباهت دارد، اما کاملا مانند انسان نیست. همچنین نباید تاثیر مغز پیچیده انسان را بر کارکرد جنسی از نظر دور داشت. مشکل جریان خون تنها بخشی از اختلال کارکرد جنسی زنان است.
به گفته کارشناسان، در انسان میل به داشتن رابطه جنسی معادل توانایی برانگیخته شدن جنسی نیست و در اکثریت زنان مبتلا به اختلال کارکرد جنسی، مقصر کاهش برانگیختگی جنسی نیست، بلکه کمبود میل جنسی است.
گرچه داشتن میل جنسی و برانگیختگی آن هم در زنان و هم در مردان مهم است. در مردان تشدید برانگیختگی جنسی در درمان ناتوانی جنسی موفق بوده است. افزایش جریان خون در آلت تناسلی مردان با داروهایی مانند ویاگرا، اختلال نعوظ را درمان میکند، اما به کار بردن همین روش در زنان به معنای درمان قاطع مشکلات جنسی آنها نیست.
عوامل متعددی، هم زیستی و هم روانی، در ایجاد میل جنسی نقش دارند. از هر 10 زن یکی دچار کاهش میل جنسی است که به آن «اختلال کم فعالی میل جنسی» میگویند و در حال حاضر درمان دارویی برای آن وجود ندارد، هرچند رواندرمانی ممکن است به رفع آن کمک کند.
هنوز زمان زیادی مانده است تا زنان مانند مردان با خوردن یک قرص، مشکل عملکرد جنسی خود را حل کنند. اما بر اساس تحقیقات بالا، برای درصد کمی از زنان که اختلال عملکرد جنسی آنها مربوط به کمبود جریان خون به دستگاه تناسلی است، درمان دارویی ممکن است در فاصله زمانی کوتاهتری در دسترس قرار گیرد.
ترجمه: دکتر زهرا عباسپور تمیجانی
کلوتریمازول، قاتل قارچ ها
clotrimazole
عفونت های قارچی اگر چه در زندگی های بدون بهداشت وجود دارد، اما این روزها شاهد مراجعه ی بسیاری از بیمارانی هستیم که از قارچ های آزاردهنده ی پوستی شکایت می کنند و در این بین خانم ها نسبت به آقایان در ابتلا به این دسته از عفونت ها جلوتر هستند.
در این بین کلوتریمازول به عنوان یک داروی ضد قارچ قوی و موثر توانسته مورد توجه بیماران قرار بگیرد.
این داروی قوی در حقیقت قارچ ها را نشانه می گیرد و با حمله به دیواره ی سلولی آن ها، دژ حفاظتی شان را از بین می برد.
کلوتریمازول در درمان بیشتر عفونت های قارچی موثر است. کاندیدا آلبیکانس، تنیا ورسیکالر، عفونت های قارچی ناخن و... از جمله عفونت هایی هستند که با این دارو درمان می شوند.
البته جذب سیستمیک این دارو پایین است، اما بهترین فرم مصرف آن به صورت موضعی است. جذب این دارو حتی از طریق مخاط بخش های مختلف بدن هم چون واژن تا 30 درصد بالاتر می رود. به همین دلیل انواع واژینال آن نیز در بازار وجود دارد.
کلوتریمازول فقط زیر نظر پزشک
1- اگر چه در دوران بارداری، مصرف کلوتریمازول عارضه ی زیادی ندارد، اما توصیه می شود در ماه های نخست حاملگی بدون تجویز و مشورت پزشک از آن استفاده نشود.
2- مراقب باشید این دارو به چشم ها نرسد و اگر چنین اتفاقی افتاد، هر چه زودتر آن ها را با آب تمیز بشویید.
3- سوختگی و تحریک پوست از جمله عوارض شدید کلوتریمازول است و در صورت مشاهده، مصرف آن قطع شود.
4- در خانم های شیرده مصرف این دارو بی خطر است.
5- مصرف این دارو با الکل تداخل دارویی دارد و به کبد بیمار فشار وارد می کند؛ چون متابولیسم کلوتریمازول از طریق کبد صورت می گیرد.
6- در صورت ابتلا به عفونت های قارچی واژن علاوه بر استفاده از این دارو، باید لباس های زیر هر روز عوض و پس از شست و شوی مناسب با آب داغ جلوی آفتاب خشک شوند.
7- پس از استفاده ی این دارو در محل های موضعی مانند پوست دست ها یا بازوها از تماس نور خورشید با آن ناحیه جلوگیری شود تا دارو تاثیر بیشتری بگذارد.
دکتر هدی عین اللهی – جام جم
قرص اعصاب بخوريم يا نخوريم؟
داروهاي اعصاب، اعتيادآورند؟ کلي عارضه دارند؟ آدم را چاق مي کنند؟ و هزار و يک عارضه ديگر؟! واقعا اين داروهايي که روان پزشکان به ما مي دهند، چقدر مفيدند و چقدر مضر؟ دکتر محمدرضا خدايي، روان پزشک و عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي در هفته نامه سلامت، به اين سوال ها پاسخ مي دهد...
اولين انتقادي که خيلي ها به داروهاي روان پزشکي دارند، خواب آور بودن اين داروهاست. واقعا اين ادعا درست است؟
ببينيد؛ درمان مثل يک ترازواست که بايد بين منافع داروها و عوارض آن ها حالت توازن ايجاد شود. بايد منافع و مضرات را بسنجيم. داروهاي روان پزشکي فوايد بسياري دارند و در کنارش عوارضي هم دارند. هر چه يک بيماري ناشناخته تر باشد شايعات درباره اش بيشتر مي شود؛ مثلا آن قدر که آنفلوآنزا شناخته شده، افسردگي شناخته نشده. ما انواع و اقسام داروهاي روان پزشکي داريم؛ داروهاي ضداضطراب، ضدترس، ضدجنون، اشتهاآور، خواب آور و... نمي توان گفت همه اين ها خواب آورند. برخي داروها توهم بيمار را کنترل مي کنند يا بدبيني هاي خطرناک او را کاهش مي دهند اما ممکن است در کنارش عوارضي مثل خشکي دهان، افزايش اشتها يا خواب آلودگي داشته باشند. گاهي اوقات نيز عوارض دارو نشان دهنده بهبودي بيمار است. داروهايي مانند ديازپام، آلپرازولام و کلرديازپوکسايد خواب آورند اما نمي توان همه داروهاي اعصاب را خواب آور ناميد. ضمن اين که اصلا خاصيت برخي از داروها همان خواب آور بودن آن ها است و البته هيچ دارويي نبايد بدون تجويز پزشک و خودسرانه مصرف شود.
تصور ديگري که درباره داروهاي روان پزشکي وجود دارد، اعتيادآور بودن آن هاست و دليلي که باعث مي شود بعضي ها از خوردن اين داروها امتناع کنند، وابستگي به دارو است. اين تصورها درست هستند؟
برخي از داروهاي روان پزشکي اگر به صورت مداوم مصرف شوند، مي توانند ايجاد وابستگي و تحمل کنند و قطع مصرف آن ها اگر به سرعت انجام شود، بي قراري ايجاد مي کند. ما به اين حالت، وابستگي دارويي مي گوييم که بيشتر در مواقعي رخ مي دهد که دارو خودسرانه مصرف مي شود. به عنوان نمونه، در مورد بيماري اسکيزوفرنيا درمان آن زمان بر است و دليل بر اين نيست که فرد به اين دارو اعتياد پيدا کرده است؛ مثل بيماري فشارخون است که بيمار بايد براي کنترل بيماري اش تا مدت هاي طولاني دارو مصرف کند. برخي از افسردگي ها با افکار خودکشي همراه است. لازم است مبتلايان حدود 2 سال دارو مصرف کنند و نبايد داروي شان را قطع کنند و نمي توان گفت به دارو وابسته شده اند چون در برخي از بيماري ها روند بيماري طولاني است. اما بايد توجه داشته باشيد داروها را زير نظر پزشک مصرف کنيد و با توصيه اطرافيان تان هر دارويي را استفاده نکنيد. اگر داروهاي ضداضطراب و مسکن هايي مثل ترامادول بدون تجويز پزشک و خودسرانه مصرف شوند، مي توانند ايجاد وابستگي کنند.
تصور ديگر اين است که داروهاي اعصاب روي هوشياري تاثير مي گذارند. اين باور تا چه ميزاني صحت دارد؟
بيشتر داروهاي روان پزشکي اين عارضه را ندارند، اما ممکن است برخي از داروها روي تمرکز افراد تاثير بگذارند که به مرور زمان برطرف مي شود. داروهاي ضدافسردگي و ضداضطراب اوايل درمان روي هوشياري تاثير مي گذارد ولي اين تاثير در ادامه درمان از بين مي رود. تاکيد مي کنم که نبايد هيچ دارويي را خودسرانه مصرف کنيد چون ممکن است از عوارض آن آگاهي نداشته باشيد و چنين كاري خطرناک است. ممکن است دچار تاري ديد شويد يا روي تمرکزتان تاثير بگذارد و نبايد در آن زمان رانندگي کنيد، اما اگر پيش پزشک برويد پزشک به شما اطلاعات لازم را مي دهد يا مي تواند داروهايي را در کنار آن براي تان تجويز کند.
برخي از بيماراني که داروهاي اعصاب مصرف مي کنند از چاقي و اضافه وزن شکايت دارند و مي گويند مصرف داروها سبب چاقي آن ها مي شود.
خب، بله. برخي از داروهاي روان پزشکي افزايش اشتها و وزن مي دهند. اما اين موضوع هم به دليل تاثير دارو و هم به علت آرامشي است که به فرد دست مي دهد. گاهي اوقات برخي از بيماران تحرک کمتري دارند و با خوردن قرص ها آرامش پيدا مي کنند و ممکن است چاق شوند. بنابراين توصيه مي شود تحرک بدني داشته باشند و فعاليت هاي گروهي و کاردرماني هايي را که پزشک تجويز مي کند، انجام دهند. در برخي از بيماري ها، تمايل فرد به خوردن مواد قندي و شيريني جات است و اين ها به او آرامش مي دهد يا ممکن است به چيپس و پفک و... روي بياورد که چاق کننده هستند. بنابراين فرد بايد براي کنترل وزن اقداماتي را انجام دهد. يک گروه داروها اين گونه هستند و برخي از داروها براي کنترل اشتها است. پس نمي توان قانون کلي صادر کرد.
بعضي ها مي گويند اين داروها تا زماني که مصرف مي شوند، احساس بهبودي به بيمار مي دهند اما زماني که خوردن آن ها متوقف مي شود، علايم بهبودي افول مي کند. آيا اين همان اعتياد به دارو نيست؟
البته داروهايي مثل آلپرازولام مي توانند اعتيادآور باشند. براي نمونه، اگر يک نفر مشغله ذهني دارد يا کم خواب است، شايد به داروخانه برود و يک دارو مثل آلپرازولام بگيرد و مصرف کند و بعد از يک مدت مصرف آن را قطع کند. او در اين حالت ممکن است احساس بي قراري کند و عصبي شود. بنابراين چنين داروهايي نبايد خودسرانه مصرف شوند؛ چون اولين نکته اين است که بايد نوع بيماري فرد تشخيص داده شود و بر مبناي آن دارو تجويز شود. اگر آلپرازولام بدون تجويز پزشک و خودسرانه براي مدت طولاني مصرف شود، ممکن است فرد به اين دارو وابستگي پيدا کند و بعد از آن که اين دارو را ترک کرد، احساس خوبي نداشته باشد.
حرف آخر؟
به نظر من، مهم ترين مساله در مورد داروهاي روان پزشکي، پرهيز از مصرف خودسرانه آن ها است؛ چون اگر فردي بدون تشخيص بيماري، دارويي را مصرف کند؛ از عوارض و فوايد آن بي اطلاع است و ممکن است سلامت او به خطر بيفتد. بنابراين توصيه مي کنم حتما تحت نظر روان پزشک و به تجويز او داروهاي روان پزشکي را مصرف کنيد.
مهديه آقازماني
آهن زیاد سرطانزاست
مصرف خودسرانه مکملهای آهن از آنجا که ترکیبی شیمیایی است و شاید مورد نیاز بدن نباشد، کار اضافی بر دوش کبد می گذارد و سبب بروز برخی بیماریها از جمله برخی از انواع سرطان میشود.
از آنجا که مصرف این ماده شیمیایی کار کبد را افزایش میدهد و از آنجا که کبد متابولیسم تمام بدن، دفع سموم و مواد زاید و داروها را بر عهده دارد، افزایش کار میتواند در برخی شرایط سبب بروز سرطان از جمله سرطان کبد شود.
غیر از بیماریهای کبدی، مصرف خوسرانه این مکمل میتواند سبب بالا رفتن میزان آهن بدن شود و آهن اگرچه در فعالیتهای بدن نقش دارد، اما مازادش به عنوان یک رادیکال آزاد میتواند سرطانزا باشد.
از طرف دیگر، رابطه مستقیمی بین افزایش آهن و بالا رفتن هموسیستئین و بروز بیماری قلبی عروقی وجود دارد؛ برای مثال، در آقایان به ویژه در سنین بالا این که گفته میشود گوشت قرمز مصرف نکنند، به دلیل فراوانی آهن است.
افزایش آهن همانطور که گفته شد سبب افزایش هموسیستئین و بروز بیماری قلبی عروقی میشود.
به علاوه، این عادت بد غذایی میتواند سبب تجمع آهن در بافتهایی شود که آهن نباید در آنها وجود داشته باشد و عملکرد این بافتها در اثر این تجمع مختل میشود؛ از جمله این بافتها میتوان به بافت کلیه اشاره کرد.
تحقیقات نشان دادهاند در خانمهای باردار، آهن باید حد نرمالی داشته باشد و بیشتر از آن میتواند در رشد جنین اختلال ایجاد کند.
در کشورهایی که برنامه غنیسازی مواد غذایی مانند غلات با آهن را دارند، این کار برای گروههای آسیبپذیر مناسب نبوده است.
در کل، مصرف مکمل آهن برای افراد کم خون و کسانی که در معرض ابتلا به کمخونی هستند مانند کودکان، خانم های باردار و نوجوانان به ویژه دختران لازم است، اما مقدار آن باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه بر اساس میزان هموگلوبین خون تنظیم شود، زیرا دریافت بیش از مقدار مورد نیاز آهن، مضر خواهد بود.
دکتر خدیجه رحمانی - متخصص تغذیه
داروهای سرماخوردگی برای کودکان زیر 2 سال خطرناکند
کودکان زیر دو سال نباید بدون نسخه پزشک، داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه مصرف کنند، زیرا این داروها برای این گروه سنی بسیار خطرناک و حتی مرگبار هستند.
به گزارش ایرنا ، "اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا (FDA)" اعلام کرد، مرگ، تنش و ضربان سریع قلب در موارد نادری در کودکان کمتر از دو سال بر اثر مصرف این داروها گزارش شده است.
FDA به شدت توصیه میکند که نباید به کودکان زیر دو سال، داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه را بدون نسخه پزشک داد، زیرا این داروها عوارض جانبی جدی و بالقوه کشندهای دارند.
مواد موجود در این داروها میتوانند باعث افزایش سرعت ضربان قلب و فشار خون شوند که در مواردی ممکن است خطرناک باشد.
مصرف بیخطر و موثر این داروها در کودکان زیر دو سال تایید نشده است و این داروها تنها "علائم" سرماخوردگی را از بین میبرند، اما "خود" این بیماری را درمان نمیکنند.
به خاطر داشته باشید دارویی که شما به طور خودسرانه و بدون نسخه پزشک به کودکتان می دهید، نه تنها او را درمان نمی کند ، بلکه به او آسیب هم می رساند.
آکادمی اطفال آمریکا در بیانیهای اعلام کرد، سوخت و ساز داروها در بدن کودکان و واکنش آنها نسبت به داروها با بزرگسالان متفاوت است.
این گروه در تایید اقدام اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا افزود، مطالعات نشان دادهاند که داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی در درمان علائم سرماخوردگی در کودکان زیر شش سال بینتیجه هستند و میتوانند خطرات جدی ایجاد کنند.
دکتر مایکل مارکوس، متخصص ریه اطفال در بیمارستان کودکان نیویورک میگوید: "بهترین کاری که والدین برای کودک سرماخورده یا دچار سرفه میتوانند انجام دهند، دادن مایعات، محبت کردن و صبر است، زیرا بسیاری از این عفونتها ویروسی هستند و در عرض چند روز خود به خود برطرف میشوند."
دانستنی های مصرف دارو در شیردهی
اکثر مادران در مورد مصرف دارو حین شیردهی مضطرب و نگران هستند و ممکن است اطلاعات و نظرهای متفاوتی را از منابع مختلف از جمله پزشکان، داروسازان، ماماها، همسر، دوستان و همسایه ها یا وسایل ارتباط جمعی در مورد مصرف یا عدم مصرف داروها دریافت کنند و چه بسا در مواردی بدون آن که خود مایل به قطع شیردهی باشند در اثر توصیه های نادرست اطرافیان، به این عمل اقدام کنند.
عوامل اثرگذار بر ایمنی مصرف دارو در دوران شیردهی
هر دارویی که مادر شیرده مصرف می کند جزیی از آن(حدود یک درصد) وارد شیر می شود.
مقدار دارویی که از طریق شیر مادر به شیرخوار می رسد، بسیار کمتر از آن مقداری است که از طریق جفت به جنین می رسد.
به طور کلی سه دسته عوامل مهم مربوط به مادر، شیرخوار و دارو در زمینه اثر دارو بر شیرخوار دخالت دارند.
عوامل مربوط به مادر
* متابولیسم کلیه و کبد
افزایش متابولیسم، غلظت دارو را در سرم مادر کاهش می دهد و برعکس عواملی نظیر بارداری که دفع یا متابولیسم دارو را در مادر کاهش می دهد، موجب افزایش مقدار دارو در سرم می شود.
* دوز دارو و مدت درمان
دوز و مدت مصرف دارو هم موثر است. استفاده از داروهایی که حتی ممنوعیت مصرف دارند ممکن است با دوز کم و مدت کوتاه مصرف مانند مواد رادیواکتیو، فقط با قطع کوتاه مدت تغذیه با شیر مادر همراه باشد.
* راه مصرف
جذب و دسترسی از راه دهان نیز نقش بسیار مهمی دارد. به عنوان مثال داروهایی که از طریق خوراکی قابل جذب نیستند و باید حتما به مادر تزریق شوند مانند انسولین، آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی و سولفات منیزیم گرچه ممکن است در شیر مادر ترشح شوند اما چون در دستگاه گوارش شیرخوار جذب نمی شوند بنابراین اثر کمتری بر شیرخوار می گذارند.
عوامل مربوط به شیرخوار
* سن شیرخوار
هر چه سن به دوران نوزادی نزدیک تر باشد، تاثیر داروی دریافت شده بیشتر است.
* جذب دارو
داروهایی که با تغییرات جزیی جذب می شوند تاثیر بیشتری بر نوزاد و شیرخوار دارند.
* متابولیسم کبد و کلیه
نارسی یا اختلال های این اعضا سبب تجمع بیشتر دارو در شیرخوار می شود.
* حجم مصرفی شیر مادر
هر چه مقدار شیر مصرف شده بیشتر باشد، داروی بیشتری هم به شیرخوار می رسد.
* بی ضرری دارو برای شیرخوار
داروهایی که در دوران نوزادی و شیرخواری مجوز مصرف داشته باشند، مادر شیرده هم می تواند مصرف کند.
دکتر محمداسماعیل مطلق - دانشیار دانشگاه جندی شاپور اهواز
و مدیرکل دفتر سلامت جمعیت خانواده و مدارس وزارت بهداشت
دارو های تقلبی روی امواج ماهواره
" آیا می دانستید با خوردن دانه های سیبی که ما هر عدد را 100هزار تومان می فروشیم، ضریب هوشی شما 80 درصد افزایش پیدا می کند؟"
می گویید این آگهی واقعیت ندارد و دروغ بودنش بر هر کسی آشکار است؟ اصلا این طور نیست! چون چه باور کنید و چه نکنید، داستان دانه های سیب را خیلی ها می پذیرند به طوری که به گواه منابع آگاه، مردم ما سالانه 40 میلیون دلار پول بی زبان را صرف خرید داروهای چاقی، لاغری، جوانی، ترک اعتیاد و... از ماهواره می کنند که حدود 90 درصد آن ها تقلبی هستند.
البته این که بر همه داروهایی که از ماهواره تبلیغ می شوند خط بطلان بکشیم، تقریبا غیرممکن است و چه بسا یکی، دو تا از آن هزاران دارویی که هر روز از طریق برنامه های ماهواره ای فروخته می شوند، کسی را لاغر یا چاق کنند و اندازه دور کمر کسی را کاهش دهند یا چین و چروک صورتی را ببرند یا معتادی را درمان کنند. اما نکته ای در این میان وجود دارد که هر کدام از ما پیش از پرداخت هزینه ای گزاف برای خرید این داروها، باید به آن فکر کنیم و آن این است که شما مطمئنا پشیمان می شوید چون شمار زیادی از مصرف کنندگان این داروها پشیمان هستند؛ اما پشیمانی آن ها فقط به خاطر هزینه ای که پرداخته اند نیست بلکه گزارش های موجود در مراکز ثبت عوارض دارویی ثابت می کند بعضی از داروها عوارض جبران ناپذیری بر سلامت مشتریان شان دارند.
فرض کنیم شما یکی از آن هایی باشید که هیچ یک از هشدارها را درباره ی عوارض خطرناک داروهای ماهواره ای جدی نمی گیرید یا باور نمی کنید، پس دست کم به این پرسش ها بیشتر فکر کنید:
حتما می دانید بیماری هایی مانند چاقی یا لاغری بیش از حد، ممکن است دلایل گوناگون داشته باشند و بسته به آن دلایل، راه درمان آن ها هم متفاوت است و این حقیقت حتی درباره اعتیاد هم صدق می کند و معتادان گوناگون بسته به نوع اعتیاد شان به روش های مختلف، درمان می شوند، پس چگونه ممکن است پزشکی از پشت صفحه تلویزیون، بیماری را ویزیت کرده و برای او دارو تجویز کند؟
به نظر شما آیا با این روش ممکن نیست پزشک برای بیماران گوناگون با عوارض جسمی شبیه به هم، دارویی مشترک و نادرست تجویز کند؟
آیا این روش به کلاهبرداری نزدیک نیست؟
رسانه ای جدید میان مردم
" حدود یک تا 5 درصد داروهای مصرفی در ایران غیرمجاز و تقلبی هستند که معمولا از آن طرف آمده اند و از کشورهایی مانند چین، هند و اروپای شرقی که نظارت کمتری بر تولید داروهای شان وجود دارد به کشورمان صادر می شوند. این داروها شامل مکمل های غذایی، مواد نیروزا، هورمونی، جنسی، داروهای ترک اعتیاد و ضد چاقی یا لاغری و فراورده های آرایشی می شوند که در این میان مکمل های غذایی از نظر فراوانی در رأس قرار دارند تا جایی که این روزها سراغ آن ها را از هر جایی می توانید بگیرید."
دکتر فریبرز فرساد، دبیر انجمن علمی داروسازان ایران با بیان این عبارات به همشهری می گوید: اصولا ما دارو را فراورده ای می دانیم که در فرایند پیشگیری، تشخیص و درمان مؤثر باشد. داروهای ماهواره ای هم واژه ای است وارداتی و حکایت از رسانه ای جدید دارد که طی 10 سال اخیر در بین خانواده ها رایج شده است.
او معتقد است: کانال های مختلف ماهواره ای فارسی زبان یا انگلیسی وظیفه تبلیغ و معرفی و مارکتینگ داروهای مختلفی را که بعضا هیچ اساس و مبنای علمی ندارند به عهده می گیرند و این در حالی است که اصولا نهادها و مراکز مشخصی هستند که وظیفه ی تعریف، معرفی و شناسایی داروها در جوامع را دارند که یکی از معتبرترین آن ها سازمان غذا و داروی آمریکا است. علاوه بر این که هر کشوری سازمان و نهاد به خصوصی را به این منظور دارد.
در کشور ما شورای تدوین و بررسی داروها در وزارت بهداشت وظیفه ی شناسایی، معرفی و ورود داروها به فهرست دارویی کشور را به عهده دارد و به گفته دکتر فرساد در این مرکز وزیر بهداشت و معاونت دارو و کارشناسان متخصص در زیررده های پزشکی و دارویی طی جلسه های کارشناسی متعدد نسبت به ورود و ثبت دارو و اضافه شدن آن به فهرست دارویی نظر می دهند، پس ملاک ما برای شناسایی داروها همین است.
تبلیغات نادرست
اما در کنار این روند اگر اطلاع رسانی کامل نباشد یا رسانه ها ضعیف عمل کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
به عقیده ی دبیر انجمن علمی داروسازان ایران، طبیعی است در این شرایط چون عامه مردم دسترسی به کارشناسان و متخصصان ندارند عملا منبع اطلاع رسانی شان رسانه های ماهواره ای یا مجلات زرد خواهد بود که اکثر داروهای غیرمجاز و ممنوع از طریق همین رسانه ها تبلیغ می شوند.
وی ادامه می دهد: در این چارچوب، ما معمولا اندیکاسیون ها و موارد مصرف نادرست که در هیچ یک از منابع علمی تأیید نشده را داریم و تبلیغاتی که برای مصارف کاذب و بازاری، مردم را هدایت می کنند می بینیم؛ مثلا تبلیغ در مورد فراورده ای که می تواند از نظر آرایشی - بهداشتی فرد را چند دهه جوان تر کند یا قدرت جنسی یا انرژی بالایی را برای فرد به همراه داشته باشد." معمولا ضرباهنگ این تبلیغات روی مسائلی است که در بین مردم عامه خریدار زیادی دارد و با معرفی غیردرست و کاذب بعضی از بیماران و تجربه ها به این تبلیغات رنگ و لعاب بیشتری داده می شود."
دکتر فرساد با بیان این عبارات خاطرنشان می کند: این جا نقش کارشناسان و متخصصان علوم دارویی که بهترین مشاوران مردم هستند اهمیت بیشتری پیدا می کند. در این میان هرچه رسانه های واقعی با تبلیغات درست و تخصصی فعالیت بیشتری داشته باشند، نفوذ و رسوخ رسانه های منفی هم کاهش پیدا می کند. البته دبیر انجمن علمی داروسازان هم تأکید می کند که همه ی تبلیغات جنبه نادرست ندارند و تلفیقی از درست و نادرست با هم هستند و چون مردم امکان تشخیص و قضاوت درست ندارند، این جنبه مثبت تبلیغات را به جنبه های نادرست تعمیم می دهند و گول این تبلیغات و ادعاهای کاذب را می خورند.
دکتر فرساد معتقد است: به هر حال چیزی که نتیجه اصلی این تبلیغات و مارکتینگ است، روی دسته ای از محصولات است که بیشترین عایدی اقتصادی را دارد ولی از نظر علمی پوچ است. این که مثلا فلان فراورده می تواند در عرض یک ماه 12 کیلو از وزن را کم کند یا مثلا فلان فراورده می تواند انرژی جوانی و فعالیت را به یک پیرمرد 70 ساله بدهد، هیچ جایگاه علمی ندارد.
این در حالی است که به عقیده کارشناسان ترکیب بیشتر این داروها شبه آمفتامینی است که به دلیل محرک بودن از آن ها برای لاغری، دوپینگ، شب زنده داری های مداوم و... استفاده می شود اما این داروها آن قدر خطرناک هستند و عوارض روانی، پوستی و قلبی و عروقی آن ها، به حدی برای پزشکان شناخته شده است که سال ها است استفاده از آن ها در سراسر دنیا ممنوع شده ولی همچنان شاهد تبلیغ شان از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان هستیم.
به گفته این کارشناس، داروهای جوان کننده و کرمهای پوستی تبلیغ شده از شبکه های ماهواره ای نیز قابل اعتماد نیستند و گرچه با آغاز مصرف، پوست را براق و شفاف می کنند اما پس از مدتی منجر به پیری زودرس می شوند.
وی خاطرنشان می کند: ما از نظر علمی می دانیم چه داروهایی واقعا می تواند انرژی زا باشد و محدوده این داروها هم مشخص است. اما مهم تر از مردم، مدیران رسانه ها هستند که وقتی می خواهند یک داروی جدید یا یک روش تشخیصی و درمانی جدید را معرفی کنند باید با انجمن های تخصصی و علمی پزشکی و دارویی مربوطه مشورت کنند. این ها مشاوران امینی هستند که اطلاعات شان برای مردم مفیدتر است.
البته دکتر فرساد گسترش مراکز اطلاعات دارویی را هم در این امر مؤثر می داند ولی مشکل این جا است که به عقیده ی کارشناسان، متأسفانه فعالیت مراکز اطلاعات دارویی ما محدود شده به این که کدام دارو در کدام مرکز موجود است، در حالی که اطلاعات دارویی خیلی وسیع تر از این است و نسبت به تمامی عوارض، تداخلات و مسمومیت ها و اثرات بالینی یک دارو باید مردم را آگاه کند.
سمیه شرافتی
داروهای موثر در زخم های گوارشی
از آن جایی که ریشه ی بسیاری از زخم های پپتیکی (گوارشی)، میکروب هلیکوباکترپیلوری می باشد، پزشکان از دو روش برای درمان زخم های پپتیکی استفاده می کنند:
* از بین بردن باکتری
* کاهش مقدار اسید در دستگاه گوارشی به منظور تسکین درد و بهبود سریع تر
رسیدن به این دو هدف نیازمند مصرف حداقل دو و گاهی اوقات سه یا چهار دارو می باشد.
داروهای آنتی بیوتیک: از آن جایی که یک آنتی بیوتیک به تنهایی قادر به کشتن هلیکوباکترپیلوری نیست، پزشکان از ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای درمان، استفاده می کنند.
برای این که درمان موثر واقع شود، پزشک آموزش های جامعی را در اختیار بیمار قرار می دهد. آنتی بیوتیک هایی که معمولا برای درمان هلیکوباکترپیلوری استفاده می شوند، شامل آموکسی سیلین، کلاریترومایسین (Biaxin) و مترونیدازول می باشد.
داروهای ترکیبی شامل دو آنتی بیوتیک به همراه بلوکه کننده های اسید برای درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری مفید هستند.
بسته به نوع و تعداد آنتی بیوتیک ها، احتمالا برای دو هفته بیمار باید آنتی بیوتیک دریافت کند. داروهای دیگری که به همراه آنتی بیوتیک ها توصیه می گردند، عموما برای مدت طولانی تری باید مصرف شوند.
بلوکه کننده های اسید: بلوکه کننده های اسید که بلوکه کننده های هیستامین نیز نامیده می شوند، ترشح اسید هیدرو کلریدریک را از مجرای گوارشی کاهش می دهند.
این داروها سبب کاهش درد و تسریع بهبود زخم می گردند. هیستامین ترکیبی است که به صورت طبیعی در بدن وجود دارد و زمانی که با رسپتورهای هیستامین واکنش می دهد، به سلول های ترشح کننده ی اسید در معده پیغام می رسد که اسید هیدروکلریدیک را رها سازند.
بلوکه کننده های هیستامین، مانع رسیدن هیستامین به رسپتورهای هیستامین می گردند. این داروها شامل رانیتیدین، فاموتیدین، سیمتیدین و نیزاتیدین می باشند.
آنتی اسیدها: ممکن است آنتی اسیدها علاوه بر بلوکه کننده های اسید یا به جای آن تجویز گردند. آنتی اسیدها به جای کاهش ترشح اسید، اسید ترشح شده از معده را خنثی می سازند.
ممانعت کننده های پمپ پروتونی: روش دیگر کاهش اسید معده، جلوگیری از عمل پمپ هایی است که در سلول های مترشحه ی اسید قرار دارند.
ممانعت کننده های پمپ پروتونی با بلوکه کردن عملکرد این پمپ های کوچک، سبب کاهش اسید می گردند. این داروها شامل امپرازول، لنزوپرازول، راپبرازول و ایزومپرازول می باشد. پنتوپرازول هم به صورت دهانی و نیز به صورت تزریق داخل وریدی در بیمارستان تجویز می گردد.
پزشکان مکررا ممانعت کننده های پمپ پروتونی را برای بهبود زخم های پپتیکی تجویز می کنند. چنان چه بیمار با خون ریزی زخم به بیمارستان مراجعه نماید، برای کاهش خون ریزی از ممانعت کننده های پمپ پروتونی به صورت تزریقی استفاده می شود.
به نظر می رسد ممانعت کننده های پمپ پروتونی، سبب از بین بردن هلیکوباکترپیلوری نیز می گردند.
باید توجه داشت مصرف طولانی مدت ممانعت کننده های پمپ پروتونی، به خصوص اگر در دوز بالا باشد، خطر شکستگی لگن را افزایش می دهد. بنابراین با پزشک خود درباره ی دریافت مکمل کلسیم در زمان مصرف این داروها مشورت کنید.
عوامل محافظت کننده سلولی: در برخی موارد، ممکن است پزشک این داروها را برای محافظت از بافت معده و روده باریک تجویز نماید. این داروها شامل میزپرستول (misoprostol) وساکرالفات (Carafate)هستند. از دیگر داروهای بدون نسخه ی این گروه، بیسموت سابسالیسیلات می باشد.
توجه به این نکته ضروری است که چنان چه میکروب هلیکوباکترپیلوری در بدن بیمار وجود نداشته باشد، احتمالا زخم ناشی از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی است که باید دریافت آن را متوقف کند.
زخم های مقاوم به درمان
زخم های پپتیکی که به درمان پاسخ نمی دهند، زخم های مقاوم نامیده می شوند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است زخم بهبود نیابد، این دلایل شامل موارد ذیل می گردد:
* عدم دریافت داروها مطابق با دستورات پزشک
* این واقعیت که برخی از انواع هلیکوباکترپیلوری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند.
* استفاده مداوم از سیگار
* استفاده مداوم از الکل
* استفاده مداوم از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی. گاهی اوقات این مشکل تصادفی است. یعنی ممکن است فرد نداند دارویی که دریافت می کند جزء داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی است.
در موارد اندکی ممکن است زخم های مقاوم، به دلایل ذیل ایجاد شوند:
* تولید بسیار زیاد اسید معده
* عفونتی به جز عفونت میکروب هلیکوباکترپیلوری
* سرطان معده
* بیماری های دیگری مانند سیروز و اختلال انسداد ریوی مزمن (COPD)
درمان زخم های مقاوم، معمولا با حذف عواملی است که در بهبود زخم تداخل دارند. همچنین از دوزهای قوی تر داروها استفاده می گردد. گاهی اوقات داروهای بیشتری نیز ممکن است، تجویز گردد.
باید توجه داشت زمانی که زخم به درمان های دارویی پاسخ ندهد، انجام عمل جراحی برای بهبود زخم ضروری است.
برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.
دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان
متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
قرص آهن را کی بخورم؟
پریسا ترابی ، مدیر اداره بهبود تغذیه ی وزارت بهداشت گفت:
نیاز زنان به آهن در دوران بارداری تا دو برابر نسبت به قبل از بارداری افزایش پیدا میکند. این افزایش نیاز به آهن برای رشد جفت و جنین به حدی است که به هیچ وجه از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمیشود.
مصرف قرص آهن در زنان باردار برای پیشگیری از کمخونی فقر آهن و اثرات مضر آن بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر از جمله مرگ و میر مادران، زایمان زودرس، رشد ناکافی جنین و افزایش خطر مرگ و میر جنین ضروری است.
بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن، شب قبل از خواب است. مصرف قرص آهن ممکن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یبوست را در پی داشته باشد. به همین دلیل توصیه میشود قرص آهن بعد از غذا مصرف شود [البته توصیه به مصرف قرص آهن قبل از خواب و بعد از غذا، برای تمامی افراد صادق است و فقط مختص خانم های باردار نیست].
زنان باردار نباید مصرف قرص آهن را به دلیل بروز عوارض آن قطع کنند، زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا برطرف خواهد شد.
از مصرف همزمان شیر و سایر فرآوردههای لبنی با قرص آهن باید خودداری کرد، زیرا کلسیم موجود در لبنیات با جذب آهن در بدن تداخل میکند [یعنی باعث کاهش جذب آهن در بدن می شود].
نیاز به اسید فولیک نیز در دوران بارداری افزایش مییابد. به دلیل نقش اسید فولیک در پیشگیری از بروز نقص مادرزادی لوله عصبی در نوزاد (اسپینا بیفیدا)، بهتر است مصرف مکمل اسید فولیک از سه ماه یا حداقل یک ماه قبل از بارداری شروع شود [و تا آخر بارداری ادامه یابد].
فارس
عوارض شربت معده
شام سنگینی خورده بودم و معده ام بدجور ترش کرده بود. پدربزرگ، در حالی که یک بطری بزرگ دارو را در دستش تکان می داد، به طرفم آمد. یک قاشق بزرگ سوپ خوری از مایع سفید رنگ آن را برایم ریخت و گفت: " شربت معده است. این را بخوری، خوب می شوی!" مزه ای بین گسی و شیرینی داشت. پیش ترها زیاد تجربه ی خوردنش را داشتم. گفتم: " خواب آور نباشد! من فردا امتحان دارم." لبخندی زد و همین طور که داشت در بطری را می بست، گفت: " خیالت راحت! شربت معده هیچ ضرری ندارد. همه اش فایده است."
واقعا شربت معده، همه اش فایده است؟! دکتر ناصر ابراهیمی دریانی، فوق تخصص بیماری های گوارشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به این سوال پاسخ می دهد.
آقای دکتر! اصلا این دارو که مردم از آن با نام شربت معده یاد می کنند، چیست؟
داروهای آنتیاسید یا همان شربت های معده از پُرمصرف ترین داروها در زخم معده یا هایپراسیدوز ناشی از سوء هاضمه ی بدون زخم هستند که مصرف آن ها در 20 سال گذشته در بین خانواده ها بسیار متداول شده است.
چرا؟
به دو دلیل؛ اول این که افزایش اسید معده در اثر سوء هاضمه یکی از عوارضی است که افراد زیادی در جامعه را درگیر می کند و دوم به دلیل این که این داروها OTC (بدون نیاز به نسخه ی پزشک) هستند و از سوپرمارکت ها هم به راحتی می توان آن ها را تهیه کرد.
پس احتمالا عارضه خاصی ندارند؟
این طور نیست. این داروها هم عوارض خاص خود را دارند و مصرف خودسرانه ی آن ها به عنوان درمان سوء هاضمه بدون خطر نیست. این داروها سه نوع هستند و سه نوع ماده ی فعال متفاوت دارند. عده ای از این داروها دارای هیدروکسید آلومینیوم هستند که باعث ایجاد یبوست می شود و به خصوص در افراد مُسن موجب خشک شدن مدفوع می شود. به این ترتیب، مدفوع در انتهای رکتوم(بخش انتهایی روده بزرگ) گیر می کند و تلاش زیاد بیمار هنگام اجابت مزاج ممکن است باعث ایجاد عوارضی مانند خون ریزی و بواسیر شود.
و دو ماده ی دیگر؟
یک ماده ی فعال دیگر در آنتی اسیدها هیدروکسید منیزیم است که برعکس نوع اول، باعث ایجاد اسهال در بیمار می شود. این ترکیب می تواند موجب افزایش میزان منیزیم در بیماران کلیوی و ایجاد عوارض برای آنان شود.
ماده ی فعال در نوع سوم این داروها نیز فسفات کلسیم است که در درازمدت می تواند نشانگانی به نام میلک آلکالین(شیرقلیا) را موجب شود که افزایش کلسیم(هیپرکلسیمی)، آلکالوزمتابولیک و نارسایی کلیه از عوارض آن است.
راهی برای کاهش این عوارض وجود ندارد؟
امروزه برای جلوگیری و کم کردن عوارض ناشی از مصرف آنتی اسیدها آن را به صورت ترکیبی از آلومینیوم، منیزیم و دایمتیکون(ضد نفخ) ارایه می کنند.
ضمن این که با ورود داروهای جدیدی مانند اُمپرازول، پنتاپرازول، لنزوپرازول، رانیتیدین و فاموتیدین و جایگزین شدن آن ها به جای آنتی اسیدها، مصرف این داروها محدودتر شده است.
یعنی این داروهای جدید برای بیمار عارضه ای ایجاد نمی کنند؟
دارویی مثل امپرازول، اثربخشی بیشتری نسبت به آنتی اسیدهای معمولی دارد. هر قرص این دارو اثری برابر با خوردن 20 قاشق آنتی اسید دارد. اگر بیمار دارای زخم معده یا زخم اثنی عشر باشد، مصرف آنتی اسید به تنهایی برای درمان او کافی نخواهد بود. در حالی که مصرف امپرازول به تنهایی کافی است. در واقع، اگر قرار باشد از آنتی اسید برای درمان استفاده شود، این دارو باید 6 نوبت در روز به بیمار داده شود تا در نهایت بتواند 67 درصد زخم ها را درمان کند. در حالی که در استفاده از امپرازول و سایر داروهای جدید، مصرف یک قرص در روز، اثربخشی بیشتر و عوارض کمتری دارد.
پس چرا مصرف آنتی اسیدها در بین مردم رواج دارد؟
این مساله دلایل مختلفی دارد؛
اول این که در فرهنگ عمومی ما آنتی اسیدها یک دسته دارویی شناخته شده هستند.
دوم این که آنتی اسیدها جزو داروهای OTC (بدون نیاز به نسخه) هستند و البته قیمت بسیار کمتری هم دارند.
یعنی توصیه شما به بیماران این است که از آنتی اسیدها استفاده نکنند؟!
متخصصان گوارش، برای درمان، استفاده از آنتی اسیدها را توصیه نمی کنند ولی در برخی موارد، استفاده موردی و مقطعی از این داروها مانعی ندارد. آنتی اسیدها به سه شکل شربت، قرص خوراکی و جویدنی وجود دارد که می تواند مثلا در سفرها در موارد افزایش اسید معده به فرد کمک کند.
مصاحبه کننده: پیمان صفردوست
این قدر آمپول ب- کمپلکس نزنید
خطرات مصرف بی رویه داروهای تزریقی
شاید شما هم جزو افرادی باشید که معتقدند داروی تزریقی بهتر از نوع خوراکی است، چون سریع تر اثر می کند و باعث می شود روند درمان زودتر طی شود. اما واقعیت چنین نیست و هر بیماری ای برای درمان، نیاز به داروهای خاصی دارد که نوع تزریقی یا خوراکی دارو را پزشک تشخیص می دهد.
در این باره با دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی گفتگو کرده ایم.
داروی تزریقی بهتر است یا خوراکی؟
اصولا داروها به چند دسته ی کلی تقسیم می شوند و بسته به نوع بیماری، پزشک تشخیص می دهد که بیمار نیاز به داروی خوراکی دارد یا تزریقی.
بعضی از داروها توسط روده جذب نمی شوند و باید با تزریق آمپول وارد بدن شوند. گاهی اوقات نیز دوز تجویزی دارو زیاد است مانند آنتی بیوتیک ها، که باید از طریق رگ جذب شوند و به همین دلیل تزریق، بهترین انتخاب است.
اما در بسیاری از مواقع دارو باید به صورت شربت یا پودر حل شدنی در آب مصرف شود و داروی تزریقی در این مورد، بی فایده و حتی زیان آور است.
در مورد داروهای مشابه چه طور؟
در مورد داروهای مشابه، باز هم اولویت با داروی خوراکی است؛ مثلا اگر دارویی هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و کپسول موجود باشد، توصیه ما این است که بیمار حتی الامکان داروی خوراکی را مصرف کند، زیرا هر تزریقی می تواند یک واکنش به همراه داشته باشد و بروز حساسیت از جمله مهم ترین عوارض داروهای تزریقی است.
در صورت بروز حساسیت دارویی در قرص و کپسول و شربت، می توان مصرف آن را بلافاصله قطع کرد و یا حتی با شستشوی معده، دارو را از بدن خارج کرد، اما در صورت بروز حساسیت داروی تزریقی، اقدام خاصی نمی توان انجام داد.
بنابراین عوارض داروهای خوراکی بسیار کمتر از انواع تزریقی است و همواره در علم پزشکی توصیه می شود که از درمان های تزریقی کمتر استفاده شود.
چرا عده ای معتقدند که داروی خوراکی کم اثرتر از نوع تزریقی است؟
متاسفانه بسیاری از افراد بر این باورند که داروی خوراکی بی تاثیر است و فقط با تزریق آمپول، بیماری شان بهبود می یابد. حتی بیمارانی هم وجود دارند که با مراجعه به پزشک از او می خواهند که برای شان داروی تزریقی تجویز کند و استدلال شان هم این است که داروی خوراکی بر بدن آنها تاثیری ندارد و به پزشکی که برای شان داروی تزریقی تجویز نکند، مجددا مراجعه نمی کنند؛ مگر اینکه حداقل یک قلم داروی تزریقی (مثلا ب- کمپلکس) در نسخه آنها وجود داشته باشد.
به مصرف خودسرانه ب- کمپلکس اشاره کردید. هر چند وقت یک بار لازم است که این آمپول تزریق شود؟
هیچ نیازی نیست که فردی به صورت خودسرانه ب- کمپلکس تزریق کند، بلکه با مصرف میوه و سبزی تازه و مواد غذایی مختلف می تواند این ویتامین ها را دریافت کند.
این یک باور اشتباه است که فردی که احساس کسالت و ضعف می کند، باید ب- کمپلکس تزریق کند تا وضعیت بدنی اش بهبود یابد.
متاسفانه بسیاری از افراد نمی دانند که مصرف بی رویه ویتامین ها نیز خطرناک است و می تواند باعث مسمومیت شود.
در مورد سرماخوردگی چطور؟ تزریق دارو زودتر جواب نمی دهد؟
این هم یکی از باورهای غلط است که خیلی ها فکر می کنند اگر پنی سیلین بزنند، سرماخوردگی شان زودتر خوب می شود، غافل از اینکه 99 درصد سرماخوردگی ها و انواع آنفلوآنزا ویروسی هستند و درمان آنها هیچ نیازی به آنتی بیوتیک ندارد (نه خوراکی، نه تزریقی). از طرفی عملکرد آنتی بیوتیک ها همانند یک شمشیر دو لبه است و عوارض زیادی به همراه دارد.
چه عوارضی؟
مشکلات کبدی و کلیوی از مهم ترین عوارض مصرف بی رویه آنتی بیوتیک هاست. در عین حال، مصرف بی جای آنتی بیوتیک ها موجب می شود بدن نسبت به این داروها مقاوم شود و در صورت نیاز هم، مصرف آنها تاثیری در بهبود بیماری نداشته باشد. البته در مورد برخی بیماری ها ، نوع تزریقی سریع تر از نوع خوراکی اثرگذار است.
در عین حال، بسیاری از خانواده ها داروهای بی مصرف و باقی مانده شان را نگهداری می کنند تا شاید روزی به آنها احتیاج پیدا کنند و این بدترین کار ممکن است و مصرف آنها عوارض خطرناکی به همراه دارد.
بسیار دیده شده که فردی با تزریق یک ویتامین ساده یا خوردن یک قرص بدون تجویز پزشک، جان خود را از دست داده است.
به نظر شما، آیا پزشکان با تجویز غیر موجه این داروها، مصرف بی رویه آنها را در جامعه رواج نمی دهند؟
متاسفانه همین طور است. مسکن ها، آنتی بیوتیک ها و مولتی ویتامین ها از جمله داروهایی هستند که مثل نقل و نبات توسط ایرانی ها مصرف می شوند. اصلا در هیچ جای دنیا به اندازه ایران، دارو بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار نمی گیرد. ما عادت کرده ایم که با احساس کوچک ترین دردی، مسکن بخوریم و یا با احساس هر گونه ضعفی آمپول ویتامین بزنیم، اما به این موضوع توجه نمی کنیم که مصرف همین داروهای به ظاهر ساده، اعتیادآور است و حتی مصرف آسپیرین بدون تجویز پزشک، سلامت فرد را به خطر می اندازد.
البته تبلیغات در این بین نقش مهمی ایفا می کنند، طوری که این روزها در مجلات و روزنامه ها و به ویژه شبکه های ماهواره ای، انواع مکمل و ویتامین تبلیغ می شوند، اما باید بدانید که مصرف بی رویه هر ماده ای، حتی آب هم برای بدن مضر است. ما باید یاد بگیریم که مصرف هر گونه دارو، چه خوراکی و چه تزریقی، باید با تجویز پزشک صورت گیرد و باید انتخاب هر یک از این داروها را به پزشک مان واگذار کنیم.
حرف آخر؟
پزشک خوب، پزشکی نیست که چند نوع دارو تجویز کند. در بسیاری از بیماری ها مثل سرماخوردگی اصلا نیازی به مصرف دارو نیست و درمان آن، استراحت و مصرف مایعات گرم است. در عین حال، ما باید آستانه ی تحمل را در خودمان بالا ببریم و به جای مصرف مسکن، علت درد را پیدا کنیم تا مشکل از ریشه حل شود.
باز هم تاکید می کنم که جمله ی "تاثیر داروهای تزریقی بیشتر از داروهای خوراکی است" همیشه صادق نیست و این موضوع به نوع بیماری، نوع دارو، نیاز بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
مصاحبه کننده : سامان گلناری
تا کِی باید دارو بخورم؟
معمولا زمانی که بیمار با علایم شدید اضطرابی مراجعه می کند، می گوید: " آقای دکتر! من حاضرم هر کاری بکنم و هر دارویی بخورم؛ به شرط این که این اضطراب شدیدم فقط مقداری کمتر شود."
اما جالب است پس از آن که با تجویز دارو اضطراب بیمار کاملا برطرف شد، پس از چند هفته طلب کارانه می پرسد: " پس کی معالجه می شوم و داروها را قطع می کنم؟ یعنی من مجبورم تا آخر عمر دارو بخورم؟ مبادا به دارو وابسته شوم!"
البته همین بیمار زمانی که برای عیوب بینایی و انکساری به چشم پزشک مراجعه می کند و عینک برای او تجویز می شود، چند هفته بعد نمی پرسد: " آقای دکتر! پس کی می توانم عینک را کنار بگذارم؟"
گاهی بیمار می اندیشد همان گونه که برای معالجه گلودرد چرکی یک بار نزد پزشک می رود و با یک نسخه معالجه می شود، درباره بیماری های روانی هم باید چنین باشد. نه تنها درباره بیشتر بیماری های روانی بلکه اصولا در کل پزشکی درمان های یک نسخه ای بسیار معدود است و معالجه گاهی چند هفته، گاهی چند ماه و گاه چند سال به درازا می انجامد.
اضطراب نشانه ای است که در بسیاری از نابسامانی های روانی دیده می شود. اغلب واکنش به خطری است که جنبه روان درمانی، مبهم و ناشی از تعارض ناخودآگاه دارد. در نابسامانی های روانی، اضطراب بارزترین نشانه است.
بر حسب نوع اختلال و وضعیت بیمار، روش های درمانی گوناگونی به کار برده می شود.
درمان دارویی یکی از روش های موثر معالجه اضطراب و اختلالات اضطرابی است که می تواند به تنهایی یا همراه با روش های دیگر از جمله انواع روان درمانی به کار رود.
گاهی اضطراب، ناشی از عوامل سرشتی و هورمون های عصبی یا ناشی از شرایط استرس آور محیطی است که طبعا درمان در این موارد ممکن است به درازا بکشد؛ به عنوان مثال، اگر خانمی یک بار در خیابانی با موتور سیکلت تصادف کند و بار دیگر کیف او در خیابان سرقت شود، ممکن است از آن پس، بدون دلیل از حضور در خیابان دچار ترس(فوبیا) و اضطراب شود.
در این فرد با حساسیت زدایی تدریجی و روش های تن آرامی که به او آموخته می شود کم کم کاری می کنیم تا پس ازمدتی بتواند بدون اضطراب وارد خیابان شود. شاید چند ماه این کارهای درمانی را همراه با دارو پیگیری کنیم و به نظر طولانی باشد اما یک نکته مسلم است و آن این که زندگی بدون اضطراب گرچه با دارو باشد برای بیشتر انسان ها رضایت بخش تر از اضطراب فلج کننده زندگی است.
زمان اثربخشي بهتر مکمل ها
بدن در ساعت هاي مختلف روز، فعاليت هاي متفاوتي انجام مي دهد. بسياري از افراد خوردن مکمل هاي غذايي را در ساعت هاي مختلف روز پيشنهاد مي کنند تا با دستگاه گوارش و هضم و جذب اين مواد مغذي مطابقت داشته باشد.
* بسياري خوردن کلسيم را در شب پيشنهاد مي کنند. به اين دليل که کلسيم در شب مورد استفاده قرار مي گيرد و همچنين به دليل اين که کلسيم مي تواند زماني که در رختخواب هستيد به خوابيدن تان کمک کند. براي مثال خوردن يک ليوان شير را قبل از خواب به خاطر بسپاريد. جذب کلسيم دليل اين امر است.
* منيزيم نياز است که با کلسيم همراه شود. بسياري از افراد منيزيم را با کلسيم در موقع خواب مصرف مي کنند اگرچه برخي معتقدند که منيزيم در روز بهتر جذب مي شود. اگر مکمل کلسيم که شامل منيزيم مي شود، هر دو در يک زمان مصرف شود مناسب تر است.
* بسياري از ويتامين ها با غذا جذب مي شود، بنابراين مصرف آن ها همراه با غذا توصيه مي شود. به خاطر داشته باشيد که ويتامين ها را با غذا بخوريد زيرا در آن لحظه شما در حال خوردن و آشاميدن هستيد.
* ويتامين هاي محلول در چربي به چربي نياز دارند تا جذب شوند بنابراين آن ها بايد هميشه با غذاهايي که چربي دارند مصرف شود. اين ويتامين ها شامل ويتامين A، ويتامين D، ويتامين E، و ويتامين K هستند.
* ويتامين C فقط چند ساعت در رگ در حال گردش است. براي کسب نتيجه بهتر ويتامين C بايد هر 3 ساعت يک بار يا در 3 وعده غذايي تقسيم شده و مصرف شود.
* بهترين زمان براي جذب فيبر صبح است. در اين لحظه، فيبر در روده وارد شده بدون اين که غذايي مانع ورود آن شود. فيبر مي تواند مانع جذب ويتامين ها شود، زيرا به عنوان يک پوشش براي روده عمل مي کند، بنابراين بهتر است قبل از مصرف فيبر، ويتامين استفاده نکنيم.
* آهن نيز همراه با فيبر به خوبي جذب نمي شود.
* پروبيوتيک ها همراه با غذا و گاهي اوقات قبل از غذا مخصوصا 20 دقيقه قبل از غذا جذب مي شود.
* آنزيم هاي گوارشي جهت تاثيرگذاري بيشتر، همراه با غذا مصرف شوند.
* ويتامين هاي محرک مثل ويتامين C، نبايد قبل از خواب مصرف شوند زيرا شخص را بيدار نگه مي دارد. بعضي ها معتقدند که آب مرکبات و ويتامين C خواب را برهم مي زند اما اين مورد هنوز تاييد نشده است.
اگر شما مکمل هاي غذايي زياد مصرف مي کنيد، بايستي آن ها را در قوطي هاي قرص سر و سامان دهيد و هر قوطي اي را مختص ساعتي از روز قرار دهيد.
آن ها را به اندازه اي که توصيه شده و سر ساعت مصرف کنيد.
گذاشتن قوطي قرص ها نزديک ميز شام تان باعث مي شود که موقع غذا خوردن، خوردن آن ها را فراموش نکنيد.
حتي اگر ويتامين ها را سر ساعت نخورديد، اضافه کردن آن ها در برنامه غذايي تان در هر ساعتي از روز به سلامتي شما کمک مي کند.
هيچ مکملي را بدون توصيه ي پزشک و خودسرانه مصرف نکنيد.
منبع: nutrition